Tw 16/03
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
206
POSTANOWIENIE
z dnia 20 października 2003 r.
Sygn. akt Tw 16/03
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Wyrzykowski
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” o stwierdzenie zgodności:
art. 2 i 7 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 144, poz. 1209) z art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.
UZASADNIENIE:
W dniu 14 maja 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” o stwierdzenie zgodności art. 2 i 7 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 144, poz. 1209) z art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2003 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych przez wskazanie umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przed Trybunałem Konstytucyjnym.
W dniu 16 czerwca 2003 r. zostało dostarczone Trybunałowi Konstytucyjnemu pismo, w którym pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych wniosku.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), wnioski kierowane do Trybunału Konstytucyjnego podlegają, w pierwszej kolejności, wstępnemu rozpoznaniu przez sędziego Trybunału Konstytucyjnego na posiedzeniu niejawnym. Celem tak uregulowanej kontroli wstępnej jest zbadanie wniosku od strony formalnej i ustalenie, czy wniosek odpowiada wymaganiom dotyczącym pism procesowych oraz czy nie zachodzi oczywista bezzasadność wniosku.
2. W myśl art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jednym z podmiotów uprawnionych do inicjowania kontroli konstytucyjności prawa są ogólnokrajowe organy związków zawodowych. Dla zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym konieczne jest podjęcie przez właściwy organ ogólnopolskiego związku zawodowego uchwały w sprawie wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o zbadanie zgodności aktu normatywnego z aktem wyższego rzędu. Uchwała ta musi w sposób jednoznaczny wyrażać wolę wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i jednoznacznie określać przedmiot zaskarżenia oraz podstawę kontroli. W przypadku braku takiej uchwały, podjętej przez ogólnokrajowy organ związku zawodowego, postępowanie w ogóle nie może zostać wszczęte. W sytuacji, gdy uchwała nie została podjęta, występuje brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy. Oznacza to w istocie, że takiego wnioskodawcę należy uznać za podmiot nieuprawniony, który w sposób bezpodstawny powołuje się na wolę ogólnokrajowego organu związku zawodowego. Sporządzony w tej sytuacji „wniosek” nie może wywołać skutku w postaci wszczęcia konstytucyjnej kontroli aktu normatywnego (por. m.in. postanowienia TK z: 16 stycznia 2001 r., T. 55/00 OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 29; 10 października 2001 r., T. 41/01, OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 51; 31 marca 2003 r., sygn. Tw 3/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 83).
3. Trybunał zbadał w pierwszej kolejności czy uchwała Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” z 16 kwietnia 2003 r. może być uznana za skuteczne złożenie oświadczenia woli o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. W świetle postanowień statutu NSZZ „Solidarność” nie ulega wątpliwości, że organem właściwym do podjęcia takiej uchwały jest Komisja Krajowa. Uchwała przedstawiona przez wnioskodawcę nie zawiera jednak koniecznego elementu, niezbędnego do uznania jej za podstawę sporządzenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwała Komisji Krajowej z 16 kwietnia 2003 r. jedynie w sposób ogólny (poprzestając na przywołaniu tytułów) określa akt prawny, który stanowi podstawę badania konstytucyjności kwestionowanych przepisów. Skonkretyzowanie wzorców kontroli (wyraźne oznaczenie przepisów) nastąpiło dopiero w złożonym do Trybunału Konstytucyjnego wniosku z 14 kwietnia 2003 r., podpisanym jedynie przez Przewodniczącego i Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej. Taki brak uchwały Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z 16 kwietnia 2003 r. powoduje, że nie może być ona uznana za skutecznie wyrażone oświadczenie woli uprawnionego organu NSZZ „Solidarność” o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał stwierdził zatem, że nadesłany wniosek, podpisany przez Przewodniczącego i Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej, został sporządzony bez wcześniejszej uchwały Komisji Krajowej spełniającej wymogi określone w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym. Tym samym – wadliwa uchwała oraz sporządzony na jej podstawie wniosek – nie mogą wywołać skutku w postaci wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm.
4. Trybunał stwierdza również, że określenie przedmiotu kontroli w uchwale Komisji Krajowej z 16 kwietnia 2003 r. oraz we wniosku z 14 kwietnia 2003 r. nastąpiło w sposób wadliwy. Wnioskodawca kwestionuje „art. 2 i 7 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 144, poz. 1209)”, tymczasem cała ustawa nowelizująca składa się z dwu artykułów. Po analizie uzasadnienia wniosku można uznać, że wnioskodawca kwestionuje art. 2 i 7 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 128, poz. 1406 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez wspomnianą ustawę nowelizującą. Nie zmienia to jednak postaci rzeczy, że wskazanie przedmiotu kontroli nie nastąpiło w sposób jednoznaczny. Tym samym, zarówno uchwała jak i wniosek, nie spełniają wymagań określonych w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym.
5. Trybunał pragnie zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Uchwała Komisji Krajowej Nr 156/03, która miała być podstawą sporządzenia wniosku z 14 kwietnia 2003 r. została podjęta 16 kwietnia 2003 r., czyli już po sporządzeniu wniosku, czyli nie mogła być podstawą jego powstania. Oznacza to, że wniosek został sporządzony przez Przewodniczącego i Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” bez wcześniejszej uchwały Komisji Krajowej, będącej jedynym uprawnionym organem Związku do podjęcia uchwały w tym zakresie. Tym samym Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że również z tego względu należy uznać wspomniany wniosek za pochodzący od podmiotu nieuprawnionego.
Z powyższych względów Trybunał postanowił jak w sentencji.
3
POSTANOWIENIE
z dnia 20 października 2003 r.
Sygn. akt Tw 16/03
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Wyrzykowski
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” o stwierdzenie zgodności:
art. 2 i 7 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 144, poz. 1209) z art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.
UZASADNIENIE:
W dniu 14 maja 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” o stwierdzenie zgodności art. 2 i 7 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 144, poz. 1209) z art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2003 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych przez wskazanie umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przed Trybunałem Konstytucyjnym.
W dniu 16 czerwca 2003 r. zostało dostarczone Trybunałowi Konstytucyjnemu pismo, w którym pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych wniosku.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), wnioski kierowane do Trybunału Konstytucyjnego podlegają, w pierwszej kolejności, wstępnemu rozpoznaniu przez sędziego Trybunału Konstytucyjnego na posiedzeniu niejawnym. Celem tak uregulowanej kontroli wstępnej jest zbadanie wniosku od strony formalnej i ustalenie, czy wniosek odpowiada wymaganiom dotyczącym pism procesowych oraz czy nie zachodzi oczywista bezzasadność wniosku.
2. W myśl art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jednym z podmiotów uprawnionych do inicjowania kontroli konstytucyjności prawa są ogólnokrajowe organy związków zawodowych. Dla zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym konieczne jest podjęcie przez właściwy organ ogólnopolskiego związku zawodowego uchwały w sprawie wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o zbadanie zgodności aktu normatywnego z aktem wyższego rzędu. Uchwała ta musi w sposób jednoznaczny wyrażać wolę wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i jednoznacznie określać przedmiot zaskarżenia oraz podstawę kontroli. W przypadku braku takiej uchwały, podjętej przez ogólnokrajowy organ związku zawodowego, postępowanie w ogóle nie może zostać wszczęte. W sytuacji, gdy uchwała nie została podjęta, występuje brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy. Oznacza to w istocie, że takiego wnioskodawcę należy uznać za podmiot nieuprawniony, który w sposób bezpodstawny powołuje się na wolę ogólnokrajowego organu związku zawodowego. Sporządzony w tej sytuacji „wniosek” nie może wywołać skutku w postaci wszczęcia konstytucyjnej kontroli aktu normatywnego (por. m.in. postanowienia TK z: 16 stycznia 2001 r., T. 55/00 OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 29; 10 października 2001 r., T. 41/01, OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 51; 31 marca 2003 r., sygn. Tw 3/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 83).
3. Trybunał zbadał w pierwszej kolejności czy uchwała Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” z 16 kwietnia 2003 r. może być uznana za skuteczne złożenie oświadczenia woli o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. W świetle postanowień statutu NSZZ „Solidarność” nie ulega wątpliwości, że organem właściwym do podjęcia takiej uchwały jest Komisja Krajowa. Uchwała przedstawiona przez wnioskodawcę nie zawiera jednak koniecznego elementu, niezbędnego do uznania jej za podstawę sporządzenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwała Komisji Krajowej z 16 kwietnia 2003 r. jedynie w sposób ogólny (poprzestając na przywołaniu tytułów) określa akt prawny, który stanowi podstawę badania konstytucyjności kwestionowanych przepisów. Skonkretyzowanie wzorców kontroli (wyraźne oznaczenie przepisów) nastąpiło dopiero w złożonym do Trybunału Konstytucyjnego wniosku z 14 kwietnia 2003 r., podpisanym jedynie przez Przewodniczącego i Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej. Taki brak uchwały Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z 16 kwietnia 2003 r. powoduje, że nie może być ona uznana za skutecznie wyrażone oświadczenie woli uprawnionego organu NSZZ „Solidarność” o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał stwierdził zatem, że nadesłany wniosek, podpisany przez Przewodniczącego i Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej, został sporządzony bez wcześniejszej uchwały Komisji Krajowej spełniającej wymogi określone w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym. Tym samym – wadliwa uchwała oraz sporządzony na jej podstawie wniosek – nie mogą wywołać skutku w postaci wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm.
4. Trybunał stwierdza również, że określenie przedmiotu kontroli w uchwale Komisji Krajowej z 16 kwietnia 2003 r. oraz we wniosku z 14 kwietnia 2003 r. nastąpiło w sposób wadliwy. Wnioskodawca kwestionuje „art. 2 i 7 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym i technikom medycznym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 144, poz. 1209)”, tymczasem cała ustawa nowelizująca składa się z dwu artykułów. Po analizie uzasadnienia wniosku można uznać, że wnioskodawca kwestionuje art. 2 i 7 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów udzielanych lekarzom, lekarzom stomatologom, pielęgniarkom, położnym oraz o umarzaniu tych kredytów (Dz. U. Nr 128, poz. 1406 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez wspomnianą ustawę nowelizującą. Nie zmienia to jednak postaci rzeczy, że wskazanie przedmiotu kontroli nie nastąpiło w sposób jednoznaczny. Tym samym, zarówno uchwała jak i wniosek, nie spełniają wymagań określonych w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym.
5. Trybunał pragnie zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Uchwała Komisji Krajowej Nr 156/03, która miała być podstawą sporządzenia wniosku z 14 kwietnia 2003 r. została podjęta 16 kwietnia 2003 r., czyli już po sporządzeniu wniosku, czyli nie mogła być podstawą jego powstania. Oznacza to, że wniosek został sporządzony przez Przewodniczącego i Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” bez wcześniejszej uchwały Komisji Krajowej, będącej jedynym uprawnionym organem Związku do podjęcia uchwały w tym zakresie. Tym samym Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że również z tego względu należy uznać wspomniany wniosek za pochodzący od podmiotu nieuprawnionego.
Z powyższych względów Trybunał postanowił jak w sentencji.
3