Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 16 lutego 2011 r.

Sygn. akt Ts 300/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Bohdana K. i Małgorzaty S. w sprawie zgodności:

1) ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275, ze zm.),

2) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, ze zm.) z

art. 79 ust. 1 w związku z art. 30-86 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału 15 listopada 2010 r. działający w imieniu własnym adwokat Bohdan K. oraz reprezentowana przez niego Małgorzata S. (dalej: skarżący) zarzucili niezgodność ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275, ze zm.; dalej: kodeks wykroczeń) oraz ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, ze zm.; dalej: kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia) z art. 79 ust. 1 w związku z art. 30–86 Konstytucji. W uzasadnieniu skargi skarżący podnieśli niekonstytucyjność tychże ustaw również z art. 2, art. 7, art. 8, art. 10 oraz art. 87 ust. 1 Konstytucji.

Skarżący w szczególności zarzucili, że normy kodeksu wykroczeń nie znajdują umocowania w art. 42 Konstytucji, który reguluje jedynie odpowiedzialność karną za czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zdaniem skarżących, ustawa zasadnicza nie operuje pojęciem wykroczenia, dlatego penalizacja zachowań, do których odnosi się to pojecie, stanowi naruszenie art. 42 Konstytucji. Ponadto, przepisy kodeksu wykroczeń „w sposób podstępny, wbrew prawom człowieka i obywatela zawartym w art. 30-86 Konstytucji RP rozbudowanymi sankcjami karnymi oraz środkami karnymi nie tylko stanowi zaprzeczenie Konstytucji RP we wszystkich wymiarach, lecz również gwałci zasadę praworządności zawartą w art. 7 Konstytucji (…) z bezprawną akceptacją władz: ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej”.

Natomiast niekonstytucyjność kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia skarżący utożsamiają z licznymi odesłaniami do przepisów kodeksu postępowania karnego, które powodują, że do wykroczeń stosuje się te same przepisy co do przestępstw. Za naruszające postanowienia Konstytucji skarżący uznają również wyłączenie możliwości osobistego wniesienia przez obwinionych kasacji.

Skarga konstytucyjna została złożona w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 22 lutego 2007 r. (sygn. akt VIII P-478/06) Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia – Wydział VIII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo skarżącej o przywrócenie do pracy. Apelacja od powyższego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego z 20 sierpnia 2007 r. (sygn. akt XII Pa 340/07). Przyjęta do rozpoznania skarga kasacyjna została oddalona wyrokiem Sądu Najwyższego z 8 lipca 2008 r. (sygn. akt II PK 357/07). Niezależnie od powyższego skarżący wskazali, że wyrokiem z 13 października 2010 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – X Wydział Karny, na skutek apelacji skarżącej wniesionej od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia z 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt XIW 154/10), uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2010 r. (doręczonym 7 grudnia 2010 r.) skarżący zostali wezwani do uzupełnienia braków formalnych skargi przez: wskazanie ostatecznego orzeczenia – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – oraz daty jego doręczenia wraz z uzasadnieniem; dokładne określenie przedmiotu skargi konstytucyjnej przez wskazanie przepisów kodeksu wykroczeń oraz kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, którym skarżący zarzucają niezgodność z Konstytucją; wykazanie, że przepisy (o których mowa wyżej) stanowiły podstawę ostatecznego orzeczenia; sformułowanie zarzutu niezgodności z Konstytucją przepisów, którym skarżący zarzucają niezgodność z Konstytucją; wskazanie, jakie wolności lub prawa konstytucyjne skarżących zostały naruszone w związku z zapadłym orzeczeniem; wskazanie sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw; doręczenie przez skarżącego dokumentu potwierdzającego dopuszczalność sporządzenia skargi konstytucyjnej oraz doręczenie przez skarżącą pełnomocnictwa szczególnego do sporządzenia skargi konstytucyjnej i reprezentowania skarżącej w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym zawierającego datę jego sporządzenia.

W piśmie procesowym z 8 grudnia 2010 r. skarżący zakwestionowali zasadność zarządzenia sędziego TK wzywającego do uzupełnienia braków. W uzasadnieniu pisma, podnieśli, że w osnowie skargi wyraźnie wskazali przedmiot zaskarżenia (kodeks wykroczeń i kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia) oraz wystarczająco określili wolności i prawa naruszone przez zaskarżone ustawy (art. 79 ust. 1 w związku z art. 30–86 Konstytucji). W ocenie skarżących wniesiona skarga konstytucyjna powinna być obligatoryjnie rozpoznana przez Trybunał.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, który służy eliminacji z systemu prawnego przepisów ustaw lub innych aktów normatywnych, stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, naruszającego wolności lub prawa albo obowiązki skarżącego określone w Konstytucji. Konstrukcja skargi konstytucyjnej w prawie polskim odwołuje się do złożonej zależności zachodzącej między zakwestionowanym przepisem, ostatecznym orzeczeniem wydanym na jego podstawie oraz zaistniałym naruszeniem konstytucyjnych praw skarżącego.



2. Merytoryczne rozpoznanie skargi zależy od spełnienia szeregu przesłanek zawartych zarówno w art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Jeżeli skarga konstytucyjna nie odpowiada wymogom formalnym, sędzia Trybunału, działając na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 2 ustawy o TK, wzywa do uzupełnienia jej braków w terminie 7 dni od daty zawiadomienia. Nieuzupełnienie braków w terminie, zgodnie z art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK, skutkuje wydaniem postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Trybunał podkreśla, że merytoryczna ocena argumentów formułowanych na rzecz tezy o niezgodności z Konstytucją unormowań stanowiących przedmiot wnoszonej skargi konstytucyjnej możliwa jest dopiero po uprzednim stwierdzeniu, że skarga konstytucyjna spełnia wszystkie przesłanki warunkujące nadanie jej dalszego biegu.



3. Skarga konstytucyjna stanowiąca przedmiot wstępnego rozpoznania, zawierała braki formalne, do których uzupełnienia skarżący zostali wezwani zarządzeniem sędziego Trybunału z 29 listopada 2010 r. Obowiązkiem skarżących było zatem wykonanie zarządzenia w terminie przewidzianym przez ustawę.



4. W piśmie procesowym z 8 grudnia 2010 r. skarżący kwestionowali jedynie zasadność zarządzenia sędziego Trybunału wzywającego do uzupełnienia braków skargi. W żadnej mierze nie uzupełnili natomiast któregokolwiek ze wskazanych braków skargi. Trybunał Konstytucyjny stwierdza wobec tego, że skarżący nie wykonali w terminie zarządzenia sędziego Trybunału z 29 listopada 2010 r., co – jak Trybunał wskazał wyżej – stanowi przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.



Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.