Pełny tekst orzeczenia

136/4/B/2008


POSTANOWIENIE
z dnia 31 lipca 2008 r.
Sygn. akt Tw 21/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Krajowej Rady Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie zgodności:
ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury (Nr 162, poz. 1125, ze zm.) oraz ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy o pracownikach sądów i prokuratury (Dz. U. Nr 102, poz. 690) z art. 2 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE

W dniu 2 czerwca 2008 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Krajowej Rady Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Krajowa Rada Związku) o zbadanie zgodności ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury (Dz. U. Nr 162, poz. 1125, ze zm.; dalej: ustawa nowelizowana) oraz ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy o pracownikach sądów i prokuratury (Dz. U. Nr 102, poz. 690; dalej: ustawa nowelizująca) z art. 2 i art. 32 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek przedstawiony przez ogólnokrajowy organ związku zawodowego podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy złożony wniosek odpowiada wymogom formalnym, czy nie jest oczywiście bezzasadny, a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu.
Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji ogólnokrajowym organom związków zawodowych przysługuje kompetencja do inicjowania kontroli konstytucyjności norm. Wola ogólnokrajowego organu, zazwyczaj kolegialnego, znajduje wyraz w podejmowanych przez niego uchwałach. Tryb podjęcia uchwały regulują właściwe przepisy (np. statut), a treść podjętej uchwały zostaje zapisana w protokole z posiedzenia takiego organu. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego uchwała ogólnokrajowego organu związku zawodowego w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego stanowi conditio sine qua non wszczęcia postępowania z wniosku tego podmiotu (por. postanowienie TK z 25 lipca 2006 r., Tw 63/05, OTK ZU nr 5/B/2006, poz. 165). Dla ustalenia, czy wniosek pochodzi od ogólnokrajowego organu związku zawodowego, a nie od osoby fizycznej, która go sporządziła lub podpisała, potrzebny jest dowód, że został on wniesiony na podstawie uchwały uprawnionego organu. Stąd wymagane jest dołączenie do wniosku uchwały tego organu. Treść uchwały i wniosku powinny być zbieżne. Minimalna zbieżność cechująca wniosek i uchwałę obejmuje dokładne wskazanie kwestionowanego przepisu (przepisów) danego aktu normatywnego, wyrażenie woli wyeliminowania tego przepisu z porządku prawnego oraz sformułowanie zarzutu niezgodności z przepisem aktu normatywnego o wyższej mocy prawnej, którym w przypadku ustawy może być Konstytucja lub ratyfikowana umowa międzynarodowa (por. postanowienie TK z 10 marca 2004 r., Tw 30/03, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 9).

2. Treść podjętej 24 maja 2007 r. przez Krajową Radę Związku uchwały nr 6/2007 ogranicza się wyłącznie do stwierdzenia: „W związku ze skierowaniem ustawy o zmianie Ustawy o pracownikach sądów i prokuratur do podpisu Prezydentowi RP Krajowa Rada jednomyślnie uważa, iż ustawa ta narusza fundamentalne prawa pracownicze i uzasadnia złożenie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego RP o uznanie powyższej za niezgodną z Konstytucją”.
Trybunał Konstytucyjny ustalił, po pierwsze, że uchwała nr 6/2007 Krajowej Rady Związku nie wskazuje konkretnie, które z przepisów ustawy nowelizującej są kwestionowane (art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK). Po drugie, uchwała nie formułuje zarzutu niezgodności przepisów ustawy z wyraźnie wskazanym przepisem (przepisami) Konstytucji (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK). Brak dokładnego wyznaczenia w uchwale zakresu zaskarżenia uniemożliwia dokonanie przez Trybunał abstrakcyjnej kontroli norm. Należy zatem uznać, iż podjęcie przez Krajową Radę Związku uchwały, w której nie przedstawiono zarzutu niezgodności określonego przepisu (przepisów) ustawy nowelizującej ze ściśle wskazanym przepisem Konstytucji jako wzorcem kontroli, nie może być uznane za skuteczne złożenie przez ten organ oświadczenia woli o wystąpieniu do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie hierarchicznej zgodności norm.
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że uchwała Krajowej Rady Związku nr 6/2007 z 24 maja 2007 r. nie zawiera niezbędnych elementów, które umożliwiłyby uznanie jej za podstawę prawną wniosku, będącego przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie.
Jednocześnie trzeba podkreślić, że tak rozumiana wadliwość uchwały stanowiącej podstawę wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego nie może zostać uznana za brak formalny, który podlegałby usunięciu w trybie art. 36 ust. 2 ustawy o TK (por. postanowienie z 24 listopada 2003 r., Tw 30/03, OTK ZU nr 4/B/2003, poz. 209).

3. Trybunał Konstytucyjny zwraca natomiast uwagę, że zarówno skonkretyzowanie przedmiotu kontroli (tzn. wskazanie art. 1 oraz art. 2 ust. 2 ustawy nowelizującej oraz objęcie wnioskiem ustawy nowelizowanej /rozszerzenie wykraczające poza treść powołanej uchwały Krajowej Rady Związku/), jak i sprecyzowanie wzorców kontroli (tzn. art. 2 i art. 32 Konstytucji) nastąpiło dopiero w samym wniosku, złożonym do Trybunału 2 czerwca 2008 r.
Pełnomocnik wnioskodawcy (również podmiot sporządzający lub podpisujący wniosek) jest zobowiązany do działania w granicach i zakresie udzielonego pełnomocnictwa. Nie posiada zatem kompetencji do samodzielnego kształtowania ani przedmiotu, ani wzorców kontroli, gdyż wiąże go treść uchwały podmiotu legitymowanego do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.
W konsekwencji, na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, należało stwierdzić, że wniosek pochodzi od nieuprawnionego podmiotu i z tego względu nie może wywołać skutku w postaci wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.