Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 10 marca 2011 r.

Sygn. akt Ts 199/09



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Zbigniew Cieślak,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej J&S Energy S.A. w sprawie zgodności:

art. 14b § 2 w związku z art. 14b § 1 oraz art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) z art. 2, art. 64 w związku z art. 2, art. 20 i 22 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 17 sierpnia 2009 r. J&S Energy S.A. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność art. 14b § 2 w związku z art. 14b § 1 oraz art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa) z art. 2, art. 64 w związku z art. 2, art. 20 i 22 w związku z art. 2 Konstytucji.


Skarga konstytucyjna została wniesiona w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny. W październiku 2005 r. skarżąca złożyła wniosek w trybie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej – do właściwego miejscowo ze względu na jej siedzibę Naczelnika Urzędu Celnego I w Warszawie – o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczącego opłaty paliwowej od oleju napędowego sprowadzonego przez skarżącą do Polski. W odpowiedzi na złożony wniosek, 25 stycznia 2006 r. skarżąca otrzymała interpretację prawa podatkowego wydaną w trybie art. 14a § 4 ordynacji podatkowej. Naczelnik Urzędu Celnego w Warszawie uznał za prawidłowe stanowisko wnoszącej niniejszą skargę w zakresie braku obowiązku uiszczania opłaty paliwowej w przypadku sprzedaży oleju napędowego wykorzystywanego przez kupującego do celów trakcyjnych.


W dniu 9 czerwca 2006 r. skarżąca wystąpiła do Naczelnika Urzędu Celnego w Białej Podlaskiej z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty opłaty paliwowej za okres od października 2004 r. do lipca 2005 r. Swoje żądanie uzasadniła tym, że sprowadzany towar wykorzystany został do innych celów niż napęd do pojazdów. Decyzją z 4 sierpnia 2006 r. Naczelnik Urzędu Celnego w Białej Podlaskiej odmówił stwierdzenia i zwrotu nadpłaty uiszczonej opłaty paliwowej z tytułu importu oleju napędowego dokonanego w okresie od października 2004 r. do lipca 2005 r.


Skarżąca złożyła odwołanie, po rozpatrzeniu którego Dyrektor Izby Celnej w Białej Podlaskiej decyzją z 4 stycznia 2007 r. (nr 300000-EK-9002-1/07/AS) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.


Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z 22 czerwca 2007 r. (sygn. akt I SA/Lu 190/07) oddalił skargę skarżącej, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 23 marca 2009 r. (sygn. akt I FSK 125/08) oddalił skargę kasacyjną. Wyrok ten doręczono skarżącej 26 maja 2009 r.


W skardze konstytucyjnej podniesiono, że art. 14a § 1 ordynacji podatkowej stanowił, że stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz, (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa, na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Skutki wydania wiążącej interpretacji zostały natomiast określone w art. 14b § 1 ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli podatnik, płatnik lub inkasent zastosowali się do interpretacji, organ nie może wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia postanowienia, o którym mowa w art. 14a § 4 ordynacji podatkowej, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu. Natomiast art. 14b § 2 ordynacji podatkowej stwierdzał, że interpretacja, o której mowa w art. 14a § 1 wyżej wskazanej ustawy, jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy.


Zdaniem skarżącej, art. 14b § 2 w związku z art. 14b § 1 oraz art. 14a § 1 ordynacji podatkowej są niezgodne z art. 2 Konstytucji, tj. zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej oraz wywodzonej z niej zasadą ochrony zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa, poprzez „stworzenie w art. 14b § 2 w związku z art. 14b § 1 oraz art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej konstrukcji prawnej interpretacji prawa podatkowego pozwalającej organom podatkowym właściwym miejscowo w sprawie innym niż organ, który wydał interpretację przepisów prawa podatkowego oraz jego organom nadrzędnym na nieuwzględnianie przy rozstrzyganiu sprawy należącej do ich właściwości miejscowej interpretacji prawa podatkowego wydanej w tożsamym stanie faktycznym przez inny organ podatkowy”.


W przekonaniu skarżącej, kwestionowana regulacja narusza prawo „do własności, które może być ograniczone tylko w drodze ustawy, ponieważ w oparciu o normę prawną wyrażoną w art. 14b § 2 w powiązaniu z art. 14b § 1 oraz art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej, pozwalającą organowi podatkowemu na nieuwzględnienie interpretacji prawa podatkowego wydanej przez inny organ podatkowy dla Skarżącej w identycznym stanie faktycznym, wydana została decyzja odmawiająca stwierdzenia nadpłaty w opłacie paliwowej a tym samym naruszone zostało prawo własności Skarżącej do środków pieniężnych”. Wnosząca niniejszą skargę konstytucyjną zarzuca kwestionowanej regulacji niezgodność z art. 20 oraz art. 22 w związku z art. 2 Konstytucji, tj. wywodzonym z tych przepisów prawem do swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej, które może być ograniczone jedynie w drodze ustawy.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo na zasadach określonych w ustawie wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Zarówno w świetle powyższego unormowania, jak i – precyzujących zasady korzystania ze skargi – przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) jednoznaczne jest, że skarżący musi wskazać akt zastosowania kwestionowanych przepisów, który doprowadził do naruszenia jego praw podmiotowych określonych w Konstytucji. Choć więc przedmiotem kontroli wykonywanej przez Trybunał Konstytucyjny nie jest samo ostateczne orzeczenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, to jednak uprzednie zastosowanie unormowań stanowiących przedmiot wnoszonej skargi, skutkujące takim właśnie naruszeniem, jest warunkiem koniecznym dopuszczalności korzystania ze skargi konstytucyjnej. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, jak również w opracowaniach doktrynalnych podkreślano przy tym, iż owo naruszenie winno mieć względem skarżącego charakter osobisty, aktualny i bezpośredni, zaś jego źródło upatrywać należy nie w samym akcie stosowania kwestionowanych przepisów, ale w ich treści normatywnej. Obowiązkiem skarżącego jest w związku z tym wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – jego zdaniem – doznały naruszenia. Nie ulega przy tym wątpliwości, że naruszenie to należy wiązać ściśle właśnie z ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie, w związku z którą sformułowana została skarga konstytucyjna.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku rozpatrywanej skargi konstytucyjnej powyższe przesłanki nie zostały spełnione. Z dołączonych do akt sprawy dokumentów wynika jednoznacznie, że przedmiotem spraw toczących się przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi była odmowa stwierdzenia nadpłaty i zwrotu opłaty paliwowej z tytułu importu oleju napędowego. Decyzją z 4 sierpnia 2006 r. Naczelnik Urzędu Celnego w Białej Podlaskiej odmówił stwierdzenia i zwrotu nadpłaty opłaty paliwowej w trybie art. 233 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej, art. 37h, art. 37j ust. 1 pkt 2, art. 37j ust. 2, art. 37k ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2571, ze zm.; dalej: ustawa o autostradach płatnych). Dyrektor Izby Celnej w Białej Podlaskiej decyzją z 4 stycznia 2007 r. (nr 300000-EK-9002-1/07/AS) utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organy podatkowe uznały, że stosownie do art. 37h ustawy o autostradach płatnych, wprowadzenie na rynek krajowy paliw silnikowych oraz gazu, wykorzystywanych do napędu pojazdów, podlega opłacie paliwowej. Obowiązek jej zapłaty ciąży między innymi na importerze paliw silnikowych, co wynika z art. 37j ust. 1 pkt 2 ustawy o autostradach płatnych. Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdziły w swoich wyrokach Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt III SA/Lu 190/07), a także Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I FSK 125/08).

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego nie ulega zatem wątpliwości, że przepisami, na podstawie których zapadły decyzje organów skarbowych, poddane następnie kontroli sądów administracyjnych, były art. 233 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej oraz art. 37h, art. 37j ust. 1 pkt 2, art. 37j ust. 2, art. 37k ustawy o autostradach płatnych. W konsekwencji zarzut niekonstytucyjności postawiony przez skarżącą wobec art. 14b § 2 w związku z art. 14b § 1 oraz art. 14a § 1 ordynacji podatkowej należy uznać za oczywiście bezzasadny. Tym samym nie można przyjąć, że treść kwestionowanych w skardze przepisów zdeterminowała wydane w sprawie rozstrzygnięcia w taki sposób, iż doszło do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności skarżącej. Okoliczność ta wyklucza kontrolę zgodności kwestionowanej regulacji w trybie wniesionej skargi konstytucyjnej.



Biorąc powyższe pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 w zw. z art. 47 ust. 1 oraz art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK odmawia nadania jej dalszego biegu.