III CSK 326/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-04-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 326/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa G. K i I. K.
przeciwko C. P. Towarzystwu Ubezpieczeń Wzajemnych
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 grudnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódek
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 5 czerwca 2013 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną;
2) oddala wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów
postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Powódki domagały się zasądzenia od pozwanej kwoty 52982 zł
z ustawowymi odsetkami od 24 lutego 2008 r. tytułem odszkodowania związanego
z łączącą strony umową ubezpieczenia mienia, z uszkodzeniem budynku
gospodarczego przez osuwisko oraz kwoty 9000 zł tytułem wyrównania szkody
wyrządzonej huraganem.
Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 19 lipca 2012 r. zasądził od pozwanej
na rzecz powódek kwotę 23677,39 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31
października 2008 r., a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.
Powódki zaskarżyły wyrok w części oddalającej powództwo ponad
zasądzoną kwotę, wniosły o uwzględnienie go w części oddalającej (dotyczącej
szkody osuwiskowej) oraz o zasądzenie kwoty 38311,39 zł.
Po rozpoznaniu apelacji obu stron Sąd Okręgowy zaskarżonym wyrokiem
zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że „w miejsce kwoty 23677,39 zł
wpisuje kwotę 2418,22 zł" i „w miejsce daty 31 października 2008 r. wpisuje datę 3
kwietnia 2008 r.", skorygował orzeczenie o kosztach procesu, oddalił apelację
powódek oraz apelację pozwanej w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach
postępowania apelacyjnego.
W skardze kasacyjnej powódki określiły zakres zaskarżenia podając,
że dotyczy on części w jakiej powództwo zostało oddalone ponad kwotę 2418,22 zł,
tj. co do kwoty 50563,88 zł. Oznacza to, że wartość przedmiotu zaskarżenia
odniesiona została do kwoty pierwotnie zgłoszonej w pozwie z pomniejszeniem
o kwotę zasądzoną wyrokiem Sądu Okręgowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uregulowanie art. 3981
§ 1 k.p.c. określa substrat zaskarżenia, stanowiący
pierwszą przedmiotową przesłankę dopuszczalności skargi kasacyjnej.
W postępowaniu procesowym przedmiotem zaskarżenia skargą kasacyjną może
być prawomocny wyrok lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania wydane przez sąd drugiej instancji. Utrwalone zostało
w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, że środek odwoławczy
3
od orzeczenia nieistniejącego albo zaskarżający orzeczenie niższej instancji
w zakresie, w którym sąd ten nie rozstrzygał, jest niedopuszczalny (por. orz. Sądu
Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1952 r., C 1040/52, NP. 1953, nr 8-9, s.153;
postanowienia z dnia 2 czerwca 1964 r, I PR 10/63, OSNC 1965, nr 5, poz. 80;
z dnia 25 lutego 1997 r., II CKN 15/97, OSNC 1997 r., nr 6-7, poz.89; z dnia
7 października 1998 r., II UKN 247/98, OSNAPiUS 1999 r., nr 20, poz. 665; z dnia
26 listopada 1999 r., III CKN 484/98, niepubl.). Konsekwencją tego zapatrywania
w postępowaniu kasacyjnym jest przyjęcie, że prawomocny wyrok sądu drugiej
instancji może być przedmiotem zaskarżenia skargą kasacyjną jedynie w takiej
części, w jakiej istnieje, czy to w postaci pozytywnej, czy też negatywnej (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2013 r., III CSK 247/12, niepubl.).
Przedmiotem uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania
(art. 39815
§ 1 k.p.c.) albo uchylenia i orzeczenia co do istoty sprawy (art. 39816
k.p.c.) przez Sąd Najwyższy może być jedynie konkretne orzeczenie sądu drugiej
instancji, a zatem takie, które zostało wyrzeczone w jego sentencji.
Analiza zaskarżonego wyroku wskazuje, że w uwzględnieniu apelacji
pozwanej Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji przez opisane
obniżenie zasądzonych kwot, ale nie orzekł o żądaniu powódki dotyczącym różnicy
pomiędzy tymi kwotami dotyczącymi roszczenia głównego. W tej sytuacji powódka
skierowała skargę kasacyjną do orzeczenia, które nie zostało wydane
w odniesieniu do kwoty 21259,17 zł, o jaką Sąd Okręgowy obniżył kwotę
zasądzoną przez Sąd Rejonowy, a zatem niedopuszczalne było objęcie skargą
kasacyjną żądania co do tej kwoty. Możliwe było skierowanie skargi jedynie
odnośnie do roszczenia, w stosunku do którego Sąd Okręgowy oddalił ich apelację,
jeśli jego wartość nie byłaby niższa niż 50000 zł (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
Określenie w skardze kasacyjnej wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę 50564
zł, obejmującą oddalenie powództwa ponad kwotę 2 418,22 zł oznacza,
że zaskarżenie obejmuje również kwotę 21 259,17 zł, co do której wniesienie skargi
kasacyjnej było niedopuszczalne. Wobec tego wartością przedmiotu zaskarżenia
była kwota 29 305 zł, a zatem niższa od 50000 zł. Sąd Najwyższy nie jest
związany wskazaną przez stronę wartością przedmiotu zaskarżenia, może zatem
4
kontrolować prawidłowość jej określenia, zwłaszcza gdy decyduje ona
o dopuszczalności skargi kasacyjnej.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy odrzucił skargę kasacyjną na
podstawie art. 3986
§ 3 w związku z § 3 k.p.c.
Wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego został
oddalony, z uwagi na niepowołanie w odpowiedzi na skargę kasacyjną kwestii
związanych z jej niedopuszczalnością i tym samym braku podstaw do
zastosowania art. 98 § 1 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 20 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa G. K i I. K.
przeciwko C. P. Towarzystwu Ubezpieczeń Wzajemnych
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 grudnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódek
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 5 czerwca 2013 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną;
2) oddala wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów
postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Powódki domagały się zasądzenia od pozwanej kwoty 52982 zł
z ustawowymi odsetkami od 24 lutego 2008 r. tytułem odszkodowania związanego
z łączącą strony umową ubezpieczenia mienia, z uszkodzeniem budynku
gospodarczego przez osuwisko oraz kwoty 9000 zł tytułem wyrównania szkody
wyrządzonej huraganem.
Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 19 lipca 2012 r. zasądził od pozwanej
na rzecz powódek kwotę 23677,39 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31
października 2008 r., a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.
Powódki zaskarżyły wyrok w części oddalającej powództwo ponad
zasądzoną kwotę, wniosły o uwzględnienie go w części oddalającej (dotyczącej
szkody osuwiskowej) oraz o zasądzenie kwoty 38311,39 zł.
Po rozpoznaniu apelacji obu stron Sąd Okręgowy zaskarżonym wyrokiem
zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że „w miejsce kwoty 23677,39 zł
wpisuje kwotę 2418,22 zł" i „w miejsce daty 31 października 2008 r. wpisuje datę 3
kwietnia 2008 r.", skorygował orzeczenie o kosztach procesu, oddalił apelację
powódek oraz apelację pozwanej w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach
postępowania apelacyjnego.
W skardze kasacyjnej powódki określiły zakres zaskarżenia podając,
że dotyczy on części w jakiej powództwo zostało oddalone ponad kwotę 2418,22 zł,
tj. co do kwoty 50563,88 zł. Oznacza to, że wartość przedmiotu zaskarżenia
odniesiona została do kwoty pierwotnie zgłoszonej w pozwie z pomniejszeniem
o kwotę zasądzoną wyrokiem Sądu Okręgowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uregulowanie art. 3981
§ 1 k.p.c. określa substrat zaskarżenia, stanowiący
pierwszą przedmiotową przesłankę dopuszczalności skargi kasacyjnej.
W postępowaniu procesowym przedmiotem zaskarżenia skargą kasacyjną może
być prawomocny wyrok lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania wydane przez sąd drugiej instancji. Utrwalone zostało
w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowisko, że środek odwoławczy
3
od orzeczenia nieistniejącego albo zaskarżający orzeczenie niższej instancji
w zakresie, w którym sąd ten nie rozstrzygał, jest niedopuszczalny (por. orz. Sądu
Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1952 r., C 1040/52, NP. 1953, nr 8-9, s.153;
postanowienia z dnia 2 czerwca 1964 r, I PR 10/63, OSNC 1965, nr 5, poz. 80;
z dnia 25 lutego 1997 r., II CKN 15/97, OSNC 1997 r., nr 6-7, poz.89; z dnia
7 października 1998 r., II UKN 247/98, OSNAPiUS 1999 r., nr 20, poz. 665; z dnia
26 listopada 1999 r., III CKN 484/98, niepubl.). Konsekwencją tego zapatrywania
w postępowaniu kasacyjnym jest przyjęcie, że prawomocny wyrok sądu drugiej
instancji może być przedmiotem zaskarżenia skargą kasacyjną jedynie w takiej
części, w jakiej istnieje, czy to w postaci pozytywnej, czy też negatywnej (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2013 r., III CSK 247/12, niepubl.).
Przedmiotem uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania
(art. 39815
§ 1 k.p.c.) albo uchylenia i orzeczenia co do istoty sprawy (art. 39816
k.p.c.) przez Sąd Najwyższy może być jedynie konkretne orzeczenie sądu drugiej
instancji, a zatem takie, które zostało wyrzeczone w jego sentencji.
Analiza zaskarżonego wyroku wskazuje, że w uwzględnieniu apelacji
pozwanej Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji przez opisane
obniżenie zasądzonych kwot, ale nie orzekł o żądaniu powódki dotyczącym różnicy
pomiędzy tymi kwotami dotyczącymi roszczenia głównego. W tej sytuacji powódka
skierowała skargę kasacyjną do orzeczenia, które nie zostało wydane
w odniesieniu do kwoty 21259,17 zł, o jaką Sąd Okręgowy obniżył kwotę
zasądzoną przez Sąd Rejonowy, a zatem niedopuszczalne było objęcie skargą
kasacyjną żądania co do tej kwoty. Możliwe było skierowanie skargi jedynie
odnośnie do roszczenia, w stosunku do którego Sąd Okręgowy oddalił ich apelację,
jeśli jego wartość nie byłaby niższa niż 50000 zł (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
Określenie w skardze kasacyjnej wartości przedmiotu zaskarżenia na kwotę 50564
zł, obejmującą oddalenie powództwa ponad kwotę 2 418,22 zł oznacza,
że zaskarżenie obejmuje również kwotę 21 259,17 zł, co do której wniesienie skargi
kasacyjnej było niedopuszczalne. Wobec tego wartością przedmiotu zaskarżenia
była kwota 29 305 zł, a zatem niższa od 50000 zł. Sąd Najwyższy nie jest
związany wskazaną przez stronę wartością przedmiotu zaskarżenia, może zatem
4
kontrolować prawidłowość jej określenia, zwłaszcza gdy decyduje ona
o dopuszczalności skargi kasacyjnej.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy odrzucił skargę kasacyjną na
podstawie art. 3986
§ 3 w związku z § 3 k.p.c.
Wniosek pozwanej o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego został
oddalony, z uwagi na niepowołanie w odpowiedzi na skargę kasacyjną kwestii
związanych z jej niedopuszczalnością i tym samym braku podstaw do
zastosowania art. 98 § 1 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
jw