Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Opolu V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Janicka-Jerzyk

Protokolant: st.sekr.sądowy Katarzyna Bogacz

po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w O.

przeciwko D. K.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego D. K. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w O. kwotę 48449,86 zł. ( 48449,86 zł. złoty) wraz z ustawowymi odsetkami od kwot :

- 47710,95 zł. od dnia 19.05.2012r. do dnia zapłaty;

- 263,10 zł od dnia 20.06.2012 r. do dnia zapłaty;

- 475,81 zł od dnia 20.06.2012 r. do dnia zapłaty;

- oraz ustawowe odsetki od kwoty 2000,00 zł. za okres od dnia 19.05.2012r. do dnia 03.06.2013r.

oraz kwotę 6140,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu , w tym kwotę 3617,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

2. w pozostałym zakresie postępowanie umarza;

3. oddala wniosek pozwanego o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty.

Sygn. akt V GC 1746/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7.08.2012r. powód (...) sp. z o.o. w O. wniósł o wydanie nakazu zapłaty nakazującego pozwanemu D. K. zapłatę na jego rzecz kwoty 50.449,86 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał m.in., iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej strony zawierały transakcje sprzedaży towarów, w ramach których pozwany nabywał u powoda towary wyszczególnione na fakturach VAT. Powód spełnił swe świadczenie wydając pozwanemu zakupiony towar. Pozwany nie uregulował należności pomimo upływu terminu płatności i wystosowanego do niego wezwania do zapłaty z dnia 16.05.2012r.

W sprzeciwie pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości wnosząc o rozłożenie dochodzonej pozwem kwoty na raty i wzajemne zniesienie kosztów procesu. W pierwszej kolejności pozwany zaproponował ugodowe załatwienie sprawy poprzez zawarcie ugody sądowej, w której pozwany zobowiązałby się do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty w 26 ratach, a powód do umorzenia odsetek, nadto strony wzajemnie zniosłyby koszty procesu. W dalszej kolejności pozwany złożył wniosek o rozłożenie zasądzonego świadczenia na 26 rat, z czego 25 po 200,00 zł, a ostatnia w wysokości 449,86 zł z ustawowymi odsetkami od kwot wskazanych w pozwie do dnia zapłaty każdej z rat. Wniosek ten uzasadnił brakiem możliwości finansowych na jednorazowe uregulowanie tak dużej kwoty zadłużenia. Nadto pozwany zarzucił, iż nie otrzymał wezwania do zapłaty, a zatem nie dał powodu do wytoczenia powództwa.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż za okres 10 miesięcy roku 2012r. osiągnął stratę z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości 22.338,71 zł. Faktury kosztowe powoda zostały przez niego zaksięgowane lecz nieopłacone z powodu braku środków finansowych na uregulowanie tych pozycji zobowiązań. Pozwany wskazał, iż posiada nieuregulowane mu przez firmę (...)-med sp. z o.o. w W. należności w kwocie 84.320,21 zł, a także, iż na spłatę posiadanych zaległości wobec kontrahentów, którzy wyrazili zgodę na ratalną spłatę zobowiązań zaciągnął w dniu 16.04.2012r. i wydatkował pożyczkę w kwocie 90.000,00 zł. Pozwany wskazał, iż na utrzymaniu posiada niepracującą żonę i dwoje dzieci w wieku szkolnym, zaś pomoc finansową w utrzymaniu rodziny świadczy mu jego matka. Pozwany wyraził stanowisko, iż tylko rozłożenie na raty dochodzonej pozwem kwoty umożliwi mu dalsze prowadzenie działalności gospodarczej w trudnych obecnie warunkach rynkowych i pozyskanie środków niezbędnych na uregulowanie zobowiązań wobec powoda. Pozwany dodał, iż posiada zobowiązania wobec innych kontrahentów z terminem wymagalności z ubiegłego roku kalendarzowego, które stara się proporcjonalnie zaspakajać, a nadto zobowiązania publicznoprawne w wysokości 140.476,62 zł, w tym wobec ZUS, których egzekucja prowadzona jest przez Naczelnika Urzędu Skarbowego, co oznacza niemożność natychmiastowego wykonania wyroku zapadłego w nin. procesie i dodatkowo uzasadnia wniosek o rozłożenie świadczenia na raty.

Powód w odpowiedzi na sprzeciw podtrzymał powództwo informując, iż nie akceptuje propozycji ugodowej pozwanego. Ustosunkowując się do zarzutu pozwanego niedoręczenia mu wezwania do zapłaty powód przedłożył odpis wezwania do zapłaty z dnia 2 lipca 2012r. wraz z potwierdzeniem nadania. Powód wyjaśnił, iż wykluczenie zawarcia ugody nie jest przejawem złej woli powoda lecz wynika z faktu, iż powód posiada polisę ubezpieczeniową w zakresie prowadzonych przez niego transakcji handlowych, w tym transakcji z pozwanym będących przedmiotem nin. procesu. Zawarta polisa wyklucza w sposób wyraźny możliwość zawarcia ugody, co skutkowałoby utratą przez powoda ochrony ubezpieczeniowej.

Na rozprawie w dniu 3.06.2013r. powód ograniczył powództwo o kwotę 2.000,00 zł uiszczoną przez pozwanego na rachunek powoda w dniu 3.06.2012r. Powód sprzeciwił się również rozłożeniu zasądzonego świadczenia na raty, zarzucając, iż pozwany nie wykazał zasadności zastosowania tej instytucji wobec jego osoby. Nadto powód argumentował, iż pozwany przez okres ponad roku nie uregulował jego należności w żadnej części, wobec czego rozłożenie jej na dalsze raty na okres 2 lat powodowałoby znaczące utrudnienie dla powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W ramach i na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej pozwany D. K. nabył u powoda (...) sp. z o.o. w O., w okresie marca-kwietnia 2012r., materiały instalacyjne takie jak kabel, obudowy, wtyczki i złączniki o wartości łącznej 52.449,86 zł. Terminy płatności za w/w towary ustalone na 60-dni upłynęły w dniach 18.05.2012r. i 19.06.2012r. Pozwany nie uregulował w/w płatności w żadnej części, wobec czego powód wystosował do pozwanego wezwanie do zapłaty z dnia 29.06.2012r. i z dnia 2 lipca 2012r. , wyznaczając pozwanemu dodatkowy termin na zapłatę do dnia 10 lipca 2012r., pod rygorem wystąpienia na drogę sądową. Wezwania pozostały bezskuteczne.

Dowód: bezsporne, a nadto: odpis z KRS powoda k. 9-12, faktury VAT wraz z wydrukiem stanu rozrachunków stron k. 13-16, wezwania do zapłaty z dowodem nadania k. 17-18.

Pozwany D. K. prowadzi działalność gospodarczą w branży budowlanej-instalacyjnej od 2003r. Działalność przynosi straty. Pozwany posiada z tytułu tej działalności wymagalne zadłużenie wobec 4-5 kontrahentów, którzy dochodzą swych roszczeń w procesach sądowych wytoczonych przeciwko pozwanemu, a także wymagalne zadłużenie publicznoprawne wobec ZUS ( ok. 30 tys zł) i Urzędu Skarbowego, sięgające jeszcze roku 2011r. Wobec Urzędu Skarbowego pozwany zalega też na kwotę ok. 72 tys zł wymagalną od kwietnia 2012r. oraz posiada bieżące zaległości z tytułu podatku VAT. Wobec pozwanego toczą się sądowe i administracyjne postępowania egzekucyjne. Globalne zadłużenie pozwanego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wynosi ok. 270 tys zł. Część zadłużenia wobec kontrahentów regulowana jest przez pozwanego w drodze ratalnej, jednak bez zawarcia pisemnych porozumień w tym zakresie.

Pozwany zamieszkuje wraz z rodziną w G., w wynajętym domu jednorodzinnym. Małżonka pozwanego zatrudniona jest na okres próbny z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 1,1 tys zł. Na utrzymaniu małżonkowie posiadają 2 dzieci w wieku szkolnym.

Aktualnie pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zatrudnia 3 pracowników. Do prowadzonej działalności gospodarczej pozwany wykorzystuje 5 pojazdów, z czego 3 stanowią jego własność (dwa dostawcze i jeden osobowy ). Łączna wartość tych pojazdów wg szacunku pozwanego wynosi ok 35. tys zł. Pozostałe dwa pojazdy dostawcze są przedmiotem umów leasingu, przy czym raty leasingowe, spłacane na bieżąco wynoszą łącznie 4,3 tys zł m-cznie. Oprócz tego pozwany posiada sprzęt w postaci elektronarzędzi, drabin i rusztowań o wartości ok. 6o tys zł. Firma pozwanego zarejestrowana jest w wynajętym pomieszczeniu w G., za które czynsz, regulowany na bieżąco wynosi 450 zł m-cznie. Wynagrodzenia pracownicze pozwany reguluje na bieżąco, w łącznej kwocie 6 tys zł m-cznie.

Pozwany nie posiada żadnych wartościowych przedmiotów wchodzących w skład majaku osobistego, posiadane samochody firmowe wykorzystuje również do celów prywatnych.

W dniu 31.05.2013r. pozwany przelał na rachunek powoda na poczet jednej z dochodzonej pozwem faktur VAT kwotę 2 tys zł.

Dowód: zeznania pozwanego D. K. k. 81-83, uproszczony bilans k. 35, zapisy z księgi przychodów pozwanego k.36, pismo pozwanego do Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 15.06.2012r. k.37-38, zajęcie wierzytelności pozwanego k. 39-40, deklaracja (...) dot. pożyczki k.41-43, dowody przelewów na rzecz wierzycieli pozwanego k.44-55, dowód zapłaty z dnia 31.05.2013r. na rachunek powoda k. 79.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, z uwzględnieniem jego ograniczenia na ostatniej rozprawie, wynikającego z dokonanej w tym samym dniu 3.06.2013r. wpłaty przez pozwanego na rachunek powoda kwoty 2.000,00 zł na poczet należności z faktury VAT nr (...)

Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia zgłoszonego przez pozwanego wniosku o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty oraz o wzajemne zniesienie kosztów procesu pomiędzy stronami.

Stan faktyczny sprawy był niesporny. Pozwany nie kwestionował roszczenia powoda wynikającego z przedłożonych faktur VAT, wysokości ani dat wymagalności poszczególnych kwot. Zarzucił wprawdzie, iż powód nie doręczył mu przedsądowego wezwania do zapłaty czym spowodował zbędne wytoczenie sporu, jednak zarzut ten w świetle przedstawionego przez powoda dowodu nadania wezwania do zapłaty i okoliczności faktycznych wynikających z zeznań samego pozwanego Sąd ocenił jako bezzasadny. Pozwany przyznał bowiem, iż zobowiązania wobec powoda, pomimo jego wymagalności nie uregulował, która to okoliczność już sama w sobie potwierdza, iż wytoczenie powództwa było działaniem celowym.

Jak wynika z zeznań pozwanego i dołączonej przez niego wybiórczo do sprzeciwu dokumentacji dotyczącej jego sytuacji majątkowej i finansowej (podkreślić należy w tym miejscu, iż pozwany, mimo zobowiązania Sądu z dnia 8.04.2013r. (k. 74 akt sprawy) nie przedłożył dokumentacji pozwalającej na pełniejszą weryfikację jego aktualnej sytuacji finansowej i majątkowej oraz możliwości płatniczych) pozwany od dłuższego już czasu kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej w warunkach niewypłacalności o jakiej mowa w przepisach prawa upadłościowego i naprawczego. Pozwany z tytułu prowadzonej w roku 2012r. działalności gospodarczej odnotował znaczną stratę, nie reguluje terminowo zobowiązań, których wymagalność sięga jeszcze roku 2011r., posiada wymagalne zobowiązania wobec kontrahentów, które dochodzone są na drodze sądowej i egzekucyjnej oraz dochodzone na drodze egzekucyjnej zobowiązania publicznoprawne. Nadto znamiennym jest, iż pozwany wybiórczo reguluje tylko niektóre zobowiązania takie jak raty leasingowe, wynagrodzenia pracowników, czynsz najmu biura, media, tj. takie, które umożliwiają mu faktyczne kontynuowanie działalności gospodarczej. Stan zobowiązań pozwanego przekracza nadto wartość jego majątku. Pozwany nie wykazał przy tym, aby w odniesieniu do jego osoby zachodziły obiektywne okoliczności usprawiedliwiające powstrzymywanie się przez niego ze złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości tj. z których wynikałoby, iż w krótkim czasie możliwe i realne jest odwrócenie jego sytuacji i wyjście ze stanu niewypłacalności.

Zastosowanie instytucji rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty, o jakiej mowa jest w art. 320 k.p.c. możliwe jest tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W szczególności wypadki takie zachodzą gdy ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny spełnienie świadczenia przez pozwanego niezwłocznie lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażało jego lub jego bliskich na niepowetowane straty i byłoby rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W orzecznictwie przyjmuje się jednak, iż możliwość tka nie istnieje, gdy dochodzone przez od pozwanego roszczenie pochodzi z czynu niedozwolonego popełnionego umyślnie, w zamiarze uzyskania korzyści majątkowej. Oznacza to, iż ochrona jaką zapewnia pozwanego art. 320 k.p.c. nie może być stawiana ponad ochronę powoda w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu powoda.

W okolicznościach nin. sprawy Sąd nie doszukał się przesłanek do zastosowania tej instytucji wobec pozwanego. Trudno zaprzeczyć okoliczności, iż sytuacja finansowa pozwanego jest trudna i z pewnością konsekwencje z niej wynikające są odczuwalne dla pozwanego i członków jego rodziny. W ocenie jednak Sądu, pozwany niewątpliwie posiada świadomość swego stanu niewypłacalności, a mimo to konsekwentnie działalność gospodarczą kontynuuje, dokonując samodzielnie i wybiórczo zaspokojenie tylko niektórych ze swych wierzycieli, kosztem innych. Takie postępowanie pozwanego nie może korzystać z ochrony jaką daje pozwanemu przepis art. 320 k.p.c. Przy rozpoznawaniu sprawy nie można pomijać także uzasadnionego interesu powoda, którego roszczenie znacznej wysokości, było dotąd przez pozwanego w całości pomijane w spłatach ratalnych jakich dokonuje pozwany wobec swych innych wierzycieli. Dopiero w toku sprawy, bezpośrednio przed terminem rozprawy pozwany zaspokoił powoda kwotą 2.000,00 zł. Odzyskanie tej kwoty, zważywszy na długi już okres wymagalności roszczenia powoda i całkowitą kwotę zaległości pozwanego, jest dla powoda z pewnością korzyścią nieodczuwalną i mało satysfakcjonującą. W tych okolicznościach rozłożenie pozostałej jeszcze do spłaty kwoty na dalsze raty byłoby usankcjonowaniem pozaprawnego działania pozwanego, który mimo ciążącego na nim obowiązku nie zgłasza wniosku o ogłoszenie upadłości- choćby z możliwością zawarcia układu, gdzie pod nadzorem Sądu byłoby możliwe zawarcie przez niego i wykonywanie układu ratalnego ze wszystkimi wierzycielami na jednakowych zasadach. Takie działanie pozwanego, jak już wyżej zastrzeżono, odbywa się kosztem wierzycieli i nie zasługuje na jakąkolwiek ochronę prawną, w tym poprzez zastosowanie instytucji z art. 320 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach Sąd wydał na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając pozwanego, jako stronę przegrywającą, obowiązkiem zwrotu powodowi poniesionych przezeń kosztów celowego dochodzenia swych praw.