Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Piwko (spr.)

Sędziowie: SSO Sławomir Buras

SSO Barbara Dziewięcka

Protokolant: protokolant sądowy Beata Wodecka

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2013 r. w Kielcach na rozprawie

sprawy z powództwa J. P. (1), J. P. (2)

przeciwko (...)w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 21 maja 2013 r. sygn. VIII C 891/12

I zmienia zaskarżony wyrok:

1.  w punkcie II (drugim) i zasądza od (...)w W.na rzecz J. P. (1)i J. P. (2)po 2912,56 (dwa tysiące dziewięćset dwanaście i 56/100) złotych z ustawowymi odsetkami od kwot po 2815 (dwa osiemset piętnaście) złotych od 11 marca 2011 roku;

2.  w punkcie III (trzecim) i zasądza 5097 (pięć tysięcy dziewięćdziesiąt) złotych zamiast 3486,19 złotych;

3.  w punkcie IV (czwartym) w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie o kosztach sądowych należnych od J. P. (2)i J. P. (1)i nakazuje pobrać od (...)w W.335,43 (trzysta trzydzieści pięć i 43/100) złotych zamiast 268 złotych,

II oddala apelację w pozostałej części;

III zasądza od (...)w W.na rzecz J. P. (2)i J. P. (1)po 446 (czterysta czterdzieści sześć) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 1088/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 maja 2013r. w sprawie VIII C 891/12 Sąd Rejonowy w Kielcach zasądził od pozwanego (...) w W.na rzecz powodów J. P. (2)i J. P. (1)kwoty po 17144,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. W punkcie III wyroku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 3486,19 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, zaś w punkcie IV nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – tego Sądu – od powodów kwotę 67,42 zł, a od pozwanego kwotę 268 zł – tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny, z którego wynika, że w dniu 20 grudnia 2010r. powodowie zawarli umowę z(...)biurem podróży(...)na mocy której zobowiązali się udostępnić autokar S. I.o numerze rej. (...)stanowiący ich własność na okres od 4 do 11 stycznia 2011r. celem wykonania przejazdu na trasie T.-B.-W.-R.-N.-F.-T.-W.-K.. Ww. biuro podróży zobowiązało się natomiast do zapłaty w ramach wynagrodzenia kwoty 4000 €. Powodowie ponieśli koszt przetłumaczenia wskazanej umowy na język polski w wysokości 240 zł. W dniu 4 stycznia 2011r. autokar J. P. (2)i J. P. (1), kierowany przez Z. K., uczestniczył w kolizji drogowej, której sprawcą był B. P. G., kierujący pojazdem m-ki R. (...)o numerze rej. (...)z naczepą nr rej.(...). Sprawca legitymował się międzynarodowymi polisami ubezpieczeniowymi(...)(dla samochodu) i (...)(dla naczepy), wydanymi wobec zawarcia umowy ubezpieczenia z G. B.. Autokar powodów został uszkodzony w stopniu uniemożliwiającym dalszą podróż, zaś powodowie nie dysponowali wówczas autokarem zastępczym, w wyniku czego przekazali oni usługę wobec biura podróży do wykonania S. R.. Nowy przewoźnik wykonał usługę własnym autokarem, za co J. P. (2)zapłacił mu kwotę 4000 €. Powodowie w styczniu 2011r. częściowo naprawili autokar, w związku z czym ponieśli koszty w wysokości 7514,26 zł. J. P. (2)w dniu 9 lutego 2011r. zgłosił wystąpienie szkody (...) S.A.w S.jako korespondentowi zagranicznemu na terenie P. (...)Powód domagał się odszkodowania w zakresie przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia oraz utraconego dochodu w kwocie 4000 €. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego (...) S.A.w S.wypłaciło na rzecz J. P. (2)sumę 7295 zł, ustalając, że taka była wysokość szkody. Jednocześnie odmówiło wypłaty utraconego zarobku. Powód zlecił ustalenie kosztów likwidacji szkody stowarzyszeniu rzeczoznawców samochodowych (...) S.A.w W., za co zapłacił wynagrodzenie w kwocie 184,50 zł. Koszty te ustalone zostały na sumę 54830,39 zł. Następnie powód zwrócił się z tożsamym wnioskiem do (...) S.A., która ustaliła koszt naprawy pojazdu w wysokości 53219 zł. Wobec powyższego J. P. (2)pismem z dnia 26 lipca 2011r. zażądał od (...)w W.dopłaty odszkodowania w ramach kosztów naprawy w kwocie 37281,75 zł, zwrotu kwoty 195,12 zł za tłumaczenie umowy przewozu i wypłatę równowartości 2000 € jako utraconego zysku. (...)w W.przekazało odnośne pismo (...) S.A.w S., które odmówiło wypłaty dalszego odszkodowania. Opierając się na wnioskach opinii biegłego J. C.Sąd Rejonowy ustalił, że całkowity koszt naprawy uszkodzonego autokaru powodów wynosi 41434,92 zł netto (50964,95 zł brutto).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał częściowo zasadność powództwa. Wskazał, że odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę prawną w art. 123 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...), zaś powodowie są uprawnieni do dochodzenia roszczeń bezpośrednio od pozwanego na zasadzie art. 19 ust. 3 tej ustawy. Sąd Rejonowy podniósł, że sporną w sprawie jest jedynie kwestia wysokości należnego powodom odszkodowania. Sąd I instancji nie miał wątpliwości co do tego, że w ramach odszkodowania powodom przysługuje zwrot kosztów naprawy pojazdu, przy czym podzielił wnioski opinii biegłego w zakresie wysokości tych kosztów, przyjmując je na sumę 41434,92 zł netto (50964,95 zł brutto). W tej też części powództwo zostało uwzględnione i na rzecz każdego z powodów zasądzona została kwota 17069,56 zł, stanowiąca (po jej podwojeniu) różnicę pomiędzy całkowitym kosztem naprawy autokaru a kwotą już wypłaconą w ramach odszkodowania przez (...) S.A.w S.[(41434,92 zł – 7295,80 zł) : 2]. Jako zasadne Sąd Rejonowy ocenił także żądanie powodów w zakresie zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy w wysokości 150 zł i z tego tytułu zasądził na ich rzecz kwoty po 75 zł. Datą początkową należnych odsetek Sąd I instancji uznał 11 marca 2011r., zatem dzień następujący po upływie terminu właściwego dla wypłaty odszkodowania. Sąd Rejonowy nie uznał natomiast zasadności żądania w zakresie kwoty 5630 zł, stanowiącej równowartość utraconego dochodu oraz kwoty 195,12 zł, wydatkowanej przez powodów na przetłumaczenie umowy przewozu. W tej części w ocenie Sądu i instancji powodowie powództwa nie udowodnili. Sąd Rejonowy wskazał, że J. P. (2)i J. P. (1)z pewnością ponieśli straty w związku z niewykonaniem zawartej z biurem podróży umowy, jednakże nie wykazali precyzyjnej wysokości tych strat, bowiem przedłożona przez nich kalkulacja nie uwzględniała okoliczności takich jak wynagrodzenie kierowców, należnych im diet, zakwaterowania, kosztów wyżywienia, ewentualnych opłat i należności drogowych czy opłat za parkingi. Sąd I instancji niezasadnym uznał również żądanie zwrotu kosztów tłumaczenia umowy zawartej z biurem podróży, skoro fakt jej zawarcia ani należne powodom wynagrodzenie nie było przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Wobec częściowego uwzględnienia powództwa, Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu oparł na treści art. 100 k.p.c., częściowo je rozdzielając przy przyjęciu, że powodowie wygrali sprawę w 0,799 częściach. O kosztach sądowych Sąd I instancji orzekł na zasadzie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w tożsamych proporcjach.

Powyższy wyrok J. P. (2) i J. P. (1) w części oddalającej powództwo zaskarżyli apelacją. Zarzucili naruszenie art. 227 i 233 k.p.c., polegające na pominięciu wyjaśnienia i ustalenia istotnej dla rozstrzygnięcia okoliczności, a więc nieprzeprowadzeniu prawidłowego postępowania dowodowego i nierozważeniu w sposób bezstronny i wszechstronny zeznań świadka S. R. i wyjaśnień J. P. (2) oraz dowodów w postaci przedłożonej przez powodów kalkulacji utraconych korzyści i umowy zawartej z biurem (...) na okoliczność utraconych korzyści. Skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku w jego punkcie II i zasądzenie od pozwanego kwoty 5630 zł (tytułem utraconych korzyści) i 195,12 zł (jako kosztów tłumaczenia umowy), ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 25 listopada 2013r. powodowie poparli apelację.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Zakresem kognicji Sądu odwoławczego – wobec zakresu zaskarżenia – objęta jest jedynie kwestia oddalenia powództwa w części dotyczącej żądania zwrotu utraconych korzyści oraz kosztów tłumaczenia umowy zawartej przez powodów z białoruskim biurem podróży.

Zgodzić się należy ze stanowiskiem skarżących, że Sąd Rejonowy niezasadnie przyjął, iż powództwo w tej części nie zostało udowodnione. Przede wszystkim wskazania wymaga, że Sąd ten bardzo pobieżnie ocenił wartość dowodową umowy zawartej przez J. P. (2)i J. P. (1)z biurem (...)(k. 31). Dogłębna analiza jej treści pozwalała na ustalenie, że powodów nie obciążały takie koszty, jak opłaty za parkingi, koszty zakwaterowania i wyżywienia kierowców, zapłata za drogi wP. S.naW., we W.i w C.oraz wszelkie opłaty na B. (pkt 1.2.1, 1.2.3, 1.2.6. i 1.2.7 umowy, k. 31v). Wskazane koszty zgodnie z treścią umowy obciążały zleceniodawcę, czyli biuro (...), zaś to właśnie te wydatki zdaniem Sądu Rejonowego uniemożliwiły ustalenie wysokości utraconych przez powodów korzyści. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd I instancji nieprawidłowo przyjął, iż do ich pokrycia zobowiązani byli powodowie. Stanowisko takie nie znajduje żadnej podstawy i w pełni podzielić należy zarzut apelacji w tym zakresie. Bezsporną była również kwota wynagrodzenia, jaką mieli otrzymać za wykonanie usługi powodowie, a także fakt, że wynagrodzenie to de facto wypłacone zostało przewoźnikowi zastępczemu w osobie S. R.. Nie ulega więc wątpliwości, że jest to utracony dochód, jaki powodowie mogliby uzyskać, gdyby umowę wykonali. J. P. (2)i J. P. (1)domagali się jego zwrotu w wysokości pomniejszonej o koszty paliwa, diet kierowców (które wbrew twierdzeniu Sądu Rejonowego wskazali w kalkulacji – k. 52) i amortyzacji autokaru, które obliczyli łącznie na sumę 8810 zł. Dodać należy, że kalkulacja dokonana przez powodów jest dokładna i rzetelna. Uwzględnia ona takie czynniki, jak kurs euro w dacie zdarzenia, zużycie paliwa przez autokar, który uległ uszkodzeniu i trasę wycieczki. Dane te są jednoznaczne, nie budzą wątpliwości i pozwalają na precyzyjne obliczenie kosztów wycieczki, których pokrycie pozostawało w gestii powodów, a tym samym (po ich odjęciu od wynagrodzenia umownego) – konkretnej wysokości utraconych przez powodów korzyści, które również objęte być powinny odszkodowaniem. W ocenie Sądu Okręgowego prawidłowo dokonana ocena materiału dowodowego, zwłaszcza dowodów w postaci umowy z biurem podróży i kalkulacji kosztów – pozwalała Sądowi Rejonowemu na uwzględnienie powództwa w tej części, bowiem udowadniała je w stopniu niezbędnym dla rozstrzygnięcia i w sposób niewątpliwy. Dodać w tym miejscu należy, że dla właściwej oceny powództwa w części dotyczącej zwrotu utraconych korzyści przedmiotem rozpoznania winna być również – a w zasadzie przede wszystkim – umowa zawarta przez powodów z biurem podróży, zatem przetłumaczenie jej na język polski było niezbędne. Prowadzi to do konkluzji, że żądanie J. P. (2)i J. P. (1)również w zakresie zwrotu kosztów tłumaczenia należało uwzględnić. Wydatki na tłumaczenie były bowiem celowe i pozostają w bezpośrednim związku przyczynowym ze zdarzeniem stanowiącym podstawę faktyczną wypłaty odszkodowania. Reasumując, zdaniem Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie również w części obejmującej żądanie zwrotu utraconych korzyści i kosztów tłumaczenia. Dochodzona przez nich z tego tytułu kwota to wartość szkody w postaci lucrum cessans ( art.361§2k.c)

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił wyrok w zaskarżonym zakresie (w jego punkcie II) i zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwoty po 2912,56 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 marca 2011r.

Zmiana rozstrzygnięcia co do meritum prowadzi do uznania, że J. P. (2) i J. P. (1) wygrali sprawę w całości. Uzasadnia to zatem rozstrzygnięcie o kosztach procesu na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i prowadzi do modyfikacji zaskarżonego wyroku w jego punkcie III poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwoty 5097 zł zamiast kwoty 3486,19 zł z tego tytułu, a także uchylenia rozstrzygnięcia o kosztach sądowych należnych od powodów na rzecz Skarbu Państwa i nakazaniu ich pobrania w całości od pozwanego.

Sąd Okręgowy na zasadzie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w części dotyczącej żądania odsetek od zasądzonej kwoty od dnia 10 marca 2011r. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że w tym dniu upływał termin, w jakim wypłacone powinno zostać odszkodowanie, zatem początkowym terminem odsetek winien być dzień następny, tj. 11 marca 2011r.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądzając od (...)w W.na rzecz J. P. (2)i J. P. (1)kwoty po 446 zł, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powodów w osobie radcy prawnego w kwocie 600 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz uiszczona przez nich opłata od apelacji w wysokości 282 zł.

SSO B.DziewięckaSSOB. Piwko SSO S.Buras