Pełny tekst orzeczenia

188/5/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 22 września 2006 r.
Sygn. akt Ts 120/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki – przewodniczący
Teresa Dębowska-Romanowska – sprawozdawca
Jerzy Ciemniewski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 października 2005 r. odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Ewy i Marka Chmieleckich,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej zarzucono, że art. 174 pkt 1 i 2 w zw. z art. 183 § 1 oraz art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) w związku z art. 101 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271 ze zm.) są niezgodne z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 i art. 184 Konstytucji.
Postanowieniem z 25 października 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. W zaskarżonym postanowieniu Trybunał Konstytucyjny stwierdził m.in., że skarga kasacyjna w tego typu sprawach zajmuje miejsce rewizji nadzwyczajnej, stanowiąc, w tym przypadku, nadzwyczajny środek odwoławczy umożliwiający podważenie prawomocnego rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego, którego podstawy, co należy podkreślić, nie stanowi art. 45 ust. 1, ani art. 78, czy art. 176 Konstytucji, tylko przepis ustawy. Z tego względu nie można zasadnie twierdzić, iż rozstrzygnięcie sądowe zamykające drogę do rozpatrzenia skargi kasacyjnej, prowadzi do naruszenia konstytucyjnego prawa do dwuinstancyjnego postępowania.
Zażaleniem z 7 listopada 2005 r. skarżący wnieśli o nadanie skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Zdaniem skarżących Trybunał Konstytucyjny błędnie przyjął, że wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, od którego wniesiono skargę kasacyjną pozostaje nadal prawomocny. Błędna jest też, zdaniem skarżących, dokonana w zaskarżonym postanowieniu wykładnia art. 236 ust. 2 Konstytucji. Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że przepisy dotyczące rewizji nadzwyczajnej obowiązywały do czasu wejścia w życie ustaw wprowadzających art. 176 ust. 1 Konstytucji. Skarżący wskazali ponadto, że skarga kasacyjna nie zajęła miejsca rewizji nadzwyczajnej, lecz jest nowym środkiem prawnym. I wreszcie skarżący podnieśli, że charakter skargi kasacyjnej nie przesądza o dopuszczalności stawianych względem niej zarzutów. Jeżeli bowiem ustawodawca wprowadza określony środek prawny, to powinien czynić to w zgodzie z konstytucyjnymi zasadami. W niniejszej sprawie naruszone zostały zasady przyzwoitej legislacji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Trybunał Konstytucyjny w pełni podziela pogląd wyrażony w wydanym w pełnym składzie postanowieniu z 30 maja 2006 r. (sygn. Ts 217/05). Skarżący nie mogą pomijać tego, że właściwa kwalifikacja prawna środka zaskarżenia, jakim jest skarga kasacyjna wnoszona na podstawie art. 101 i art. 102 przepisów wprowadzających, mająca za przedmiot prawomocne orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, uwzględniać musi treść i konsekwencje unormowania art. 236 ust. 2 Konstytucji. W tym właśnie przepisie konstytucyjnym upatrywać należy podstawy do ustawowego uregulowania złożonej problematyki wejścia w życie unormowań realizujących zasadę dwuinstancyjności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W jej ramach mieściło się również zagadnienie zakresu zastosowania nowych unormowań do stanów faktycznych i postępowań prowadzonych jeszcze przed ich wejściem w życie. Do tej kategorii zaliczyć należy sytuacje, w których postępowanie sądowoadministracyjne zakończone zostało wydaniem przez Naczelny Sąd Administracyjny prawomocnego wyroku. Ustawodawca w art. 101 oraz art. 102 przepisów wprowadzających opowiedział się za rozwiązaniem, zgodnie z którym strona ma prawo wnieść skargę kasacyjną od prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, przy czym czyni to wówczas na podstawie przepisów p.p.s.a. Ponownie trzeba w tym miejscu podkreślić, iż skarga kasacyjna wnoszona na podstawie regulacji zawartej w przepisach wprowadzających ma za swój przedmiot prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uwzględnienie tej okoliczności rzutować musi na ocenę charakteru prawnego środka odwoławczego, jaki przewidział ustawodawca w art. 101 i art. 102 § 2 przepisów wprowadzających. Akcentując zastępczy – wobec rewizji nadzwyczajnej – charakter skargi kasacyjnej wnoszonej na podstawie tych przepisów, Trybunał podkreślił, iż tego rodzaju zastąpienie dotyczy wyłącznie sytuacji, w których przed 1 stycznia 2004 r. wydany już został prawomocny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ta też okoliczność decyduje w pewnym stopniu o upodobnieniu skargi kasacyjnej wnoszonej na podstawie przepisów przejściowych do rewizji nadzwyczajnej. Podkreślając zarówno modyfikację przesłanek, jak i legitymacji do korzystania z obydwu środków zaskarżenia, Trybunał Konstytucyjny wskazał jednak na tożsamość ich przedmiotu, jakim pozostaje prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego. Konsekwentnie, więc uznać należy, iż – podobnie jak względem rewizji nadzwyczajnej – podstawy dla skargi kasacyjnej, wnoszonej w przypadkach, o których mowa, w art. 101 i art. 102 § 2 przepisów wprowadzających, upatrywać należy wyłącznie w przepisach ustawy zwykłej, nie zaś w unormowaniach konstytucyjnych, wyrażających prawo do zaskarżania orzeczeń sądowych wydanych w I instancji, czy też zasadę, co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowoadministracyjnego. Brak wskazania wolności lub prawa konstytucyjnego decyduje też o niemożności rozpoznania zarzutów skargi odnoszących się do zasad prawidłowej legislacji. Ze względu na treść art. 79 ust. 1 Konstytucji i wymóg wskazania naruszonych konstytucyjnych praw, zarzut naruszenia zasad prawidłowej legislacji nie może stanowić samodzielnej podstawy skargi konstytucyjnej.