Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Witek

Protokolant: Ewelina Tomoń

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2013r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa M. K. (1), M. K. (2)

przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej w L. przy Placu (...)

o uchylenie uchwał

1.  uchyla uchwałę nr(...) z dnia 17.06.2009r. podjętą przez Wspólnotę Mieszkaniową przy Placu (...)w L.,

2.  w pozostałej części powództwo oddala,

3.  zasądza od powodów solidarnie na rzecz strony pozwanej kwotę 171,48 zł tytułem stosunkowo rozdzielonych kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 1031/11

UZASADNIENIE

Powodowie M. K. (2)i M. K. (1)wnieśli o uchylenie uchwał nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r i nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r. pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej położonej przy Placu (...)w L.dotyczących wykonania projektu budowlanego na wymianę belki stropu strychowego oraz wykonania remontu tynków komina na strychu, a także zasądzenia od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazali, że nieruchomość wspólna, która ma charakter zabytkowy, w latach 2006 – 2009 została objęta remontem kapitalnym w zakresie dachu budynku. Wartość prac budowlanych została zawyżona. Roboty zostały zaś wykonane w sposób wadliwy, jednak mimo sporządzenia protokołu końcowego i wyznaczenia dodatkowego terminu do usunięcia usterek, wady nie zostały usunięte. W konsekwencji, choć wykonawca przedstawił kosztorys i wystawił fakturę VAT, która została w pełni uregulowana, do odbioru prac budowlanych w sposób prawem przewidziany nigdy nie doszło, gdyż nie został sporządzony protokół zdawczo-odbiorczy oraz brak było końcowego odbioru robót przy udziale i akceptacji konserwatora zabytków. Natomiast zaskarżone uchwały nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r i nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r. – zdaniem powodów – obejmowały swym zakresem prace budowlane zlecone już wcześniej, które jednak nie zostały wówczas zrealizowane. Członkowie wspólnoty będą więc zmuszeni do dwukrotnego zapłacenia za te same prace, co w sposób rażący narusz uzasadnione interesy powodów oraz pozostałych członków wspólnoty.

W odpowiedzi na pozew Wspólnota Mieszkaniowa położona przy Placu (...) w L. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 480 zł.

W uzasadnieniu strona pozwana stwierdziła, że żądanie pozwu nie znajduje uzasadnienia w ustawie o własności lokali. Pozwana Wspólnota zaznaczył, że przeprowadzony wcześniej remont dotyczył jedynie prac koniecznych związanych z usunięciem zagrożenia katastrofy budowlanej. Przeprowadzone wówczas roboty, za wyjątkiem ściąg stalowych, nie są tożsame z robotami przyjętymi w spornych uchwałach. Konieczność zlecenia wykonania projektu budowlanego wymiany belek I stropu strychowego wyrażona w uchwale nr (...)wynikała z zabytkowej konstrukcji strychu i nie była związana z przeprowadzonym remontem dachu, gdyż belki drewniane stropu strychu stanowią odrębną konstrukcję, niezależną od konstrukcji więźby dachu.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Bezspornym w sprawie było, że budynki mieszkaniowe położone w L.przy Placu (...)stanowią jedną wspólnotę mieszkaniową, w której M. i M.małżonkowie K.posiadają udział w nieruchomości wspólnej wynoszący 19,87 %. Dodatkowo udział w nieruchomości wspólnej posiadała również S. R.(5,09 % sumy udziałów) oraz Gmina L.(75,04 % sumy udziałów).

Na podstawie umowy nr (...)z dnia 17 września 2008 r. na wykonanie remontu budynku położonego w L.przy Placu (...)na zlecenie Gminy L.– Zakładu (...)w L.wykonawca W. P.prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...)– (...)z siedzibą w P.zobowiązał się do wykonania remontu dachu obejmującego pokrycie dachu dachówką karpiówką ceramiczną 330 m ², przemurowanie komina, wykonanie obróbek blacharskich z blachy ocynkowanej, montaż naświetla dachowego, montaż wyłazu dachowego, montaż rynien i rur spustowych wykonanie i montaż ściągów stalowych, podpory z teownika dla konstrukcji dachu. Dodatkowo szczegółowy zakres prac zawarto w – przygotowanym na podstawie Projektu Budowlanego - (...)Remont(...)Dachu, a sporządzonego przez inż. W. G.w lipcu 2007 r. - kosztorysie ofertowym, w szczególności prac polegających na wymianie pokrycia dachowego z dachówki z całkowitą wymianą łacenia oraz montażem folii wstępnego krycia, wymianie obróbek blacharskich, wymianie wyłazów i okienek dachowych, przemurowaniu kominów ponad dachem - 2,5 m ³, wymianie części końcówek krokwi (10 szt), części całych krokwi i kleszczy (68,1 m) oraz części murłat i podwalin (10 m), wymianie rynien dachowych, wykonaniu rusztowań i daszków zabezpieczających, wykonaniu konstrukcji przeciwwagi murowanej wraz z jej otynkowaniem, podciągów stalowych i ściągów stalowych.

Natomiast przedsiębiorstwu (...)pod nazwą (...)– (...)z siedzibą w P.nie został zlecony remont tynków komina w obszarze strychu.

(dowód: umowa nr (...) r. k .256-260, kosztorys ofertowy k. 296-300, opinia biegłego sądowego Z. K. k. 273-286 i 328).

Pozytywny odbiór robót wykonanych w latach 2006-2009 w budynku przy ul. (...) w L. z udziałem służb konserwatora zabytków nie został dokonany.

Jednocześnie w toku prowadzonych kontroli stwierdzono, że belka z zastrzałem przy schodach na I poziomie była skorodowana oraz przeżarta przez szkodniki, stąd wymagała wymiany i wzmocnienia, podobnie jak pozostałe belki i zastrzały tego poziomu. Ujawniono nadto, że trzon komina w dolnej części pozostawał nieotynkowany oraz że w górnej części choć otynkowany, to jednak pozostawiono zmurszałe cegły.

(dowód: protokół odbioru robót budowlanych w obiekcie zabytkowym z dnia 27.03.2009 k. 9 oraz protokół kontroli przeprowadzonej przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w dniu 20.10.2009 k. 33 i 34).

Z uwagi, że roboty przeprowadzone przez przedsiębiorstwo (...)pod nazwą (...)– (...) z siedzibą w P.zostały wykonane w sposób wadliwy, w protokole odbioru robót budowlanych w obiekcie zabytkowym z dnia 27 marca 2009 r. ujawniono uchybienia i wyznaczono termin na ich usunięcie. Wykonawca robót, mimo żądania zleceniodawcy, nie usunął wad.

(dowód: opinia biegłego sądowego Z. K. k. 273-286 i 328).

Jednocześnie wobec sporządzenia przez wykonawcę W. P. kosztorysu inwestorskiego i jego przedstawienia zleceniodawcy wraz z wystawionymi fakturami VAT, Wspólnota zapłaciła wykonawcy żądaną kwotę w łącznej wysokości 138 000 zł.

(dowód: kosztorys inwestorki k. 10-15, faktury VAT (...)).

Uchwałą nr (...)Wspólnoty Mieszkaniowej przy Placu (...)w L.z dnia 17 czerwca 2009 r. w sprawie wykonania projektu budowlanego, współwłaściciele lokali wchodzących w skład wspólnoty mieszkaniowej, na podstawie art. 13 ust. 1, art. 14 oraz art. 23 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), wyrazili zgodę na prace związane z wykonaniem projektu budowlanego na wymianę belek I stropu strychowego. Konieczność wymiany wynikała z przeprowadzonej dnia 27 marca 2009 r. wizji lokalnej, dokonanej przy udziale Służby Ochrony Zabytków. Koszt projektu budowlanego oszacowano na kwotę 3 050 zł brutto. Projekt miała zaś przygotować A. G.prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Usługi (...)w W.. Natomiast po wykonaniu robót, przewidziano rozliczenie poniesionych kosztów na poszczególnych właścicieli według ich udziałów w nieruchomości wspólnej.

Uchwała nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r. została podjęta w drodze indywidualnego zbierania głosów. Za przyjęciem uchwały zagłosowała Gmina L., której udział stanowił 75,04% sumy udziałów. M.i M.małżonkowie K.oraz S. R.nie wzięli udziału w głosowaniu. Uchwała weszła w życie.

(dowód: uchwała nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r. k. 61).

Następnie uchwałą nr (...) Wspólnoty Mieszkaniowej przy Placu (...)w L.z dnia 26 czerwca 2009 r. w sprawie wykonania remontu tynków komina na strychu, współwłaściciele lokali wchodzących w skład wspólnoty mieszkaniowej, na podstawie art. 13 ust. 1, art. 14 oraz art. 23 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.), wyrazili zgodę na prace związane z wykonaniem remontu tynków komina na strychu, co wynikało z przeprowadzonej dnia 27 marca 2009 r. wizji lokalnej dokonanej przy udziale Służby Ochrony Zabytków. Koszt projektu budowlanego oszacowano na kwotę 2 588,42 zł brutto. Natomiast po wykonaniu robót, przewidziano rozliczenie poniesionych kosztów na poszczególnych właścicieli według ich udziałów w nieruchomości wspólnej.

Uchwała nr (...) z dnia 26 czerwca 2009 r. została podjęta w drodze indywidualnego zbierania głosów. Za przyjęciem uchwały zagłosowała Gmina L., której udział stanowił 75,04% sumy udziałów. M.i M.małżonkowie K.oraz S. R.nie wzięli udziału w głosowaniu. Uchwała weszła w życie.

(dowód: uchwała nr (...) z dnia 26 czerwca 2009 r. k. 62).

Zakresy prac wynikające z umowy nr (...)z dnia 17 września 2008 r. oraz z uchwały nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r. były ze sobą zbieżne i pokrywały się. Natomiast zakresy prac wynikających z wymienionej umowy nr (...)z dnia 17 września 2008 r. oraz z uchwały nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r. nie pokrywały się.

(dowód: opinia biegłego sądowego Z. K. i jego opinia uzupełniająca k. 273-286 i 328).

Bezspornym w sprawie było, że M.i M.małżonkowie K.wnosząc dnia 25 sierpnia 2009 r. do Sądu Rejonowego w (...) pozew w sprawie uchylenia uchwał nr (...)z dnia 17 czerwca 2009 r i nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r. pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej położonej przy Placu (...)w L., wnieśli go w terminie sześciu tygodni od dnia powiadomienia ich o treści uchwał.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą prawną, która znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie jest ustawa z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali. Ustawa ta wskazuje podmioty legitymowane do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały zebrania wspólnoty, a także wskazuje formalnoprawne wymogi dla ważnego podjęcia uchwał.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) właściciel lokalu może zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z przepisami prawa lub z umową właścicieli lokali albo jeśli narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza jego interesy. Ustawa przewiduje również szczególny 6 tygodniowy termin na wytoczenie powództwa, przy czym jego bieg rozpoczyna się od dnia podjęcia uchwały na zebraniu ogółu właścicieli albo od dnia powiadomienia wytaczającego powództwo o treści uchwały podjętej w trybie indywidualnego zbierania głosów (art. 25 ust. 1a ustawy).

Należało wskazać, iż powodowie M. K. (2) i M. K. (1) posiadali legitymację procesową czynną do zaskarżenia uchwał pozwanej Wspólnoty. Powodowie bowiem, na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej, są właścicielami jednej z nieruchomości lokalowych położonych przy Placu (...) w L. i posiadają udział w nieruchomości wspólnej wynoszący 19,87 %, czego strona pozwana nie podważała.

Powodowie dochowali również 6-tygodniowego terminu do wniesienia powództwa w sprawie zaskarżenia uchwał wspólnoty mieszkaniowej. Termin ten jest terminem zawitym, toteż wniesienie powództwa o uchylenie uchwał po terminie nie może być skuteczne, gdyż po upływie tego terminu prawo do zaskarżenia uchwały wygasa (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 11 lipca 2003 r., I ACa 8/03, M. Praw. 2006, nr 20, poz. 1115). Trzeba jednak zauważyć, że zarząd lub zarządca mają obowiązek powiadomić na piśmie wszystkich właścicieli lokali o treści uchwały podjętej w drodze indywidualnego zbierania głosów (art. 23 ust. 3 u.w.l.) i dopiero dzień powiadomienia danego właściciela lokalu wyznacza początek biegu 6-tygodniowego terminu do wniesienia pozwu o uchylenie uchwały (art. 25 ust. 1a u.w.l.). Zważyć przy tym należy, że strona pozwana w żaden sposób nie kwestionowała twierdzeń powoda co do zachowania ustawowego terminu do zaskarżenia przedmiotowych uchwał.

Domagając się uchylenia uchwał nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r i nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r. powodowie wskazywali na naruszającą ich interesy treść uchwał, które - obejmując swym zakresem prace mające zostać zrealizowane już wcześniej - obciążały ich w rzeczywistości dwukrotnie koniecznością zapłacenia za te same prace budowlane.

W ocenie Sądu, analiza przedmiotowej uchwał dokonana w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności w postaci opinii i opinii uzupełniającej biegłego sądowego Z. K., nakazuje podzielić stanowisko powodów co do naruszającej ich interes uchwały nr (...)z dnia 17 czerwca 2009 r. Zakresy prac wynikający z umowy nr (...)z dnia 17 września 2008 r. oraz wymienionej uchwały są bowiem ze sobą zbieżne i pokrywają się. Sporządzony na podstawie umowy nr (...)z dnia 17 września 2008 r. przez W. P.kosztorys ofertowy, został oparty na Projekcie Budowlanym - (...) Remont (...)Dachu, który w lipcu 2007 r. sporządził inż. W. G.. Wymieniony projekt budowlany dotyczył zaś całości konstrukcji dachu, w tym także obu stropów w przestrzeni strychowej. Przygotowujący projekt budowlany W. G.nie rozgraniczał zatem konstrukcji dachowej na "sam" dach oraz inne elementy konstrukcyjne stanowiące także konstrukcję stropu w przestrzeni strychowej. W konsekwencji przedmiot uchwały nr (...)z dnia 17 czerwca 2009 r., która dotyczyła prac związanych z wykonaniem projektu budowlanego na wymianę belek I stropu strychowego, stanowi niewątpliwie powielenie wcześniej zleconych prac i wykonanych w projekcie budowlanym W. G.z lipca 2007 r. Jednocześnie zaskarżona uchwała nr (...)zobowiązuje członków wspólnoty, w tym powodów, w sposób naruszający ich interesy, do ponownego zapłacenia należności za prace projektowe, wykonane wcześniej w ramach tegoż projektu. Projekt W. G.znajduje się zaś w dalszym ciągu w posiadaniu pozwanej Wspólnoty i nic nie stało na przeszkodzie skorzystania z jego postanowień.

Odmiennie natomiast należy ocenić uchwałę nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r., której zakres nie jest tożsamy i nie pokrywa się z pracami objętymi umową nr (...)z dnia 17 września 2008 r. Rozważając przedmiot robót ujętych w omawianej umowie, Sąd, posiłkując się opinią biegłego sądowego Z. K., ustalił, że jej zakres ograniczał się do prac związanych z wymianą pokrycia dachu budynku przy Placu (...)w L.i elementów bezpośrednio związanych z tym pokryciem takich, jak łatanie połaci, wymiana części krokwi, wymiana końcówek krokwi, wymiana okien dachowych, przemurowanie kominów ponad dachem, wymiana obróbek i rynien dachowych, a także wykonania przeciwwagi i ściągów stalowych. Natomiast wykonawcy W. P.prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...)– (...)z siedzibą w P.nie zlecono wymiany innych elementów konstrukcyjnych dachu, w szczególności tych które zostały opisane jako "uszkodzone" w projekcie budowlanym podstawowym autorstwa W. G.. Należy bowiem rozróżnić zakres robót przewidziany w § 1 pkt 1 umowy nr (...)od warunków realizacji prac określonych w pkt 3 § 1 umowy. Inaczej mówiąc wykonanie remontu tynków komina na strychu, o którym stanowiła uchwała nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r., nie jest objęte wcześniejszymi pracami, ani wcześniejszymi zleceniami, w tym wynikającymi z umowy nr (...)z dnia 17 września 2008 r. Nie można zatem, jak chcieli tego powodowie, twierdzić, że uchwała nr (...) narusza ich uzasadniony interes, czy interes innych członków wspólnoty.

Sąd rozstrzygając niniejszą sprawę oparł się przede wszystkim na opinii i opinii uzupełniającej biegłego sądowego Z. K., a także na dokumentach przedstawionych przez strony w toku postępowania w postaci uchwał nr (...)z dnia 17 czerwca 2009 r. i nr (...)z dnia 26 czerwca 2009 r., umowy nr (...)r., kosztorysu ofertowego, protokole odbioru robót budowlanych w obiekcie zabytkowym z dnia 27.03.2009 i protokole kontroli przeprowadzonej przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w dniu 20.10.2009, kosztorysu inwestorskiego oraz faktur VAT, które udowodniły fakt zawierania się czynności objętych uchwałą nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r. w ramach wcześniej zleconych, a nie wykonanych, prac określonych umową nr (...)r.

Mając zaś na względzie dyspozycję art. 235 § 1 k.p.c. Sąd pominął dowody przeprowadzone w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w (...)(sygn. akt I 195/09), w szczególności w postaci zeznań świadków i przesłuchania stron oraz opinii biegłego sądowego H. S.. Zgodnie bowiem z postulatem bezpośredniości postępowania dowodowego powinno się ono toczyć przed sądem orzekającym (por. wyrok SN z dnia 16 czerwca 1967 r., III PRN 9/67, LEX nr 6180; wyrok SN z dnia 28 września 1971 r., II CR 384/71, LEX nr 6993; wyrok SN z dnia 29 marca 1973 r., II CR 75/73, LEX nr 7237). Zgodnie z poglądem judykatury dokonanie przez sąd ustaleń faktycznych na podstawie dowodów, które nie zostały w formalny sposób dopuszczone i przeprowadzone na rozprawie przed sądem pierwszej instancji oraz w określonym zakresie przed sądem odwoławczym, narusza ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności (zob. uzasadnienie wyroku SN z dnia 20 sierpnia 2001 r., I PKN 571/00, OSNP 2003, nr 14, poz. 330). Odstępstwa od tej ogólnej reguły, przewidziane w wymienionym przepisie (a odnoszące się wyłącznie do przeprowadzenia poszczególnych środków dowodowych w ramach pomocy sądowej), zdaniem nauki nie podlegają wykładni rozszerzającej. W konsekwencji jedynie w ramach instytucji pomocy prawnej w postępowaniu przed sądem wezwanym, istniała możliwość do wykorzystania z dowodów przeprowadzonych przed innym sądem. Charakteru pomocy prawnej nie miały jednak czynności procesowe przeprowadzone przed Sądem Rejonowym w (...) w sprawie o sygn. akt I 195/09. Dodatkowo opinia biegłego sądowego H. S.jest nieprzydatna do rozpoznania niniejszej sprawy.

Nadto wnioski dowodowe złożone przez strony a przeprowadzone przez nieuprawniony do rozpoznania sprawy sąd rejonowy były zbędne do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy .

Reasumując, powyższe względy czyniły zasadnym uwzględnienie powództwa w części tj. w zakresie uchylenia, na postawie art. 25 ust. 1 wymienionej ustawy, uchwały nr (...) z dnia 17 czerwca 2009 r., jako naruszającej interes powodów (pkt 1 sentencji wyroku).

Jednocześnie brak jest przesłanek, o jakich mowa w treści art. 25 ust. 1 wymienionej ustawy, przemawiających za uchyleniem uchwały nr (...) z dnia 26 czerwca 2009 r. pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej, co czyniło koniecznym oddalenie przedmiotowego powództwa w tym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo mając na uwadze wynik postępowania, w którym uwzględniono żądanie powodów w połowie (uchylono jedną z dwóch zaskarżonych uchwał). Powodowie ponieśli koszty postępowania w łącznej kwocie 2 239,90 zł, w skład której wchodziła kwota 1 500 zł (k. 164) i kwota 142,90 zł (k. 183) z tytułu zaliczek na poczet wynagrodzenia biegłego, kwota 400 zł z tytułu opłaty od pozwu oraz kwota 180 zł z tytułu udziału w sprawie pełnomocnika procesowego w sprawie i kwota 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa procesowego. Ponieważ powodowie wygrali w połowie należał im się zwrot połowy poniesionych kosztów, czyli 1 119,95 zł. Strona pozwana poniosła zaś koszty udziału w sprawie pełnomocnika procesowego w kwocie 180 zł, koszty płaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł oraz koszty wynagrodzenia biegłego w wysokości 2 385,85 zł; razem 2 582,85 zł. Obrona strony pozwanej była skuteczna w połowie, stąd winna ona otrzymać kwotę 1 291,43 zł. Różnica obu wartości wskazywała, że solidarnemu zasądzeniu od powodów na rzecz strony pozwanej podlegała kwota 171,48 zł (1 119,95 zł - 1 291,43 zł), o czym na podstawie art. 100 k.p.c. orzeczono w pkt. 3 sentencji wyroku.