Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 14/14
POSTANOWIENIE
Dnia 2 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z wniosku J. W.
przy uczestnictwie A. W.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 2 kwietnia 2014 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 10 stycznia 2014 r.
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 7 marca 2013 r. Sąd Okręgowy w Ł. oddalił w całości
apelację uczestniczki A. W. od postanowienia wstępnego Sądu Rejonowego w Ł. z
dnia 13 listopada 2012 r., które zaskarżyła w punkcie I, tj. w części, w jakiej Sąd
ustalił, że w skład majątku podlegającego podziałowi wchodzi prawo własności
określonej nieruchomości oraz kilku ruchomości.
W skardze kasacyjnej uczestniczka wskazała, że postanowienie Sądu
odwoławczego zaskarża w całości i w takim samym zakresie wnosi o jego
uchylenie, oznaczając wartość przedmiotu zaskarżenia, tak samo jak w apelacji,
na kwotę 240.000 zł, natomiast w zarzutach i ich uzasadnieniu kwestionując
jedynie zaliczenie do majątku wspólnego tej nieruchomości.
Na skutek wezwania przewodniczącego w Sądzie Okręgowym uczestniczka
wyjaśniła, że wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi kwota 240.000 zł,
która obejmuje wartość prawa własności tej nieruchomości wraz ze znajdującymi
się na niej budynkami.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy
w Ł. odrzucił skargę jako niespełniającą wymagań przewidzianych w art. 3984
§ 1
k.p.c. Sąd uznał bowiem, że ze względu na rozbieżność pomiędzy wskazanym w
skardze zakresem zaskarżenia a wnioskiem o uchylenie orzeczenia oraz
wartością przedmiotu zaskarżenia nie sposób jednoznacznie określić rzeczywistego
zakresu zaskarżenia, a tym samym kognicji Sądu Najwyższego.
W zażaleniu uczestniczka zarzuciła naruszenie art. 3984
§ 1 k.p.c. przez
przyjęcie, że skarga dotknięta jest nieusuwalnymi brakami oraz błędne ustalenie,
iż zachodzą rozbieżności pomiędzy zakresem zaskarżenia a wnioskami skargi.
Wskazała także, że wadliwa treść wezwania Sądu Okręgowego do „uzupełnienia
braków kasacji” była ukierunkowanego na odrzucenie skargi, a ponadto iż wartość
składników majątku objętego podziałem nie mogła decydować o zakresie
zaskarżenia wobec braku ich wyceny.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 3984
§ 1 pkt 1 i 3 k.p.c. do wymagań konstrukcyjnych
skargi kasacyjnej należy oznaczenie orzeczenia, od którego skarga jest wnoszona,
ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w części czy w całości, a także zawarcie
w niej wniosku o uchylenie lub uchylenie i zmianę tego orzeczenia w określonym
zakresie. Skarżący ma obowiązek wyraźnego i precyzyjnego określenia,
czy orzeczenie Sądu drugiej instancji zaskarża w części czy w całości oraz
odpowiednio do wskazanego zakresu zaskarżenia powinien sformułować wniosek
bądź wnioski skargi, gdyż jest to niezbędne do określenia dopuszczalnego zakresu,
w jakim Sąd Najwyższy władny jest skargę rozpoznać i rozstrzygnąć, a zatem
granic jego kognicji (art. 39813
§ 1 k.p.c.). Spełnienie wymagań, o których
mowa w art. 3984
§ 1 pkt 1 i 3 k.p.c. wiąże się nie tylko z koniecznością
precyzyjnego określenia zakresu zaskarżenia i zgodnego z nim zakresu uchylenia
bądź uchylenia i zmiany kwestionowanego orzeczenia sądu drugiej instancji,
lecz także skoordynowania tych zakresów z wartością przedmiotu zaskarżenia (por.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., V CSK 309/07,
OSNC-ZD 2008, nr C, poz. 81, z dnia 10 kwietnia 2013 r., III CSK 64/13, niepubl.
oraz z dnia 24 kwietnia 2013 r., III CSK 77/13, niepubl.). Konieczne jest przy tym
także, aby zakresy te korespondowały z zakresem, który wynika z powołanych
w skardze zarzutów w powiązaniu z ich uzasadnieniem (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 26 czerwca 2009 r., V CNP 40/09, niepubl. oraz z dnia
12 kwietnia 2001 r., II CZ 16/01, niepubl.).
Skarga uczestniczki nie spełnia tych wymagań, zachodzi bowiem
ewidentna sprzeczność pomiędzy wskazanym zakresem zaskarżenia
i wnioskowanego uchylenia postanowienia Sądu drugiej instancji a zakresem,
który wynika z zarzutów skargi i ich uzasadnienia, zwłaszcza w kontekście
oznaczonej w skardze wartości przedmiotu zaskarżenia. W ramach podstaw
skargi oraz przedstawionego uzasadnienia uczestniczka ograniczyła się
do kwestionowania zaliczenia do majątku wspólnego jednej z nieruchomości
objętych wnioskiem o dokonanie podziału tego majątku, wskazując jednocześnie,
że postanowienie Sądu Okręgowego zaskarża w całości, wnosząc o jego uchylenie
w tym samym zakresie i oznaczając w skardze taką samą wartość przedmiotu
zaskarżenia jak w apelacji, choć w apelacji, którą Sąd w całości oddalił,
4
kwestionowała także zaliczenie do majątku wspólnego innych przedmiotów
majątkowych. Oznacza to, że skarga dotknięta jest nieusuwalnym brakiem
w zakresie elementów konstrukcyjnych określonych w art. 3984
§ 1 pkt 1 i 3 k.p.c.
Brak któregokolwiek elementu z art. 3984
§ 1 k.p.c. prowadzi do odrzucenia
skargi wprost bez wezwania do jego uzupełnienia (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC 2001 r., nr 3,
poz. 51, z dnia 12 grudnia 2000 r. V CKN 1780/00, OSNC 2001 r., nr 3, poz. 52
oraz z dnia 19 maja 2006 r., IV CSK 96/06, niepubl.)
Skarżąca koncentruje się w zażaleniu na podważaniu prawidłowości
skierowanego do niej wezwania, które nie miało charakteru formalnego wezwania
o usunięcia braków skargi niepodlegających procedurze naprawczej, lecz zmierzało
wyłącznie do wyjaśnienia sposobu, w jaki skarżąca określiła w skardze wartość
przedmiotu zaskarżenia. Wyjaśnienia uczestniczki w tym przedmiocie jedynie
utwierdzają w ocenie, że skarga dotknięta jest wewnętrzną sprzecznością, trafnie
zatem Sąd odwoławczy skargę odrzucił na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. jako nie
spełnieniającą wymagań, o których mowa w art. 3984
§ 1 k.p.c.
Należy dodać, że wskazana sprzeczność w skardze nie pozwala na
obliczanie wartości przedmiotu zaskarżenia w sposób jaki prezentuje skarżąca,
gdyż wymagałoby to uwzględnienia przedmiotów, których objęcia postanowieniem
działowym w istocie nie kwestionowała w ramach podstaw skargi i przedstawionej
na ich uzasadnienie argumentacji.
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.