Ts 108/03
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
240
POSTANOWIENIE
z dnia 22 września 2004 r.
Sygn. akt Ts 108/03
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Janusz Niemcewicz – przewodniczący
Mirosław Wyrzykowski – sprawozdawca
Teresa Dębowska-Romanowska,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 października 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Henryka Kapronia,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej Henryka Kapronia zakwestionowano zgodność z Konstytucją przepisu § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (dalej: rozporządzenie) oraz art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (dalej: ustawa). Przepisowi rozporządzenia skarżący zarzucił, że narusza zasady wyrażone w art. 92 ust. 1 oraz w art. 217 Konstytucji przez to, że prawodawca unormował w nim materie zastrzeżone dla ustawy. Ponadto zdaniem skarżącego regulacja ta godzi w zasady równości wobec prawa oraz sprawiedliwości społecznej. Natomiast wobec art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy, skarżący sformułował zarzut niezgodności z art. 217 Konstytucji, polegającej na przekazaniu do unormowania w rozporządzeniu (akcie podustawowym) kwestii zasadniczej dla konstrukcji podatku od towarów i usług, tzn. katalogu przypadków, w których podatnik nie ma prawa do obniżenia należnego podatku.
Postanowieniem z 3 października 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu stwierdził, że skarżący nie dopełnił ustawowego obowiązku wskazania sposobu, w jaki zaskarżone przepisy ustawy i rozporządzenia naruszyły jego konstytucyjne wolności lub prawa. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że wymogu tego nie spełnia samoistne odwołanie się do zasad ustrojowych wyrażonych w art. 2 i art. 32 Konstytucji. Nie uznał także, aby skarżący w sposób wystarczająco uzasadniony skonkretyzował treść stawianych zarzutów wobec jakiegokolwiek innego prawa, znajdującego zakotwiczenie w przepisach konstytucyjnych. Analogiczna argumentacja towarzyszyła również ocenie zarzutów skarżącego dotyczących niezgodności zaskarżonych unormowań z art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji.
Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim, iż Trybunał Konstytucyjny błędnie przyjął, iż normy wyrażone w art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji nie mogą stanowić samoistnej podstawy skargi konstytucyjnej, zwłaszcza w sytuacji dokonania przez prawodawcę bezpośredniej ingerencji w prawa podatnika poprzez ustanowienie przepisów zawartych w akcie podustawowym. Ponadto skarżący podkreślił, że w treści uzasadnienia skargi konstytucyjnej – oprócz wskazania na zasady równości i sprawiedliwości społecznej – odniósł się także do regulacji art. 84 Konstytucji, z której również wywieść można podmiotowe prawo osoby występującej z tym środkiem prawnym.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zasadniczą przyczyną odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu było uznanie, że skarżący nie dopełnił ustawowej przesłanki wskazania sposobu, w jaki zakwestionowane unormowania naruszyły przysługujące mu konstytucyjne wolności lub prawa. W szczególności Trybunał Konstytucyjny przyjął, iż wzorca dla tego rodzaju praw nie ustanawiają wskazywane w skardze konstytucyjnej przepisy.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w odniesieniu do zarzutu niekonstytucyjności art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy należy w pełni podtrzymać argumenty wyrażone w zaskarżonym postanowieniu o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Unormowania art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji nie dają jeszcze samoistnie podstaw do wywodzenia podmiotowych praw, których ochrony można by dochodzić w trybie skargi konstytucyjnej. Wyrażają one unormowania o charakterze przedmiotowym (organizacyjno-ustrojowym), precyzując przesłanki i zakres działalności prawotwórczej państwa w odniesieniu do dwóch podstawowych źródeł prawa powszechnie obowiązującego – ustaw i rozporządzeń. Ich związek z płaszczyzną podstawy skargi konstytucyjnej warunkowany winien być powiązaniem stawianych zarzutów z naruszeniem konkretnych praw i wolności konstytucyjnych. Uprawnień tych nie można jednak sprowadzać wyłącznie do żądania przestrzegania przez organy władzy publicznej norm i zasad konstytucyjnych, które wyznaczają przesłanki podejmowania przez te organy określonych działań prawotwórczych.
Natomiast na ocenę zasadności zarzutu niekonstytucyjności przepisu § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia zasadniczy wpływ wywiera okoliczność podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia w sprawie skargi konstytucyjnej, w której tożsamy był – względem analizowanej skargi – przedmiot kontroli. W wyroku z 21 czerwca 2004 r. (sygn. SK 22/03) Trybunał Konstytucyjny stwierdził bowiem, że § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia w zakresie, w jakim pozbawia prawa do obniżenia podatku należnego podatnika VAT nabywającego towar czy usługę od podmiotu, który wystawił fakturę wraz z kwotą podatku, gdy dana sprzedaż nie była objęta obowiązkiem podatkowym albo została zwolniona od podatku, a kwota wykazana w fakturze została zapłacona, jest niezgodny z art. 64 ust. 2, art. 64 ust. 3 w zw. z art. 84 i art. 92 ust. 1 Konstytucji. W związku z tym, że skutkiem powyższego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest możliwość skorzystania przez skarżącego, występującego z niniejszą skargą konstytucyjną, z możliwości proceduralnych, jakie przewidziane są w art. 190 ust. 4 Konstytucji, a tym samym uzyskanie analogicznej ochrony prawnej, jaką wywołałoby orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, że merytoryczna analiza skargi konstytucyjnej i podejmowanie takiego orzeczenia w odniesieniu do zaskarżonego przepisu rozporządzenia stało się zbędne (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym).
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
3
POSTANOWIENIE
z dnia 22 września 2004 r.
Sygn. akt Ts 108/03
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Janusz Niemcewicz – przewodniczący
Mirosław Wyrzykowski – sprawozdawca
Teresa Dębowska-Romanowska,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 października 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Henryka Kapronia,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE:
W skardze konstytucyjnej Henryka Kapronia zakwestionowano zgodność z Konstytucją przepisu § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 grudnia 1999 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (dalej: rozporządzenie) oraz art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (dalej: ustawa). Przepisowi rozporządzenia skarżący zarzucił, że narusza zasady wyrażone w art. 92 ust. 1 oraz w art. 217 Konstytucji przez to, że prawodawca unormował w nim materie zastrzeżone dla ustawy. Ponadto zdaniem skarżącego regulacja ta godzi w zasady równości wobec prawa oraz sprawiedliwości społecznej. Natomiast wobec art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy, skarżący sformułował zarzut niezgodności z art. 217 Konstytucji, polegającej na przekazaniu do unormowania w rozporządzeniu (akcie podustawowym) kwestii zasadniczej dla konstrukcji podatku od towarów i usług, tzn. katalogu przypadków, w których podatnik nie ma prawa do obniżenia należnego podatku.
Postanowieniem z 3 października 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu stwierdził, że skarżący nie dopełnił ustawowego obowiązku wskazania sposobu, w jaki zaskarżone przepisy ustawy i rozporządzenia naruszyły jego konstytucyjne wolności lub prawa. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że wymogu tego nie spełnia samoistne odwołanie się do zasad ustrojowych wyrażonych w art. 2 i art. 32 Konstytucji. Nie uznał także, aby skarżący w sposób wystarczająco uzasadniony skonkretyzował treść stawianych zarzutów wobec jakiegokolwiek innego prawa, znajdującego zakotwiczenie w przepisach konstytucyjnych. Analogiczna argumentacja towarzyszyła również ocenie zarzutów skarżącego dotyczących niezgodności zaskarżonych unormowań z art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji.
Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim, iż Trybunał Konstytucyjny błędnie przyjął, iż normy wyrażone w art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji nie mogą stanowić samoistnej podstawy skargi konstytucyjnej, zwłaszcza w sytuacji dokonania przez prawodawcę bezpośredniej ingerencji w prawa podatnika poprzez ustanowienie przepisów zawartych w akcie podustawowym. Ponadto skarżący podkreślił, że w treści uzasadnienia skargi konstytucyjnej – oprócz wskazania na zasady równości i sprawiedliwości społecznej – odniósł się także do regulacji art. 84 Konstytucji, z której również wywieść można podmiotowe prawo osoby występującej z tym środkiem prawnym.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zasadniczą przyczyną odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu było uznanie, że skarżący nie dopełnił ustawowej przesłanki wskazania sposobu, w jaki zakwestionowane unormowania naruszyły przysługujące mu konstytucyjne wolności lub prawa. W szczególności Trybunał Konstytucyjny przyjął, iż wzorca dla tego rodzaju praw nie ustanawiają wskazywane w skardze konstytucyjnej przepisy.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w odniesieniu do zarzutu niekonstytucyjności art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy należy w pełni podtrzymać argumenty wyrażone w zaskarżonym postanowieniu o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Unormowania art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji nie dają jeszcze samoistnie podstaw do wywodzenia podmiotowych praw, których ochrony można by dochodzić w trybie skargi konstytucyjnej. Wyrażają one unormowania o charakterze przedmiotowym (organizacyjno-ustrojowym), precyzując przesłanki i zakres działalności prawotwórczej państwa w odniesieniu do dwóch podstawowych źródeł prawa powszechnie obowiązującego – ustaw i rozporządzeń. Ich związek z płaszczyzną podstawy skargi konstytucyjnej warunkowany winien być powiązaniem stawianych zarzutów z naruszeniem konkretnych praw i wolności konstytucyjnych. Uprawnień tych nie można jednak sprowadzać wyłącznie do żądania przestrzegania przez organy władzy publicznej norm i zasad konstytucyjnych, które wyznaczają przesłanki podejmowania przez te organy określonych działań prawotwórczych.
Natomiast na ocenę zasadności zarzutu niekonstytucyjności przepisu § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia zasadniczy wpływ wywiera okoliczność podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia w sprawie skargi konstytucyjnej, w której tożsamy był – względem analizowanej skargi – przedmiot kontroli. W wyroku z 21 czerwca 2004 r. (sygn. SK 22/03) Trybunał Konstytucyjny stwierdził bowiem, że § 50 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia w zakresie, w jakim pozbawia prawa do obniżenia podatku należnego podatnika VAT nabywającego towar czy usługę od podmiotu, który wystawił fakturę wraz z kwotą podatku, gdy dana sprzedaż nie była objęta obowiązkiem podatkowym albo została zwolniona od podatku, a kwota wykazana w fakturze została zapłacona, jest niezgodny z art. 64 ust. 2, art. 64 ust. 3 w zw. z art. 84 i art. 92 ust. 1 Konstytucji. W związku z tym, że skutkiem powyższego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest możliwość skorzystania przez skarżącego, występującego z niniejszą skargą konstytucyjną, z możliwości proceduralnych, jakie przewidziane są w art. 190 ust. 4 Konstytucji, a tym samym uzyskanie analogicznej ochrony prawnej, jaką wywołałoby orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, że merytoryczna analiza skargi konstytucyjnej i podejmowanie takiego orzeczenia w odniesieniu do zaskarżonego przepisu rozporządzenia stało się zbędne (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym).
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
3