KIO 1127/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Przemysław Łaciński
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: KIO 1127/11
WYROK
z dnia 13 czerwca 2011 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kawa
Protokolant: Przemysław Łaciński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 czerwca 2011 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 maja 2011 r. przez
wykonawcę MAZ Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110 Szczecin, ul. Powstańców
Wielkopolskich 9/4 w postępowaniu prowadzonym przez Miejski Ośrodek Sportu i
Rekreacji w Gdańsku, 80-221 Gdańsk, ul. Traugutta 29,
przy udziale wykonawcy Firma Handlowo-Usługowa KAMARO s.c. T. Tomanik,
P. Paszkowicz, 81-817 Sopot, ul. Malczewskiego 4 zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności:
wykluczenia odwołującego, wyboru oferty najkorzystniejszej oraz nakazuje ponowne
badanie i ocenę ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego.
2. kosztami postępowania obciąża Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Gdańsku,
80-221 Gdańsk, ul. Traugutta 29 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę MAZ
Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110 Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich
9/4 tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Gdańsku, 80-221 Gdańsk,
ul. Traugutta 29 na rzecz wykonawcy MAZ Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 9/4 kwotę 13 600 zł 00gr (słownie:
trzynastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz zastępstwa
procesowego przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ………………
Sygn. akt: KIO 1127/11
U z a s a d n i e n i e
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Gdańsku ul. Traugutta 29, 80-221 Gdańsk zwany
dalej „Zamawiającym” prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego o wartości poniżej 4.485 tys. euro, na wykonanie robót
polegających na przebudowie parteru budynku sali lekkoatletycznej wraz z zapleczem
sanitarnym i częścią hotelową w Gdańsku przy ulicy Traugutta 29.
W dniu 24.05.2011 roku pismem L.dz. 2427/PR/2011, Zamawiający przekazał
wykonawcom informację o rozstrzygnięciu przetargu nieograniczonego i o wyborze
wykonawcy robót- Firmy Handlowo-Usługowej KAMARO s.c. T. Tomanik, P. Paszkowicz z
siedzibą: 81-817 Sopot. ul. Malczewskiego 4.
Zamawiający poinformował, że oferta firmy MAZ Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 9/4 zwanej dalej „Odwołujacym” została uznana za
odrzuconą w związku z jego wykluczeniem z postępowania, z powodu nie wykazania
spełniania warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt. 2 ustawy.
Wobec powyższego Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
- naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy, poprzez bezprawne wykluczenie
Odwołującego z postępowania,
- naruszenie przepisów art. 24 ust. 4 i 89 ust. 2 pkt. 4 ustawy, poprzez bezpodstawne
uznanie oferty Odwołującego za odrzuconą,
- naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 ustawy poprzez dokonanie wyboru oferty, która nie
jest najkorzystniejszą w niniejszym postępowaniu.
Wobec powyższego wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania, nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej oraz nakazanie
Zamawiającemu dokonania powtórnego badania i oceny ofert z udziałem oferty
Odwołującego. Wskazał że Zamawiający przekazał w informacji o rozstrzygnięciu przetargu
nieograniczonego że Odwołujący nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu, w
zakresie posiadania wiedzy i doświadczenia (art. 22 ust. 1 pkt. 2 ustawy), co skutkowało
wykluczeniem go z postępowania.
Stwierdził ,że jego zdaniem podstawą decyzji Zamawiającego było zakwestionowanie przez
niego referencji potwierdzających, że roboty budowlane wskazane przez Odwołującego w
wykazie wykonanych robót, zostały wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną i prawidłowo
ukończone, z tego powodu, że jeden z tych dokumentów został podpisany przez osobę
nieuprawnioną do reprezentowania instytucji, która go wystawiła. Odwołujący zwraca uwagę,
że w ustawie Prawo zamówień publicznych brak jest jakiejkolwiek przesłanki, która
pozwalałaby Zamawiającemu na wykluczenie wykonawcy z postępowania, z powodu
przedłożenia referencji podpisanych przez osoby inne niż upoważnione do reprezentowania
instytucji wystawiającej dokument. Przesłanki wykluczenia wykonawcy z postępowania
zostały enumeratywnie wskazane w art. 24 ustawy, który nie może być interpretowany
rozszerzająco. W szczególności, fakt, iż referencje zostały podpisane w inny sposób niż
uznaje to Zamawiający, nie może być utożsamiany z brakiem wykazania spełnienia warunku
dotyczącego wiedzy i doświadczenia, określonego w S1WZ na podstawie art. 22 ust. 1 pkt. 2
ustawy. Podniósł że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą KIO, dokument referencji, lub
jakikolwiek inny dokument potwierdzający należyte wykonanie robót budowlanych, nie służy
potwierdzeniu spełniania przez Wykonawcę warunku udziału w postępowaniu. Taki
dokument służy jedynie potwierdzeniu należytego wykonania zamówienia. Dokumentem
służącym do potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu jest wyłącznie
oświadczenie wykonawcy, składane w formie wykazu robót budowlanych. Kwestionowanie
referencji może mieć znaczenie, gdyby Zamawiający wykazał sprzeczność oświadczenia
wykonawcy i dokumentu referencji, w takim znaczeniu, że informacje zawarte w
oświadczeniu nie są zgodne ze stanem faktycznym realizacji danego zamówienia, do
którego odnoszą się referencje. Wtedy wykonawca ma obowiązek udowodnić
Zamawiającemu, iż spełnia określone przez niego warunki udziału w postępowaniu.
Jedynie w sytuacji, w której zachodziłaby sprzeczność pomiędzy oświadczeniem
wykonawcy, a dokumentem referencji, co sugerowałoby, iż informacje zawarte w
oświadczeniu nie są zgodne ze stanem faktycznym, Zamawiający mógłby kwestionować
referencje lub złożone oświadczenie. Dokument referencji jest oświadczeniem wiedzy, a nie
oświadczeniem woli, dlatego niezasadne jest badanie przez Zamawiającego, czy został on
podpisany przez osoby uprawnione do reprezentowania danego podmiotu, dlatego też mogą
być podpisane przez osoby mające wiedzę co do faktów, które poświadczają.W ogłoszeniu,
Zamawiający nie wskazał, iż uznawał będzie jedynie dokumenty potwierdzające należyte
wykonanie robót podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania inwestora.
Wskazał ,że Odwołujący potwierdził spełnianie warunku doświadczenia w wykazie robót
budowlanych złożonych wraz z ofertą, czego Zamawiający nie zakwestionował. Zamawiający
w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów z dnia 20.04.201 Ir., znak 1727/PR/2011, przyznał
wprost, że „wszystkie wskazane w oświadczeniu roboty spełniają warunki dotyczące terminu
wykonania robót, powierzchni użytkowej budynków, zakresu wykonanych robót", tym samym
treść załączonych referencji nie budziła jakichkolwiek zastrzeżeń Zamawiającego.
W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający stwierdził że podtrzymuje w całości swoje
stanowisko dotyczące wykluczenia Odwołującego zawarte w treści pisma L.dz.
2427/PR/2011 z dnia 24.05.2011 roku. Odwołujący pomimo tego że był zobligowany,
zgodnie z art. 26 ust. 2a PZP, do wykazania spełniania warunku dotyczącego posiadania
wiedzy i doświadczenia, określonego w art. 22 ust. 1 pkt. 2 PZP, tego nie wykazał. Nie
wykazanie spełniania warunku udziału w postępowaniu, zgodnie z art. 24 usz.2 pkt. 4 PZP,
skutkowało wykluczeniem wykonawcy z postępowania o zamówienie. W świetle
dokumentów ujawnionych w ofercie Zamawiający kwestionował dokument potwierdzający
należyte wykonanie zamówienia, który w imieniu podmiotu Polska Filharmonia Bałtycka im.
Fryderyka Chopina w Gdańsku, wystawił Pan Ryszard G. Dyrektor d/s Finansowych.
Zamawiający wezwał Odwołującego w trybie art.26 ust.3 ustawy pzp do uzupełnienia braku
właściwego podpisu na referencji Z treści uzupełnionych dokumentów nie wynikało zdaniem
Zamawiającego, aby Pan Ryszard G. Dyrektor d/s Finansowych był upoważniony do
reprezentowania Filharmonii na zewnątrz.
Wskazał że Zamawiający nie naruszył -jak sugeruje Odwołujący - określonych przepisów
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2009r. Nr 226. poz. 1817) „gdyż ani nie żądał
innych dokumentów niż w nim określono, ani nie podważał prawdziwości przedkładanych
dokumentów”. Zamawiający chciał rozwiać wątpliwości co do tego, czy osoba podpisująca
dokument - dotyczący potwierdzenia należytego wykonania zamówienia - była upoważniona
do wykonywania tego rodzaju czynności w imieniu podmiotu składającego to oświadczenie.
Zamawiający wskazał na znacznie szerszy, niż stosowany powszechnie krąg podmiotów
które mogą podpisać referencje (w celu ułatwienia wykonawcom przedstawienia stosownych
dokumentów), wskazując na: zlecającego wykonanie robót, odbierającego wykonane roboty.
właściciela lub dysponenta obiektu na którym roboty wykonano. Jednakże jego zdaniem
oczywistym było, że osoba wystawiając w imieniu podmiotu dokument, który ze swojej natury
służy do posługiwania się nim wobec osób trzecich (czyli w stosunkach zewnętrznych), musi
być osobą do tego uprawnioną (musi posiadać legitymację do reprezentowania tego
podmiotu na zewnątrz). Nie można przyjąć za miarodajny dokument wystawiony przez
osobę, która nie była uprawniona do reprezentowania danego podmiotu na zewnątrz. Taki
dokument z oczywistych względów musi być traktowany jako dokument odnoszący się
wyłącznie do osoby, która go wystawiła - nie może odnosić się do podmiotu, gdyż osoba
wystawiająca nie posiadała legitymacji do jego reprezentowania na zewnątrz. Podnosi ,ze
Zamawiający nie kwestionował warunków udziału w postępowaniu, tylko kwestionował to, że
osoba podpisująca dokument - w świetle dokumentów ujawnionych w ofercie - nie była
upoważniona do reprezentowania Filharmonii na zewnątrz, a tym samym dokument
wystawiony przez osobę, musi być traktowany jako dokument odnoszący się wyłącznie do
osoby, która go wystawiła - nie może odnosić się do podmiotu, gdyż osoba wystawiająca nie
posiadała legitymacji do jego reprezentowania na zewnątrz.
Zamawiający powołał się również na prywatną opinię kancelarii prawnej z której wskazał ,że
„…nie ulega wątpliwości, że za dokument referencji można uznać takie pismo, które zostało
podpisane przez osobę składającą określone oświadczenie. Nie ulega wątpliwości, że w
myśl art. 38 i 98 KC w przypadku osób prawnych oraz podmiotów, którym odrębne przepisy
przyznają osobowość prawną oświadczenie takie powinno zostać podpisane przez osobę
fizyczną posiadającą do tego odpowiednie umocowanie, w sposób przewidziany w ustawie i
oparty na jej statucie. Uprawnienie do złożenia podpisu na dokumencie, będzie zatem
zależało od rodzaju podmiotu w imieniu którego dokument jest podpisywany, ustawy, statutu
lub istnienia uprzedniego oświadczenia reprezentowanego (pełnomocnictwa)".
Do postępowania odwoławczego przystąpił wykonawca Firma Handlowo-Usługowa
KAMARO s.c. T.Tomanik, P. Paszkowicz, 81-817 Sopot, ul. Malczewskiego 4 którego oferta
została przez Zamawiającego wybrana jako ofert najkorzystniejsza. Izba stwierdzając
prawidłowość przystąpienia oraz biorąc pod uwagę brak zgłoszenia opozycji stron
postępowania, dopuściła go do postępowania w sprawie. Jednakże Przystępujący pomimo
prawidłowego poinformowania o terminie rozprawy nie był reprezentowany na rozprawie.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron postępowania, zaprezentowane na piśmie i ustnie
do protokołu rozprawy ustaliła co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp. Następnie Izba stwierdziła, że Odwołujący, wnosząc przedmiotowe odwołanie w
dostateczny sposób wykazał swój interes w złożeniu niniejszego środka ochrony prawnej w
rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący został bowiem wykluczony z
udziału z postępowania, a jego oferta w efekcie została odrzucona przez Zamawiającego,
która to czynność ze względu na przepis art. 182 ust.2 pkt.3 jest jedynym zarzutem
odwołania.
Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest brak wykazania iż referencja przy pomocy
której Odwołujący starał się wykazać spełnienie warunku posiadania określonej wiedzy i
doświadczenia wymaganego przez Zamawiającego, gdyż jego zdaniem została ona
podpisana przez osobę, której pełnomocnictwa w tym zakresie Odwołujący nie wykazał.
Stan faktyczny wykazany przez strony postępowania zdaniem Izby nie wymagał
dodatkowych ustaleń. Na rozprawie strony podtrzymały swoje stanowiska, Odwołujący
wskazał dodatkowo między innymi na fakt ,że referencje winny być sporządzone w imieniu
inwestora i w tym przypadku to miało miejsce. Jeśli chodzi o wymóg zawarty w SIWZ
dotyczący konieczności podpisania referencji przez osoby upoważnione do reprezentowania
danego podmiotu, np. ujawnionego w KRS, to zdaniem Odwołującego kwestia ta została
potraktowana przez niego jako wymóg instrukcyjny a nie zasadniczy, gdyż opis warunku
udziału zgodnie z art. 22 ust.3 ustawy pzp ustawy powinien być zawarty w ogłoszeniu o
zamówieniu i w podstawowych zapisach siwz, a w tym przypadku postanowienia siwz tą
kwestię tylko uszczegóławiają. W żadnym miejscu postanowień siwz nie było zastrzeżenia,
że nie zachowanie tej szczególnej formy spowoduje wykluczenie wykonawcy z
postępowania. Wskazuje, iż w zakresie referencji istnieje domniemanie, że wystawione
dokumenty referencji są prawidłowo podpisane, a Zamawiający w żaden sposób nie
udowodnił, ani nie wykazał, że dyrektor ds. finansowych Filharmonii Bałtyckiej nie był
uprawniony do reprezentowania jej na zewnątrz oraz, tym bardziej iż jest on osobą
uprawnioną do podpisania referencji.
Natomiast Zamawiający odnosząc się do zarzutu odwołania podniósł ,że argumentacja
odwołania dotycząca postawienia warunku jakim powinny odpowiadać referencje wskazane
w pkt. 11.2 SIWZ nie mają dla przedmiotowej sprawy żadnego znaczenia, gdyż wykonawca
tego zapisu w żaden sposób nie kwestionował, a wręcz do niego się zastosował
przedstawiając co do konkretnych referencji pełnomocnictwa czy też upoważnienia dla osób,
które je podpisały. Natomiast takie pełnomocnictwo nie wynika dla referencji wystawionej
przez Filharmonię Bałtycką. Odwołujący wskazując uprawnienie dla dyrektora Filharmonii
Bałtyckiej przedstawił trzy wyciągi z rejestru instytucji kultury Samorządu Województwa
Pomorskiego, z których wynika, iż stosowny zapis upoważniający do reprezentacji w tym
zakresie dla zastępcy dyrektora się nie pojawił. Zdaniem Zamawiającego sedno problemu w
niniejszym odwołaniu dotyczy braku wykazania upoważnienia dyrektora Filharmonii
Bałtyckiej do podpisania wystawionej Odwołującemu referencji. Biorąc pod uwagę powyższy
wywód, zdaniem Zamawiającego, należy stwierdzić iż referencja podpisana przez osobę
nieupoważnioną formalnie nie istnieje. Wobec powyższego w sprawie istnieją sprzeczne
stanowiska pomiędzy oświadczeniem wykonawcy o spełnianiu warunków udziału w
postępowania, a dokumentami potwierdzającymi ten fakt. Tym samym wykonawca nie
udowodnił spełniania warunków udziału w postępowaniu, a podstawą wykluczenia był brak
podpisu pod referencjami osoby uprawnionej, a nie wątpliwości co do jej prawidłowości.
Wobec powyższego Izba zważyła co następuje, odwołanie jest zasadne i zasługuje na
uwzględnienie.
Udział wykonawców w postępowaniu o zamówienie publiczne zależy od spełnienia przez
nich warunków udziału w postępowaniu, przez które należy rozumieć warunki odnoszące się
do właściwości podmiotowej wykonawcy. Ich spełnienie wymagane jest bezwzględnie od
każdego wykonawcy. Warunki te zwyczajowo dzieli się na dwie grupy- pierwszą określoną
jako grupa warunków formalnych określonych przez ustawę w art. 24 ust.1 i drugą określoną
jako warunki merytoryczne które w oparciu o przepis art. 22 ust.3 ustala sam zamawiający.
Przepis art. 22 ust.1 pkt.2 dotyczący warunków udziału w postępowaniu ma charakter
blankietowy i obowiązkiem Zamawiającego jest doprecyzowanie pojęcia ”posiadania wiedzy i
doświadczenia”. Doprecyzowanie polega na wskazaniu warunków merytorycznych takich,
które umożliwią Zamawiającemu wybór właściwego wykonawcy zamówienia.
Istotą stawiania określonych warunków w danym postępowaniu jest potrzeba
zminimalizowania ryzyka ,że realizację zamówienia otrzyma wykonawca który nie będzie w
stanie go wykonać lub że zrealizuje je nienależycie.
Zgodnie z postanowieniami dyrektyw 2004/18/WE oraz 2004/17/WE zamawiający precyzując
warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, winien opierać je na
obiektywnych kryteriach związanych z danym przedmiotem zamówienia, tak aby w
postępowaniu mogli uczestniczyć tylko ci wykonawcy którzy dają rękojmię należytego
wykonania zamówienia. Ewentualne wykluczenie wykonawcy z postępowania wiązać się
musi z uzasadnioną obiektywnymi przesłankami obawą, iż dany wykonawca nie podoła
realizacji zamówienia, co winno wynikać z niespełniania precyzyjnie stawianych im
wymogów.
W celu wykazania spełniania warunków podmiotowych, zarówno formalnych jak i
merytorycznych wykonawcy zobowiązani są przedłożyć zamawiającemu szereg oświadczeń
i dokumentów. W przedmiotowym postępowaniu, w zakresie spornym, dotyczyło to
obowiązku złożenia dokumentów dotyczących posiadania wiedzy i doświadczenia
określonych w pkt. III.3.2 i III.4.1 ogłoszenia o zamówieniu i w postanowieniach części I siwz
pkt. 4.1 i 11 pkt. 2.
Warunek wiedzy i doświadczenia odnosi się do dotychczas zrealizowanych robót w
trakcie których wykonawca nabył określone doświadczenie. Zwyczajowo uznaje się że
wiedzę posiada ten kto ma doświadczenie w realizacji danych robót, czyli zdobyte
doświadczenie wskazuje na posiadanie wiedzy niezbędnej do wykonania danego
zamówienia.
Dla wykazania się spełnianiem warunków udziału w postępowaniu , w tym przypadku
posiadaniem wymaganej wiedzy i doświadczenia wykonawca przedkłada dwa rodzaje
dokumentów. Należą do nich prywatny dokument wykonawcy – jego oświadczenie wiedzy
odnośnie uzyskanego doświadczenia, które stanowi w tym przypadku wykaz wykonanych
robót budowlanych oraz inne dokumenty- referencje, które potwierdzają prawidłowość ich
wykonania. Ustawa pzp nie definiuje jakie dokumenty wykonawca ma przedłożyć na
potwierdzenie należytego wykonanie dostaw, usług, czy też robót budowlanych. Przepisy te
nie wskazują w żadnym przypadku, że na potwierdzenie należytego wykonania zamówienia
wykonawcy powinni przedkładać wyłącznie referencje, ponieważ dokument referencji nie
stanowi jakiegoś urzędowo zdefiniowanego dokumentu. Fakt należytego wykonania robót
może być stwierdzony każdym dokumentem, z którego w sposób bezpośredni np. referencji,
protokołów obioru prac wykonanych bez zastrzeżeń, czy w sposób pośredni jak np. kopię
opisanych faktur za wykonane roboty, wystawionych przez podmiot, na rzecz którego dane
zamówienie było realizowane, który będzie potwierdzał należyte wykonanie zamówienia.
Zgodnie ze wskazanym stanowiskiem Izby oraz sądów okręgowych rozpoznających sprawy
skarg na orzeczenia KIO, dokumenty przedstawiane na potwierdzenie należytego wykonania
określonych prac nie muszą potwierdzać wszystkich okoliczności związanych z
wykazywanym zrealizowanym zamówieniem, także w kontekście określanego przez
zamawiającego warunku. Za wyrokiem KIO1131/19 Izba wskazuje ,że wystarczy jeśli
dokument przedłożony na potwierdzenie należytego wykonania zamówienia, potwierdza tę
okoliczność, nawet jeśli nie wskazuje dokładnie jaka była wartość zrealizowanego
zamówienia, czy też termin jego realizacji. Te informacje wynikać bowiem powinny z
oświadczenia wykonawcy, tj. wykazu wykonanych dostaw, usług, czy robót budowlanych.
Istotne jest jednak, aby na podstawie tych dwóch dokumentów istniała możliwość
identyfikacji wykazywanego w ramach doświadczenia zamówienia, przede wszystkim co do
przedmiotu zamówienia i podmiotu, na rzecz którego zamówienie zostało wykonane.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający postawił wymóg aby referencje były
podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania podmiotu który je wystawił.
Warunek ten Izba ocenia jako zbyt rygorystyczny i niezasadny biorąc pod uwagę cel jaki
Zamawiający chciał osiągnąć jak i mogący w sposób nieuzasadniony naruszać zasadę z art.
7 ust.1 ustawy pzp. Z przepisu art. 7 ust.1 Pzp wynikają dwie, fundamentalne dla prawa
zamówień publicznych zasady ogólne: zasada równości oraz zasada uczciwej konkurencji
wyrażające się w przygotowaniu i przeprowadzeniu postępowania w sposób gwarantujący
zachowanie uczciwej konkurencji i respektowania przepisów Pzp. W zamówieniach
publicznych dotyczących robót budowlanych wykonawcy mogą legitymować się
dokumentami potwierdzającymi należyte wykonanie robót wykonanych w okresie ostatnich
pięciu lat przed upływem terminu składania ofert. Ze względu na dynamiczne zmiany na
rynku podmiotów gospodarczych wiele podmiotów ogłasza upadłość lub zaprzestaje
prowadzenia działalności gospodarczej i poprzez wykreślenie z rejestru przestaje
funkcjonować w obrocie. Gdyby przyjąć ,że wymogi stawiane przez Zamawiającego są
słuszne to powstaje wątpliwość w jaki sposób wykonawca mający należyte referencje od
takiego nieistniejącego już podmiotu byłby w stanie uzyskać dokument potwierdzający, że
wystawiona referencja jest podpisana przez osobę która była upoważnioną do reprezentacji
tego podmiotu. Tak stawiane wymogi nie mają uzasadnienia w żadnym przepisie prawa,
naruszają równość podmiotów uczestniczących w przetargach, a tym samym nie mogą
zdaniem Izby podlegać ochronie. Za wyrokiem KIO 1271/10 Izba w tym składzie podtrzymuje
dotychczas prezentowaną linię orzeczniczą KIO z której wynika ,ze „z punktu widzenia
prawidłowości wystawianego dokumentu- referencji, obowiązujące przepisy ustawy Pzp i
aktów wykonawczych wydanych w zakresie delegacji ustawowej nie dają podstaw do
weryfikacji osób uprawnionych do działania w imieniu podmiotów, na rzecz których
wykonywane były określone prace wykazywane przez wykonawcę w ramach potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu”. Za wyrokiem KIO 2108/10 Izba wskazuje że
referencja jako dokument korzysta z domniemania prawdziwości zapisanych w nim
stwierdzeń, do czasu dopóki te twierdzenia nie zostaną obalone przy pomocy innego
dowodu lub dokumentu. Uprawnienie do podpisywania tego rodzaju dokumentów wynika
najczęściej z wewnętrznych uregulowań jednostki, a ewentualne podpisanie go przez osobę
nieupoważnioną nie powoduje z mocy prawa jego nieważności.
Ponadto należy podnieść ,że Zamawiający w żaden sposób nie wykazał, kwestionując
uprawnienie dyrektora Filharmonii Bałtyckiej do wydania referencji, że roboty objęte ta
referencja zostały wykonane w sposób nieprawidłowy, a treść referencji nie polega na
prawdzie. Brak jest również jakiegokolwiek dowodu na to ,że podmiot – Filharmonia
Bałtycka, w imieniu której referencja została wydana uchylił się od skutków prawnych
wystawionej referencji.
Istotą referencji czy każdego innego dokumentu z którego wykonawca wywodzi fakt
należytego wykonania określonego zamówienia, jest stwierdzenie że roboty których wielkość
i zakres wynika z oświadczenia wykonawcy, zostały w sposób należyty wykonane i
prawidłowo ukończone. Wystawiona referencja jest oświadczeniem wiedzy i dlatego też brak
jest tutaj wymogu obowiązującego dla oświadczeń woli, aby ten dokument został podpisany
przez osobę upoważnioną do reprezentacji podmiotu w imieniu którego została wystawiona.
Przy oświadczeniach wiedzy, zdaniem Izby wystarcza, posiadanie przez zamawiającego
określonego doświadczenia życiowego z którego może wynikać czy osoba pełniąca
określoną funkcję w danym podmiocie gospodarczym ma/ lub miała wystarczającą wiedzę
aby wystawić referencje o danej treści. W tym zakresie referencja winna korzystać z
domniemania ,że zawiera treści polegające na prawdzie ,a osoba która ją podpisała
posiadała w tym zakresie wystarczające wiadomości. Dopóki te elementy w oparciu o
uzasadnione podstawy faktyczne lub prawne nie zostaną zanegowane, brak jest podstaw do
kwestionowania prawidłowości wystawionej referencji. Obowiązujące przepisy prawa
zamówień publicznych nie zawierają żadnych unormowań dotyczących obowiązku czy prawa
zamawiającego do weryfikowania prawnego umocowania osób podpisujących referencje.
Poddając analizie kwestionowaną przez Zamawiającego referencję wystawioną przez
Polską Filharmonię Bałtycką Izba stwierdza ,że została ona wystawiona na papierze
firmowym Filharmonii i podpisana przez dyrektora ds. finansowych. Opierając się na
doświadczeniu życiowym należy uznać ,że pion finansowy zajmuje się między innymi zapłatą
za wykonane usługi czy roboty budowlane. Aby nastąpił fakt zapłaty, to do faktury muszą być
dołączone różne dokumenty z których musi wynikać ,że roboty o określonym przedmiocie
zostały prawidłowo wykonane i odebrane przez zamawiającego. Przy referencjach podstawą
dla wykazania spełniania określonych przez Zamawiającego warunków udziału, jest treść
referencji, natomiast kwestia osoby która ja podpisała nie ma w tym zakresie
pierwszoplanowego znaczenia.
Podkreślenia wymaga fakt ,ze Zamawiający w żaden sposób nie zakwestionował treści
zapisów referencji, a jak podaje w odpowiedzi na odwołanie / str.2/ „ wzywając do
uzupełnienia dokumentów chciał rozwiać wątpliwości co do tego, czy osoba podpisująca
dokument - dotyczący potwierdzenia należytego wykonania zamówienia - była upoważniona
do wykonywania tego rodzaju czynności w imieniu podmiotu składającego to
oświadczenie,…dodał, że ., również nigdy nie podważał prawdziwości przedkładanych
dokumentów.
Z chęci „rozwiania wątpliwości” co prawidłowości samego podpisu pod referencją nie może
być wywodzone stanowisko, będące podstawą do wzywania wykonawcy w trybie art. 26
ust.3 ustawy pzp do uzupełnienia złożonej referencji i tym samym do stosowania sankcji
wykluczenia z postępowania z powodu nie wykonania tego wezwania. W tym zakresie co
najwyżej, zdaniem Izby, Zamawiający miał podstawę do wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 26 ust.4 ustawy pzp.
Również zdaniem Izby, brak było podstaw do wzywania do złożenia dokumentów nie
ujętych w wykazie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w
sprawie dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817). Niewątpliwym w sprawie jest fakt
że aby Odwołujący mógł potwierdzić że osoby, które podpisały mu referencje były w tym
okresie uprawnione do reprezentacji tego podmiotu, winien był występować do tych instytucji
o wydanie mu między innymi, odpisów statutów, regulaminów organizacyjnych czy
pełnomocnictw, a więc dokumentów które nie mieszczą się w zakresie dokumentów
wskazanych w § 1 ust.1 pkt.2 w/w rozporządzenia, gdzie określono jakich dokumentów
zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego może żądać od
wykonawców.
Zamawiający żądając od Odwołującego wykazania ,że referencje zostały podpisane przez
osoby uprawnione do reprezentacji danego podmiotu wskazał na tezy z wyroku KIO o sygn.
KIO 2762/10 które to zdaniem zamawiającego mają uzasadniać jego postępowanie.
Jednakże Zamawiający zdaje się nie zauważać ,że wyrok ten został wydany w innym stanie
faktycznym, gdzie Izba podaje na str.19 że, cyt. „Ustalone braki, zdaniem Izby, dyskwalifikują
wymienione pismo z dnia 12.06.2008 r. jako referencję, gdyż w oparciu o jego treść, nie
można zidentyfikować podmiotu, który go wystawił - zlecającego roboty, ani nie można
zidentyfikować osoby, która dokument podpisała. Nawet ustalenia, które na własną rękę
czynił zamawiający, nie wyjaśniły tych wątpliwości.” Tym samym przywołane przez
Zamawiającego a wyrwane z kontekstu uzasadnienia wyroku tezy, nie mogą stanowić
podstawy uzasadniającej jego postępowania w sprawie. Odnosząc się do tej kwestii Izba
przywołuje stanowisko Izby wyrażone w wyroku KIO 707/11 gdzie „Izba stwierdza że
Odwołujący przytoczył wybrane fragmenty uzasadnień zawierające generalne tezy, z którymi
na pewnym poziomie ogólności, w oderwaniu od konkretnych okoliczności faktycznych
danego orzeczenia, nie sposób się nie zgodzić. Natomiast każdy z przywołanych wyroków
został wydany w oparciu o odmienny stan faktyczny co w sposób zdecydowany determinuje
treść orzeczenia. Każdy skład Izby, wydając rozstrzygnięcie w sprawie konkretnego
odwołania nie jest związany innym orzeczeniem Krajowej Izby Odwoławczej”.
W zakresie kolejnego podnoszonego przez Odwołującego zarzutu iż opis warunku udziału
w postępowaniu zgodnie z art. 22 ust.3 ustawy powinien być zawarty w ogłoszeniu o
zamówieniu a nie tylko w siwz Izba stwierdza, że zarzut ten jest zasadny niekoniecznie z
powodu braku jego zamieszczenia w ogłoszeniu ,ale przede wszystkim z formy w jakiej
został ustalony. Wymóg identycznej treści ogłoszeń dotyczących warunków udziału w
postępowaniu, publikowanych zarówno w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej jak
również zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych oraz na stronie internetowej
Zamawiającego, a także jego siedzibie jest bezsporny. Natomiast jeśli chodzi o opis
spełniania warunków udziału to wystarczające zdaniem tego składu orzekającego Izby jest
ustalenie tego postanowienia tylko w siwz. Zasadny zdaniem Izby jest zarzut Odwołującego
,że tak wykazany warunek może mieć tylko znaczenie instrukcyjne , a nie bezwzględnie
obowiązujące, gdyż Zamawiający w siwz warunek ten umieścił nie w rozdziale dotyczącym
warunków udziału w postępowaniu, ale w rozdziale dotyczącym wymagań dotyczących
oferty. Warunki określone w art. 22 ust.1 pkt. 1-4 nie są oświadczeniami woli lecz
oświadczeniami wiedzy. Nie są więc elementami treści oferty i podobnie jak dokumenty je
potwierdzające nie są składnikami oferty - komentarz do ustawy Pzp pod red. St. Babiarza
str. 162, również wyrok ZA/UZP 0-421/07/. Ponadto sam sposób zamieszczenia tego
postanowienia w siwz wskazuje na jego czysto informacyjny charakter, gdyż wymóg aby
osoba podpisująca referencje była upoważniona do wykonywania tego rodzaju czynności w
imieniu podmiotu składającego to oświadczenie nie został zamieszczony wprost w pkt. 11.2,
lecz jego końcowej części po wyrazie „Uwaga”. Wyraz „uwaga” ma zwyczajowo za zadanie
przypominać o wcześniej ustalonych obowiązujących zasadach i postanowieniach, które w
tym przypadku, z żadnego wcześniejszego zapisu postanowień siwz nie wynikają.
Odnosząc się do przedłożonego przez Zamawiającego dowodu w postaci prywatnej opinii
prawnej Kancelarii Radców Prawnych Izba stwierdza, że zawiera ona zasadną interpretację
przepisów prawa co do formy dokumentu jaką jest referencja, będącą oświadczeniem woli,
konkretnej osoby fizycznej czy podmiotu prawnego co do treści w niej zawartej. Natomiast
końcowe wnioski wskazujące iż może być ona podpisana tylko przez osoby uprawnione do
reprezentacji danego podmiotu, nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach
prawa. Referencje to dokumenty należące do kategorii oświadczeń wiedzy i dla swej
ważności nie muszą pochodzić od osób uprawnionych do reprezentacji danego podmiotu, w
przeciwieństwie do oświadczeń woli, których wiążący charakter uzależniony jest od
podpisania przez upoważnionego przedstawiciela –wyrok KIO 1444/09.
Tym samym Izba stwierdza ,że potwierdziły się zarzuty Odwołującego dotyczące
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy pzp wymienionych w odwołaniu.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, co miało miejsce w analizowanej sprawie.
Izba postanowiła jak w sentencji wyroku , orzekając na podstawie przepisów art. 190
ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 i 3 pkt.1 ustawy Pzp
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i
10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a i 2 p.pkt.b) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania ( Dz. U. Nr 41 poz. 238.
Przewodniczący ……………………..
WYROK
z dnia 13 czerwca 2011 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Emil Kawa
Protokolant: Przemysław Łaciński
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 czerwca 2011 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 maja 2011 r. przez
wykonawcę MAZ Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110 Szczecin, ul. Powstańców
Wielkopolskich 9/4 w postępowaniu prowadzonym przez Miejski Ośrodek Sportu i
Rekreacji w Gdańsku, 80-221 Gdańsk, ul. Traugutta 29,
przy udziale wykonawcy Firma Handlowo-Usługowa KAMARO s.c. T. Tomanik,
P. Paszkowicz, 81-817 Sopot, ul. Malczewskiego 4 zgłaszającego swoje przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności:
wykluczenia odwołującego, wyboru oferty najkorzystniejszej oraz nakazuje ponowne
badanie i ocenę ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego.
2. kosztami postępowania obciąża Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Gdańsku,
80-221 Gdańsk, ul. Traugutta 29 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10 000 zł 00gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę MAZ
Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110 Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich
9/4 tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Gdańsku, 80-221 Gdańsk,
ul. Traugutta 29 na rzecz wykonawcy MAZ Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 9/4 kwotę 13 600 zł 00gr (słownie:
trzynastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz zastępstwa
procesowego przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gdańsku.
Przewodniczący: ………………
Sygn. akt: KIO 1127/11
U z a s a d n i e n i e
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Gdańsku ul. Traugutta 29, 80-221 Gdańsk zwany
dalej „Zamawiającym” prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego o wartości poniżej 4.485 tys. euro, na wykonanie robót
polegających na przebudowie parteru budynku sali lekkoatletycznej wraz z zapleczem
sanitarnym i częścią hotelową w Gdańsku przy ulicy Traugutta 29.
W dniu 24.05.2011 roku pismem L.dz. 2427/PR/2011, Zamawiający przekazał
wykonawcom informację o rozstrzygnięciu przetargu nieograniczonego i o wyborze
wykonawcy robót- Firmy Handlowo-Usługowej KAMARO s.c. T. Tomanik, P. Paszkowicz z
siedzibą: 81-817 Sopot. ul. Malczewskiego 4.
Zamawiający poinformował, że oferta firmy MAZ Polsko-Szwedzka Sp. z o.o., 70-110
Szczecin, ul. Powstańców Wielkopolskich 9/4 zwanej dalej „Odwołujacym” została uznana za
odrzuconą w związku z jego wykluczeniem z postępowania, z powodu nie wykazania
spełniania warunku udziału w postępowaniu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt. 2 ustawy.
Wobec powyższego Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
- naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt. 4 ustawy, poprzez bezprawne wykluczenie
Odwołującego z postępowania,
- naruszenie przepisów art. 24 ust. 4 i 89 ust. 2 pkt. 4 ustawy, poprzez bezpodstawne
uznanie oferty Odwołującego za odrzuconą,
- naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 ustawy poprzez dokonanie wyboru oferty, która nie
jest najkorzystniejszą w niniejszym postępowaniu.
Wobec powyższego wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wykluczenia Odwołującego z postępowania, nakazanie
Zamawiającemu unieważnienia wyboru oferty najkorzystniejszej oraz nakazanie
Zamawiającemu dokonania powtórnego badania i oceny ofert z udziałem oferty
Odwołującego. Wskazał że Zamawiający przekazał w informacji o rozstrzygnięciu przetargu
nieograniczonego że Odwołujący nie wykazał spełnienia warunku udziału w postępowaniu, w
zakresie posiadania wiedzy i doświadczenia (art. 22 ust. 1 pkt. 2 ustawy), co skutkowało
wykluczeniem go z postępowania.
Stwierdził ,że jego zdaniem podstawą decyzji Zamawiającego było zakwestionowanie przez
niego referencji potwierdzających, że roboty budowlane wskazane przez Odwołującego w
wykazie wykonanych robót, zostały wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną i prawidłowo
ukończone, z tego powodu, że jeden z tych dokumentów został podpisany przez osobę
nieuprawnioną do reprezentowania instytucji, która go wystawiła. Odwołujący zwraca uwagę,
że w ustawie Prawo zamówień publicznych brak jest jakiejkolwiek przesłanki, która
pozwalałaby Zamawiającemu na wykluczenie wykonawcy z postępowania, z powodu
przedłożenia referencji podpisanych przez osoby inne niż upoważnione do reprezentowania
instytucji wystawiającej dokument. Przesłanki wykluczenia wykonawcy z postępowania
zostały enumeratywnie wskazane w art. 24 ustawy, który nie może być interpretowany
rozszerzająco. W szczególności, fakt, iż referencje zostały podpisane w inny sposób niż
uznaje to Zamawiający, nie może być utożsamiany z brakiem wykazania spełnienia warunku
dotyczącego wiedzy i doświadczenia, określonego w S1WZ na podstawie art. 22 ust. 1 pkt. 2
ustawy. Podniósł że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą KIO, dokument referencji, lub
jakikolwiek inny dokument potwierdzający należyte wykonanie robót budowlanych, nie służy
potwierdzeniu spełniania przez Wykonawcę warunku udziału w postępowaniu. Taki
dokument służy jedynie potwierdzeniu należytego wykonania zamówienia. Dokumentem
służącym do potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu jest wyłącznie
oświadczenie wykonawcy, składane w formie wykazu robót budowlanych. Kwestionowanie
referencji może mieć znaczenie, gdyby Zamawiający wykazał sprzeczność oświadczenia
wykonawcy i dokumentu referencji, w takim znaczeniu, że informacje zawarte w
oświadczeniu nie są zgodne ze stanem faktycznym realizacji danego zamówienia, do
którego odnoszą się referencje. Wtedy wykonawca ma obowiązek udowodnić
Zamawiającemu, iż spełnia określone przez niego warunki udziału w postępowaniu.
Jedynie w sytuacji, w której zachodziłaby sprzeczność pomiędzy oświadczeniem
wykonawcy, a dokumentem referencji, co sugerowałoby, iż informacje zawarte w
oświadczeniu nie są zgodne ze stanem faktycznym, Zamawiający mógłby kwestionować
referencje lub złożone oświadczenie. Dokument referencji jest oświadczeniem wiedzy, a nie
oświadczeniem woli, dlatego niezasadne jest badanie przez Zamawiającego, czy został on
podpisany przez osoby uprawnione do reprezentowania danego podmiotu, dlatego też mogą
być podpisane przez osoby mające wiedzę co do faktów, które poświadczają.W ogłoszeniu,
Zamawiający nie wskazał, iż uznawał będzie jedynie dokumenty potwierdzające należyte
wykonanie robót podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania inwestora.
Wskazał ,że Odwołujący potwierdził spełnianie warunku doświadczenia w wykazie robót
budowlanych złożonych wraz z ofertą, czego Zamawiający nie zakwestionował. Zamawiający
w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów z dnia 20.04.201 Ir., znak 1727/PR/2011, przyznał
wprost, że „wszystkie wskazane w oświadczeniu roboty spełniają warunki dotyczące terminu
wykonania robót, powierzchni użytkowej budynków, zakresu wykonanych robót", tym samym
treść załączonych referencji nie budziła jakichkolwiek zastrzeżeń Zamawiającego.
W odpowiedzi na odwołanie Zamawiający stwierdził że podtrzymuje w całości swoje
stanowisko dotyczące wykluczenia Odwołującego zawarte w treści pisma L.dz.
2427/PR/2011 z dnia 24.05.2011 roku. Odwołujący pomimo tego że był zobligowany,
zgodnie z art. 26 ust. 2a PZP, do wykazania spełniania warunku dotyczącego posiadania
wiedzy i doświadczenia, określonego w art. 22 ust. 1 pkt. 2 PZP, tego nie wykazał. Nie
wykazanie spełniania warunku udziału w postępowaniu, zgodnie z art. 24 usz.2 pkt. 4 PZP,
skutkowało wykluczeniem wykonawcy z postępowania o zamówienie. W świetle
dokumentów ujawnionych w ofercie Zamawiający kwestionował dokument potwierdzający
należyte wykonanie zamówienia, który w imieniu podmiotu Polska Filharmonia Bałtycka im.
Fryderyka Chopina w Gdańsku, wystawił Pan Ryszard G. Dyrektor d/s Finansowych.
Zamawiający wezwał Odwołującego w trybie art.26 ust.3 ustawy pzp do uzupełnienia braku
właściwego podpisu na referencji Z treści uzupełnionych dokumentów nie wynikało zdaniem
Zamawiającego, aby Pan Ryszard G. Dyrektor d/s Finansowych był upoważniony do
reprezentowania Filharmonii na zewnątrz.
Wskazał że Zamawiający nie naruszył -jak sugeruje Odwołujący - określonych przepisów
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. z 2009r. Nr 226. poz. 1817) „gdyż ani nie żądał
innych dokumentów niż w nim określono, ani nie podważał prawdziwości przedkładanych
dokumentów”. Zamawiający chciał rozwiać wątpliwości co do tego, czy osoba podpisująca
dokument - dotyczący potwierdzenia należytego wykonania zamówienia - była upoważniona
do wykonywania tego rodzaju czynności w imieniu podmiotu składającego to oświadczenie.
Zamawiający wskazał na znacznie szerszy, niż stosowany powszechnie krąg podmiotów
które mogą podpisać referencje (w celu ułatwienia wykonawcom przedstawienia stosownych
dokumentów), wskazując na: zlecającego wykonanie robót, odbierającego wykonane roboty.
właściciela lub dysponenta obiektu na którym roboty wykonano. Jednakże jego zdaniem
oczywistym było, że osoba wystawiając w imieniu podmiotu dokument, który ze swojej natury
służy do posługiwania się nim wobec osób trzecich (czyli w stosunkach zewnętrznych), musi
być osobą do tego uprawnioną (musi posiadać legitymację do reprezentowania tego
podmiotu na zewnątrz). Nie można przyjąć za miarodajny dokument wystawiony przez
osobę, która nie była uprawniona do reprezentowania danego podmiotu na zewnątrz. Taki
dokument z oczywistych względów musi być traktowany jako dokument odnoszący się
wyłącznie do osoby, która go wystawiła - nie może odnosić się do podmiotu, gdyż osoba
wystawiająca nie posiadała legitymacji do jego reprezentowania na zewnątrz. Podnosi ,ze
Zamawiający nie kwestionował warunków udziału w postępowaniu, tylko kwestionował to, że
osoba podpisująca dokument - w świetle dokumentów ujawnionych w ofercie - nie była
upoważniona do reprezentowania Filharmonii na zewnątrz, a tym samym dokument
wystawiony przez osobę, musi być traktowany jako dokument odnoszący się wyłącznie do
osoby, która go wystawiła - nie może odnosić się do podmiotu, gdyż osoba wystawiająca nie
posiadała legitymacji do jego reprezentowania na zewnątrz.
Zamawiający powołał się również na prywatną opinię kancelarii prawnej z której wskazał ,że
„…nie ulega wątpliwości, że za dokument referencji można uznać takie pismo, które zostało
podpisane przez osobę składającą określone oświadczenie. Nie ulega wątpliwości, że w
myśl art. 38 i 98 KC w przypadku osób prawnych oraz podmiotów, którym odrębne przepisy
przyznają osobowość prawną oświadczenie takie powinno zostać podpisane przez osobę
fizyczną posiadającą do tego odpowiednie umocowanie, w sposób przewidziany w ustawie i
oparty na jej statucie. Uprawnienie do złożenia podpisu na dokumencie, będzie zatem
zależało od rodzaju podmiotu w imieniu którego dokument jest podpisywany, ustawy, statutu
lub istnienia uprzedniego oświadczenia reprezentowanego (pełnomocnictwa)".
Do postępowania odwoławczego przystąpił wykonawca Firma Handlowo-Usługowa
KAMARO s.c. T.Tomanik, P. Paszkowicz, 81-817 Sopot, ul. Malczewskiego 4 którego oferta
została przez Zamawiającego wybrana jako ofert najkorzystniejsza. Izba stwierdzając
prawidłowość przystąpienia oraz biorąc pod uwagę brak zgłoszenia opozycji stron
postępowania, dopuściła go do postępowania w sprawie. Jednakże Przystępujący pomimo
prawidłowego poinformowania o terminie rozprawy nie był reprezentowany na rozprawie.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron postępowania, zaprezentowane na piśmie i ustnie
do protokołu rozprawy ustaliła co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2 ustawy
Pzp. Następnie Izba stwierdziła, że Odwołujący, wnosząc przedmiotowe odwołanie w
dostateczny sposób wykazał swój interes w złożeniu niniejszego środka ochrony prawnej w
rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Odwołujący został bowiem wykluczony z
udziału z postępowania, a jego oferta w efekcie została odrzucona przez Zamawiającego,
która to czynność ze względu na przepis art. 182 ust.2 pkt.3 jest jedynym zarzutem
odwołania.
Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest brak wykazania iż referencja przy pomocy
której Odwołujący starał się wykazać spełnienie warunku posiadania określonej wiedzy i
doświadczenia wymaganego przez Zamawiającego, gdyż jego zdaniem została ona
podpisana przez osobę, której pełnomocnictwa w tym zakresie Odwołujący nie wykazał.
Stan faktyczny wykazany przez strony postępowania zdaniem Izby nie wymagał
dodatkowych ustaleń. Na rozprawie strony podtrzymały swoje stanowiska, Odwołujący
wskazał dodatkowo między innymi na fakt ,że referencje winny być sporządzone w imieniu
inwestora i w tym przypadku to miało miejsce. Jeśli chodzi o wymóg zawarty w SIWZ
dotyczący konieczności podpisania referencji przez osoby upoważnione do reprezentowania
danego podmiotu, np. ujawnionego w KRS, to zdaniem Odwołującego kwestia ta została
potraktowana przez niego jako wymóg instrukcyjny a nie zasadniczy, gdyż opis warunku
udziału zgodnie z art. 22 ust.3 ustawy pzp ustawy powinien być zawarty w ogłoszeniu o
zamówieniu i w podstawowych zapisach siwz, a w tym przypadku postanowienia siwz tą
kwestię tylko uszczegóławiają. W żadnym miejscu postanowień siwz nie było zastrzeżenia,
że nie zachowanie tej szczególnej formy spowoduje wykluczenie wykonawcy z
postępowania. Wskazuje, iż w zakresie referencji istnieje domniemanie, że wystawione
dokumenty referencji są prawidłowo podpisane, a Zamawiający w żaden sposób nie
udowodnił, ani nie wykazał, że dyrektor ds. finansowych Filharmonii Bałtyckiej nie był
uprawniony do reprezentowania jej na zewnątrz oraz, tym bardziej iż jest on osobą
uprawnioną do podpisania referencji.
Natomiast Zamawiający odnosząc się do zarzutu odwołania podniósł ,że argumentacja
odwołania dotycząca postawienia warunku jakim powinny odpowiadać referencje wskazane
w pkt. 11.2 SIWZ nie mają dla przedmiotowej sprawy żadnego znaczenia, gdyż wykonawca
tego zapisu w żaden sposób nie kwestionował, a wręcz do niego się zastosował
przedstawiając co do konkretnych referencji pełnomocnictwa czy też upoważnienia dla osób,
które je podpisały. Natomiast takie pełnomocnictwo nie wynika dla referencji wystawionej
przez Filharmonię Bałtycką. Odwołujący wskazując uprawnienie dla dyrektora Filharmonii
Bałtyckiej przedstawił trzy wyciągi z rejestru instytucji kultury Samorządu Województwa
Pomorskiego, z których wynika, iż stosowny zapis upoważniający do reprezentacji w tym
zakresie dla zastępcy dyrektora się nie pojawił. Zdaniem Zamawiającego sedno problemu w
niniejszym odwołaniu dotyczy braku wykazania upoważnienia dyrektora Filharmonii
Bałtyckiej do podpisania wystawionej Odwołującemu referencji. Biorąc pod uwagę powyższy
wywód, zdaniem Zamawiającego, należy stwierdzić iż referencja podpisana przez osobę
nieupoważnioną formalnie nie istnieje. Wobec powyższego w sprawie istnieją sprzeczne
stanowiska pomiędzy oświadczeniem wykonawcy o spełnianiu warunków udziału w
postępowania, a dokumentami potwierdzającymi ten fakt. Tym samym wykonawca nie
udowodnił spełniania warunków udziału w postępowaniu, a podstawą wykluczenia był brak
podpisu pod referencjami osoby uprawnionej, a nie wątpliwości co do jej prawidłowości.
Wobec powyższego Izba zważyła co następuje, odwołanie jest zasadne i zasługuje na
uwzględnienie.
Udział wykonawców w postępowaniu o zamówienie publiczne zależy od spełnienia przez
nich warunków udziału w postępowaniu, przez które należy rozumieć warunki odnoszące się
do właściwości podmiotowej wykonawcy. Ich spełnienie wymagane jest bezwzględnie od
każdego wykonawcy. Warunki te zwyczajowo dzieli się na dwie grupy- pierwszą określoną
jako grupa warunków formalnych określonych przez ustawę w art. 24 ust.1 i drugą określoną
jako warunki merytoryczne które w oparciu o przepis art. 22 ust.3 ustala sam zamawiający.
Przepis art. 22 ust.1 pkt.2 dotyczący warunków udziału w postępowaniu ma charakter
blankietowy i obowiązkiem Zamawiającego jest doprecyzowanie pojęcia ”posiadania wiedzy i
doświadczenia”. Doprecyzowanie polega na wskazaniu warunków merytorycznych takich,
które umożliwią Zamawiającemu wybór właściwego wykonawcy zamówienia.
Istotą stawiania określonych warunków w danym postępowaniu jest potrzeba
zminimalizowania ryzyka ,że realizację zamówienia otrzyma wykonawca który nie będzie w
stanie go wykonać lub że zrealizuje je nienależycie.
Zgodnie z postanowieniami dyrektyw 2004/18/WE oraz 2004/17/WE zamawiający precyzując
warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, winien opierać je na
obiektywnych kryteriach związanych z danym przedmiotem zamówienia, tak aby w
postępowaniu mogli uczestniczyć tylko ci wykonawcy którzy dają rękojmię należytego
wykonania zamówienia. Ewentualne wykluczenie wykonawcy z postępowania wiązać się
musi z uzasadnioną obiektywnymi przesłankami obawą, iż dany wykonawca nie podoła
realizacji zamówienia, co winno wynikać z niespełniania precyzyjnie stawianych im
wymogów.
W celu wykazania spełniania warunków podmiotowych, zarówno formalnych jak i
merytorycznych wykonawcy zobowiązani są przedłożyć zamawiającemu szereg oświadczeń
i dokumentów. W przedmiotowym postępowaniu, w zakresie spornym, dotyczyło to
obowiązku złożenia dokumentów dotyczących posiadania wiedzy i doświadczenia
określonych w pkt. III.3.2 i III.4.1 ogłoszenia o zamówieniu i w postanowieniach części I siwz
pkt. 4.1 i 11 pkt. 2.
Warunek wiedzy i doświadczenia odnosi się do dotychczas zrealizowanych robót w
trakcie których wykonawca nabył określone doświadczenie. Zwyczajowo uznaje się że
wiedzę posiada ten kto ma doświadczenie w realizacji danych robót, czyli zdobyte
doświadczenie wskazuje na posiadanie wiedzy niezbędnej do wykonania danego
zamówienia.
Dla wykazania się spełnianiem warunków udziału w postępowaniu , w tym przypadku
posiadaniem wymaganej wiedzy i doświadczenia wykonawca przedkłada dwa rodzaje
dokumentów. Należą do nich prywatny dokument wykonawcy – jego oświadczenie wiedzy
odnośnie uzyskanego doświadczenia, które stanowi w tym przypadku wykaz wykonanych
robót budowlanych oraz inne dokumenty- referencje, które potwierdzają prawidłowość ich
wykonania. Ustawa pzp nie definiuje jakie dokumenty wykonawca ma przedłożyć na
potwierdzenie należytego wykonanie dostaw, usług, czy też robót budowlanych. Przepisy te
nie wskazują w żadnym przypadku, że na potwierdzenie należytego wykonania zamówienia
wykonawcy powinni przedkładać wyłącznie referencje, ponieważ dokument referencji nie
stanowi jakiegoś urzędowo zdefiniowanego dokumentu. Fakt należytego wykonania robót
może być stwierdzony każdym dokumentem, z którego w sposób bezpośredni np. referencji,
protokołów obioru prac wykonanych bez zastrzeżeń, czy w sposób pośredni jak np. kopię
opisanych faktur za wykonane roboty, wystawionych przez podmiot, na rzecz którego dane
zamówienie było realizowane, który będzie potwierdzał należyte wykonanie zamówienia.
Zgodnie ze wskazanym stanowiskiem Izby oraz sądów okręgowych rozpoznających sprawy
skarg na orzeczenia KIO, dokumenty przedstawiane na potwierdzenie należytego wykonania
określonych prac nie muszą potwierdzać wszystkich okoliczności związanych z
wykazywanym zrealizowanym zamówieniem, także w kontekście określanego przez
zamawiającego warunku. Za wyrokiem KIO1131/19 Izba wskazuje ,że wystarczy jeśli
dokument przedłożony na potwierdzenie należytego wykonania zamówienia, potwierdza tę
okoliczność, nawet jeśli nie wskazuje dokładnie jaka była wartość zrealizowanego
zamówienia, czy też termin jego realizacji. Te informacje wynikać bowiem powinny z
oświadczenia wykonawcy, tj. wykazu wykonanych dostaw, usług, czy robót budowlanych.
Istotne jest jednak, aby na podstawie tych dwóch dokumentów istniała możliwość
identyfikacji wykazywanego w ramach doświadczenia zamówienia, przede wszystkim co do
przedmiotu zamówienia i podmiotu, na rzecz którego zamówienie zostało wykonane.
W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający postawił wymóg aby referencje były
podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania podmiotu który je wystawił.
Warunek ten Izba ocenia jako zbyt rygorystyczny i niezasadny biorąc pod uwagę cel jaki
Zamawiający chciał osiągnąć jak i mogący w sposób nieuzasadniony naruszać zasadę z art.
7 ust.1 ustawy pzp. Z przepisu art. 7 ust.1 Pzp wynikają dwie, fundamentalne dla prawa
zamówień publicznych zasady ogólne: zasada równości oraz zasada uczciwej konkurencji
wyrażające się w przygotowaniu i przeprowadzeniu postępowania w sposób gwarantujący
zachowanie uczciwej konkurencji i respektowania przepisów Pzp. W zamówieniach
publicznych dotyczących robót budowlanych wykonawcy mogą legitymować się
dokumentami potwierdzającymi należyte wykonanie robót wykonanych w okresie ostatnich
pięciu lat przed upływem terminu składania ofert. Ze względu na dynamiczne zmiany na
rynku podmiotów gospodarczych wiele podmiotów ogłasza upadłość lub zaprzestaje
prowadzenia działalności gospodarczej i poprzez wykreślenie z rejestru przestaje
funkcjonować w obrocie. Gdyby przyjąć ,że wymogi stawiane przez Zamawiającego są
słuszne to powstaje wątpliwość w jaki sposób wykonawca mający należyte referencje od
takiego nieistniejącego już podmiotu byłby w stanie uzyskać dokument potwierdzający, że
wystawiona referencja jest podpisana przez osobę która była upoważnioną do reprezentacji
tego podmiotu. Tak stawiane wymogi nie mają uzasadnienia w żadnym przepisie prawa,
naruszają równość podmiotów uczestniczących w przetargach, a tym samym nie mogą
zdaniem Izby podlegać ochronie. Za wyrokiem KIO 1271/10 Izba w tym składzie podtrzymuje
dotychczas prezentowaną linię orzeczniczą KIO z której wynika ,ze „z punktu widzenia
prawidłowości wystawianego dokumentu- referencji, obowiązujące przepisy ustawy Pzp i
aktów wykonawczych wydanych w zakresie delegacji ustawowej nie dają podstaw do
weryfikacji osób uprawnionych do działania w imieniu podmiotów, na rzecz których
wykonywane były określone prace wykazywane przez wykonawcę w ramach potwierdzenia
spełniania warunków udziału w postępowaniu”. Za wyrokiem KIO 2108/10 Izba wskazuje że
referencja jako dokument korzysta z domniemania prawdziwości zapisanych w nim
stwierdzeń, do czasu dopóki te twierdzenia nie zostaną obalone przy pomocy innego
dowodu lub dokumentu. Uprawnienie do podpisywania tego rodzaju dokumentów wynika
najczęściej z wewnętrznych uregulowań jednostki, a ewentualne podpisanie go przez osobę
nieupoważnioną nie powoduje z mocy prawa jego nieważności.
Ponadto należy podnieść ,że Zamawiający w żaden sposób nie wykazał, kwestionując
uprawnienie dyrektora Filharmonii Bałtyckiej do wydania referencji, że roboty objęte ta
referencja zostały wykonane w sposób nieprawidłowy, a treść referencji nie polega na
prawdzie. Brak jest również jakiegokolwiek dowodu na to ,że podmiot – Filharmonia
Bałtycka, w imieniu której referencja została wydana uchylił się od skutków prawnych
wystawionej referencji.
Istotą referencji czy każdego innego dokumentu z którego wykonawca wywodzi fakt
należytego wykonania określonego zamówienia, jest stwierdzenie że roboty których wielkość
i zakres wynika z oświadczenia wykonawcy, zostały w sposób należyty wykonane i
prawidłowo ukończone. Wystawiona referencja jest oświadczeniem wiedzy i dlatego też brak
jest tutaj wymogu obowiązującego dla oświadczeń woli, aby ten dokument został podpisany
przez osobę upoważnioną do reprezentacji podmiotu w imieniu którego została wystawiona.
Przy oświadczeniach wiedzy, zdaniem Izby wystarcza, posiadanie przez zamawiającego
określonego doświadczenia życiowego z którego może wynikać czy osoba pełniąca
określoną funkcję w danym podmiocie gospodarczym ma/ lub miała wystarczającą wiedzę
aby wystawić referencje o danej treści. W tym zakresie referencja winna korzystać z
domniemania ,że zawiera treści polegające na prawdzie ,a osoba która ją podpisała
posiadała w tym zakresie wystarczające wiadomości. Dopóki te elementy w oparciu o
uzasadnione podstawy faktyczne lub prawne nie zostaną zanegowane, brak jest podstaw do
kwestionowania prawidłowości wystawionej referencji. Obowiązujące przepisy prawa
zamówień publicznych nie zawierają żadnych unormowań dotyczących obowiązku czy prawa
zamawiającego do weryfikowania prawnego umocowania osób podpisujących referencje.
Poddając analizie kwestionowaną przez Zamawiającego referencję wystawioną przez
Polską Filharmonię Bałtycką Izba stwierdza ,że została ona wystawiona na papierze
firmowym Filharmonii i podpisana przez dyrektora ds. finansowych. Opierając się na
doświadczeniu życiowym należy uznać ,że pion finansowy zajmuje się między innymi zapłatą
za wykonane usługi czy roboty budowlane. Aby nastąpił fakt zapłaty, to do faktury muszą być
dołączone różne dokumenty z których musi wynikać ,że roboty o określonym przedmiocie
zostały prawidłowo wykonane i odebrane przez zamawiającego. Przy referencjach podstawą
dla wykazania spełniania określonych przez Zamawiającego warunków udziału, jest treść
referencji, natomiast kwestia osoby która ja podpisała nie ma w tym zakresie
pierwszoplanowego znaczenia.
Podkreślenia wymaga fakt ,ze Zamawiający w żaden sposób nie zakwestionował treści
zapisów referencji, a jak podaje w odpowiedzi na odwołanie / str.2/ „ wzywając do
uzupełnienia dokumentów chciał rozwiać wątpliwości co do tego, czy osoba podpisująca
dokument - dotyczący potwierdzenia należytego wykonania zamówienia - była upoważniona
do wykonywania tego rodzaju czynności w imieniu podmiotu składającego to
oświadczenie,…dodał, że ., również nigdy nie podważał prawdziwości przedkładanych
dokumentów.
Z chęci „rozwiania wątpliwości” co prawidłowości samego podpisu pod referencją nie może
być wywodzone stanowisko, będące podstawą do wzywania wykonawcy w trybie art. 26
ust.3 ustawy pzp do uzupełnienia złożonej referencji i tym samym do stosowania sankcji
wykluczenia z postępowania z powodu nie wykonania tego wezwania. W tym zakresie co
najwyżej, zdaniem Izby, Zamawiający miał podstawę do wezwania Odwołującego do
złożenia wyjaśnień w trybie art. 26 ust.4 ustawy pzp.
Również zdaniem Izby, brak było podstaw do wzywania do złożenia dokumentów nie
ujętych w wykazie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w
sprawie dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817). Niewątpliwym w sprawie jest fakt
że aby Odwołujący mógł potwierdzić że osoby, które podpisały mu referencje były w tym
okresie uprawnione do reprezentacji tego podmiotu, winien był występować do tych instytucji
o wydanie mu między innymi, odpisów statutów, regulaminów organizacyjnych czy
pełnomocnictw, a więc dokumentów które nie mieszczą się w zakresie dokumentów
wskazanych w § 1 ust.1 pkt.2 w/w rozporządzenia, gdzie określono jakich dokumentów
zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego może żądać od
wykonawców.
Zamawiający żądając od Odwołującego wykazania ,że referencje zostały podpisane przez
osoby uprawnione do reprezentacji danego podmiotu wskazał na tezy z wyroku KIO o sygn.
KIO 2762/10 które to zdaniem zamawiającego mają uzasadniać jego postępowanie.
Jednakże Zamawiający zdaje się nie zauważać ,że wyrok ten został wydany w innym stanie
faktycznym, gdzie Izba podaje na str.19 że, cyt. „Ustalone braki, zdaniem Izby, dyskwalifikują
wymienione pismo z dnia 12.06.2008 r. jako referencję, gdyż w oparciu o jego treść, nie
można zidentyfikować podmiotu, który go wystawił - zlecającego roboty, ani nie można
zidentyfikować osoby, która dokument podpisała. Nawet ustalenia, które na własną rękę
czynił zamawiający, nie wyjaśniły tych wątpliwości.” Tym samym przywołane przez
Zamawiającego a wyrwane z kontekstu uzasadnienia wyroku tezy, nie mogą stanowić
podstawy uzasadniającej jego postępowania w sprawie. Odnosząc się do tej kwestii Izba
przywołuje stanowisko Izby wyrażone w wyroku KIO 707/11 gdzie „Izba stwierdza że
Odwołujący przytoczył wybrane fragmenty uzasadnień zawierające generalne tezy, z którymi
na pewnym poziomie ogólności, w oderwaniu od konkretnych okoliczności faktycznych
danego orzeczenia, nie sposób się nie zgodzić. Natomiast każdy z przywołanych wyroków
został wydany w oparciu o odmienny stan faktyczny co w sposób zdecydowany determinuje
treść orzeczenia. Każdy skład Izby, wydając rozstrzygnięcie w sprawie konkretnego
odwołania nie jest związany innym orzeczeniem Krajowej Izby Odwoławczej”.
W zakresie kolejnego podnoszonego przez Odwołującego zarzutu iż opis warunku udziału
w postępowaniu zgodnie z art. 22 ust.3 ustawy powinien być zawarty w ogłoszeniu o
zamówieniu a nie tylko w siwz Izba stwierdza, że zarzut ten jest zasadny niekoniecznie z
powodu braku jego zamieszczenia w ogłoszeniu ,ale przede wszystkim z formy w jakiej
został ustalony. Wymóg identycznej treści ogłoszeń dotyczących warunków udziału w
postępowaniu, publikowanych zarówno w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej jak
również zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych oraz na stronie internetowej
Zamawiającego, a także jego siedzibie jest bezsporny. Natomiast jeśli chodzi o opis
spełniania warunków udziału to wystarczające zdaniem tego składu orzekającego Izby jest
ustalenie tego postanowienia tylko w siwz. Zasadny zdaniem Izby jest zarzut Odwołującego
,że tak wykazany warunek może mieć tylko znaczenie instrukcyjne , a nie bezwzględnie
obowiązujące, gdyż Zamawiający w siwz warunek ten umieścił nie w rozdziale dotyczącym
warunków udziału w postępowaniu, ale w rozdziale dotyczącym wymagań dotyczących
oferty. Warunki określone w art. 22 ust.1 pkt. 1-4 nie są oświadczeniami woli lecz
oświadczeniami wiedzy. Nie są więc elementami treści oferty i podobnie jak dokumenty je
potwierdzające nie są składnikami oferty - komentarz do ustawy Pzp pod red. St. Babiarza
str. 162, również wyrok ZA/UZP 0-421/07/. Ponadto sam sposób zamieszczenia tego
postanowienia w siwz wskazuje na jego czysto informacyjny charakter, gdyż wymóg aby
osoba podpisująca referencje była upoważniona do wykonywania tego rodzaju czynności w
imieniu podmiotu składającego to oświadczenie nie został zamieszczony wprost w pkt. 11.2,
lecz jego końcowej części po wyrazie „Uwaga”. Wyraz „uwaga” ma zwyczajowo za zadanie
przypominać o wcześniej ustalonych obowiązujących zasadach i postanowieniach, które w
tym przypadku, z żadnego wcześniejszego zapisu postanowień siwz nie wynikają.
Odnosząc się do przedłożonego przez Zamawiającego dowodu w postaci prywatnej opinii
prawnej Kancelarii Radców Prawnych Izba stwierdza, że zawiera ona zasadną interpretację
przepisów prawa co do formy dokumentu jaką jest referencja, będącą oświadczeniem woli,
konkretnej osoby fizycznej czy podmiotu prawnego co do treści w niej zawartej. Natomiast
końcowe wnioski wskazujące iż może być ona podpisana tylko przez osoby uprawnione do
reprezentacji danego podmiotu, nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach
prawa. Referencje to dokumenty należące do kategorii oświadczeń wiedzy i dla swej
ważności nie muszą pochodzić od osób uprawnionych do reprezentacji danego podmiotu, w
przeciwieństwie do oświadczeń woli, których wiążący charakter uzależniony jest od
podpisania przez upoważnionego przedstawiciela –wyrok KIO 1444/09.
Tym samym Izba stwierdza ,że potwierdziły się zarzuty Odwołującego dotyczące
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy pzp wymienionych w odwołaniu.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia, co miało miejsce w analizowanej sprawie.
Izba postanowiła jak w sentencji wyroku , orzekając na podstawie przepisów art. 190
ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 i 3 pkt.1 ustawy Pzp
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i
10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a i 2 p.pkt.b) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania ( Dz. U. Nr 41 poz. 238.
Przewodniczący ……………………..