Pełny tekst orzeczenia

234





POSTANOWIENIE

z dnia 28 października 2002 r.

Sygn. akt Tw 50/02






Trybunał Konstytucyjny w składzie:





Jerzy Stępień





po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Gminy Kościelisko o stwierdzenie zgodności:


art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. 1996 r. Nr 67, poz. 329) dodanego przez art. 1 pkt 18 lit. b ustawy z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz. U. Nr 117, poz. 759), zmienionego przez art. 1 pkt 19 lit. a ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy – Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 111, poz. 1194) z art. 167 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,





p o s t a n a w i a:








odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.








UZASADNIENIE:





W dniu 5 sierpnia 2002 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Rady Gminy Kościelisko z 29 lipca 2002 r. o stwierdzenie zgodności art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329) dodanego przez art. 1 pkt 18 lit. b ustawy z dnia 25 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz. U. Nr 117, poz. 759), zmienionego przez art. 1 pkt 19 lit. a ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy – Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 111, poz. 1194) z art. 167 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.


Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 16 września 2002 r. wezwano do uzupełnienia braków formalnych wniosku przez wskazanie umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Rady Gminy Kościelisko przed Trybunałem Konstytucyjnym, doręczenie 2 kopii uchwały z 18 marca 2002 r. (Nr XXVII/198/2002) Rady Gminy Kościelisko w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego oraz doręczenie 2 kopii wniosku.


W dniu 27 września 2002 r. uzupełniono wskazane braki.





Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:




Wniosek Rady Gminy Kościelisko został wstępnie rozpoznany w trybie art. 36 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Na tym etapie postępowania Trybunał Konstytucyjny badał, czy wniosek pochodzi od uprawnionego podmiotu, czy odpowiada warunkom formalnym oraz czy nie zachodzi oczywista bezzasadność wniosku.
Oświadczenie woli organu kolegialnego, jakim jest rada gminy, może być skutecznie wyrażona tylko w uchwale. W badanym przypadku uchwała Rady Gminy Kościelisko w kwestii wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o dokonanie abstrakcyjnej kontroli norm stanowi conditio sine qua non wszczęcia postępowania przed Trybunałem. Nie budzi wątpliwości, że jedynie Rada Gminy Kościelisko – jako organ stanowiący gminy – była konstytucyjnie uprawniona do złożenia wniosku; również za niewątpliwe należy uznać to, że wyłącznie ona ma prawo decydować o przedmiocie i zakresie zaskarżenia. Nie ma innego podmiotu uprawnionego w gminie, jako jednostce samorządu terytorialnego; nie jest nim nawet pełnomocnik, obowiązany działać w granicach i zakresie udzielonego mu umocowania (por. np. postanowienie z 24 lipca 2001 r., T. 24/01, OTK ZU nr 1/B/2002, s. 96).
Nie ulega również wątpliwości, że to wyłącznie rada, jako jedyny, konstytucyjnie legitymowany organ gminy do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego jest uprawniona do zadecydowania, czy sama sporządzi wniosek (o ile w ogóle będzie to możliwe), czy też przekaże wykonanie w tym zakresie swojej uchwały innemu organowi gminy lub ustanowionemu przez siebie pełnomocnikowi. Zdaniem Trybunału z ustawy o samorządzie gminnym, ani ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nie wynikają żadne samodzielne uprawnienia przewodniczącego rady gminy do samodzielnego sporządzenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji. Nie jest także pewne, czy w ogóle mógłby to uczynić, nawet w oparciu o uchwałę rady. W myśl bowiem art. 19 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142 poz. 1591 ze zm.) zadaniem przewodniczącego rady gminy jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie jej obrad. Natomiast art. 30 ust. 1 tejże ustawy, przewiduje ogólne domniemanie kompetencyjne do wykonywania uchwał rady dla zarządu.
Zgodnie z § 2 uchwały z 18 marca 2002 r., nr XXVII/198/2002, Rady Gminy Kościelisko, wykonanie tej uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zbadania zgodności art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty z Konstytucją zostało wprost powierzone Zarządowi gminy. Wniosek w tej sprawie, datowany na 29 lipca 2002 r., złożył w Trybunale Przewodniczący Rady Gminy. Również Przewodniczący Rady Gminy wykonał zarządzenie sędziego wzywające do usunięcia braków formalnych wniosku.
W aktach sprawy brak jest uchwały Rady Gminy Kościelisko (jako podmiotu legitymowanego) albo Zarządu Gminy (podjętej na podstawie § 2 uchwały Rady Gminy Kościelisko nr XXVII/198/2002), w której Rada bądź Zarząd upoważniałyby Przewodniczącego Rady do sformułowania wniosku i przekazania go Trybunałowi Konstytucyjnemu. W tym stanie rzeczy należy uznać, że w świetle uchwały Rady Gminy Kościelisko, powierzającej Zarządowi gminy wykonanie uchwały nr XXVII/198/2002, brak jest w niniejszej sprawie wniosku pochodzącego od legitymowanego podmiotu, który to wniosek mógłby, w myśl jednoznacznego brzmienia art. 31 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, stanowić podstawę do wszczęcia postępowania i merytorycznego rozpatrzenia sprawy przez Trybunał. Okoliczność ta samodzielnie stanowi przesłankę do wydania w niniejszej sprawie postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi.
Na marginesie Trybunał pragnie podnieść jeszcze jedną kwestię. W zarządzeniu z 16 września 2002 r. sędziego Trybunału Konstytucyjnego, wydanym na podstawie art. 36 ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wnioskodawca został wezwany, pod rygorem odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi, m.in. do wskazania umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Gminy Kościelisko przed Trybunałem Konstytucyjnym. Ten punkt zarządzenia sędziego nie został wykonany. Co prawda, Przewodniczący Rady Gminy stwierdza, ze Zarząd Gminy Kościelisko podjął uchwałę o ustanowieniu przedstawiciela do reprezentowania Rady Gminy przed Trybunałem. Przewodniczący Rady Gminy wskazał, że przedstawicielem tym został Wójt Gminy Kościelisko. Brak jest jednak w aktach uchwały Zarządu w tym przedmiocie. Natomiast dołączone do akt sprawy pismo, zatytułowane “pełnomocnictwo”, nie nosi żadnych oznak, które umożliwiałyby uznanie go za uchwałę Zarządu Gminy w sprawie udzielenia pełnomocnictwa. Co więcej, z tego pisma wynika, że pełnomocnikiem ma być Pani Małgorzata Musiał-Fecko, a nie Wójt Gminy Kościelisko, co kłóci się z informacją Przewodniczącego Rady Gminy w tej kwestii. W tym świetle należy uznać, że nie zostało w terminie poprawnie wykonane przywołane wyżej zarządzenie sędziego w zakresie wskazania umocowanego przedstawiciela Rady Gminy Kościelisko. Okoliczność ta również stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.