I CZ 103/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-03-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 103/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. F. S.A. w W.
przeciwko K. U.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 stycznia 2014 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 maja 2013 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. Sąd Apelacyjny na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. odrzucił skargę kasacyjną pozwanego K. U. od wyroku tego Sądu z
dnia 13 grudnia 2012 r. jako nieopłaconą. Wyjaśnił, że odpis postanowienia
oddalającego wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych został
doręczony pełnomocnikowi pozwanego w dniu 9 maja 2013 r., opłata jednak nie
została wniesiona.
Pozwany w zażaleniu na to postanowienie wniósł na podstawie art. 380
k.p.c. o rozpoznanie postanowienia odmawiającego pozwanemu zwolnienia od
kosztów postępowania kasacyjnego i wcześniejszego zarządzenia z dnia 27 marca
2013 r. zobowiązującego go do uzupełnienia danych złożonego oświadczenia
o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Zdaniem
skarżącego na skutek nieuzasadnionej odmowy zwolnienia go od opłaty od skargi
kasacyjnej skarga ta została odrzucona z naruszeniem art. 3986
§ 2 k.p.c. We
wnioskach pozwany domagał się uchylenie postanowienia o odrzuceniu skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na podstawie art. 380 k.p.c., znajdującego odpowiednie zastosowanie
w postępowaniu kasacyjnym zgodnie z art. 39821
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art.
3941
§ 3 k.p.c., postanowienie sądu oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych może podlegać kontroli w ramach rozpoznawania zażalenia na
postanowienie odrzucające skargę kasacyjną. Badanie zasadności odmowy
zwolnienia od kosztów obejmuje wszystkie aspekty przeprowadzonego
postępowania, a więc także kompletność informacji podlegających ocenie
i ewentualną potrzebę ich uzupełnienia. W rozpatrywanej sprawie nie ma jednak
podstaw, aby zakwestionować postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
26 kwietnia 2013 r. oddalającego wniosek strony pozwanej o zwolnienie od opłaty
od skargi kasacyjnej. Zgodnie z art. 102 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze
zm., dalej „u.k.s.c.”) o zwolnienie od kosztów sądowych może się ubiegać osoba
3
fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich
ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Oświadczenie
musi podawać szczegółowe informacje o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania, a braki w tym zakresie podlegają uzupełnieniu w trybie
przewidzianym w art. 130 k.p.c. Ponadto sąd upoważniony jest do przeprowadzenia
dochodzenia na podstawie art. 109 § 1 u.k.s.c. także wówczas, jeżeli dane zawarte
w oświadczeniu wzbudzą jego wątpliwości. Tak postąpił Sąd Apelacyjny
w rozpatrywanym wypadku i jego działanie było uzasadnione zważywszy na
sprzeczność pomiędzy utrzymywaniem znacznych rozmiarów prowadzonej przez
pozwanego działalności produkcyjnej (pozwany zatrudnia 40 osób) i wysokim
standardem zaspokajania potrzeb rodziny (zagraniczne studia córki) w zestawieniu
z wykazywanymi stratami. Wyniki przeprowadzonego dochodzenia, mimo
nieprzedstawienia całości żądanych informacji, potwierdziły, że stan majątkowy
pozwanego, mimo wykazywanych strat, pozwala mu ponieść opłatę od skargi
kasacyjnej bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny, ponieważ
dysponuje on znacznym majątkiem obrotowym i trwałym.
W tej sytuacji usprawiedliwiona była ocena Sądu Apelacyjnego,
że pozwany nie wykazał istnienia podstaw do zwolnienia go od kosztów sądowych.
Nieuiszczenie przez pozwanego opłaty od skargi kasacyjnej słusznie więc
uznane zostało przez Sąd Apelacyjny za uzasadnioną przyczynę odrzucenia skargi
kasacyjnej. Zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej okazało się
pozbawione uzasadnionych podstaw i podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
i 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 10 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. F. S.A. w W.
przeciwko K. U.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 stycznia 2014 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 maja 2013 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. Sąd Apelacyjny na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. odrzucił skargę kasacyjną pozwanego K. U. od wyroku tego Sądu z
dnia 13 grudnia 2012 r. jako nieopłaconą. Wyjaśnił, że odpis postanowienia
oddalającego wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych został
doręczony pełnomocnikowi pozwanego w dniu 9 maja 2013 r., opłata jednak nie
została wniesiona.
Pozwany w zażaleniu na to postanowienie wniósł na podstawie art. 380
k.p.c. o rozpoznanie postanowienia odmawiającego pozwanemu zwolnienia od
kosztów postępowania kasacyjnego i wcześniejszego zarządzenia z dnia 27 marca
2013 r. zobowiązującego go do uzupełnienia danych złożonego oświadczenia
o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Zdaniem
skarżącego na skutek nieuzasadnionej odmowy zwolnienia go od opłaty od skargi
kasacyjnej skarga ta została odrzucona z naruszeniem art. 3986
§ 2 k.p.c. We
wnioskach pozwany domagał się uchylenie postanowienia o odrzuceniu skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na podstawie art. 380 k.p.c., znajdującego odpowiednie zastosowanie
w postępowaniu kasacyjnym zgodnie z art. 39821
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art.
3941
§ 3 k.p.c., postanowienie sądu oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych może podlegać kontroli w ramach rozpoznawania zażalenia na
postanowienie odrzucające skargę kasacyjną. Badanie zasadności odmowy
zwolnienia od kosztów obejmuje wszystkie aspekty przeprowadzonego
postępowania, a więc także kompletność informacji podlegających ocenie
i ewentualną potrzebę ich uzupełnienia. W rozpatrywanej sprawie nie ma jednak
podstaw, aby zakwestionować postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
26 kwietnia 2013 r. oddalającego wniosek strony pozwanej o zwolnienie od opłaty
od skargi kasacyjnej. Zgodnie z art. 102 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze
zm., dalej „u.k.s.c.”) o zwolnienie od kosztów sądowych może się ubiegać osoba
3
fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich
ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Oświadczenie
musi podawać szczegółowe informacje o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania, a braki w tym zakresie podlegają uzupełnieniu w trybie
przewidzianym w art. 130 k.p.c. Ponadto sąd upoważniony jest do przeprowadzenia
dochodzenia na podstawie art. 109 § 1 u.k.s.c. także wówczas, jeżeli dane zawarte
w oświadczeniu wzbudzą jego wątpliwości. Tak postąpił Sąd Apelacyjny
w rozpatrywanym wypadku i jego działanie było uzasadnione zważywszy na
sprzeczność pomiędzy utrzymywaniem znacznych rozmiarów prowadzonej przez
pozwanego działalności produkcyjnej (pozwany zatrudnia 40 osób) i wysokim
standardem zaspokajania potrzeb rodziny (zagraniczne studia córki) w zestawieniu
z wykazywanymi stratami. Wyniki przeprowadzonego dochodzenia, mimo
nieprzedstawienia całości żądanych informacji, potwierdziły, że stan majątkowy
pozwanego, mimo wykazywanych strat, pozwala mu ponieść opłatę od skargi
kasacyjnej bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny, ponieważ
dysponuje on znacznym majątkiem obrotowym i trwałym.
W tej sytuacji usprawiedliwiona była ocena Sądu Apelacyjnego,
że pozwany nie wykazał istnienia podstaw do zwolnienia go od kosztów sądowych.
Nieuiszczenie przez pozwanego opłaty od skargi kasacyjnej słusznie więc
uznane zostało przez Sąd Apelacyjny za uzasadnioną przyczynę odrzucenia skargi
kasacyjnej. Zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej okazało się
pozbawione uzasadnionych podstaw i podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
i 3941
§ 3 k.p.c.