Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WA 25/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marian Buliński (przewodniczący)
SSN Jan Bogdan Rychlicki (sprawozdawca)
SSN Andrzej Tomczyk
Protokolant : Anna Krawiec
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Juliusza Balceraka
w sprawie płk. J. A., mjr. rez. M. K. i cyw. R. M. oskarżonych z art. 231 § 1 k.k. w
zw. z art. 12 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 23
października 2013 r., apelacji wniesionych przez prokuratora na niekorzyść
wszystkich oskarżonych i obrońców oskarżonych płk. J. A. i mjr. rez. M. K. od
wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 16 lipca 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę płk. J. A., mjr.
rez. M. K. i cyw. R. M. przekazuje do ponownego rozpoznania
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P.
2
UZASADNIENIE
Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej w P. oskarżył:
płk. J. A. o to, że:
„1. dniu 27 grudnia 2007 r. w P., jako funkcjonariusz publiczny, pełniący zawodową
służbę wojskową na stanowisku Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury w […],
wspólnie i w porozumieniu z mjr. M. K. - Kierownikiem Sekcji Budownictwa
Wojskowego Zarządu Infrastruktury w […], R. M. - inspektorem nadzoru
inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury w […] oraz F. F. - Prezesem
firmy P. Sp. z o.o., będąc zobowiązanym, na podstawie zakresu obowiązków Szefa
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, do kierowania działalnością WZI zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa oraz do racjonalnego wykorzystywania
przydzielonych środków budżetowych, w ramach realizowanego zadania nr […].
Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana okien i remont sanitariatów w
Jednostce Wojskowej […], działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla
firmy P. Sp. z o.o., przekroczył swoje uprawnienia podpisując w imieniu kierowanej
przez siebie instytucji wojskowej, ze wskazanym powyżej wykonawcą remontu,
umowę depozytu o nr […] dotyczącą zdeponowania przez Wojskowy Zarząd
Infrastruktury w siedzibie firmy P. Sp. z o.o. materiałów budowlanych o wartości
1.461.936,37 zł, która to czynność nigdy nie miała miejsca, w konsekwencji czego
Wojskowy Zarząd Infrastruktury wypłacił firmie P. Sp. z o.o. nienależne pieniądze
za niewykonane jeszcze prace remontowe związane z wykorzystaniem materiałów
budowlanych wykazanych we wspomnianej fikcyjnej umowie depozytowej oraz
niezakupione jeszcze w tamtym czasie materiały budowlane, a tym samym doszło
do bezpodstawnego kredytowania zewnętrznego podmiotu gospodarczego, przez
co wprowadził w błąd Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w […], co do
stanu wydatkowania środków finansowych na 2007 r. doprowadzając go do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że nie nastąpiło
wygaśnięcie wskazanej powyżej niezrealizowanej kwoty wydatków budżetu
państwa, naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 3 oraz art. 38 i art. 157 ust.
1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz. U. z 2005 r., Nr 249, poz. 2104 z póżn. zm.),
3
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 286 § 1
k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.,
2. w dniu 28 kwietnia 2008 roku, jako funkcjonariusz publiczny, pełniący zawodową
służbę wojskową na stanowisku Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury,
działając z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu, działając w
celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla P. Sp. z o.o., będąc zobowiązanym - na
podstawie zakresu obowiązków Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury - do
kierowania działalnością WZI zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz do
racjonalnego wykorzystywania przydzielonych środków budżetowych, w ramach
realizowanego, na podstawie umowy nr […] z dnia 29 października 2007 r., zadania
nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana okien i remont
sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], przekroczył swoje uprawnienia,
zatwierdzając:
a) protokół konieczności na roboty dodatkowe i zamienne z dnia 21 kwietnia 2008 r.,
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z mjr. M. K. - Kierownikiem
Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z R. M. - Inspektorem
Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z Z. S. - Inspektorem
Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz z I. J. -
kierownikiem robót wykonawcy firmy P. Sp. z o.o., przewidujący do wykonania
dodatkowe prace związane z:
- wykonaniem izolacji termicznej między oknami w konstrukcji żelbetowej o wartości
kosztorysowej 78.472,81 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
95.736,82 zł brutto, podczas gdy faktyczna wartość robót związanych z
wykonaniem wskazanej izolacji termicznej wyniosła nie więcej niż 21.972,69 zł
brutto, ponadto prace te nie były niezbędne dla prawidłowego wykonania tego
etapu remontu i brak było dokumentacji projektowej i powykonawczej zawierającej
dane o sposobie docieplenia wymienionych elementów,
- obróbką okien aluminiowych wewnątrz pomieszczeń biurowych i na drogach
komunikacyjnych o wartości kosztorysowej 108.117,25 zł, co powiększone o 22%
podatku VAT dało kwotę 131.903,04 zł brutto, podczas gdy prace te w ogóle nie
były objęte zakresem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na I etap
zadania. Remont budynku sztabowego nr 1 - wymiana okien i remont sanitariatów
4
w Jednostce Wojskowej […] i nie były one niezbędne dla prawidłowego wykonania
tego etapu remontu,
- demontażem stolarki okiennej w całym budynku o wartości kosztorysowej
74.790,05 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę 91.243,86 zł brutto,
podczas gdy dokumentacja przetargowa jednoznacznie stwierdzała, że demontaż
stolarki okiennej wchodził w pierwotny zakres zadania, a prace w tym zakresie
zostały wykonane przed dniem sporządzenia protokołu konieczności nr 5/2008 z
dnia 21 kwietnia 2008 r., który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- powiększaniem otworów drzwiowych w ścianach żelbetowych do sanitariatów o
wartości kosztorysowej 54.175,54 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało
kwotę 66.094,16 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane
przed dniem sporządzenia protokołu konieczności nr […] z dnia 21 kwietnia 2008 r.,
który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- montażem i demontażem rusztowań zewnętrznych rurowych o wartości
kosztorysowej 23.585,70 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
28.774,55 zł brutto, podczas gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. winien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
- montażem 8 sztuk drzwi przeciwpożarowych klasy EIS-30 w, znajdujących się w
przedsionkach przeciwpożarowych, sanitariatach damskich o wartości
kosztorysowej 24.616,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
30.031,52 zł brutto, podczas gdy już w protokole z dnia 1 sierpnia 2006 r. z
przeprowadzonych czynności kontrolno - rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w budynku sztabowym nr […], stwierdzono konieczność
zamontowania drzwi przeciwpożarowych o podwyższonej klasie w przedsionkach
przeciwpożarowych wskazanego budynku,
- zmianą 574 sztuk okuć okiennych na uchylno - rozwierne o wartości
kosztorysowej 91.840,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
112.044,80 zł brutto podczas, gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności nr […] z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
5
b) protokół konieczności na roboty zwiększające nr […] z dnia 25 kwietnia 2008 r.,
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z mjr. M. K. - Kierownikiem
Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z R. M. - Inspektorem
Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, ze Z. S. -
Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z M. R. -
kierownikiem budowy z firmy P. Sp. z o.o. oraz z I. J. - kierownikiem robót
wykonawcy firmy P. System Sp. z o.o. dotyczący zwiększenia zakresu prac o
roboty związane z:
- montażem i demontażem windy zewnętrznej o wartości kosztorysowej 26.337,95
zł, co powiększone o 22 % podatku VAT dało kwotę 32.132,30 zł brutto, podczas
gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej, remont zlecony firmie P. Sp. z o.o.
powinien być wykonany siłami własnymi wykonawcy bez angażowania środków
finansowych zamawiającego ponad cenę oferty,
- montażem dodatkowych 200 m2
płytek ceramicznych w sanitariatach o wartości
kosztorysowej 18.852,10 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
22.999,56 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 25 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- demontażem i montażem grzejników w sanitariatach i klatce schodowej o wartości
kosztorysowej 9.799,92 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
11.955,90 zł brutto, podczas gdy w dokumentacji powykonawczej brak było
jakiejkolwiek wzmianki o zmianach w sieci centralnego ogrzewania czy też
lokalizacji grzejników, a ponadto zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
po czym w dniach 30 kwietnia 2008 r. oraz 5 maja 2008 r. podpisał w imieniu
kierowanej przez siebie instytucji wojskowej, z wykonawcą wskazanego remontu
odpowiednio: aneks nr 1 do wspomnianej powyżej umowy głównej o zwiększeniu
zakresu zadań o prace opisane w protokole konieczności nr […] oraz umowę nr […]
dotyczącą wykonania dodatkowych robót wyszczególnionych w protokole
konieczności nr […], z naruszeniem postanowień określonych w art. 67 ust. 1 pkt 5
6
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r.
nr 19 poz. 177, tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655), albowiem
wskazane powyżej roboty dodatkowe i zamienne oraz zwiększające nie stanowiły
robót, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej
wcześniej - na etapie pierwotnego zamówienia publicznego - do przewidzenia, w
wyniku których to działań Wojskowy Zarząd Infrastruktury bezpodstawnie wypłacił
firmie P. Sp. z o.o. nienależne wynagrodzenie w łącznej kwocie 496.517,10 zł na
szkodę Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w […], naruszając przy tym przepisy
art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o
finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
II/ mjr. rez. M. K. o to, że:
1. w bliżej nieustalonym dniu w listopadzie 2007 r., jako funkcjonariusz publiczny,
pełniący zawodową służbę wojskową na stanowisku Kierownika Sekcji
Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, wspólnie i w porozumieniu z płk.
J. A. - Szefem Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - inspektorem nadzoru
inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz F. F. - Prezesem firmy P.
Sp. z o.o., będąc zobowiązanym z racji zajmowanego stanowiska służbowego do
współpracy Sekcji Budownictwa z pozostałymi uczestnikami procesu
inwestycyjnego do dbania o dobro pracodawcy, ochrony jego mienia oraz
zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić
pracodawcę na szkodę, do sprawowania nadzoru i kontroli nad rozliczeniem
materiałowo - finansowym nadzorowanych remontów i inwestycji, w ramach
realizowanego zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana
okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], działając w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej dla firmy P. Sp. z o.o., przekroczył swoje
uprawnienia służbowe w ten sposób, że przekazał przedstawicielowi firmy P. Sp. z
o.o. informację o wysokości pozostających w dyspozycji WZI w […] środków
finansowych, które należy wydać do końca 2007 r., co było podstawą sporządzenia
kosztorysów powykonawczych oraz protokołów odbioru robót poświadczających
nieprawdę co do wykonania robót i dostarczenia materiałów, zatwierdzonych przez
inspektorów nadzoru inwestorskiego, co skutkowało zawarciem przez WZI w […]
7
reprezentowanego przez płk. J. A. z firmą P. Sp. z o.o. umowy depozytu o nr […],
potwierdzającej zaistnienie fikcyjnej czynności polegającej na zdeponowaniu przez
Wojskowy Zarząd Infrastruktury w siedzibie firmy P. Sp. z o.o. materiałów
budowlanych o wartości 1.461.936,37 zł, która to czynność nigdy nie miała miejsca,
w konsekwencji czego Wojskowy Zarząd Infrastruktury wypłacił firmie P. Sp. z o.o.
nienależne pieniądze za niewykonane jeszcze prace remontowe związane z
wykorzystaniem materiałów budowlanych wykazanych we wspomnianej fikcyjnej
umowie depozytowej oraz niezakupione jeszcze w tamtym czasie materiały
budowlane, a tym samym doszło do bezpodstawnego kredytowania zewnętrznego
podmiotu gospodarczego, przez co wprowadził w błąd Szefa Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych w […], co do stanu wydatkowania środków budżetowych na 2007 r.,
doprowadzając go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że nie
nastąpiło wygaśnięcie wskazanej powyżej niezrealizowanej kwoty wydatków
budżetu państwa, naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 3, art. 38 i art. 157
ust. 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 286 § 1
k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.,
2. w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 21 kwietnia 2008 r. do 28 kwietnia
2008 r., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jako
funkcjonariusz publiczny, pełniący zawodową służbę wojskową na stanowisku
Kierownika Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, będąc
zobowiązanym, z racji zajmowanego stanowiska służbowego, do analizowania
zaproponowanych zmian w trakcie realizacji zadania, opiniowania protokołów
konieczności na wykonanie robót dodatkowych lub robót zamiennych, do
sprawowania nadzoru i kontroli nad rozliczeniem materiałowo-finansowym
nadzorowanych remontów i inwestycji, w ramach realizowanego, na podstawie
umowy z dnia 29 października 2007 r., zadania nr […].Remont budynku
sztabowego nr 1 - etap I wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce
Wojskowej […], działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla firmy P. Sp. z
o.o., nie dopełnił swoich obowiązków służbowych w ten sposób, że poświadczył
nieprawdę:
8
a) w protokole konieczności na roboty dodatkowe i zamienne z dnia 21 kwietnia
2008 r., działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, Z. S. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz I. J. - kierownikiem robót wykonawcy firmy
P. Sp. z o.o., potwierdzając konieczność wykonania dodatkowych prac związanych
z:
- wykonaniem izolacji termicznej między oknami w konstrukcji żelbetowej o wartości
kosztorysowej 78.472,81 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
95.736,82 zł brutto, podczas gdy faktyczna wartość robót związanych z
wykonaniem wskazanej izolacji termicznej wyniosła nie więcej niż 21.972,69 zł
brutto, ponadto prace te nie były niezbędne dla prawidłowego wykonania tego
etapu remontu i brak było dokumentacji projektowej i powykonawczej zawierającej
dane o sposobie docieplenia wymienionych elementów,
- obróbką okien aluminiowych wewnątrz pomieszczeń biurowych i na drogach ko-
munikacyjnych o wartości kosztorysowej 108.117,25 zł, co powiększone o 22%
podatku VAT dało kwotę 131.903,04 zł brutto, podczas gdy prace te w ogóle nie
były objęte zakresem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na I etap
zadania. Remont budynku sztabowego nr 1 - wymiana okien i remont sanitariatów
w Jednostce Wojskowej […] i nie były one niezbędne dla prawidłowego wykonania
tego etapu remontu,
- demontażem stolarki okiennej w całym budynku o wartości kosztorysowej
74.790,05 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę 91.243,86 zł brutto,
podczas gdy dokumentacja przetargowa jednoznacznie stwierdzała, że demontaż
stolarki okiennej wchodził w pierwotny zakres zadania, a prace w tym zakresie
zostały wykonane przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21
kwietnia 2008 r., który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- powiększaniem otworów drzwiowych w ścianach żelbetowych do sanitariatów o
wartości kosztorysowej 54.175,54 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało
kwotę 66.094,16 zł brutto zł, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane
przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
9
- montażem i demontażem rusztowań zewnętrznych rurowych o wartości
kosztorysowej 23.585,70 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
28.774,55 zł brutto, podczas gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
- montażem 8 sztuk drzwi przeciwpożarowych klasy EIS-30 w, znajdujących się w
przedsionkach przeciwpożarowych, sanitariatach damskich o wartości
kosztorysowej 24.616,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
30.031,52 zł brutto, podczas gdy już w protokole z dnia 1 sierpnia 2006 r. z
przeprowadzonych czynności kontrolno - rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w budynku sztabowym nr […], stwierdzono konieczność
zamontowania drzwi przeciwpożarowych o podwyższonej klasie w przedsionkach
przeciwpożarowych wskazanego budynku,
- zmianą 574 sztuk okuć okiennych na uchylno - rozwierne o wartości
kosztorysowej 91.840,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
112.044,80 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
b) w protokole konieczności na roboty zwiększające z dnia 25 kwietnia 2008 r.,
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, Z. S. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, M. R. - kierownikiem budowy z firmy P. Sp. z
o.o. oraz I. J. - kierownikiem robót wykonawcy firmy P. Sp. z o.o., potwierdzając
konieczność zwiększenia zakresu prac o roboty związane z:
- montażem i demontażem windy zewnętrznej o wartości kosztorysowej 26.337,95
zł, co powiększone o 22 % podatku VAT dało kwotę 32.132,30 zł brutto, podczas
gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej, remont zlecony firmie P. Sp. z o.o.
powinien być wykonany siłami własnymi wykonawcy bez angażowania środków
finansowych zamawiającego ponad cenę oferty,
10
- montażem dodatkowych 200 m2
płytek ceramicznych w sanitariatach o wartości
kosztorysowej 18.852,10 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
22.999,56 zł brutto podczas, gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 25 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- demontażem i montażem grzejników w sanitariatach i klatce schodowej o wartości
kosztorysowej 9.799,92 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
11.955,90 zł brutto, podczas gdy w dokumentacji powykonawczej brak było
jakiejkolwiek wzmianki o zmianach w sieci centralnego ogrzewania czy też
lokalizacji grzejników, a ponadto zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
w konsekwencji czego w dniach 30 kwietnia 2008 r. oraz 5 maja 2008 r. Wojskowy
Zarząd Infrastruktury, reprezentowany przez płk. J. A. podpisał z wykonawcą
wskazanego remontu odpowiednio: aneks nr 1 do wspomnianej powyżej umowy
głównej o zwiększeniu zakresu zadań o prace opisane w protokole konieczności nr
[…] oraz umowę […] dotyczącą wykonania dodatkowych robót wyszczególnionych
w protokole konieczności […], z naruszeniem postanowień określonych w art. 67
ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych (Dz. U.
z 2004 r., Nr 19, poz. 177, tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655),
albowiem wskazane powyżej roboty dodatkowe i zamienne oraz zwiększające nie
stanowiły robót, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji
niemożliwej wcześniej - na etapie pierwotnego zamówienia publicznego - do
przewidzenia, a nadto w przedmiotowych wnioskach przemilczał istotne
okoliczności mające znaczenie dla podpisania wspomnianego aneksu nr 1 i
zawarcia umowy nr […], polegające na wykonaniu wskazanych powyżej robót
dodatkowych i zamiennych oraz zwiększających przed datą sporządzenia i
zatwierdzenia protokołów nr […], w wyniku których to działań Wojskowy Zarząd
Infrastruktury bezpodstawnie wypłacił firmie P. Sp. z o.o. nienależne
wynagrodzenie w łącznej kwocie 496.517,10 zł na szkodę Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych w […], naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej
11
wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005
r., Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 271 § 3
k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
3. w dniu 4 czerwca 2008 r., działając wspólnie i w porozumieniu z M. R. -
kierownikiem budowy firmy P. Sp. z o.o., jako funkcjonariusz publiczny na
stanowisku Kierownika Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury w
[…], uczestnicząc tego dnia w pracach komisji dokonującej odbioru końcowego
prac w ramach realizowanego zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 -
etap I wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], będąc
zobowiązanym, z racji zajmowanego stanowiska służbowego, do sprawowania
nadzoru i kontroli nad rozliczeniem materiałowo-finansowym nadzorowanych
remontów i inwestycji oraz nad jakością i zgodnością z projektem realizowanych
robót, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla firmy P. Sp. z o.o., nie
dopełnił swoich obowiązków w ten sposób, że w Protokole komisyjnego odbioru,
przekazania i przyjęcia do eksploatacji/użytkowania inwestycji - remont budynku
sztabowego nr 1 - zadanie […] poświadczył nieprawdę co do okoliczności mającej
znaczenie prawne, poprzez potwierdzenie swoim podpisem, że prace remontowe
zostały wykonane zgodnie z projektem technicznym, podczas gdy:
- w piwnicy remontowanego budynku, zamiast zaprojektowanych 64 okien
dwuskrzydłowych, zamontowano 64 tańszych okien jednoskrzydłowych, bez
obniżenia wynagrodzenia wykonawcy,
- w pomieszczeniach biurowych remontowanego budynku zamiast
zaprojektowanego wewnętrznego parapetu okiennego o głębokości 50 cm,
zamontowano wewnętrzny parapet okienny o głębokości 40 cm, bez obniżenia
wynagrodzenia wykonawcy,
- w sanitariatach remontowanego budynku, zamiast zaprojektowanych skrzydeł
drzwiowych laminowanych, zamontowano tańsze skrzydła drzwiowe lakierowane o
gorszych parametrach jakościowych, przez co wprowadził w błąd Szefa
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, co do zakresu i jakości wykonanych prac
remontowych i doprowadził go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w
wyniku wypłacenia firmie P. Sp. z o.o. nienależnego wynagrodzenia w kwocie
31.523,14 zł, naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt. 1 obowiązującej
12
wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005
r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 271 § 3
k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k.,
III/ cyw. R. Z. M. o to, że:
1. w bliżej nieustalonych dniach w okresie od dnia 18 grudnia 2007 r. do 27 grudnia
2007 r., wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem Wojskowego Zarządu
Infrastruktury, mjr M. K. - Kierownikiem Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu
Infrastruktury, oraz F. F. - Prezesem firmy P. Sp. z o.o., działając w wykonaniu z
góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej dla firmy P. Sp. z o.o., jako funkcjonariusz publiczny na stanowisku
Inspektora Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, będąc
zobowiązanym, na podstawie zakresu obowiązków Inspektora Nadzoru
Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, do sprawowania nadzoru i
kontroli nad rozliczeniem materiałowo-finansowym nadzorowanych remontów i
inwestycji przy uwzględnieniu wymogów rachunku ekonomicznego i racjonalności,
w ramach realizowanego zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I
wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], nie dopełnił
swoich obowiązków w ten sposób, że podpisał się w niżej wymienionych fikcyjnych
dokumentach, których sporządzenie było bezpodstawne i niecelowe z punktu
widzenia rozliczeń materiałowo-finansowych, przez co:
- poświadczył nieprawdę w kosztorysie powykonawczym oraz protokole odbioru
wykonanych robót datowanych na dzień 18 grudnia 2007 r., dotyczących robót przy
instalacji wodnokanalizacyjnej o wartości 55.240,96 zł netto i 67.393,98 zł brutto w
ten sposób, że potwierdził swoim podpisem wartość wykonanych prac i
zamontowanych materiałów, podczas gdy w rzeczywistości, w chwili podpisywania
dokumentów, roboty nie zostały wykonane, a materiały nie zostały zakupione,
- poświadczył nieprawdę w umowie depozytu z dnia 27 grudnia 2007 r. w ten
sposób, że swoim podpisem złożonym w załączniku nr 1 do wskazanej umowy,
potwierdził zaistnienie fikcyjnej czynności polegającej na zdeponowaniu przez
Wojskowy Zarząd Infrastruktury w siedzibie firmy P. sp. z o.o. materiałów
budowlanych o wartości 1.461.936,37 zł, która to czynność nigdy nie miała miejsca,
13
w konsekwencji czego Wojskowy Zarząd Infrastruktury wypłacił firmie P. sp. z o.o.
nienależne wynagrodzenie w łącznej kwocie 1.461.936,37 zł za niewykonane
jeszcze prace remontowe związane z wykorzystaniem materiałów budowlanych
wykazanych we wspomnianej fikcyjnej umowie depozytowej, tym samym doszło do
bezpodstawnego kredytowania zewnętrznego podmiotu gospodarczego, przez co
wprowadził w błąd Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych […], co do stanu
wydatkowania środków finansowych na 2007 r., doprowadzając go do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, że nie nastąpiło
wygaśnięcie wskazanej powyżej niezrealizowanej kwoty wydatków budżetu
państwa, naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 3, art. 38 i art. 157 ust. 1
obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych
(Dz. U. z 2005 r., Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 271 § 3
k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
2. w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 21 kwietnia 2008 r. do 28 kwietnia
2008 r., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach
czasu, jako funkcjonariusz publiczny na stanowisku Inspektora Nadzoru
Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, będąc zobowiązanym, na
podstawie zakresu obowiązków Inspektora Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego
Zarządu Infrastruktury, do sprawowania nadzoru i kontroli nad rozliczeniem
materiałowo-finansowym nadzorowanych remontów i inwestycji przy uwzględnieniu
wymogów rachunku ekonomicznego i racjonalności, w ramach realizowanego, na
podstawie umowy z dnia 29 października 2007 r., zadania nr […]. Remont budynku
sztabowego nr 1 - etap I wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce
Wojskowej […], działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla firmy P. Sp. z
o.o., nie dopełnił swoich obowiązków służbowych w ten sposób, że poświadczył
nieprawdę:
a) w protokole konieczności na roboty dodatkowe i zamienne z dnia 21 kwietnia
2008 r., działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z mjr. M. K. - Kierownikiem Sekcji
Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, ze Z. S. - Inspektorem Nadzoru
Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, oraz z I. J. - kierownikiem robót
14
wykonawcy firmy P. Sp. z o.o., potwierdzając konieczność wykonania dodatkowych
prac związanych z:
- wykonaniem izolacji termicznej między oknami w konstrukcji żelbetowej o wartości
kosztorysowej 78.472,81 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
95.736,82 zł brutto, podczas gdy faktyczna wartość robót związanych z
wykonaniem wskazanej izolacji termicznej wyniosła nie więcej niż 21.972,69 zł
brutto, ponadto prace te nie były niezbędne dla prawidłowego wykonania tego
etapu remontu i brak było dokumentacji projektowej i powykonawczej zawierającej
dane o sposobie docieplenia wymienionych elementów,
- obróbką okien aluminiowych wewnątrz pomieszczeń biurowych i na drogach
komunikacyjnych o wartości kosztorysowej 108.117,25 zł, co powiększone o 22%
podatku VAT dało kwotę 131.903,04 zł brutto, podczas gdy prace te w ogóle nie
były objęte zakresem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na I etap
zadania nr […].Remont budynku sztabowego nr 1 - wymiana okien i remont
sanitariatów w Jednostce Wojskowej […] i nie były one niezbędne dla prawidłowego
wykonania tego etapu remontu,
- demontażem stolarki okiennej w całym budynku o wartości kosztorysowej
74.790,05 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę 91.243,86 zł brutto,
podczas gdy dokumentacja przetargowa jednoznacznie stwierdzała, że demontaż
stolarki okiennej wchodził w pierwotny zakres zadania, a prace w tym zakresie
zostały wykonane przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21
kwietnia 2008 r., który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- powiększaniem otworów drzwiowych w ścianach żelbetowych do sanitariatów o
wartości kosztorysowej 54.175,54 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało
kwotę 66.094,16 zł brutto zł, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane
przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- montażem i demontażem rusztowań zewnętrznych rurowych o wartości
kosztorysowej 23.585,70 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
28.774,55 zł brutto, podczas gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
15
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
- montażem 8 sztuk drzwi przeciwpożarowych klasy EIS-30 w, znajdujących się w
przedsionkach przeciwpożarowych, sanitariatach damskich o wartości
kosztorysowej 24.616,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
30.031,52 zł brutto, podczas gdy już w protokole z dnia 1 sierpnia 2006 r. z
przeprowadzonych czynności kontrolno - rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w budynku sztabowym nr […], stwierdzono konieczność
zamontowania drzwi przeciwpożarowych o podwyższonej klasie w przedsionkach
przeciwpożarowych wskazanego budynku,
- zmianą 574 sztuk okuć okiennych na uchylno - rozwierne o wartości
kosztorysowej 91.840,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
112.044,80 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
b) w protokole konieczności na roboty zwiększające z dnia 25 kwietnia 2008 r.,
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, mjr. M. K. - Kierownikiem Sekcji Budownictwa
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, Z. S. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, M. R. - kierownikiem budowy z firmy P. Sp. z
o.o. oraz z I. J. - kierownikiem robót wykonawcy firmy P. Sp. z o.o. potwierdzając
konieczność zwiększenia zakresu prac o roboty związane z:
- montażem i demontażem windy zewnętrznej o wartości kosztorysowej 26.337,95
zł, co powiększone o 22 % podatku VAT dało kwotę 32.132,30 zł brutto, podczas
gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej, remont zlecony firmie P. Sp. z o.o.
powinien być wykonany siłami własnymi wykonawcy bez angażowania środków
finansowych zamawiającego ponad cenę oferty,
- montażem dodatkowych 200 m2
płytek ceramicznych w sanitariatach o wartości
kosztorysowej 18.852,10 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
22.999,56 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
16
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 25 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- demontażem i montażem grzejników w sanitariatach i klatce schodowej o wartości
kosztorysowej 9.799,92 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
11.955,90 zł brutto, podczas gdy w dokumentacji powykonawczej brak było
jakiejkolwiek wzmianki o zmianach w sieci centralnego ogrzewania, czy też
lokalizacji grzejników, a ponadto zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. winien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
w konsekwencji czego w dniach 30 kwietnia 2008 r. oraz 5 maja 2008 r. Wojskowy
Zarząd Infrastruktury, reprezentowany przez płk. J. A. podpisał z wykonawcą
wskazanego remontu odpowiednio: aneks nr 1 do wspomnianej powyżej umowy
głównej o zwiększeniu zakresu zadań o prace opisane w protokole konieczności nr
[…] oraz umowę nr […] dotyczącą wykonania dodatkowych robót
wyszczególnionych w protokole konieczności nr […], z naruszeniem postanowień
określonych w art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177, tekst jednolity: Dz. U. z
2007 r., Nr 223, poz. 1655), albowiem wskazane powyżej roboty dodatkowe i
zamienne oraz zwiększające nie stanowiły robót, których wykonanie stało się
konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej - na etapie pierwotnego
zamówienia publicznego - do przewidzenia, w wyniku których to działań Wojskowy
Zarząd Infrastruktury w […] bezpodstawnie wypłacił firmie P. Sp. z o.o. nienależne
wynagrodzenie w łącznej kwocie 496.517,10 zł na szkodę Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych w […], naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej
wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005
r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. o popełnienie przestępstwa określonego w art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 271 § 3
k.k. w zw. z art. 12 k.k.”.
Wojskowy Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 16 lipca 2013r.,
A/ oskarżonego płk. J. A. uznał za winnego tego, że:
17
„1/ w dniu 27 grudnia 2007 r., jako funkcjonariusz publiczny, pełniący zawodową
służbę wojskową na stanowisku Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury,
wspólnie i w porozumieniu z mjr. M. K. - Kierownikiem Sekcji Budownictwa
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - inspektorem nadzoru inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz F. F. - Prezesem firmy P. Sp. z o.o.,
będąc zobowiązanym, na podstawie zakresu obowiązków Szefa Wojskowego
Zarządu Infrastruktury w […], do kierowania działalnością WZI zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa oraz do racjonalnego wykorzystywania
przydzielonych środków budżetowych, w ramach realizowanego zadania nr 57056
Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana okien i remont sanitariatów w
Jednostce Wojskowej [...], przekroczył swoje uprawnienia podpisując w imieniu
kierowanej przez siebie instytucji wojskowej, ze wskazanym powyżej wykonawcą
remontu, umowę depozytu o nr […] dotyczącą zdeponowania przez Wojskowy
Zarząd Infrastruktury w siedzibie firmy P. Sp. z o.o. materiałów budowlanych o
wartości 1.461.936,37 zł, która to czynność nigdy nie miała miejsca, w
konsekwencji czego Wojskowy Zarząd Infrastruktury wypłacił firmie P. Sp. z o.o.
nienależne pieniądze za niewykonane jeszcze prace remontowe związane z
wykorzystaniem materiałów budowlanych wykazanych we wspomnianej fikcyjnej
umowie depozytowej oraz niezakupione jeszcze w tamtym czasie materiały
budowlane, a tym samym doszło do bezpodstawnego kredytowania zewnętrznego
podmiotu gospodarczego, naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 3 oraz art.
38 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k.
2) w dniu 28 kwietnia 2008 r., jako funkcjonariusz publiczny, pełniący zawodową
służbę wojskową na stanowisku Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury,
działając z góry powziętym zamiarem i w krótkich odstępach czasu, będąc
zobowiązanym - na podstawie zakresu obowiązków Szefa Wojskowego Zarządu
Infrastruktury - do kierowania działalnością WZI zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa oraz do racjonalnego wykorzystywania przydzielonych środków
budżetowych, w ramach realizowanego, na podstawie umowy z dnia 29
października 2007 r., zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I
18
wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], przekroczył
swoje uprawnienia, zatwierdzając:
a) protokół konieczności na roboty dodatkowe i zamienne z dnia 21 kwietnia 2008 r.,
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z mjr. M. K. - Kierownikiem
Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z R. M. - Inspektorem
Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, I. J. - kierownikiem
robót wykonawcy firmy P. Sp. z o.o. oraz inną ustaloną osobą, przewidujący do
wykonania dodatkowe prace związane z:
- wykonaniem izolacji termicznej między oknami w konstrukcji żelbetowej o wartości
kosztorysowej 78.472,81 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
95.736,82 zł brutto, podczas gdy faktyczna wartość robót związanych z
wykonaniem wskazanej izolacji termicznej wyniosła nie więcej niż 21.972,69 zł
brutto, ponadto prace te nie były niezbędne dla prawidłowego wykonania tego
etapu remontu i brak było dokumentacji projektowej i powykonawczej zawierającej
dane o sposobie docieplenia wymienionych elementów,
- obróbką okien aluminiowych wewnątrz pomieszczeń biurowych i na drogach
komunikacyjnych o wartości kosztorysowej 108.117,25 zł, co powiększone o 22%
podatku VAT dało kwotę 131.903,04 zł brutto, podczas gdy prace te w ogóle nie
były objęte zakresem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na I etap
zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - wymiana okien i remont
sanitariatów w Jednostce Wojskowej […] i nie były one niezbędne dla prawidłowego
wykonania tego etapu remontu,
- demontażem stolarki okiennej w całym budynku o wartości kosztorysowej
74.790,05 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę 91.243,86 zł brutto,
podczas gdy dokumentacja przetargowa jednoznacznie stwierdzała, że demontaż
stolarki okiennej wchodził w pierwotny zakres zadania, a prace w tym zakresie
zostały wykonane przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21
kwietnia 2008 r., który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- powiększaniem otworów drzwiowych w ścianach żelbetowych do sanitariatów o
wartości kosztorysowej 54.175,54 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało
kwotę 66.094,16 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane
19
przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- montażem i demontażem rusztowań zewnętrznych rurowych o wartości
kosztorysowej 23.585,70 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
28.774,55 zł brutto, podczas gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. winien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
- montażem 8 sztuk drzwi przeciwpożarowych klasy EIS-30 w, znajdujących się w
przedsionkach przeciwpożarowych, sanitariatach damskich o wartości
kosztorysowej 24.616,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
30.031,52 zł brutto, podczas gdy już w protokole z dnia 1 sierpnia 2006 r. z
przeprowadzonych czynności kontrolno - rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w budynku sztabowym nr […], stwierdzono konieczność
zamontowania drzwi przeciwpożarowych o podwyższonej klasie w przedsionkach
przeciwpożarowych wskazanego budynku,
- zmianą 574 sztuk okuć okiennych na uchylno - rozwierne o wartości
kosztorysowej 91.840,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
112.044,80 zł brutto podczas, gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
b) protokół konieczności na roboty zwiększające z dnia 25 kwietnia 2008 r.
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z mjr. M. K. - Kierownikiem
Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z R. M. - Inspektorem
Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z M. R. -
kierownikiem budowy z firmy P. Sp. z o.o., I. J. - kierownikiem robót wykonawcy
firmy P. Sp. z o.o. oraz inną ustaloną osobą, dotyczący zwiększenia zakresu prac o
roboty związane z:
- montażem i demontażem windy zewnętrznej o wartości kosztorysowej 26.337,95
zł, co powiększone o 22 % podatku VAT dało kwotę 32.132,30 zł brutto, podczas
gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej, remont zlecony firmie P. Sp. z o.o.
20
powinien być wykonany siłami własnymi wykonawcy bez angażowania środków
finansowych zamawiającego ponad cenę oferty,
- montażem dodatkowych 200 m2
płytek ceramicznych w sanitariatach o wartości
kosztorysowej 18.852,10 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
22.999,56 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 25 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- demontażem i montażem grzejników w sanitariatach i klatce schodowej o wartości
kosztorysowej 9.799,92 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
11.955,90 zł brutto, podczas gdy w dokumentacji powykonawczej brak było
jakiejkolwiek wzmianki o zmianach w sieci centralnego ogrzewania, czy też
lokalizacji grzejników, a ponadto zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
po czym w dniach 30 kwietnia 2008 r. oraz 5 maja 2008 r. podpisał w imieniu
kierowanej przez siebie instytucji wojskowej, z wykonawcą wskazanego remontu
odpowiednio: aneks nr 1 do wspomnianej powyżej umowy głównej o zwiększeniu
zakresu zadań o prace opisane w protokole konieczności nr […] oraz umowę nr […]
dotyczącą wykonania dodatkowych robót wyszczególnionych w protokole
konieczności nr […], z naruszeniem postanowień określonych w art. 67 ust. 1 pkt 5
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r.
nr 19 poz. 177, tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655), albowiem
wskazane powyżej roboty dodatkowe i zamienne oraz zwiększające nie stanowiły
robót, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej
wcześniej - na etapie pierwotnego zamówienia publicznego - do przewidzenia, w
wyniku których to działań Wojskowy Zarząd Infrastruktury bezpodstawnie wypłacił
firmie P. Sp. z o.o. nienależne wynagrodzenie w łącznej kwocie 496.517,10 zł na
szkodę Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w […], naruszając przy tym przepisy
art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o
finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
21
B. oskarżonego mjr. rez. M. K. uznał za winnego tego, że:
1/ w bliżej nieustalonym dniu w listopadzie 2007 r., jako funkcjonariusz publiczny,
pełniący zawodową służbę wojskową na stanowisku Kierownika Sekcji
Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, wspólnie i w porozumieniu z płk.
J. A. - Szefem Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - inspektorem nadzoru
inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury oraz F. F. - Prezesem firmy P.
Sp. z o.o., będąc zobowiązanym z racji zajmowanego stanowiska służbowego do
współpracy Sekcji Budownictwa z pozostałymi uczestnikami procesu
inwestycyjnego do dbania o dobro pracodawcy, ochrony jego mienia oraz
zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić
pracodawcę na szkodę, do sprawowania nadzoru i kontroli nad rozliczeniem
materiałowo-finansowym nadzorowanych remontów i inwestycji, w ramach
realizowanego zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana
okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], przekroczył swoje
uprawnienia służbowe w ten sposób, że przekazał przedstawicielowi firmy P. Sp. z
o.o. informację o wysokości pozostających w dyspozycji WZI środków finansowych,
które należy wydać do końca 2007 r., co było podstawą sporządzenia kosztorysów
powykonawczych oraz protokołów odbioru robót poświadczających nieprawdę co
do wykonania robót i dostarczenia materiałów, zatwierdzonych przez inspektorów
nadzoru inwestorskiego, co skutkowało zawarciem przez WZI reprezentowanego
przez płk. J. A. z firmą P. Sp. z o.o. umowy depozytu o nr […], potwierdzającej
zaistnienie fikcyjnej czynności polegającej na zdeponowaniu przez Wojskowy
Zarząd Infrastruktury w siedzibie firmy P. Sp. z o.o. materiałów budowlanych o
wartości 1.461.936,37 zł, która to czynność nigdy nie miała miejsca, w
konsekwencji czego Wojskowy Zarząd Infrastruktury wypłacił firmie P. Sp. z o.o.
nienależne pieniądze za niewykonane jeszcze prace remontowe związane z
wykorzystaniem materiałów budowlanych wykazanych we wspomnianej fikcyjnej
umowie depozytowej oraz niezakupione jeszcze w tamtym czasie materiały
budowlane, a tym samym doszło do bezpodstawnego kredytowania zewnętrznego
podmiotu gospodarczego, naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 3 i art. 38
obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych
(Dz. U. z 2005 r.( Nr 249, poz. 2104 z póżn. zm.),
22
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k.,
2/ w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 21 do 28 kwietnia 2008 r., w krótkich
odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jako funkcjonariusz
publiczny, pełniący zawodową służbę wojskową na stanowisku Kierownika Sekcji
Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, będąc zobowiązanym, z racji
zajmowanego stanowiska służbowego, do analizowania zaproponowanych zmian w
trakcie realizacji zadania, opiniowania protokołów konieczności na wykonanie robót
dodatkowych lub robót zamiennych, do sprawowania nadzoru i kontroli nad
rozliczeniem materiałowo-finansowym nadzorowanych remontów i inwestycji, w
ramach realizowanego, na podstawie umowy z dnia 29 października 2007 r.,
zadania nr [...]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana okien i remont
sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], nie dopełnił swoich obowiązków
służbowych w ten sposób, że:
a) w protokole konieczności na roboty dodatkowe i zamienne z dnia 21 kwietnia
2008 r., działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, I. J. - kierownikiem robót wykonawcy firmy P.
Sp. z o.o. oraz inną ustaloną osobą, bezprawnie potwierdził konieczność
wykonania dodatkowych prac związanych z:
- wykonaniem izolacji termicznej między oknami w konstrukcji żelbetowej o wartości
kosztorysowej 78.472,81 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
95.736,82 zł brutto, podczas gdy faktyczna wartość robót związanych z
wykonaniem wskazanej izolacji termicznej wyniosła nie więcej niż 21.972,69 zł
brutto, ponadto prace te nie były niezbędne dla prawidłowego wykonania tego
etapu remontu i brak było dokumentacji projektowej i powykonawczej zawierającej
dane o sposobie docieplenia wymienionych elementów,
- obróbką okien aluminiowych wewnątrz pomieszczeń biurowych i na drogach ko-
munikacyjnych o wartości kosztorysowej 108.117,25 zł, co powiększone o 22%
podatku VAT dało kwotę 131.903,04 zł brutto, podczas gdy prace te w ogóle nie
były objęte zakresem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na I etap
zadania. Remont budynku sztabowego nr 1 - wymiana okien i remont sanitariatów
23
w Jednostce Wojskowej […] i nie były one niezbędne dla prawidłowego wykonania
tego etapu remontu,
- demontażem stolarki okiennej w całym budynku o wartości kosztorysowej
74.790,05 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę 91.243,86 zł brutto,
podczas gdy dokumentacja przetargowa jednoznacznie stwierdzała, że demontaż
stolarki okiennej wchodził w pierwotny zakres zadania, a prace w tym zakresie
zostały wykonane przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21
kwietnia 2008 r., który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- powiększaniem otworów drzwiowych w ścianach żelbetowych do sanitariatów o
wartości kosztorysowej 54.175,54 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało
kwotę 66.094,16 zł brutto zł, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane
przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- montażem i demontażem rusztowań zewnętrznych rurowych o wartości
kosztorysowej 23.585,70 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
28.774,55 zł brutto, podczas gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
- montażem 8 sztuk drzwi przeciwpożarowych klasy EIS-30 w, znajdujących się w
przedsionkach przeciwpożarowych, sanitariatach damskich o wartości
kosztorysowej 24.616,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
30.031,52 zł brutto, podczas gdy już w protokole z dnia 1 sierpnia 2006 r. z
przeprowadzonych czynności kontrolno - rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w budynku sztabowym nr […], stwierdzono konieczność
zamontowania drzwi przeciwpożarowych o podwyższonej klasie w przedsionkach
przeciwpożarowych wskazanego budynku,
- zmianą 574 sztuk okuć okiennych na uchylno - rozwierne o wartości
kosztorysowej 91.840,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
112.044,80 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
24
b) w protokole konieczności na roboty zwiększające z dnia 25 kwietnia 2008 r.,
działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, R. M. - Inspektorem Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, M. R.- kierownikiem budowy z firmy P. Sp. z
o.o., I.J. - kierownikiem robót wykonawcy firmy P. Sp. z o.o. oraz inną ustaloną
osobą bezprawnie potwierdził konieczność zwiększenia zakresu prac o roboty
związane z:
- montażem i demontażem windy zewnętrznej o wartości kosztorysowej 26.337,95
zł, co powiększone o 22 % podatku VAT dało kwotę 32.132,30 zł brutto, podczas
gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej, remont zlecony firmie P. Sp. z o.o.
powinien być wykonany siłami własnymi wykonawcy bez angażowania środków
finansowych zamawiającego ponad cenę oferty,
- montażem dodatkowych 200 m2
płytek ceramicznych w sanitariatach o wartości
kosztorysowej 18.852,10 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
22.999,56 zł brutto podczas, gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 25 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- demontażem i montażem grzejników w sanitariatach i klatce schodowej o wartości
kosztorysowej 9.799,92 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
11.955,90 zł brutto, podczas gdy w dokumentacji powykonawczej brak było
jakiejkolwiek wzmianki o zmianach w sieci centralnego ogrzewania czy też
lokalizacji grzejników, a ponadto zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
w konsekwencji czego w dniach 30 kwietnia 2008 r. oraz 5 maja 2008 r. Wojskowy
Zarząd Infrastruktury, reprezentowany przez płk. J. A. podpisał z wykonawcą
wskazanego remontu odpowiednio: aneks nr 1 do wspomnianej powyżej umowy
głównej o zwiększeniu zakresu zadań o prace opisane w protokole konieczności nr
[…] oraz umowę […] dotyczącą wykonania dodatkowych robót wyszczególnionych
w protokole konieczności, z naruszeniem postanowień określonych w art. 67 ust. 1
pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z
25
2004 r. Nr 19, poz. 177, tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r., Nr 223, poz. 1655),
albowiem wskazane powyżej roboty dodatkowe i zamienne oraz zwiększające nie
stanowiły robót, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji
niemożliwej wcześniej - na etapie pierwotnego zamówienia publicznego - do
przewidzenia, a nadto w przedmiotowych wnioskach przemilczał istotne
okoliczności mające znaczenie dla podpisania wspomnianego aneksu nr 1 i
zawarcia umowy nr [...], polegające na wykonaniu wskazanych powyżej robót
dodatkowych i zamiennych oraz zwiększających przed datą sporządzenia i
zatwierdzenia protokołów nr […], w wyniku których to działań Wojskowy Zarząd
Infrastruktury bezpodstawnie wypłacił firmie P. Sp. z o.o. nienależne
wynagrodzenie w łącznej kwocie 496.517,10 zł na szkodę Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych w [...], naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej
wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005
r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
3) w dniu 4 czerwca 2008 r., działając wspólnie i w porozumieniu z M. R. -
kierownikiem budowy firmy P. Sp. z o.o., jako funkcjonariusz publiczny na
stanowisku Kierownika Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury w
[…], uczestnicząc tego dnia w pracach komisji dokonującej odbioru końcowego
prac w ramach realizowanego zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 -
etap I wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], będąc
zobowiązanym, z racji zajmowanego stanowiska służbowego, do sprawowania
nadzoru i kontroli nad rozliczeniem materiałowo-finansowym nadzorowanych
remontów i inwestycji oraz nad jakością i zgodnością z projektem realizowanych
robót, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla firmy P. Sp. z o.o., nie
dopełnił swoich obowiązków w ten sposób, że w Protokole komisyjnego odbioru,
przekazania i przyjęcia do eksploatacji/użytkowania inwestycji Remont budynku
sztabowego nr 1 - zadanie […] podał nieprawdę co do okoliczności mającej
znaczenie prawne, potwierdzając to swoim podpisem, że prace remontowe zostały
wykonane zgodnie z projektem technicznym, podczas gdy:
26
- w piwnicy remontowanego budynku, zamiast zaprojektowanych 64 okien
dwuskrzydłowych, zamontowano 64 tańszych okien jednoskrzydłowych, bez
obniżenia wynagrodzenia wykonawcy,
- w pomieszczeniach biurowych remontowanego budynku zamiast
zaprojektowanego wewnętrznego parapetu okiennego o głębokości 50 cm,
zamontowano wewnętrzny parapet okienny o głębokości 40 cm, bez obniżenia
wynagrodzenia wykonawcy,
- w sanitariatach remontowanego budynku, zamiast zaprojektowanych skrzydeł
drzwiowych laminowanych, zamontowano tańsze skrzydła drzwiowe lakierowane o
gorszych parametrach jakościowych,
przez co wprowadził w błąd Szefa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, co do
zakresu i jakości wykonanych prac remontowych i doprowadził go do
niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wyniku wypłacenia firmie P. Sp. z o.o.
nienależnego wynagrodzenia w kwocie 31.523,14 zł, naruszając przy tym przepisy
art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o
finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k.,
C/ oskarżonego R. Z. M. uznał za winnego tego, że:
1) w bliżej nieustalonych dniach w okresie od dnia 18 do 27 grudnia 2007 r.,
wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem Wojskowego Zarządu Infrastruktury,
mjr. M. K. - Kierownikiem Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury,
oraz F. F. - Prezesem firmy P. Sp. z o.o., działając w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru i w krótkich odstępach czasu, jako funkcjonariusz publiczny na stanowisku
Inspektora Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, będąc
zobowiązanym, na podstawie zakresu obowiązków Inspektora Nadzoru
Inwestorskiego Wojskowego Zarządu Infrastruktury, do sprawowania nadzoru i
kontroli nad rozliczeniem materiałowo-finansowym nadzorowanych remontów i
inwestycji przy uwzględnieniu wymogów rachunku ekonomicznego i racjonalności,
w ramach realizowanego zadania nr […]. Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I
wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], nie dopełnił
swoich obowiązków w ten sposób, że podpisał się w niżej wymienionych fikcyjnych
27
dokumentach, których sporządzenie było bezpodstawne i niecelowe z punktu
widzenia rozliczeń materiałowo-finansowych, przez co:
- podał nieprawdę w kosztorysie powykonawczym oraz protokole odbioru
wykonanych robót datowanych na dzień 18 grudnia 2007 r., dotyczących robót przy
instalacji wodno-kanalizacyjnej o wartości 55.240,96 zł netto i 67.393,98 zł brutto w
ten sposób, że potwierdził swoim podpisem wartość wykonanych prac i
zamontowanych materiałów, podczas gdy w rzeczywistości, w chwili podpisywania
dokumentów, roboty nie zostały wykonane, a materiały nie zostały zakupione,
- podał nieprawdę w umowie depozytu z dnia 27 grudnia 2007 r. w ten sposób, że
swoim podpisem złożonym w załączniku nr 1 do wskazanej umowy, potwierdził
zaistnienie fikcyjnej czynności polegającej na zdeponowaniu przez Wojskowy
Zarząd Infrastruktury w siedzibie firmy P. sp. z o.o. materiałów budowlanych o
wartości 1.461.936,37 zł, która to czynność nigdy nie miała miejsca,
w konsekwencji czego Wojskowy Zarząd Infrastruktury wypłacił firmie P. sp. z o.o.
nienależne wynagrodzenie w łącznej kwocie 1.461.936,37 zł za niewykonane
jeszcze prace remontowe związane z wykorzystaniem materiałów budowlanych
wykazanych we wspomnianej fikcyjnej umowie depozytowej, tym samym doszło do
bezpodstawnego kredytowania zewnętrznego podmiotu gospodarczego,
naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 3 i art. 38 obowiązującej wówczas
ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249,
poz. 2104 z późn. zm.),
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,
2) w bliżej nieustalonych dniach w okresie od 21 do 28 kwietnia 2008 r., działając w
wykonaniu z góry powziętego zamiaru i w krótkich odstępach czasu, jako
funkcjonariusz publiczny na stanowisku Inspektora Nadzoru Inwestorskiego
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, będąc zobowiązanym, na podstawie zakresu
obowiązków Inspektora Nadzoru Inwestorskiego Wojskowego Zarządu
Infrastruktury, do sprawowania nadzoru i kontroli nad rozliczeniem materiałowo-
finansowym nadzorowanych remontów i inwestycji przy uwzględnieniu wymogów
rachunku ekonomicznego i racjonalności, w ramach realizowanego, na podstawie
umowy z dnia 29 października 2007 r., zadania. Remont budynku sztabowego nr 1-
28
etap I wymiana okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […], nie
dopełnił swoich obowiązków służbowych w ten sposób, że:
w protokole konieczności na roboty dodatkowe i zamienne z dnia 21 kwietnia 2008
r. działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk. J. A. - Szefem
Wojskowego Zarządu Infrastruktury, z mjr. M. K. - Kierownikiem Sekcji
Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, I. J. - kierownikiem robót
wykonawcy firmy P. Sp. z o.o. oraz inną ustaloną osobą, bezprawnie potwierdził
konieczność wykonania dodatkowych prac związanych z:
- wykonaniem izolacji termicznej między oknami w konstrukcji żelbetowej o wartości
kosztorysowej 78.472,81 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
95.736,82 zł brutto, podczas gdy faktyczna wartość robót związanych z
wykonaniem wskazanej izolacji termicznej wyniosła nie więcej niż 21.972,69 zł
brutto, ponadto prace te nie były niezbędne dla prawidłowego wykonania tego
etapu remontu i brak było dokumentacji projektowej i powykonawczej zawierającej
dane o sposobie docieplenia wymienionych elementów,
- obróbką okien aluminiowych wewnątrz pomieszczeń biurowych i na drogach
komunikacyjnych o wartości kosztorysowej 108.117,25 zł, co powiększone o 22%
podatku VAT dało kwotę 131.903,04 zł brutto, podczas gdy prace te w ogóle nie
były objęte zakresem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na I etap
zadania. Remont budynku sztabowego nr 1 - wymiana okien i remont sanitariatów
w Jednostce Wojskowej […]i nie były one niezbędne dla prawidłowego wykonania
tego etapu remontu,
- demontażem stolarki okiennej w całym budynku o wartości kosztorysowej
74.790,05 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę 91.243,86 zł brutto,
podczas gdy dokumentacja przetargowa jednoznacznie stwierdzała, że demontaż
stolarki okiennej wchodził w pierwotny zakres zadania, a prace w tym zakresie
zostały wykonane przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21
kwietnia 2008 r., który stanowił podstawę do ich zlecenia,
- powiększaniem otworów drzwiowych w ścianach żelbetowych do sanitariatów o
wartości kosztorysowej 54.175,54 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało
kwotę 66.094,16 zł brutto zł, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane
29
przed dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- montażem i demontażem rusztowań zewnętrznych rurowych o wartości
kosztorysowej 23.585,70 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
28.774,55 zł brutto, podczas gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
- montażem 8 sztuk drzwi przeciwpożarowych klasy EIS-30 w, znajdujących się w
przedsionkach przeciwpożarowych, sanitariatach damskich o wartości
kosztorysowej 24.616,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
30.031,52 zł brutto, podczas gdy już w protokole z dnia 1 sierpnia 2006 r. z
przeprowadzonych czynności kontrolno - rozpoznawczych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w budynku sztabowym nr […], stwierdzono konieczność
zamontowania drzwi przeciwpożarowych o podwyższonej klasie w przedsionkach
przeciwpożarowych wskazanego budynku,
- zmianą 574 sztuk okuć okiennych na uchylno - rozwierne o wartości
kosztorysowej 91.840,00 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
112.044,80 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 21 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia w protokole konieczności na roboty zwiększające
z dnia 25 kwietnia 2008 r., działając w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z płk.
J. A. - Szefem Wojskowego Zarządu Infrastruktury, mjr. M. K.M - Kierownikiem
Sekcji Budownictwa Wojskowego Zarządu Infrastruktury, M. R. - kierownikiem
budowy z firmy P. Sp. z o.o., I. J. - kierownikiem robót wykonawcy firmy P. Sp. z o.o.
oraz inną ustaloną osobą, bezprawnie potwierdził konieczność zwiększenia zakresu
prac o roboty związane z:
- montażem i demontażem windy zewnętrznej o wartości kosztorysowej 26.337,95
zł, co powiększone o 22 % podatku VAT dało kwotę 32.132,30 zł brutto, podczas
gdy zgodnie z postanowieniami umowy głównej, remont zlecony firmie P. Sp. z o.o.
powinien być wykonany siłami własnymi wykonawcy bez angażowania środków
finansowych zamawiającego ponad cenę oferty,
30
- montażem dodatkowych 200 m2
płytek ceramicznych w sanitariatach o wartości
kosztorysowej 18.852,10 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
22.999,56 zł brutto, podczas gdy prace w tym zakresie zostały wykonane przed
dniem sporządzenia protokołu konieczności z dnia 25 kwietnia 2008 r., który
stanowił podstawę do ich zlecenia,
- demontażem i montażem grzejników w sanitariatach i klatce schodowej o wartości
kosztorysowej 9.799,92 zł, co powiększone o 22% podatku VAT dało kwotę
11.955,90 zł brutto, podczas gdy w dokumentacji powykonawczej brak było
jakiejkolwiek wzmianki o zmianach w sieci centralnego ogrzewania czy też
lokalizacji grzejników, a ponadto zgodnie z postanowieniami umowy głównej,
remont zlecony firmie P. Sp. z o.o. powinien być wykonany siłami własnymi
wykonawcy bez angażowania środków finansowych zamawiającego ponad cenę
oferty,
w konsekwencji czego w dniach 30 kwietnia 2008 r. oraz 5 maja 2008 r. Wojskowy
Zarząd Infrastruktury, reprezentowany przez płk. J. A. podpisał z wykonawcą
wskazanego remontu odpowiednio: aneks nr 1 do wspomnianej powyżej umowy
głównej o zwiększeniu zakresu zadań o prace opisane w protokole konieczności nr
[…] oraz umowę nr […] dotyczącą wykonania dodatkowych robót
wyszczególnionych w protokole konieczności nr […], z naruszeniem postanowień
określonych w art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.- Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177, tekst jednolity: Dz. U. z
2007 r. Nr 223, poz. 1655), albowiem wskazane powyżej roboty dodatkowe i
zamienne oraz zwiększające nie stanowiły robót, których wykonanie stało się
konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej - na etapie pierwotnego
zamówienia publicznego - do przewidzenia, w wyniku których to działań Wojskowy
Zarząd Infrastruktury bezpodstawnie wypłacił firmie P. Sp. z o.o. nienależne
wynagrodzenie w łącznej kwocie 496.517,10 zł na szkodę Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych w […], naruszając przy tym przepisy art. 35 ust. 3 pkt 1 obowiązującej
wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005
r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.),
tj. popełnienia przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.”
- i za powyższe skazał:
31
płk. J.A.: za pierwszy z czynów na podstawie art. 231 § 1 k.k. na karę 9 (dziewięciu)
miesięcy pozbawienia wolności, zaś za drugi z nich na mocy art. 231 § 1 k.k. na
karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, w miejsce kar jednostkowych
pozbawienia wolności na zasadzie art. 85 k.k. i 86 § 1 k.k. orzekł
karę łączną roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i
2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na 2 lata okresu próby oraz na
podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzył grzywnę w rozmiarze 50 (pięćdziesięciu)
stawek dziennych grzywny po 100,- (sto) zł każda,
mjr. rez. M. K.: za każdy z trzech przypisanych mu czynów na podstawie art. 231 §
1 k.k. na kary po: 9 (dziewięciu), 6 (sześciu) i 4 (cztery) miesiące pozbawienia
wolności, zaś w miejsce tychże kar jednostkowych, na zasadzie art. 85 k.k. i 86 § 1
k.k., orzekł karę łączną roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie
art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na dwa lata okresu
próby, zaś w oparciu o art. 71 § 1 k.k. orzekł grzywnę w rozmiarze 50
(pięćdziesięciu) stawek dziennych po 100,- (sto) zł każda,
cyw. R. M.: za każdy z obu przypisanych mu czynów na podstawie art. 231 § 1 k.k.
na kary po 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności, zaś w miejsce kar
jednostkowych na zasadzie art. 85 k.k. i 86 § 1 k.k. orzekł karę łączną 10
(dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69
§ 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na 2 lata okresu próby oraz na
mocy art. 71 § 1 k.k. orzekł grzywnę w rozmiarze 40 (czterdziestu) stawek
dziennych grzywny po 100,- (sto) zł każda.
Apelację na niekorzyść wszystkich oskarżonych wniósł prokurator. Apelacje
wnieśli również obrońcy oskarżonych płk. J.A. i mjr. rez. M. K.
Prokurator zaskarżył wyrok na niekorzyść w części dotyczącej:
„- zmiany kwalifikacji prawnej wszystkich czynów zarzuconych płk J. A. i mjr rez. M.
K. oraz cyw. R. M. z przestępstwa określonego w art. 231 § 2 kk na występek z art.
231 § 1 kk;
- wyeliminowania z opisu i kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych płk J.A. i mjr
rez. M. K. oraz cyw. R. M. odpowiednio w pkt. 1 aktu oskarżenia elementów
dotyczących wprowadzenia w błąd i doprowadzenia Szefa Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych w [...] do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości,
32
tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk;
- wyeliminowania z kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego mjr rez. M. K. w pkt 3
aktu oskarżenia przestępstwa z art. 286 § 1 kk przy pozostawieniu w opisie czynu
elementów dotyczących wprowadzenia w błąd Szefa Wojskowego Zarządu
Infrastruktury, co do zakresu i jakości wykonanych prac remontowych oraz
doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem;
- wyeliminowania z opisu i kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych mjr rez. M. K. w
pkt. 2 i 3 aktu oskarżenia elementów dotyczących poświadczenia nieprawdy, co do
okoliczności mających znaczenie prawne w dokumentach w postaci protokołów
konieczności nr […] na roboty dodatkowe i zamienne oraz nr […] na roboty
zwiększające, a także protokołu komisyjnego odbioru inwestycji Remont budynku
sztabowego nr 1 - zadanie […],
tj. przestępstwa z art. 271 § 3 kk;
- wyeliminowania z opisu i kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych cyw. R. M. w
pkt. 1 i 2 aktu oskarżenia elementów dotyczących poświadczenia nieprawdy co do
okoliczności mających znaczenie prawne w dokumentach w postaci kosztorysu
powykonawczego oraz protokołu odbioru wykonanych robót datowanych na dzień
18 grudnia 2007 r. i załącznika nr 1 do umowy depozytu nr […], a także protokołów
konieczności nr […] na roboty dodatkowe i zamienne oraz nr […] na roboty
zwiększające,
tj. przestępstwa z art. 271 § 3 kk.
Na podstawie art. 438 pkt 1 i pkt. 3 kpk wyrokowi temu zarzucił:
1. obrazę przepisów prawa materialnego, to jest przepisu art. 271 § 1 i § 3 kk,
poprzez jego błędną wykładnię i niesłuszne uznanie, iż protokół konieczności na
roboty dodatkowe i zamienne, a także protokół konieczności na roboty
zwiększające, jak również protokół komisyjnego odbioru inwestycji oraz kosztorys
powykonawczy i protokół odbioru wykonanych robót, a także załącznik do umowy
depozytu zawierający wyszczególnienie materiałów rzekomo przekazanych w
depozyt nie są dokumentami podlegającymi ochronie ustanowionej w przepisie art.
271 k.k., co skutkowało niezasadnym wyeliminowaniem z opisu i kwalifikacji
prawnej czynów nr 2 i 3 zarzucanych mjr rez. M. K. oraz czynów nr 1 i 2
33
zarzucanych cyw. R. M. elementów dotyczących poświadczenia nieprawdy, co do
okoliczności mającej znaczenie prawne w dokumentach opisanych wyżej,
tj. przestępstwa z art. 271 § 3 k.k.;
2. błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mające
wpływ na jego treść, poprzez wadliwą ocenę materiału dowodowego i niewłaściwe
wnioskowanie o faktach co doprowadziło do wadliwego i niesłusznego uznania za
nieudowodnione, że:
- płk J. A., mjr rez. M. K. oraz cyw. R. M. przekraczając swoje uprawnienia przy
zawieraniu umowy depozytu dotyczącej zdeponowania przez Wojskowy Zarząd
Infrastruktury w siedzibie firmy P. Sp. z o.o. materiałów budowlanych o wartości 1
461 936,37 zł;
- płk J. A., mjr rez. M.K. oraz cyw. R. M. nie dopełniając swoich obowiązków
służbowych przy zatwierdzaniu protokołów konieczności […] na roboty dodatkowe i
zamienne oraz nr […] na roboty zwiększające do umowy z dnia 29 października
2007 r. na realizację zadania Remont budynku sztabowego nr 1 - etap I wymiana
okien i remont sanitariatów w Jednostce Wojskowej […];
- mjr rez. M. K. nie dopełniając swoich obowiązków służbowych przy dokonywaniu
odbioru końcowego inwestycji Remont budynku sztabowego nr /…/
działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P. Sp. z o.o., co
skutkowało niezasadną zmianą kwalifikacji prawnej wszystkich czynów
zarzuconych wyżej wymienionym z przestępstwa określonego w art. 231 § 2 kk na
występek z art. 231 § 1 kk oraz niezasadnym wyeliminowaniem z opisu i kwalifikacji
prawnej czynu nr 1 zarzucanego wymienionym, a dotyczącego zawarcia umowy
depozytu nr […], elementów dotyczących wprowadzenia w błąd i doprowadzenia
Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w […] do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem znacznej wartości, tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw.
z art. 294 § 1 kk, a także niezasadnym wyeliminowaniem art. 286 § 1 kk z
kwalifikacji prawnej czynu nr 3 zarzuconego mjr rez. M. K., a dotyczącego
podpisania protokołu odbioru końcowego inwestycji, podczas gdy prawidłowa
analiza całości zebranego materiału dowodowego wskazuje, iż wszyscy oskarżeni
działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez wymienioną firmę”.
34
Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku „w części dotyczącej
zmiany kwalifikacji prawnej czynów zarzucanych płk J. A., mjr rez. M. K. i cyw. R. M.
z przestępstwa określonego w art. 231 § 2 kk na występek z art. 231 § 1 kk oraz
wyeliminowania z opisu i kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego wyżej
wymienionym w pkt 1 aktu oskarżenia elementów dotyczących wprowadzenia w
błąd i doprowadzenia Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem znacznej wartości, tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw.
z art. 294 § 1 kk, a także wyeliminowania z kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego
mjr rez. M. K. w pkt. 3 przestępstwa z art. 286 § 1 kk, oraz wyeliminowania z opisu i
kwalifikacji prawnej czynów zarzuconych mjr rez. M. K. i cyw. R. M. elementów
dotyczących poświadczenia w dokumentach nieprawdy co do okoliczności
mających znaczenie prawne,
tj. przestępstwa z art. 271 § 3 kk i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do
ponownego rozpoznania w tym zakresie”.
Obrońca oskarżonego płk. J. A. zaskarżając wyrok w całości zarzucił:
„I. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego
orzeczenia, a w szczególności:
- art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., poprzez naruszenie zasady
swobodnej oceny dowodów, w szczególności polegające na przyjęciu za
niewiarygodne zeznań oskarżonego, świadków […] w części, w której wykluczają
one udział oskarżonego w przestępstwach, za które został skazany. W tym
zakresie, zeznania były spójne, logiczne i wzajemnie się potwierdzały. Sąd
niesłusznie nie rozstrzygnął na korzyść oskarżonego nie dających się usunąć
wątpliwości,
- art. 170 § 1 i 2 k.p.k., poprzez niezasadne oddalenie wniosku obrońcy
oskarżonego o przeprowadzenie dowodu z nowej opinii biegłego z uwagi na
wykazaną w trakcie rozprawy nierzetelność i niepełność opinii biegłego J. R.,
- art. 7 k.p.k., poprzez wykroczenie poza zasadę swobodnej oceny zgromadzonego
w sprawie materiału dowodowego poprzez dowolną, sprzeczną ze wskazaniami
wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zasadami prawidłowego rozumowania
ocenę materiału dowodowego, w szczególności odnośnie ustaleń w zakresie
uczestniczenia oskarżonego płk J. A. w przypisanym mu procederze przestępnym i
35
tym samym przyjęcie, że oskarżony płk J. A. miał świadomość, iż w trakcie zdarzeń,
w zarzucanym mu aktem oskarżenia okresie, umyślnie dopuścił się zarzucanych
mu czynów, pomimo iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na
poczynienie takich ustaleń,
II. błąd w ustaleniach stanu faktycznego przyjętego za podstawę orzeczenia, który
miał wpływ na jego treść, a polegający w szczególności:
- na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu,
- na pominięciu w ustalaniu stanu faktycznego tej części zeznań świadków, które
były korzystne dla oskarżonego, pomimo uznania ich przez sąd za wiarygodne,
- na przyjęciu za ustalone faktów bez dostatecznej podstawy w materiale
dowodowym w niniejszej sprawie,
- na przyjęciu, iż brak jest dowodów, które potwierdzałyby wiarygodność twierdzeń
oskarżonego,
III. obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:
1. art. 231 § 1 k.k. poprzez dokonanie nieprawidłowej subsumcji ustalonego przez
sąd stanu faktycznego do treści art. 231 § 1 k.k. i przyjęciu, że działania
oskarżonego wyczerpują znamiona przestępstwa nadużycia uprawnień opisanego
w art. 231 § 1 k.k.,
2. art. 12 k.k. polegającą na uznaniu, iż zachowanie oskarżonego J. A. wyczerpuje
znamiona ciągu przestępstw, choć przeprowadzone postępowanie dowodowe nie
pozwoliło usunąć wątpliwości, co do istnienia u oskarżonego zamiaru
przestępczego działania, świadomości, że oskarżony popełnia czyn zabroniony, a
w konsekwencji na rozstrzygnięciu istniejących w sprawie, nie dających się usunąć
wątpliwości, w sposób dla oskarżonego niekorzystny”.
Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego
ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania przez Sąd I instancji.
Obrońca oskarżonego mjr. rez. M. K., zaskarżając wyrok w całości zarzucił:
„1) w odniesieniu do zarzutu opisanego w treści wyroku pod poz. B 1/ - błąd w
ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego
treść (art. 438 pkt 3 k.p.k. polegający na przyjęciu, iż oskarżony swoim
zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona czynu opisanego w treści art. 231 § 1
36
k.k. podczas, gdy zgromadzony w toku postępowania przygotowawczego, a także
w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji nie daje jakichkolwiek podstaw do
przyjęcia winy oskarżonego w tym zakresie;
2) w odniesieniu do zarzutu opisanego w treści wyroku pod pozycją B 2 i 3 - błąd
w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w odniesieniu do
zarzutu opisanego w treści wyroku pod poz. B 1 - błąd w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść (art. 438 pkt 3 k.p.k.)
polegająca na przyjęciu , iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe
znamiona czynu opisanego w treści art. 231 § 1 k.k., podczas gdy zgromadzony w
toku postępowania przygotowawczego, a także postępowania przed Sądem
pierwszej instancji nie daje jakichkolwiek podstaw do przyjęcia winy oskarżonego w
tym zakresie;
- obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., która mogła mieć wpływ na treść
orzeczenia, poprzez przekroczenie granic swobodnej sędziowskiej oceny”.
Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienie
oskarżonego mjr. rez. M.K. od popełnienia zarzucanych mu czynów.
Sąd Najwyższy rozważył.
Na wstępie z urzędu podnieść należało, że Sąd pierwszej instancji w
niniejszej sprawie przeprowadził postępowanie z obrazą art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.
(obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy).
Wszystkim oskarżonym zarzucono popełnienie określonych przestępstw (m.in. z art.
286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k., co do których właściwy do ich rozpoznania jest
sąd okręgowy (art. 25 § 1 pkt 2 k.p.k.). Z kolei treść art. 671 § 4 k.p.k. stanowi „że
udział obrońcy w rozprawie głównej przeciwko innemu oskarżonemu, niż
wymieniony w § 1 (żołnierz odbywający zasadniczą służbę wojskową albo
pełniącemu służbę w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego) jest
obowiązkowy przed wojskowym sądem okręgowym, jeżeli zachodzi wypadek
przewidziany w art. 654 § 1 pkt 2”. To jest w sprawach o występki podlegające w
postepowaniu przed sądami powszechnymi właściwości sądu okręgowego (…). Por.
H. Kmieciak: Zakres obrony obowiązkowej w postępowaniu przed sądami
wojskowymi według art. 671 k.p.k. po nowelizacji, WPP 2009, nr 1, s. 45, Ryszard
A. Stefański: Obrona obligatoryjna w postępowaniu przed sądami wojskowymi, Lex
37
nr 39/213. Oskarżeni A. i K. ustanowili obrońców w osobach adw. A. J. i adw. D. S.
Natomiast oskarżonemu M. wyznaczono obrońcę z urzędu – adw. S. R. (k. 10652).
Na rozprawie głównej w dniu 30 października 2012 r., wszyscy wymienieni obrońcy
byli nieobecni i rzecz jasna nie brali udziału w rozprawie (k. 10695-10704). Ponadto
na późniejszych terminach rozpraw obowiązkowa obecność obrońców „różnie się
przedstawiała” (spóźnianie się, opuszczanie sali rozpraw podczas czynności
procesowych – k. 10708-10720, 10723-10726, 10738-10745). Tej powinności
obrońców oskarżonych nie może w żadnym stopniu znieść zgoda oskarżonych na
prowadzenie rozprawy pod ich nieobecność, jak miało to miejsce w kilku
przypadkach w niniejszej sprawie (por. też wyrok SN z dnia 13 lutego 2007 r., WK
3/07, OSNwSK 2007/1/412, Biul. PK 2007/4/16). Stwierdzone uchybienie o
charakterze bezwzględnej przyczyny odwoławczej nie mogło z tego tylko powodu
skutkować uchyleniem zaskarżonego orzeczenia, albowiem w myśl art. 439 § 2
k.p.k., uchylenie orzeczenia jedynie z powodu określonych w § 1 pkt 9 – 11, może
nastąpić tylko na korzyść oskarżonego.
W tej sytuacji rozpoznaniu podlegała apelacja prokuratora. Została
ona wniesiona na niekorzyść wszystkich oskarżonych. Jakkolwiek prokurator
zaskarżył wyrok w części i w końcowych wnioskach apelacji postulował o uchylenie
go i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w tym zakresie, to pomijając
już kwestie złej konstrukcji środka odwoławczego, która nie miała wpływu na jego
rozpoznanie, w ocenie Sądu Najwyższego apelacja ta została de facto wniesiona
co do winy oskarżonych (art. 447 § 1 k.p.k.), a więc jest ona zwrócona przeciwko
całości wyroku Sądu pierwszej instancji. Podlegała ona rozpoznaniu stosownie do
treści art. 434 § 1 k.p.k.
Apelacja jest zasadna.
Co do zarzutu obrazy prawa materialnego (art. 271 § 1 i 3 k.k.). Ogólnie
rzecz ujmując, obraza prawa materialnego następuje wtedy, gdy po dokonaniu
prawidłowych ustaleń faktycznych sąd nie zastosował właściwego przepisu prawa
materialnego. W niniejszej sprawie oskarżeni K. i M. zostali m.in. oskarżeni o
przestępstwo określone w art. 271 § 3 k.k. (pkt 2 i 3, pkt 2 aktu oskarżenia).
Sąd pierwszej instancji ocenę prawną w tej kwestii przedstawił na s. 27-30
uzasadnienia wyroku. Wyeliminowano z tzw. kwalifikacji kumulatywnej czynów
38
oskarżonych przepis art. 271 § 3 k.k., albowiem „nie sposób było wywieść i
wykazać”, że celem działania tych oskarżonych była chęć przysporzenia korzyści
majątkowej firmie P. s.p. z o.o. Nadto, odwołując się do określonych orzeczeń SN i
SA w Krakowie oraz poglądu przedstawiciela doktryny i nie podzielając wyroku SN
z dnia 9 lipca 2009 r., WA 21/09, (OSNKW 2009, z. 9, poz. 78) „jako
odosobnionego” Sąd uznał, że dokumenty w postaci: protokołu konieczności na
roboty dodatkowe i zamienne, protokół odbioru prac w ramach realizowanego
zadania nr […], kosztorysy powykonawcze, protokół odbioru prac końcowych robót,
umowa depozytu z dnia 27 grudnia 2007 r., protokół konieczności na roboty
dodatkowe i zamienne nr […], są dokumentami wewnętrznymi i przez to odnoszą
się wyłącznie do umowy zawartej między WZI, a firmą P., służących ewentualnym
rozliczeniom finansowym. Z tych też względów Sąd stwierdził, że jakkolwiek
podzielając rację oskarżenia, że w dokumentach tych doszło do potwierdzenia
przez oskarżonych K. i M. nieprawdziwych danych, to jednakże brak jest podstaw
do przyjęcia kwalifikacji prawnej czynów z art. 271 § 1 i 3 k.k.
Prokurator na s. 30 uzasadnienia apelacji odniósł się do wywodów Sądu
wskazując, że powołane orzeczenia (poza wyrokiem SN z dnia 9 lipca 2009 r.),
który jego zdaniem wcale nie jest odosobnionym poglądem, odnoszą się do innych
stanów faktycznych i nie mogą z tego powodu być przydatne dla dokonywania
oceny dokumentów przez pryzmat art. 271 § 1 i 3 k.k. Skarżący zaakcentował też,
że ocena Sądu jest błędna z tego również powodu, że w swoich rozważaniach w
tym zakresie Sąd „zupełnie pominął” przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo
budowlane (tekst jednolity: Dz.U. 2010, nr 243, poz. 1623 ze zm.) oraz przepisy
wykonawcze do tego aktu – Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26
czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki tablicy
informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dot. bezpieczeństwa pracy i
ochrony zdrowia (Dz.U. z 2002 r., nr 108, poz. 953 ze zm.). Prokurator wskazał na
treść art. 45 ust. 1 cyt. wyżej ustawy oraz postanowienia § 8 powołanego
rozporządzenia. Skarżący in concreto odnosząc się do odpowiedzialności karnej
oskarżonego M., jako inspektora nadzoru inwestorskiego, zwrócił uwagę na
regulację przewidzianą w art. 25 cyt. wyżej ustawy, w tym m.in. na potwierdzenie
przez podmiot nadzoru inwestorskiego faktycznie wykonanych robót. Skarżący na
39
poparcie słuszności podniesionego zarzutu odwołał się do wyroków Sądu
Najwyższego z dnia 4 października 2004 r., IV KK 213/04, Lex nr 137464, z dnia 19
listopada 2004 r., III KK 81/04, Lex nr 141348, z dnia 19 lipca 2011r., WA 20/11,
Lex nr 1144709 i z dnia 11 października 2011 r., WA 21/11, Lex nr 1144710.
Przyznać należało racje skarżącemu co do błędnej wykładni przepisu art.
271 k.k. przez sąd orzekający, u której podstaw była niepełna, a przez to wadliwa
ocena charakteru dokumentów w postaci protokołów konieczności i odbioru prac,
kosztorysu powykonawczego, do załącznika nr 1 do umowy depozytu
zawierających wykaz materiałów budowlanych fikcyjnie przekazanych firmie P. sp.
z o.o. Dokumenty te podpisane przez oskarżonego M., a następnie wystawione
przez oskarżonych K. i M., miały potwierdzać, że wskazane prace budowlane
zostały wykonane a materiały budowlane wykorzystane zgodnie z ich
przeznaczeniem.
Poza sporem jest, że okoliczności takie nie miały miejsca bądź też zaistniały w
ograniczonym zakresie. Nie ulega też najmniejszej wątpliwości, że w oparciu o te
dokumenty wystawiono stosowne faktury o zapłatę należności pieniężnych.
Przypomnieć należało, że w świetle art. 115 § 14 k.k., dokumentem jest każdy
przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone
prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa,
stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Wystawiane przez
oskarżonych dokumenty stricte związane były z pracami budowlanymi i jako tzw.
dokumenty urzędowe wystawiane przez funkcjonariuszy publicznych
odpowiedzianych za realizację i przebieg prac budowlanych, obdarzone były
zaufaniem, co do prawdziwości zawartych w nich postanowień i przez to podlegały
ochronie prawnej z art. 271 k.k. Kwestią następną do rozważenia jest ocena
stanowiska Sądu meriti co do kwalifikacji prawnej czynów oskarżonych K. i M. z art.
271 § 3 k.k. Sąd pierwszej instancji dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych, że nie
działali w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P. sp. z o.o. W ocenie
Sądu Najwyższego w świetle poczynionych ustaleń faktycznych (por. s. 5 -9
uzasadnienia wyroku) kategoryczność tego poglądu jest co najmniej przedwczesna,
o ile nie rażąco błędna. Poza sporem są tzw. okoliczności „pójścia na rękę” firmie P.
poprzez nie tylko zawarcie fikcyjnej umowy depozytu skutkującej bezprawnym
40
zaliczkowaniem wykonawcy i jego bezpodstawnym kredytowaniem, co de facto
oznaczało osiągnięcie przez ten podmiot korzyści majątkowej, chociażby w postaci
należnych odsetek od wysokości udzielonego kredytu, ale również bezzasadne
poszerzenie zakresu robót budowlanych jak i wykonanie ich w niepełnym zakresie i
niezgodnie z wystawionymi dokumentami, z czego wszyscy oskarżeni zdawali
sobie sprawę i mieli świadomość tego stanu rzeczy. Jednakże Sąd pierwszej
instancji uznał, że oskarżeni M. i K. godzili się na tego rodzaju sytuacje, w związku
z tym, z tego też powodu, nie przyjął kwalifikacji prawnej czynu z art. 271 § 3 k.k.
Jest oczywiste, że dla przyjęcia kwalifikacji prawnej czynu z art. 271 § 3 k.k.,
niezbędne jest ustalenie zamiaru bezpośredniego, w tym celu działania
oskarżonych – osiągnięcia korzyści majątkowej. Zauważyć też należało, że
korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla siebie jak i kogoś
innego (art. 115 § 4 k.k.). W ocenie Sądu Najwyższego okoliczność nie przyznania
się oskarżonych do działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P.,
została niewątpliwie przeceniona przez Sąd orzekający, gdy jednocześnie zważy
się, że ustalony został ponad wszelką wątpliwość sposób działania tych
oskarżonych w kierunku uzyskania przez tę firmę korzyści majątkowej. Rozważania
wyrokowe Sądu w tej kwestii są niepełne. Jest też rzeczą oczywistą, że zamiar
popełnienia określonego przestępstwa można ustalić między innymi na podstawie
określonego sposobu działania. W tej części wskazać też należało na sposób
działania oskarżonego K. przyjęty zarówno w czynie zarzucanym w pkt. 1, jak i
ustalony wyrokiem (przekazanie przedstawicielom tej firmy informacji o wysokości
środków finansowych pozostających w dyspozycji WZI, które należy wydatkować
do końca roku budżetowego 2007). W rozważaniach wyrokowych brak jest oceny
zakresu tego postępowania i odpowiedzi na pytanie, jaki był rzeczywisty cel
udzielenia tej informacji. Przyjęcie przez Sąd orzekający, że podstawowym celem
działania oskarżonego K. było li tylko wprowadzenie w błąd Inspektoratu Wsparcia
Sił Zbrojnych (s. 26 uzasadnienia), jak na tę materię sprawy jest dużym
uproszczeniem i wymaga pogłębionych rozważań w tym zakresie.
Co do zarzutu błędu (…).
Jak zgodnie podnosi się w doktrynie i orzecznictwie błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść
41
tego orzeczenia (art. 438 pkt 3 k.p.k.), jest nie tylko wynikiem błędnej oceny
określonego materiału dowodowego, ale również merytoryczną niesłusznością
wniosków sądu orzekającego wyprowadzonych z tego stanu dowodów. W niniejszej
sprawie Sąd orzekający ustalił, że celem działania wszystkich oskarżonych było
niedopuszczenie do sytuacji by pod koniec roku kalendarzowego 2007 WZI
„musiała” zwrócić IWSZ niewykorzystane środki finansowe. Ponownego
podkreślenia wymaga okoliczność ustalona przez Sąd, że wszyscy oskarżeni
godzili się na to, że w wyniku ich działania firma P. spółka z o.o. osiągnie korzyść
majątkową (art. 9 § 1 k.k.). Z tych też względów, w ocenie sądu orzekającego, brak
było podstaw do przyjęcia, że wszyscy oskarżeni działali z zamiarem kierunkowym
osiągnięcia przez wspomnianą firmę korzyści majątkowej i dlatego też w kwalifikacji
prawnej ich czynów nie przyjęto art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k.
Z kolei prokurator w uzasadnieniu apelacji (s.28-30), zaakcentował, że
nieprzyznanie się oskarżonych do działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
nie może ograniczać zakresu prawidłowej oceny całości działania oskarżonych.
W pełni należało zgodzić się z argumentacją autora apelacji. Wywody Sądu
pierwszej instancji co do oceny zamiaru oskarżonych są niepełne i rażą błędnymi
wnioskami. Błędnie też oceniono okoliczności związane z koniecznością
wydatkowania środków pieniężnych przez WZI (s. 23 uzasadnienia). W toku
rozprawy w dniu 30 października 2012 r., płk J. J. pełniący obowiązki Szefa
Oddziału Księgowości i Sprawozdawczości IWSZ w […] zeznał m.in., że w
przypadku niezrealizowania planów inwestycyjnych do końca grudnia danego roku
budżetowego, można było uzyskać w następnym roku środki na dokończenie
inwestycji, dokonanie korekt planów, jak i renegocjowanie umów, jeżeli taka była
konieczność (k. 10702). Zatem przyjęcie przez Sąd pierwszej instancji okoliczności
o konieczności zwrotu niewykorzystanych środków budżetowych pod groźba utraty
ich bezpowrotnie w następnym roku, jest wnioskiem błędnym. Prokurator trafnie też
wskazuje, że działanie oskarżonych mogło być determinowane dwoma celami.
Oskarżyciel nie kwestionując, że pierwszym celem mogło być niezwracanie
środków budżetowych poprzez zawarcie fikcyjnej umowy depozytu, to jednakże
drugim celem mogło być osiągnięcie de facto korzyści majątkowej przez firmę P.
poprzez bezzasadne akceptowanie oskarżonych poszerzenia zakresu robót
42
budowlanych i wypłatę z tego tytułu nienależnego wynagrodzenia. Przyjęcie tego
pierwszego celu poprzez danie wiary wyjaśnieniom oskarżonych, nie może
automatycznie, w ocenie skarżącego, przekreślać istnienia tego drugiego. Wywody
Sądu pierwszej instancji w tym zakresie, iż postępowanie wszystkich oskarżonych
spowodowane było li tylko brakiem właściwego nadzoru (A.), niedbałości o finanse
publiczne (K., M.), jeżeli się uwzględni okoliczności podniesione w apelacji
(wykształcenie zawodowe, zajmowane stanowiska służbowe, doświadczenie
zawodowe oskarżonych i oczywiste rzucające się w oczy usterki prac budowlanych,
w tym niewłaściwe zamontowanie stolarki okiennej i drzwiowej, bezzasadna
akceptacja wydatków na prace z zakresu montażu i demontażu windy zewnętrznej,
grzejników sanitarnych, rusztowań zewnętrznych) są niepełne i wykazują cechy
dowolności i przez to wymagają ponownej całościowej oceny przez pryzmat
kwalifikacji prawnej ich czynów przyjętej w akcie oskarżenia. Sąd Najwyższy mając
na uwadze wystąpienie określonej bezwzględnej przyczyny odwoławczej, o której
mowa wyżej oraz uwzględniając apelację prokuratora wniesioną na niekorzyść
wszystkich oskarżonych, uchylił zaskarżony wyrok w całości i sprawę wszystkich
oskarżonych przekazał do ponownego rozpoznania Wojskowemu Sądowi
Okręgowemu.
W tej sytuacji bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania
odwoławczego stało się rozpoznawanie apelacji obrońców oskarżonych A. i K.
Sąd pierwszej instancji ponownie rozpoznając sprawę powinien
przeprowadzić postępowanie z obowiązkowym udziałem wszystkich obrońców
oskarżonych i stosownie do regulacji prawnej, o której mowa w art. 442 § 2 k.k.,
może poprzestać na ujawnieniu zeznań świadków oraz opinii biegłych. Ponadto
niezależnie od przedstawionych wyżej wskazań sądu odwoławczego powinien
również rozważyć zasadność przyjętej kwalifikacji prawnej czynów oskarżonych z
art. 12 k.k. i swoje stanowisko w tym zakresie prawidłowo uzasadnić.