Pełny tekst orzeczenia

197/5/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 22 września 2006 r.
Sygn. akt Ts 160/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Dębowska-Romanowska – przewodnicząca
Wiesław Johann – sprawozdawca
Adam Jamróz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 kwietnia 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Andrzeja Malutko,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Andrzeja Malutko, zarzucono niezgodność § 3 ust. 3 pkt 2, 3, 4, 5 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 8 lutego 1995 r. w sprawie stawek podatku akcyzowego dla wyrobów przemysłu spirytusowego i drożdżowego, niektórych innych napojów alkoholowych, paliw do silników, wyrobów tytoniowych oraz zwolnień od tego podatku (M. P. Nr 14, poz. 172 ze zm.) z: art. 1, art. 6 i art. 56 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 84, poz. 426 ze zm.); art. 37 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 1995 r.; art. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2000 r.
Sformułowane w skardze zarzuty koncentrują się na wykazaniu, iż Minister Finansów w kwestionowanym zarządzeniu dokonał indywidualizacji podatników, ustanawiając preferencje podatkowe dla podmiotów państwowych, które korzystając ze zwolnień od podatku akcyzowego, stawały się bardziej konkurencyjne cenowo w stosunku do podatników zobowiązanych do zapłaty tego podatku. Skutkiem powyższego skarżący poniósł wymierne straty i w konsekwencji został zmuszony do likwidacji działalności z powodów ekonomicznych. Zdaniem skarżącego kwestionowana regulacja wprowadzając faworyzację podmiotów państwowych naruszała zasady wolnej konkurencji na rynku paliw.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego, pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi, w szczególności przez uwiarygodnienie wyczerpania drogi prawnej w przedstawionej sprawie oraz wskazanie konstytucyjnych wolności lub praw oraz sposobu ich naruszenia przez zaskarżony przepis.
W piśmie stanowiącym odpowiedź na zarządzenie wskazano, że w niniejszej sprawie droga prawna nie jest przewidziana, zaś wiadomość o uprzywilejowaniu podmiotów państwowych przez Ministra Finansów dotarła do skarżącego w wyniku prac Sejmowej Komisji Śledczej d.s. Orlenu. Wskazano też przepisy zawierające w swej treści prawa i wolności gwarantowane przez Ustawę Konstytucyjną z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym oraz uzasadniano naruszenie art. 20 i 22 w związku z art. 32 obecnie obowiązującej Konstytucji.
Postanowieniem z 5 kwietnia 2006 r. Trybunał Konstytucyjny postanowił odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z uwagi na brak rozstrzygnięcia organu władzy publicznej, z którego wydaniem skarżący mógłby łączyć naruszenie przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych.
Na postanowienie to pełnomocnik skarżącego złożył zażalenie, w którym wniósł o uchylenie postanowienia w całości i skierowanie skargi do merytorycznego rozpoznania. W uzasadnieniu zażalenia pełnomocnik skarżącego zarzucił Trybunałowi nieuwzględnienie – zawartych w piśmie procesowym – wyjaśnień skarżącego co do wymogu wyczerpania drogi prawnej, która w niniejszej sprawie nie mogła zostać podjęta z uwagi na brak wiedzy skarżącego, iż zaskarżone obecnie przepisy w sposób świadomy i rażący naruszają ustawowe delegacje do ich wydawania. Po raz kolejny podniesiono, iż ze względu na brak dowodów i środków prawnych skarżący nie mógł wyczerpać drogi prawnej w ramach zindywidualizowanego roszczenia.
Ponadto zarzucono, iż Trybunał nie uwzględnił istotnego w niniejszej sprawie faktu stwierdzenia niezgodności kwestionowanych przepisów, dokonanego orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 29 października 1996 r. o sygn. U. 4/96.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Konstytucja i ustawa o Trybunale formułują szereg wymagań, które muszą być spełnione, aby TK mógł zbadać zgodność z Konstytucją aktu normatywnego. Najwięcej wymagań dotyczy postępowania wszczynanego przez złożenie skargi konstytucyjnej.
Wymóg wszakże ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego wynika wprost z art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wymogiem tym związany jest Trybunał Konstytucyjny, co oznacza, że nie może wszcząć postępowania merytorycznego, gdy skarżący nie wskaże orzeczenia, nawet jeśli zarzuty są zasadne. Trybunał Konstytucyjny nie może też wszcząć postępowania z urzędu.
Skarżący błędnie odczytuje w zażaleniu podstawę odmowy nadania biegu skardze. Podstawą tą nie był brak wyczerpania drogi prawnej, ale brak wskazania ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Z art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 46 ust. 1 ustawy o TK wynika, że dla dopuszczalności skargi konstytucyjnej zawsze konieczne jest wskazanie orzeczenia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów. Natomiast wyczerpanie drogi prawnej związanej z tym orzeczeniem jest konieczne, o ile droga taka jest przewidziana.

Reasumując, Trybunał Konstytucyjny zasadnie odmówił nadania biegu skardze konstytucyjnej, w sytuacji, gdy skarżący nie wskazał żadnego orzeczenia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów.