Pełny tekst orzeczenia

275/4/B/2009

POSTANOWIENIE
z dnia 1 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 27/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz – przewodnicząca
Marek Kotlinowski – sprawozdawca
Mirosław Wyrzykowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Leszka Mirosława H.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 22 stycznia 2008 r. sporządzonej przez skarżącego zakwestionowana została zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej § 46 ust. 3 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 lipca 1992 r. w sprawie służby wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. Nr 60, poz. 305, ze zm.).
W odniesieniu do zakwestionowanej regulacji skarżący sformułował szereg zarzutów. I tak, wskazał, że zaskarżony przepis, upoważniając Ministra Obrony Narodowej do wyznaczania oficerów w służbie stałej na stanowiska sędziów w Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego i sądach wojskowych oraz zwalniania ich z tych stanowisk, narusza prawa sędziego do wynagrodzenia (art. 64 ust. 1-3 Konstytucji) oraz prawo do wolności wyboru i wykonywania zawodu (art. 65 ust. 1 Konstytucji). Zdaniem wnoszącego skargę naruszenie jego konstytucyjnych wolności i praw wyraża się także w pozbawieniu go warunków pracy i wynagrodzenia odpowiadających godności urzędu (art. 178 ust. 2 Konstytucji). Zaskarżony przepis narusza też – w przekonaniu skarżącego – zasadę nieusuwalności sędziego z urzędu (art. 180 ust. 1 Konstytucji), regułę nieprzenoszalności sędziego bez jego zgody do innej siedziby lub na inne stanowisko (art. 180 ust. 2 Konstytucji), a także zasadę pozostawienia sędziemu pełnego uposażenia w razie – uzasadnionego zmianą ustroju sądów lub zmianą granic okręgów sądowych – przeniesienia do innego sądu (art. 180 ust. 5 Konstytucji). Skarżący zarzuca również kwestionowanemu przepisowi niezgodność z art. 2 i art. 10 Konstytucji, w jego opinii bowiem w demokratycznym państwie prawnym opartym na zasadzie trójpodziału władz Minister Obrony Narodowej nie może być organem decydującym o stanowisku sędziego. Skarżący wskazuje też, że rozporządzenie zawierające przepis będący przedmiotem skargi wydane zostało bez delegacji ustawowej, co uzasadnia zarzut niezgodności § 46 ust. 3 rozporządzenia z art. 92 Konstytucji.
Postanowieniem z 13 maja 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Rozstrzygnięcie takie podyktowane było nieprawidłowościami skargi w zakresie prawidłowego wskazania przedmiotu skargi, niewłaściwym powołaniem wzorców konstytucyjnych, a po części wynikały z oczywistej bezzasadności skargi.
Skarżący wniósł na powyższe postanowienie zażalenie, formułując jeden tylko zarzut, a mianowicie bezpodstawnego przyjęcia, że postępowanie w sprawie zostało wszczęte w 1999 r. na skutek wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji. Zdaniem skarżącego procedura w jego sprawie została zainicjowana rewizją nadzwyczajną Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym – zgodnie z art. 66 ustawy o TK – obowiązuje zasada skargowości, oznaczająca, że skarżący sam wyznacza granice przedmiotowe skargi, czy też zażalenia, jeśli decyduje się na jego wniesienie. Konsekwencją braku możliwości działania przez Trybunał Konstytucyjny ex officio jest poddawanie ocenie formułowanych przez skarżącego zarzutów jedynie w zakresie wyznaczonym przez skarżącego, przy czym na etapie postępowania zażaleniowego Trybunał zobowiązany jest odnieść się jedynie do tych części środka odwoławczego, które mają na celu wykazanie nieprawidłowości ustaleń dokonanych przez Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu.
W złożonym środku odwoławczym odniesiono się jedynie do jednego z powodów odmowy nadania skardze dalszego biegu. Należało więc uznać, że w pozostałym zakresie skarżący nie podważył argumentacji zaskarżonego postanowienia.
Przechodząc do meritum podniesionych przez skarżącego wątpliwości, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postępowanie, które legło u podstaw złożonej skargi konstytucyjnej, zostało zainicjowane wnioskiem skarżącego o stwierdzenie nieważności decyzji, o którym mowa w art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.). Wniosek taki wypływa ze zgromadzonego materiału procesowego, jak i z regulacji prawnej rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa SN od orzeczeń NSA, uregulowanej w art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368, ze zm.).
Trybunał Konstytucyjny w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo ustalił stan faktyczny i prawny sprawy. Należy powtórzyć, że w związku z reorganizacją sądownictwa Minister Obrony Narodowej decyzją z 3 lipca 1996 r. (nr PF 101) zwolnił skarżącego ze stanowiska sędziego w Sądzie Warszawskiego Okręgu Wojskowego w Warszawie i wyznaczył na stanowisko sędziego w Wojskowym Sądzie Garnizonowym w Warszawie. Rozstrzygając wniosek skarżącego o ponowne rozpatrzenie sprawy, Minister Obrony Narodowej decyzją z 11 grudnia 1996 r. (nr 9/Kadr) utrzymał w mocy pierwotną decyzję. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 18 marca 1997 r. (sygn. akt II SA 33/97) odrzucił skargę na tę decyzję, stwierdzając, że zgodnie z art. 107 ust. 1 pkt 2 ustawy dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 1992 r. Nr 8, poz. 31, ze zm.) skarga nie może być wniesiona na decyzje w sprawach wyznaczenia (zwolnienia) lub przeniesienia na stanowisko służbowe. Skarżący wystąpił do Ministra Obrony Narodowej o wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wcześniejszych decyzji. Minister Obrony Narodowej decyzją z 29 lutego 2000 r. (nr 594/Kadr) odmówił uwzględnienia wniosku, a następnie – rozpatrując wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy – decyzją z 5 października 2000 r. (nr 737) utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję. Postanowieniem z 11 maja 2001 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę na tę decyzję, powołując jako podstawę rozstrzygnięcia art. 107 ust. 1 pkt 2 ustawy z 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (sygn. akt II SA 2846/00). Od wskazanego wyroku Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wystąpił z rewizją nadzwyczajną, w wyniku której Sąd Najwyższy wyrokiem z 14 listopada 2002 r. uchylił zaskarżone postanowienie (sygn. akt III RN 232/01). W konsekwencji Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 15 października 2003 r. (sygn. akt II SA 1360/03) uchylił decyzję Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2000 r. (nr 737) i poprzedzającą ją decyzję z 29 lutego 2000 r. (nr 594/Kadr). Minister Obrony Narodowej, ponownie rozpatrując wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji, nie dopatrzył się zaistnienia przesłanek skutkujących stwierdzeniem nieważności i decyzją z 23 lutego 2004 r. (nr 354) odmówił jej stwierdzenia. Następnie rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy decyzją Ministra Obrony Narodowej z 21 kwietnia 2004 r. (nr 772). W wyniku zaskarżenia tej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ten – wyrokiem z 16 lutego 2004 r. – oddalił skargę (sygn. akt II SA/Wa 905/04). Także wniesiona do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna została oddalona wyrokiem z 21 sierpnia 2007 r. (sygn. akt I OSK 750/06).
Jak więc wynika z powyższego, rewizja Pierwszego Prezesa SN spowodowała uchylenie przez NSA zaskarżonych decyzji, co skutkowało po stronie Ministra Obrony Narodowej rozpoznaniem wniosku z 27 września 1999 r. o stwierdzenie nieważności decyzji z 3 lipca 1996 r.

Konstatację tę potwierdza również charakter prawny instytucji rewizji nadzwyczajnej. Rewizja była środkiem wzruszenia prawomocnych orzeczeń NSA, rozpoznawanym przez Sąd Najwyższy, który stosował odpowiednio przepisy o postępowaniu kasacyjnym. Z kasacyjnego charakteru orzeczenia wynikało, że w razie uwzględnienia rewizji, SN uchylał zaskarżone orzeczenie NSA. W konsekwencji aktualna stawała się złożona do NSA skarga, którą sąd – z uwagi na treść orzeczenia rewizyjnego – uwzględniał w ten sposób, że uchylał decyzje administracyjne, które stały się przyczyną wszczęcia przed nim postępowania. Należy jednak podkreślić, że także orzeczenia NSA miały charakter kasacyjny, co oznaczało, że eliminowały z obrotu prawnego decyzje organów administracyjnych, które – w takiej sytuacji – zmuszone były na nowo rozpoznać wnioski inicjujące postępowanie.


Właśnie taki przebieg miało postępowanie w sprawie skarżącego i dlatego nie można uznać trafności zarzutu wniesionego przezeń zażalenia.





Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny zażalenia nie uwzględnił.