Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 585/14

POSTANOWIENIE
z dnia 7 kwietnia 2014 r.


Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Jolanta Markowska

Protokolant: Agata Dziuban

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 kwietnia 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 marca 2014 r. przez
wykonawcę: „SOLVER” Sp. z o.o., ul. Zagórska 167, 42-600 Tarnowskie Góry w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: Miasto Grajewo, ul. Strażacka 6a, 19-200
Grajewo,
postanawia:

1. umorzyć postępowanie odwoławcze,
2. dokonać zwrotu kwoty 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
z rachunku Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz wykonawcy „SOLVER” Sp. z o.o.,
ul. Zagórska 167, 42-600 Tarnowskie Góry uiszczonej tytułem wpisu od odwołania.




Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejsze postanowienie -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Łomży.



Przewodniczący: ………………….

Sygn. akt: KIO 585/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Miasto Grajewo prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego w przedmiocie: „Dostawa i montaż
zestawów solarnych w mieście Grajewo”. W dniu 14 marca 2014 r. zamawiający opublikował
ogłoszenie o zamówieniu wraz z SIWZ na swojej stronie internetowej, a w dniu 19 marca
2014 r. ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej pod nr 2014/S 055-091743.
Wykonawca: „SOLVER” Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach wniósł
odwołanie wobec powyższych czynności, w tym - opisania przedmiotu zamówienia
w sposób, który dyskwalifikuje wiodących producentów zamawianych instalacji, bez
uzasadnienia jakościowego czy technologicznego, formułowanych żądań bez dopuszczenia
rozwiązań równoważnych, a w konsekwencji naruszenia w postępowaniu zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący zarzucił naruszenie następujących przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), zwanej dalej
„Pzp”:
1. art. 29 ust. 2 i 3 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu zamówienia w sposób, który
uniemożliwia konkurencję w ramach postępowania, poprzez wykluczenie z kręgu
potencjalnych wykonawców tych podmiotów, które oferują wysokiej jakości kolektory
słoneczne, bez jakiejkolwiek podstawy jakościowej takiego ograniczenia. Zarzut ten dotyczy
w szczególności: ustalenia temperatury stagnacji na poziomie min. 200 °C;
2. art. 30 Pzp, poprzez opisanie przedmiotu zamówienia bez zachowania Polskich Norm,
bez opisania za pomocą wymogów funkcjonalnych, a co za tym idzie zasad eksploatacji
kolektorów słonecznych i zaniechania dopuszczenia rozwiązań równoważnych - w tym w
szczególności lepszych niż opisywane, poprzez żądanie urządzeń jedynie o gorszych
parametrach;
3. art. 7 ust. 1 Pzp w związku ze wskazanymi wyżej naruszeniami, poprzez naruszenie
zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców;
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia (wraz z załącznikami), poprzez:
- wykreślenie parametru dotyczącego temperatury stagnacji i określenia jej wysokości na
poziomie min. 200 °C,
- alternatywnie - o jego zmianę poprzez określenie dopuszczalnej temperatury stagnacji na
poziomie maksymalnym 17CTC, jako korzystniejszej dla zamawiającego i dopuszczającej do
postępowania wykonawców oferujących bardziej zaawansowane technologicznie

rozwiązania,
oraz o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz odwołującego, w tym kosztów
zastępstwa prawnego zgodnie z fakturą przedłożoną na rozprawie.
Odwołujący wyjaśnił, że w załączniku nr 2 do SIWZ - Opis oferowanych dostaw -
zamawiający określił podstawowe parametry kolektora, poprzez ustalenie wymaganej
temperatury stagnacji, badanej zgodnie z normą PN-EN 12975 na poziomie: nie mniejsza niż
200°C. Takie żądanie ogranicza bez żadnego uzasadnienia funkcjonalnego, czy
jakościowego możliwość zastosowania lepszych jakościowo kolektorów słonecznych,
ograniczając bez faktycznego uzasadnienia konkurencję w postępowaniu, poprzez
uniemożliwienie złożenia ofert z zastosowaniem najbardziej zaawansowanych technicznie
kolektorów, które charakteryzują się lepszymi parametrami technicznymi.
Odwołujący wskazał, że w zakresie porównywania temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych występuje zależność, że im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura
maksymalna do jakiej może się nagrzać kolektor bez odbioru ciepła, tym lepiej dla
wszystkich materiałów zastosowanych przy produkcji kolektora, a więc i dla całego
urządzenia. Ograniczenie wprowadzone przez zamawiającego prowadzi do preferowania
urządzeń gorszej jakości i ograniczenia dostępu urządzeń o wyższej jakości.
Norma PN-EN 12975-2 definiuje temperaturę stagnacji, jako temperaturę, która
występuje, kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, gdy równocześnie
występuje wysokie promieniowanie słoneczne i temperatura otoczenia. W normie PN-EN
12975-1 określono warunki klimatyczne, przy których należy wyznaczyć temperaturę
stagnacji kolektora, tj.:
- natężenie promieniowania półsferycznego na płaszczyznę kolektora 1 000 W/m2,
- temperatura powietrza otaczającego 30 °C.
Obliczoną temperaturę stagnacji wykorzystuje się do wyznaczenia temperatury
pomiarowej w celu:
- zbadania ciśnienia wewnętrznego kolektorów z absorberami organicznymi,
- zbadania odporności na wysoką temperaturę, stosując obieg z gorącym płynem.
Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie z normą PN-EN 12975-1 i PN-EN 12975-2,
im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura maksymalna do jakiej może się nagrzać
kolektor bez odbioru ciepła, tym lepiej dla kolektora i systemu solarnego. Również absorber,
czyli najważniejszy element w kolektorze, posiada określoną najwyższą temperaturę
stagnacji, przy której zachowuje swoje właściwości i trwałość, więc im mniejsza temperatura
na jaką jest narażony podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła, tym
mniejsze obciążenie dla absorbera i innych materiałów użytych do produkcji kolektora oraz
dłuższy okres ich żywotności, co znacząco wpływa na dłuższą żywotność całego systemu

solarnego, a co za tym idzie pozwala osiągnąć większe zyski dla użytkownika. Temperatura
stagnacji nie jest wykorzystywana w obliczeniach punktu 6 normy EN 12975-2 „Badanie
charakterystyki cieplnej kolektorów cieczowych", nie ma zatem bezpośredniego związku
pomiędzy temperaturą stagnacji, a uzyskiem energetycznym kolektora, a zatem
funkcjonalnym wymogiem kolektora, niezbędnym do osiągnięcia przez urządzenie.
Odporność kolektora słonecznego na temperaturę określa maksymalna temperatura pracy
i to właśnie ten parametr świadczy o jakości materiałów wykorzystanych do budowy
kolektora, w tym o ich odporności na wysoką temperaturę. Temperatura stagnacji nie
świadczy o odporności na temperaturę oraz o jakości kolektora. Maksymalna temperatura
pracy zawsze musi być wyższa od temperatury stagnacji, w przeciwnym przypadku dojdzie
do zniszczenia kolektora.
Odnosząc się do powyższych wskazań w zakresie wymogów dotyczących
kolektorów słonecznych zawartych w Polskich Normach należy dojść do wniosku, że
zamawiający w sposób nieuzasadniony i nieuprawniony rozszerzył opis przedmiotu
zamówienia, wychodząc poza wymogi określone w Polskich Normach, poprzez wskazanie
wymaganych parametrów nie mających znaczenia dla funkcjonalności przedmiotu
zamówienia. W ocenie odwołującego parametr „temperatura stagnacji" nie powinien być w
ogóle brany pod uwagę w ramach oceny sprzętu, z uwagi na brak przełożenia tego
parametru na pracę kolektora, poza takim przełożeniem (jak wskazano w odwołaniu), że im
wyższa temperatura stagnacji, tym mniejsza może okazać się jego żywotność. Wobec
zapisów z Polskich Norm określających wymagania wobec kolektora, temperatura stagnacji,
tj. podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła ma znaczenie przy jej
porównaniu z maksymalną temperaturą, z jaką może pracować kolektor słoneczny, w tym
wypadku im mniejsza temperatura stagnacji tym większa trwałość kolektora i dłuższa jego
żywotność, gdyż jego poszczególne elementy nie pracują w pełni obciążone. Biorąc pod
uwagę efektywność i żywotność instalacji solarnej kolektory słoneczne powinny
charakteryzować się jak najwyższym uzyskiem energetycznym oraz niską temperatura
stagnacji.
Stawianie wymogu temperatury stagnacji min. 200°C nie jest uzasadnione ani ze
względu na większe uzyski kolektora, ani ze względów bezpieczeństwa instalacji, a wręcz
pogarsza to jego trwałość i wpływa znacząco na skrócenie jej żywotności.
Dodatkowo odwołujący zaznaczył, że maksymalna temperatura pracy instalacji
solarnej wynosi ok 120eC, wtedy sterownik zablokuje pompę solarną, gdyż wysoka
temperatura mogłaby uszkodzić zasobnik. Sterownik uruchamia pompę, gdy temperatura na
kolektorze spadnie poniżej wspomnianych 120eC. Można zauważyć, że im niższa
temperatura na jaką ogrzeje się kolektor ponad 1209C tym szybciej schłodzi się i wróci do

poprawnej pracy i będzie wykorzystywał ciepło z kolektorów podczas gdy kolektory z dużą
temperaturą stagnacji będą potrzebowały znacząco więcej czasu, aby schłodziły się do
temperatury prac.
Podsumowując, uzyskanie wysokiej temperatury stagnacji powyżej 200°C powoduje
spadek żywotności materiałów, z których zbudowana jest instalacja. Dodatkowo pogorszeniu
ulegają właściwości glikolu, negatywnie oddziałując na jakość przewodzenia ciepła.
W rezultacie takie instalacje cechują się krótszą żywotnością, a zachodząca konieczność
wymiany poszczególnych materiałów podzespołów ulegających degradacji wiąże się ze
wzrostem kosztów co przyczynia się do pogorszenia efektu ekologicznego i ekonomicznego
inwestycji, które powinny być głównym wyznacznikiem osiągnięcia zamierzonego celu
zamawiającego, działającego w interesie publicznym.
Dla prawidłowego i zgodnego z prawem sformułowania opisu przedmiotu
zamówienia niezbędne jest wykreślenie wymogu dotyczącego temperatury stagnacji ze
Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, albowiem wymóg ten w żaden sposób nie
przekłada się na funkcjonalność kolektorów, ewentualnie mając na uwadze interes
zamawiającego w zastosowaniu urządzeń o najwyższej jakości wpisanie parametru w
sposób „temperatura stagnacji o wartości maksymalnej 170gC", aby z jednej strony zapewnić
dostęp do zamówienia wykonawcom oferującym bardziej zaawansowane technologicznie
kolektory, a z drugiej strony zapewnić instalowanym kolektorom i instalacjom solarnym
większą żywotność. Dokonany przez zamawiającego opis przedmiotu zamówienia w
zakresie parametru: „temperatura stagnacji" w sposób nieuzasadniony ogranicza krąg
wykonawców, którzy z uwagi na posiadane doświadczenie i zaawansowanie technologiczne
oferowanych urządzeń z powodzeniem mogliby wziąć udział w postępowaniu, w tym
wykonawcy firmie Solver sp. z o.o.

Do niniejszego postępowania odwoławczego żaden wykonawca nie zgłosił
przystąpienia w trybie art.185 ust. 2 Pzp.
Zamawiający - pismem z dnia 4 kwietnia 2014 r., które w tym też dniu wpłynęło do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej - złożył odpowiedź na odwołanie, w której uwzględnił
w całości zarzuty podniesione w odwołaniu. Stosownie do art. 186 ust 2 Pzp, w takim
przypadku zamawiający wykonuje, powtarza lub unieważnia czynności w postępowaniu
o udzielenie zamówienia zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu. W odpowiedzi na
odwołanie zamawiający zobowiązał się do wykonania żądania odwołującego w zakresie
wykreślenia parametru dotyczącego temperatury stagnacji na poziomie min. 200 °C.

Wobec powyższego, Krajowa Izba Odwoławcza, działając na podstawie art. 186
ust. 2 Pzp, uwzględniając okoliczność, iż do postępowania odwoławczego w niniejszej
sprawie w terminie nie zgłosił przystąpienia po stronie zamawiającego żaden wykonawca,
postanowiła postępowanie odwoławcze umorzyć.

Izba orzekła o kosztach postępowania odwoławczego stosownie do art. 186 ust. 6 pkt
1 Pzp oraz § 5 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r.
w sprawie wysokości wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).



Przewodniczący: ………………………