Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt: KIO 180/13

WYROK
z dnia 11 lutego 2013 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Emil Kuriata

Protokolant: Natalia Dominiak


po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 stycznia 2012 r. przez wykonawcę ECM
GROUP POLSKA S.A., ul. Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa, w postępowaniu
prowadzonym przez zamawiającego Województwo Podkarpackie, Al. Łukasza
Cieplińskiego 4, 35-010 Rzeszów,

przy udziale:
- wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Grontmij Polska sp.
z o.o., CTG sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, ul. Ziębicka 35 - zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
- wykonawcy SAFEGE Oddział w Polsce, ul. Solec 22; 00-410 Warszawa - zgłaszającego
swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,


orzeka:

1. Oddala odwołanie.

2. Kosztami postępowania obciąża wykonawcę ECM GROUP POLSKA S.A., ul. Emilii
Plater 53, 00-113 Warszawa i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę ECM
GROUP POLSKA S.A., ul. Emilii Plater 53, 00-113 Warszawa tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od wykonawcy ECM GROUP POLSKA S.A., ul. Emilii Plater 53, 00-113
Warszawa na rzecz zamawiającego Województwo Podkarpackie, Al. Łukasza
sygn. akt: KIO 180/13

Cieplińskiego 4, 35-010 Rzeszów kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.


Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Rzeszowie.



Przewodniczący: ……………………………
























sygn. akt: KIO 180/13

U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Województwo Podkarpackie, Al. Łukasza Cieplińskiego 4, 35-010
Rzeszów, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „Pełnienie funkcji
Inżyniera Kontraktu w zakresie zarządzania i nadzoru nad realizacją projektu <Szerokopasmowa Polski Wschodniej- województwo podkarpackie>> - współfinansowanego
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego
Rozwoju Polski Wschodniej, a także prowadzenia przewidzianych w Projekcie działań
informacyjnych i szkoleniowych” na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
z dnia 6 października 2012 roku pod numerem 2012/S 193-317659.

Zamawiający dnia 18 stycznia 2013 roku poinformował wykonawców o wynikach
prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Dnia 28 stycznia 2013 roku wykonawca ECM GROUP POLSKA S.A., ul. Emilii Plater 53,
00-113 Warszawa (zwany dalej „odwołujący”) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej.
Odwołujący wniósł odwołanie od niezgodnych z przepisami ustawy czynności
zamawiającego polegających na naruszeniu:
1. art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, poprzez błędne jego
zastosowanie i przyjęcie, że Konsorcjum Grontmij (wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Grontmij Polska sp. z o.o., CTG sp. z o.o. z siedzibą
w Poznaniu) potwierdziło spełnianie warunków udziału w postępowaniu, a przez to
zaniechanie wykluczenia w/w wykonawcy z postępowania,
2. art. 8 ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 96 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie
udostępnienia pełnej oferty Konsorcjum Grontmij i uznanie, że utajnione informacje
stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa,
3. art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, poprzez zaniechanie jego zastosowania
i odrzucenia ofert wykonawców Konsorcjum Grontmij oraz SAFEGE z powodu rażąco
niskiej ceny,
4. art. 90 ust. 2 ustawy Pzp, poprzez dokonanie niewłaściwej oceny wyjaśnień
złożonych przez wykonawców Konsorcjum Grontmij oraz Safege,
a w ich wyniku naruszenia zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców określonych w art. 7 ustawy Pzp oraz innych przepisów wskazanych
w uzasadnieniu odwołania.
sygn. akt: KIO 180/13

Odwołujący wniósł o:
1. Uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności
badania i oceny ofert.
2. Nakazanie wykluczenia z postępowania Konsorcjum Grontmij w związku z brakiem
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu i odrzucenia jego oferty.
3. Dodatkowo nakazanie zamawiającemu udostępnienia oferty wraz z wyjaśnieniami,
w zakresie obejmującym zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa.
4. Nakazanie odrzucenia ofert wykonawców Konsorcjum Grontmij oraz SAFEGE.
5. Nakazanie dokonania ponownej oceny ofert.
Zamawiający, dnia 28 stycznia 2013 roku przekazał wykonawcom kopię odwołania.
Do postępowania odwoławczego – po stronie zamawiającego, zgłosili przystąpienia
wykonawcy:
1) dnia 31 stycznia 2013 roku - wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: Grontmij Polska sp. z o.o., CTG sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, ul.
Ziębicka 35,
2) dnia 30 stycznia 2013 roku - SAFEGE Oddział w Polsce, ul. Solec 22; 00-410
Warszawa.
Zamawiający dnia 7 lutego 2013 roku, na posiedzeniu, złożył pisemną odpowiedź na
odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.

Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska
stron oraz uczestników postępowania odwoławczego, złożone podczas rozprawy Izba
stwierdziła, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba przyjęła w poczet materiału dowodowego oświadczenia podmiotów, z których
zasobów korzysta przystępujący konsorcjum Grontmij oraz oświadczenie
ubezpieczyciela wykonawcy Grontmij Polska sp. z o.o.

Izba ustaliła i zważyła, co następuje.

Izba stwierdziła, że nie zachodzą przesłanki do odrzucenia odwołania, o których stanowi
przepis art. 189 ust. 2 ustawy - Prawo zamówień publicznych.

Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego
z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych wymaganych przy
sygn. akt: KIO 180/13

procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odwołujący podniósł zarzut zaniechania odtajnienia oferty Konsorcjum Grontmij w zakresie
informacji obejmujących wykaz wykonanych usług wraz z dokumentami potwierdzającymi ich
należyte wykonanie, wykaz osób zdolnych do realizacji zamówienia oraz wyjaśnienia
elementów mających wpływ na wysokość ceny oferty oraz w zakresie zaniechania
odtajnienia wyjaśnień wykonawcy SAFEGE w zakresie elementów mających wpływ na
wysokość ceny. W ocenie odwołującego zamawiający, pełniąc funkcję organizatora
i gospodarza postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jest zobowiązany do
wypełnienia obowiązków nałożonych na niego w ustawie Pzp. W szczególności jest on
zobowiązany zbadać, czy informacje zastrzeżone przez wykonawcę, jako tajemnica
przedsiębiorstwa rzeczywiście tę tajemnicę stanowią w rozumieniu ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji. Z kolei wykonawca powinien należycie uzasadnić swoje
twierdzenie, iż powyższe przesłanki do zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa zostały
spełnione.
Odwołujący zgodził się z tym, że pewne dane mogą zasługiwać na utajnienie, jako
tajemnica przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ale nie cały wykaz usług, wykaz osób, czy wyjaśnienia
w zakresie rażąco niskiej ceny. Dane osób w zakresie imion i nazwisk oraz nazwy
kontraktów lub kontrahentów mogą być utajone jako tajemnica przedsiębiorstwa, ale
absolutnie nie mogą być utajniane informacje, które poświadczają spełnienie warunków
udziału w postępowaniu, takie jak zakres wykonanych usług.
Na swojej stronie internetowej Grontmij sp. z o.o. udostępnia listę projektów, które
zrealizował i które realizuje. Trudno zatem uznać, iż wobec usług, które Grontmij sp. z o.o.
realizuje, podejmuje działania mające na celu zachowanie poufności informacji ich
dotyczących. O ich publicznym charakterze, świadczy już zresztą sam fakt, iż wykonywane
były w ramach zamówień publicznych, a tym samym informacja taka jest powszechnie
dostępna.
Odnosząc się do kwestii skuteczności dokonanych przez wykonawców zastrzeżeń
tajemnicy przedsiębiorstwa, odwołujący wskazał, iż skuteczność zastrzeżenia zakazu
udostępniania informacji w postaci zaktualizowania się ustawowego zakazu ich ujawniania
jest uwarunkowana uprzednim stwierdzeniem, że informacje te stanowią tajemnicę
przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, dlatego też
adresat tego zakazu, tj. zamawiający, zobowiązany jest zbadać, czy w konkretnej sytuacji
wystąpiła omawiana przesłanka (tak: Michał Pankiewiecz w: „Tajemnica przedsiębiorstwa
w prawie zamówień publicznych - zakres i zasady stosowania oraz skutki prawne
sygn. akt: KIO 180/13

bezpodstawnego zastrzeżenia” w „Prawo Zamówień Publicznych" nr 4/2001 w C.H. Beck
Legalis).
Odwołujący zwrócił uwagę na podstawową przyczynę, która wyklucza uznanie informacji
wynikających z wykazu osób całościowo za tajemnicę przedsiębiorstwa, na którą KIO
zwróciła uwagę w wyroku z dnia 4 czerwca 2012 r. sygn. akt KIO 1016/12. W wyroku tym
Izba stwierdziła, iż informacje wynikające z wykazu wykonanych robót oraz z wykazu osób
nie spełniają przesłanek uznania ich za tajemnicę przedsiębiorstwa, gdyż mieszczą się one
przede wszystkim w katalogu dokumentów i informacji, których zamawiający może żądać
w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
W ocenie Izby, ustawowe prawo żądania tego rodzaju dokumentów przez zamawiającego
wyklucza w konsekwencji, co do zasady możliwość zastrzeżenia przez oferenta wyłączenia
ich jawności w całości.
Odnosząc się do wyjaśnień złożonych przez konsorcjum Grontmij, odwołujący wskazał, iż
konsorcjum ograniczyło się jedynie do zacytowania ustawowych przesłanek uznania danych
informacji za objęte tajemnicą przedsiębiorstwa i gołosłownego twierdzenia, że przesłanki te
występują. Swojego twierdzenia nie uzasadniło w sposób wiarygodny, w szczególności zaś
nie wskazało nawet, jakie czynności podejmuje celem zachowania poufności zastrzeżonych
informacji. Mimo to, zamawiający uwzględnił zastrzeżenia poczynione przez konsorcjum, co
oznacza, ze poprzestał de facto na samym sprzeciwie konsorcjum, co do ujawniania
przedmiotowych informacji.
Odwołujący wskazał również na brak uzasadnienia dla utajnienia wyjaśnień mających
wpływ na wysokość ceny, które mają kluczowe znaczenie dla stwierdzenia, czy cena
zaoferowana przez wykonawcę jest ceną rażąco niską.

Odwołujący podniósł również zarzut zaniechania wykluczenia konsorcjum Grontmij
z uwagi na niespełnienie warunków udziału w postępowaniu.
Zgodnie z § 5 specyfikacji istotnych warunków zamówienia „Warunki udziału
w postępowaniu oraz opis sposobu dokonywania oceny spełniania tych warunków” pkt 4
lit. c, wykonawca miał posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie
prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia na sumę, co najmniej pięciu
milionów złotych. Celem wykazania spełniania tego warunku, konsorcjum Grontmij
przedstawiło polisę ubezpieczeniową, w której jako ubezpieczony został wskazany Grontmij
Polska sp. z o.o., a jako „dodatkowo ubezpieczony” Grontmij Nederlanden B.V. W treści
polisy zostało zawarte zastrzeżenie następującej treści: „Ochrona ubezpieczeniowa na
warunkach niniejszej polisy obejmuje sytuacje wyłącznie, gdy Grontmij Nederlanden B.V.
występuje, jako konsorcjant z ubezpieczonym (Grontmij Polska Sp. z o.o.) i pod warunkiem,
że roszczenie dotyczy szkód wynikających z objętych umową ubezpieczenia czynności
sygn. akt: KIO 180/13

zawodowych wykonywanych przez Grontmij Polska Sp. z o.o.”. Zdaniem odwołującego,
biorąc pod uwagę, iż Grontmij Nederlanden B.V nie występuje w przedmiotowym
postępowaniu w konsorcjum z ubezpieczonym, Grontmij Polska sp. z o.o. nie posiada
skutecznej ochrony ubezpieczeniowej, wynikającej z przedłożonej polisy. W ocenie
odwołującego, wobec powyższego, przedłożona polisa nie może zostać uznana, jako
dokument wykazujący spełnienie warunków udziału w postępowaniu w zakresie sytuacji
ekonomicznej i finansowej.

Odwołujący postawił zarzut zaniechania odrzucenia oferty SAFEGE i konsorcjum Grontmij
z powodu zaoferowania rażąco niskiej ceny.
Odwołujący wskazał, że co prawda utajnienie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny
uniemożliwia odwołującemu odniesienie się do nich i ich ocenę, tym niemniej nie budzi
wątpliwości, iż oferty złożone przez SAFEGE i konsorcjum Grontmij, zawierają cenę
nierealną, nieadekwatną do przedmiotu zamówienia, nieodpowiadająca realiom rynkowym,
a tym samym cenę rażąco niską. Zgodnie natomiast art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, oferta
zawierająca rażąco niską cenę podlega odrzuceniu.

Odnosząc się do tak opisanych i podniesionych przez odwołującego zarzutów, Izba
stwierdziła, co następuje.
W zakresie zarzutu dotyczącego zaniechania odtajnienia oferty konsorcjum Grontmij
w zakresie informacji obejmujących wykaz wykonanych usług wraz z dokumentami
potwierdzającymi ich należyte wykonanie, wykaz osób zdolnych do realizacji zamówienia,
Izba uznała, iż zarzut ten jest zarzutem spóźnionym, wniesionym po terminie.
W powyższym zakresie Izba podziela stanowisko prezentowane przez zamawiającego
i przystępującego.
Wskazać bowiem należy, iż otwarcie ofert nastąpiło w dniu 30 listopada 2012 r. Zgodnie
z art. 182 ust. 3 pkt 1 ustawy Pzp - wobec czynności innych niż wskazane w ust. 1 i 2 tego
artykułu - takich jak m.in. zaniechanie udostępnienia informacji, która nie stanowi tajemnicy
przedsiębiorstwa i jako taka winna być jawna w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego - odwołanie wnosi się w terminie 10 dni od dnia, w którym powzięto lub przy
zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach
stanowiących podstawę jego wniesienia. Ustawa - Prawo zamówień publicznych,
w odniesieniu do czynności - braku odtajnienia informacji zastrzeżonych, jako tajemnica
przedsiębiorstwa - nie zobowiązuje zamawiającego do powiadamiania wykonawców
o zastrzeżeniu w ofercie takich informacji. Jednocześnie przepisy ustawy Pzp stanowią
o jawności postępowania o zamówienie publiczne i zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy Pzp,
oferty udostępnia się od chwili ich otwarcia. Tym samym każdy wykonawca, zachowując
sygn. akt: KIO 180/13

należytą staranność, wiadomość o zastrzeżeniu informacji stanowiących - zdaniem
wykonawcy składającego ofertę - tajemnicę przedsiębiorstwa i stanowisko zamawiającego
odmawiające ich ujawnienia może powziąć z upływem terminu wyznaczonego na złożenie
oferty (vide: postanowienie KIO z dnia 18 czerwca 2012 r. sygn. akt: KIO 1161/12,
postanowienie KIO z dnia 9 maja 2012 r., sygn. akt: KIO 840/12).
Przyjmując bardziej liberalną, korzystniejszą dla odwołującego wykładnię art. 182 ustawy
Pzp, wskazać należy, iż pierwsze pismo z wnioskiem o udostępnienie dokumentacji
postępowania do wglądu, odwołujący złożył w dniu 17 grudnia 2012 r., a zatem w 17 dni po
upływie terminu na składanie ofert. Ponadto w dniu 27 grudnia o godz. 8.00 zamawiający
udostępnił odwołującemu dokumenty objęte wnioskiem, tj. oferty, uzupełnienia i wyjaśnienia
z wyłączeniem dokumentów objętych tajemnicą (pismo zamawiającego z dnia 20.12.2012 r.
znak: OR-IV.272.1.63.2012). Nie budzi zatem wątpliwości fakt, iż możliwość uzyskania
informacji o zakresie dokumentów objętych tajemnicą przedsiębiorstwa odwołujący uzyskał
już w dniu 30 listopada 2012 r., natomiast pełną wiedzę w tym zakresie posiadł w dacie 27
grudnia 2012 r.
Powyższe jednoznacznie wynika z okoliczności przytoczonych powyżej.
Izba nie podziela poglądu prezentowanego przez odwołującego, iż nie był w posiadaniu
informacji, że część oferty konsorcjum Grontmij została zastrzeżona tajemnicą
przedsiębiorstwa wcześniej, niż po ogłoszeniu przez zamawiającego wyników prowadzonego
postępowania. Istotnym jest bowiem fakt, że odwołujący w dacie 20 grudnia 2012 roku,
został poinformowany przez zamawiającego o tym, iż zostanie mu udostępniona właściwa
dokumentacja. Nadto, w dacie dokonywania wglądu w dokumentację, odwołującemu nie
została udostępniona dokumentacja zastrzeżona tajemnicą przedsiębiorstwa. W tejże to
dacie, tj. 27 grudnia 2012 roku, przez fakt, iż zamawiający nie udostępnił wszystkich
żądanych przez odwołującego dokumentów, ujawniła się decyzja zamawiającego
o utrzymania w mocy zastrzeżenia tajemnicy przedsiębiorstwa konsorcjum Grontmij, co do
dokumentów dotyczących wykazu doświadczenia wraz z referencjami oraz wykazu osób.
Odwołujący nie wykonując swojego uprawnienia, w ustawowym terminie, co do możliwości
podważenia decyzji zamawiającego, składając w dacie 28 stycznia 2013 roku odwołanie na
powyższe zaniechanie, uchybił terminowi na skuteczne stawianie zarzutów w tym zakresie,
dlatego też Izba pozostawiła ten zarzut bez rozpoznania.

Odnośnie zarzutu dotyczącego zaniechania odtajnienia wyjaśnienia elementów mających
wpływ na wysokość ceny oferty konsorcjum Grontmij oraz oferty wykonawcy Safege, Izba
uznała zarzut za bezzasadny.
Na wstępie Izba wskazuje, że zarzut powyższy został zgłoszony w terminie. Zgodnie
bowiem z przepisem art. 96 ust. 2 ustawy Pzp, „Oferty, opinie biegłych, oświadczenia,
sygn. akt: KIO 180/13

informacja z zebrania, o którym mowa w art. 38 ust. 3, zawiadomienia, wnioski, inne
dokumenty i informacje składane przez zamawiającego i wykonawców oraz umowa
w sprawie zamówienia publicznego stanowią załączniki do protokołu.”. Zgodnie zaś z ust. 3
art. 96 ustawy Pzp, „Protokół wraz z załącznikami jest jawny. Załączniki do protokołu
udostępnia się po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu
postępowania z tym, że oferty udostępnia sie od chwili ich otwarcia, oferty wstępne od dnia
zaproszenia do składania ofert, a wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od
dnia poinformowania o wynikach oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu.”.
Powyższe przepisy jednoznacznie wskazują, w jakiej dacie odwołujący mógł się zapoznać
z załącznikami do protokołu z postępowania, którymi to załącznikami są między innymi
wyjaśnienia składane w zakresie rażąco niskiej ceny. W przedmiotowym postępowaniu,
najwcześniejszym dniem, w którym mógł się zapoznać z dokumentacją postępowania, w tym
załącznikami do protokołu, to dzień ogłoszenia wyników postępowania – dokonania wyboru
oferty najkorzystniejszej, tj. 18 stycznia 2013 roku. Tym samym zarzuty odwołującego,
w powyższym zakresie, zostały postawione w terminie.
Niemniej, w ocenie Izby, odwołujący nie udowodnił, że zastrzeżenie skarżonych informacji
zostało poczynione z naruszeniem prawa. Wskazać należy, iż w obu przypadkach, tj.
konsorcjum Grontmij oraz wykonawcy SAFEGE, wyjaśnienia zawierały kalkulację składników
ceny oferty oraz szczegółowy opis w tym zakresie, a ponadto opis czynników wpływających
na cenę oferty w zakresie metody wykonania zamówienia, warunków wykonania zamówienia
itp. W ocenie Izby, powyższe informacje nie są powszechnie dostępne, mają charakter
handlowy, a przez to posiadają istotną wartość gospodarczą dla przedsiębiorcy, w związku
z czym nie ma podstaw do ich udostępnienia innym wykonawcom, w tym odwołującemu.
Ponadto wskazać należy, że odwołujący poza przywołaniem stosownych przepisów ustawy
Prawo zamówień publicznych w petitum odwołania oraz ogólnikowym stwierdzeniem, iż
„Brak jest również uzasadnienia dla utajnienia wyjaśnień mających wpływ na wysokość ceny,
które mają kluczowe znaczenie dla stwierdzenia, czy cena zaoferowana przez Wykonawcę
jest ceną rażąco niską”, nie wskazał z jakich powodów uznaje, iż zastrzeżenie tajemnicy
przedsiębiorstwa dla informacji zawartych w przedmiotowych wyjaśnieniach nie może być
skuteczne. Tak ogólnikowo sformułowane stwierdzenia odwołującego nie kreują zarzutu
w ujęciu takim, o jakim mowa jest w ustawie Pzp. Jak słusznie wskazała Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 11 maja 2011 r., sygn. akt: KIO 925/11 „Dla uznania, iż zarzut
został postawiony, a zatem o jego istnieniu, koniecznym jest, aby Odwołujący wskazał
w odwołaniu okoliczności faktyczne stanowiące podstawę i uzasadnienie jego postawienia.
Nie wystarczy jedynie, iż na etapie odwołania będzie się on opierał na odesłaniu do przepisu,
którego naruszenie podnosi. Podniesienie zarzutu jest bowiem postawieniem tezy -
Odwołujący, formułując ją, jest zobowiązany wskazać jakie, konkretnie zachowanie
sygn. akt: KIO 180/13

Zamawiającego lub zaniechanie przez niego działania, do którego powzięcia był
zobowiązany na mocy ustawy, stanowi naruszenie konkretnego przepisu ustawy. Jest
zobowiązany wskazać związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy działaniem Zamawiającego
lub jego brakiem, a obowiązującą normą prawną, sformułować tezę o naruszeniu tejże
normy przez Zamawiającego. Tym samym sformułowane przez Odwołującego zarzuty nie
mogą mieć charakteru blankietowego - muszą być wypełnione »treścią« - muszą odnosić się
do konkretnego działania lub jego zaniechania przez Zamawiającego.”.
Nadto wskazać należy, że dokonane przez przystępujących zastrzeżenie wyjaśnień ceny
było w pełni uzasadnione. W złożonych wyjaśnieniach wykonawcy wskazywali i omówili
obiektywne czynniki mające wpływ na wysokość zaoferowanej ceny, jak również przedstawili
żądaną przez zamawiającego informację dotyczącą składników ceny mających decydujące
znaczenie dla kalkulacji łącznej ceny oferty.
Dodatkowo wyjaśnienia złożone przez konsorcjum Grontmij zawierają szczegółowe
informacje co do sposobu skalkulowania ceny przez przystępującego, w tym co do kosztów,
jakie planuje ponieść przystępujący w związku z realizacją niniejszego zamówienia.
Informacje takie mają wartość gospodarczą, bowiem w oparciu o nie konkurencja
przystępującego będzie mogła łatwiej, a jednocześnie precyzyjniej szacować na ile
przystępujący wyceni swoje usługi w innych postępowaniach dotyczących zamówień
o zbliżonym charakterze.
W powyższym zakresie na aprobatę zasługują wyroki KIO: z dnia 1 czerwca 2012 r., sygn.
akt: KIO 995/12, w którym Izba stwierdziła m.in., że: (...) szczegółowy opis sposobu kalkulacji
ceny oferty stanowi istotną dla przedsiębiorcy informację o wartości gospodarczej ze
względu na zachowanie konkurencyjności firmy na danym rynku. W złożonych wyjaśnieniach
zawarto szczegółowy opis elementów składowych ceny oraz sposobu jej kalkulacji
z uwzględnieniem min, kosztów bezpośrednich, kosztów pośrednich, kosztów
administracyjnych i operacyjnych, a także marginesu zysku. Powyższe informacje nie są
dostępne powszechnie, a dostęp do nich, jak wyjaśnił wykonawca, jest objęty skuteczna
ochroną. Ponadto do wyjaśnień zostały załączone dokumenty zawierające szczegółowe
zestawienia w zakresie kalkulacji cenowej, kopie ofert poddostawców wraz z wyceną
poszczególnych elementów wchodzących w skład przedmiotu zamówienia. Wyjaśnienia
dotyczące zasadności zastrzeżenia informacji zawartych w ofercie, jako tajemnica
przedsiębiorstwa przedstawione w piśmie z dnia 9 maja 2012 r. w ocenie Izby zawierają
informacje handlowe niosące ze sobą wartość gospodarczą dla przedsiębiorcy pozostające
w związku z informacjami, które zostały złożone w ofercie i zastrzeżone jako tajemnica
przedsiębiorstwa”, z dnia 20 lipca 2012 r., sygn. akt: KIO/ 1432/12, zgodnie z którym: „(...)
zawarcie w treści wyjaśnień informacji dotyczących podejmowanych przez wykonawcę
działań mających na celu obniżenie stosowanych cen, może uzasadniać uznanie tych
sygn. akt: KIO 180/13

informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa, która nie podlega ujawnieniu. Informacje tego
rodzaju, stanowiące element konkurowania na rynku i sposobu uzyskiwania przewagi nad
innymi wykonawcami, wyczerpują definicję tajemnicy przedsiębiorstwa. Z powyższych
względów Izba nie dopatrzyła się działaniach Zamawiającego w tym zakresie naruszenia
przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.”, z dnia 15 lutego 2012 r., sygn. akt: KIO
217/12, w którym: „Izba uznała, że dokumenty zawarte, jako załącznik (…) zostały przez
zamawiającego ocenione prawidłowo jako stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa.
Dokumenty na tych bowiem załącznikach zawarte dotyczą ofert podwykonawców, umów
o nadzór autorski, umów na opracowanie dodatkowej dokumentacji, rachunków i faktur na
podstawie, których przystępujący szacował ceny poszczególnych elementów oferty, oferty
dotyczące dojazdów, wykazanie przyjętej kalkulacji związanej z możliwością łączenia
czynności nadzoru autorskiego (wyjazdów) w ramach różnych umów o nadzór autorski dla
kilku zamawiających itp. czyli inne informacje posiadające wartość gospodarczą. Te
informacje wskazują na rynki zaopatrzenia przystępującego, warunki, na jakich pozyskuje
zamawiane usługi czy roboty, oraz wartość tych świadczeń, ma to przełożenie na wartość
gospodarczą, gdyż stanowi informację o stosowanych upustach, rabatach, promocjach, czy
po prostu o cenach oferowanych przez tych podwykonawców swojemu kontrahentowi,
pozyskanie tych informacji przez konkurencję może spowodować, że firmy konkurencyjne
postarają się pozyskać wskazanych podwykonawców dla realizacji własnych świadczeń
i w ten sposób uniemożliwić przystępującemu wykorzystanie uzyskanych przez niego
potencjałów.”.
Izba wskazuje również, że odwołujący w żaden sposób nie udowodnił postawionego
zarzutu, tj. nie przedstawi! żadnych dowodów na poparcie twierdzenia, iż informacje
zastrzeżone przez przystępujących w złożonych wyjaśnieniach ceny nie spełniają warunków
uznania ich za tajemnicę przedsiębiorstwa. Odwołujący błędnie przyjął, że to na
zamawiającym i przystępujących spoczywa ciężar dowodu w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutu dotyczącego zaniechania wykluczenia konsorcjum Grontmij
z uwagi na niespełnienie warunków udziału w postępowaniu, Izba uznała zarzut za
niezasadny. Zarzut powyższy postawiony został w odniesieniu do dwóch elementów oferty,
a mianowicie w zakresie niespełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie
niezbędnej wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania osobami zdolnymi do wykonania
zamówienia oraz w zakresie niespełnienia warunków udziału w postępowaniu w zakresie
sytuacji ekonomicznej i finansowej.
W zakresie pierwszego z zarzutów Izba wskazuje, że odwołujący w toku prowadzonego
postępowania, na potwierdzenie powyższej okoliczność nie przedstawił żadnego dowodu.
sygn. akt: KIO 180/13

Kontradyktoryjność postępowania odwoławczego wyraża się przede wszystkim
w obowiązku udowodnienia prawdziwości twierdzeń prezentowanych w jego trakcie.
Powyższy obowiązek wynika przede wszystkim z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp, zgodnie
z którym strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są obowiązani wskazywać dowody
dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Dowody na poparcie swoich
twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej strony i uczestnicy postępowania
odwoławczego mogą przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy. Ponadto, w zakresie ciężaru
dowodu zastosowanie znajduje przepis art. 6 k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp. Zgodnie z ww.
artykułem ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne.
Ciężar dowodu rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem
przekonania sądu (w tym przypadku Krajowej Izby Odwoławczej) dowodami o słuszności
swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub
jego nieskuteczności, zaś tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik
postępowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt II CSK
293/07). Postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą toczy się z uwzględnieniem zasady
kontradyktoryjności, zatem to strony obowiązane są przedstawiać dowody, a Krajowa Izba
Odwoławcza nie ma obowiązku wymuszania ani zastępowania stron w jego wypełnianiu
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt II CSK 293/07, wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 16 grudnia 1997 r., sygn. akt II UKN 406/97, wyrok Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 maja 2008 r., sygn. akt V ACa 175/08, wyrok KIO 1639/11).
W ocenie Izby okolicznością łagodzącą nie może być z całą pewnością fakt, że odwołujący
nie mógł zapoznać się z treścią dokumentów objętych zastrzeżeniem tajemnicy
przedsiębiorstwa. Jakiż bowiem byłby cel objęcia zastrzeżeniem tych dokumentów, gdyby
Izba realizując żądanie odwołującego odtajnienia tych dokumentów, w wyniku prowadzonego
postępowania doszłaby do przekonania (być może i sam odwołujący), że wykonawca
zastrzegający tajemnicą przedsiębiorstwa część dokumentów zastrzegł je prawidłowo.
Sytuacja powyższa powodowałaby wystąpienie szkody po stronie przystępujących,
kwalifikowana ujawnieniem tajemnicy handlowej, czy innych istotnie ważnych z punktu
widzenia prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też Izba uznała, że odwołujący
ponosząc ciężar dowodowy winien przedstawić Izbie na rozprawie dokumenty, które w jego
ocenie znajdują się w ofercie przystępujących, a Izba badając sprawę winna będzie dokonać
analizy, czy rzeczywiście dowody (dokumenty) zgłoszone przez odwołującego potwierdzają
słuszność stawianych zarzutów. Przyznanie racji odwołującemu będzie automatycznie
uznaniem słuszności stawianego zarzutu. Wniosek przeciwny powodował będzie oddalenia
zarzutu. Jednakże samo gołosłowne twierdzenie odwołującego o możliwościach nie może
wywołać zamierzonego skutku prawnego, zorientowanego na korzyść odwołującego.

sygn. akt: KIO 180/13

Odnośnie drugiego z zarzutów dotyczącego zaniechania wykluczenia przystępującego
konsorcjum Grontmij dotyczącego niespełnienia warunków udziału w postępowaniu
w zakresie sytuacji ekonomicznej i finansowej, Izba uznała zarzut za niezasadny.
Z załączonej przez konsorcjum polisy, ubezpieczonym jest Grontmij Polska sp. z o.o., czyli
podmiot wchodzący w skład konsorcjum. Dodatkowo ubezpieczonym w ramach tej samej
polisy jest firma Grontmij Nedehanden B.V. Warunkiem skuteczności dodatkowego
ubezpieczenia (dotyczącego Grontmij Nederlanden B.V.) jest wystąpienie następujących
okoliczności:
1. Grontmij Nederlanden B.V. występuje jako konsorcjant z ubezpieczonym (Grontmij
Polska Sp. z o.o.),
2. Roszczenie dotyczy szkód wynikających z objętych umową ubezpieczenia czynności
zawodowych wykonywanych przez Ubezpieczonego (Grontmij Polska Sp. z o.o.).
Tym samym brak okoliczności, o których mowa powyżej, skutkuje jedynie brakiem objęcia
ochroną ubezpieczeniową dodatkowo ubezpieczonego, tj. Grontmij Nederlanden B.V. Nie
ma natomiast wpływu na ważność czy zakres ubezpieczenia względem ubezpieczonego,
tj. Grontmij Polska sp. z o.o.
Za bezsprzeczne należy więc uznać, iż Grontmij Polska sp. z o.o. posiada ważne
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej spełniające warunek określony w § 5 pkt 4 lit. c
specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
W szczególności Izba zwraca uwagę, że ratio legis wprowadzenia, jako dokumentu
potwierdzającego spełnianie warunku ekonomicznego polisy ubezpieczenia OC w zakresie
prowadzonej działalności gospodarczej polega na tym, że potwierdza ona wiarygodność
ekonomiczną wykonawcy, który ubezpieczając swoją działalność z jednej strony wykazuje
się odpowiedzialnością profesjonalisty dbającego o bezpieczeństwo własne i swoich
kontrahentów, a z drugiej wykazuje, iż znajduje się w sytuacji finansowej i ekonomicznej
pozwalającej mu na poniesienie kosztów ubezpieczenia. Zaznaczyć należy, iż polisa OC,
którą składają wykonawcy w ramach wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
nie służy do zabezpieczenia realizacji zamówienia, w przedmiocie którego prowadzone jest
postępowanie. Tak więc, nie jest to ubezpieczenie danej inwestycji czy przedsięwzięcia
gospodarczego, które jest przedmiotem zamówienia, bowiem takie ubezpieczenie może być
żądane przy zawarciu umowy, jako dodatkowy sposób zabezpieczenia realizacji zamówienia
poza ustawowo przewidzianym zabezpieczeniem wykonania umowy.” (vide: wyrok Krajowej
Izby Odwoławczej z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt KIO 1582/11).
Wskazać zatem należy, że postanowienie polisy o treści: „ochrona ubezpieczeniowa na
warunkach niniejszej polisy obejmuje sytuacje wyłącznie gdy Grontmij Nederlanden B.V.
występuje jako konsorcjant z ubezpieczonym”, tak samo zresztą jak postanowienie o treści:
„ochrona ubezpieczeniowa ograniczona jest wyłącznie do szkód pozostałych na terytorium
sygn. akt: KIO 180/13

RP” zostało zamieszczone w części polisy dotyczącej dodatkowo ubezpieczonego,
tj. Grontmij Nederlanden B.V. Tym samym postanowienie polisy o treści: „ochrona
ubezpieczeniowa na warunkach niniejszej polisy obejmuje sytuacje wyłącznie gdy Grontmij
Nederlanden B.V. występuje jako konsorcjant z ubezpieczonym” dotyczy tylko i wyłącznie
warunków dodatkowego ubezpieczenia dla Grontmij Nederlanden B.V. i oznacza,
że Grontmij Nederlanden B.V. posiada dodatkowo ubezpieczenie w ramach zawartej polisy,
ale wyłącznie w sytuacji, kiedy występuje jako konsorcjant z Grontmij Polska sp. z o.o.
Wskazane w polisie ograniczenie dotyczy tylko spółki Grontmij Nederlanden B.V. i nie ma
wpływu na posiadanie ochrony ubezpieczeniowej przez Grontmij Polska sp. z o.o., która
w świetle przedstawionej polisy jest bez wątpienia ubezpieczona od odpowiedzialności
cywilnej zawodowej na sumę 10.000.000,00 zł.
Powyższe potwierdza ponadto dowód zgłoszony przez przystępującego konsorcjum
Grontmij, w którym ubezpieczający potwierdził, że „Grontmij Polaska sp. z o.o. posiada
indywidualne, niezależne od udziału Grontmij Nederlanden B.V., ubezpieczenie
odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności w kwocie wskazanej w
polisie: 2.500.000 EUR, tj. 10.000.000 PLN na jeden i wszystkie wypadki w okresie
ubezpieczenia.” Odwołujący dowodu przeciwnego nie złożył.

Odnośnie zarzutu dotyczącego zaniechania odrzucenia ofert przystępujących z uwagi na
okoliczność, iż zawierają one rażąco niską cenę, Izba uznała zarzut za bezzasadny.
W zakresie omawianego zarzutu, Izba podtrzymuje wcześniej prezentowane stanowisko
o obowiązku przedstawienia dowodów w sprawie, których to dowodów odwołujący nie złożył.
Ponadto Izba wskazuje, że odwołujący w złożonym odwołaniu nie usiłuje nawet uzasadnić
z czego miałoby wynikać, że cena zaoferowana przez przystępujących jest ceną
nierealistyczną. W szczególności odwołujący nie wykazał w żaden sposób, iż cena
zaoferowana przez przystępujących wskazujące na fakt wykonania zamówienia poniżej
kosztów wytworzenia przedmiotu zamówienia. Odwołujący nie próbował nawet wykazać, że
zrealizowanie zamówienia za cenę zaoferowaną przez przystępujących narazi ich na straty.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 30 stycznia 2007 r. o sygn.
akt XIX Ga 3/07: „Zamawiający odrzuca ofertę, gdy na podstawie dokonanej oceny dojdzie
do wniosku, że cena jest rażąco niska. Jeśli zamawiający me stwierdzi rażącego zaniżenia
ceny to w sporze z innym wykonawcą obowiązują ogólne zasady dowodowe, w tym art. 6 k.c
zgodnie, z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego
wywodzi skutki prawne (…)”.

Tym samym na podstawie przepisu art. 192 ust. 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych,
Izba orzekła jak w sentencji.
sygn. akt: KIO 180/13

sygn. akt: KIO 180/13

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 3 w zw. z § 3 pkt 2 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238).


Przewodniczący: …………………………
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13