Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Szaj (spr.)

SO Marzenna Ernest

SO Agnieszka Tarasiuk – Tkaczuk

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2014 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w M.

przeciwko Z. B. i S. B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Rejonowego w Myśliborzu z dnia 24 czerwca 2014 roku, sygn. akt I C 48/13

uchyla zaskarżony wyrok w zakresie punktu I i III, znosi postępowanie w zakresie rozprawy w dniu 24 czerwca 2014 roku oraz przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Myśliborzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej.

SSO Marzenna Ernest SSO Tomasz Szaj SSO Agnieszka Tarasiuk – Tkaczuk

Sygn. akt II Ca 1144/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2014 roku, sygn. akt I C 48/13 upr, Sąd Rejonowy w Myśliborzu zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 558,68 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1 listopada 2012 roku, umorzył postępowanie w pozostałym zakresie i zasądził na rzecz powódki kwotę 647,- zł kosztów procesu.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy wydał na podstawie następujących ustaleń faktycznych:

Pozwani zamieszkują lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul (...) , w M. wchodzący w skład zasobów mieszkaniowych Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w M.. Pozwani nie są członkami w.w. Spółdzielni.

W dokumencie stanowiącym analizę konta 204 dla lokalu zajmowanego przez pozwanych o powierzchni 56,23 m. kw. za okres od lipca do października 2012 r. figuruje zadłużenie w wysokości 1.985,30 zł .

Na poczet czynszu bieżącego za okres od lipca do października 2012 r. zaksięgowane zostały wpłaty przy bilansie otwarcia ujemnym na kwotę 152,70 złotych. W styczniu 2012 r. przy wymiarze opłaty 450,12 złotych pozwani nie uiścili żadnej opłaty , dlatego też powódka naliczyła odsetki w kwocie 6,37 złotych. W lutym 2012 r. wymiar opłat czynszowych wynosił 450,12 złotych, a pozwani uiścili dwie wpłaty: po 437,47 złotych. W marcu 2012 r. wymiar opłat czynszowych – 450,12 złotych i rozliczenie wody zwiększyło naliczenie czynszu o 30,59 zł . Zanotowano dwie wpłaty pozwanych po 437,47 złotych oraz zarachowano je na odsetki w kwocie 6,37 złotych. W kwietniu 2012 r. wymiar opłat wynosił 475,54 złotych i taką też kwotę wpłacili na poczet opłat pozwani .

W maju 2012 r. wymiar opłat wynosił 475,54 zł i taką też kwotę wpłacili na poczet opłat pozwani .

W czerwcu 2012 r. wymiar opłat wynosił 475,54 i tyle zostało uiszczone na rzecz Spółdzielni przez pozwanych . W lipcu 2012r. wymiar opłat wyniósł również 475,54 złotych lecz nie odnotowano żadnej wpłaty ze strony pozwanych .

Analiza konta 2014 zawiera podsumowanie po stronie naliczeń w kwocie 3.442,18 złotych, a po stronie wpłat kwotę 3.176,50 złotych.

Wszystkie wpłaty, czynione przez pozwanych faktycznie były zaksięgowane, i zarachowane na czynsz bieżący. Również kwota 384,05 złotych wpłacona w sierpniu 2004 roku i 376,60 ze stycznia 2005 roku zostały zaksięgowane na czynsz bieżący na konto 241 i mają odzwierciedlenie w analizie konta 204.

W dniu 13 listopada 2012 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z siedzibą w M. wezwała pozwanego S. B. do zapłaty kwoty 1.985,30 zł z tytułu zaległego czynszu w kwocie 1.924,13 zł oraz odsetek w kwocie 61,17 zł .

Na rzecz powódki , w toku niniejszego postępowania pozwani dokonali następujących wpłat :

- kwotę 475, 54 zł wpłaconą w dniu 20.03.2013 r. na poczet czynszu za lipiec 2013 r.( zarachowana została przez powódkę na poczet czynszu za lipiec 2013 r. )

-kwotę 475,54 wpłaconą w dniu 22.04.2013 r. na poczet czynszu za sierpień 2012 r.

-kwotę 475,54 zł wpłaconą w dniu 22.04.2013 r. na poczet czynszu za wrzesień 2012 r.

-kwotę 475,54 zł wpłaconą 9.05.2013 r. na poczet czynszu za październik 2012 r

- kwotę 475,54 zł wpłaconą 20.05.2013 r. na poczet czynszu za listopad 2012 r (zarachowana została przez powódkę na poczet czynszu za okres nieobjęty pozwem – za listopad 2013 r. )

Zgodnie z § 71 pkt 3 Statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w M. osoby nie będące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są zobowiązane do uczestniczenia w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, a także częściach stanowiących mienie spółdzielni, uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowi Spółdzielni oraz uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokali, nieruchomości wspólnych oraz stanowiących mienie spółdzielni. Obowiązki te wykonywać maja poprzez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie Spółdzielni .

Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał art. 4 1 ¹. ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 18. ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U.2005.31.266 j.t.). Wysokość odszkodowania należna od osoby, która utraciła tytuł prawny do lokalu znajdującego się w zasobach mieszkaniowych powodowej spółdzielni poprzez wykluczenie i pozbawienie statusu członka spółdzielni mieszkaniowej odpowiada wysokości czynszu lub innych opłat za używanie lokalu jakie właściciel mógłby uzyskać z tytułu najmu lokalu dotychczas zajmowanego przez lokatora, który utracił tytuł prawny do lokalu.

W przypadku pozwanych wysokość tego odszkodowania należałoby obliczyć jako sumę poszczególnych składników: opłaty remontowej, eksploatacyjnej, centralnego ogrzewania stałego i zmiennego, ciepłej wody, zimnej wody, ścieków, wywozu odpadów i odsetek od zaciągniętego kredytu, podatku od nieruchomości; co podnosiła również powódka.

Sąd Rejonowy uznał, że kontrola wysokości ostatecznie dochodzonego roszczenia także po częściowym cofnięciu powództwa, wykazała ,że została ona ściśle udowodniona przez powódkę

Sąd Rejonowy wskazał, że pozwani ograniczyli się wyłącznie do gołosłownych twierdzeń spłaty zadłużenia. Nadto samowolnie i według sobie tylko znanych zasad „rozliczają” swoje zadłużenia względem Spółdzielni . Przedstawiają dowody uiszczenia opłat bieżących i zaległych, żądając ich zarachowania np. na zadłużenie z lat 2004-2006 . Tym samym – ich twierdzenia co do nadpłaty są zupełnie pozbawione wiarygodności i nie znajdują oparcia w przedkładanych przez nich dowodach wpłat i dokumentów księgowych Spółdzielni.

Rozstrzygając o kosztach procesu przywołał z art. 98 § 1 k.p.c. wskazując, że w przypadku cofnięcia powództwa, za stronę przegrywającą proces uznaje się stronę powodową.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli pozwani, zaskarżając wyrok w zakresie punktu I i III, zarzucili naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. przez błąd w ustaleniach faktycznych polegający na braku dokonania ustaleń w zakresie zgłoszonych do potrącenia kwot,

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przez uznanie, że strona powodowa wykazała zasadność roszczenia w kwocie 558,68 zł,

3.  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie pisemnego uzasadnienia w sposób uniemożliwiający merytoryczną polemikę.

Wskazując na te zarzuty pozwani wnieśli o zmianę wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, ewentualnie zastosowanie art. 100 k.p.c. Dodatkowo ewentualnie wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych okazała się uzasadniona, zaś kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku doprowadziła do stwierdzenia nieważności postępowania, co uzasadnia na podstawie art. 374 k.p.c. rozpoznanie sprawy przez Sąd Okręgowy na posiedzeniu niejawnym.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Rejonowy, pomimo, iż nie wydał w tym względzie formalnego postanowienia, rozpoznawał sprawę w postępowaniu zwykłym, albowiem w dniu 24 października 2013 roku (k – 122) Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, a zatem rozstrzygnięcie sprawy na ten moment w ocenie Sądu wymagało wiadomości specjalnych, stąd zgodnie z art. 505 ⁷ k.p.c., postępowanie winno się toczyć z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym.

W niniejszej sprawie obie strony były reprezentowane przez zawodowych pełnomocników, co skutkuje koniecznością dokonywania im doręczeń zgodnie z art. 133 § 3 k.p.c. Na rozprawie w dniu 17 czerwca 2014 roku Przewodniczący zamknął rozprawę, a Sąd postanowił na podstawie art. 326 § 1 k.p.c. odroczyć ogłoszenie wyroku do dnia 24 czerwca 2014 roku.

W dniu 24 czerwca 2014 roku, pod nieobecność pełnomocników stron, Sąd otworzył zamkniętą rozprawę na nowo, rozpoznał wnioski dowodowe pozwanych i Przewodnicząca zamknęła rozprawę zaś po naradzie Sąd wydał wyrok. W konsekwencji uznać należy, że wyrok został wydany po rozprawie w dniu 24 czerwca 2014 roku o terminie której to nie zostały prawidłowo zawiadomione strony – tj. ich pełnomocnicy, co pozbawiło ich możności uczestniczenia w rozprawie, a zatem z winy Sądu obie strony postępowania zostały pozbawione możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.), co skutkuje stwierdzeniem nieważności postępowania, por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 1956 roku, II CR 1001/54, OSNCK 1956, nr 4, poz. 113.

Zawiadomienie pełnomocników stron na rozprawie w dniu 17 czerwca 2014 roku o terminie posiedzenia jawnego wyznaczonego celem ogłoszenia wyroku (art. 326 § 2 k.p.c.) nie jest równoznaczne z zawiadomieniem ich o terminie rozprawy, która została przeprowadzona w dniu 24 czerwca 2014 roku. W zawiadomieniu bowiem w sposób wyraźny określono cen posiedzenia (art. 150 pkt 4 k.p.c.) – tj. ogłoszenie wyroku. Niedopuszczalne było zatem prowadzenie innych czynności, w szczególności przeprowadzenie rozprawy. Przeprowadzenie rozprawy byłoby dopuszczalne wyłącznie, gdyby obie strony były w dniu 24 czerwca 2014 roku należycie reprezentowane przez obecnych pełnomocników. W przeciwnym przypadku Sąd winien był rozprawę odroczyć i zawiadomić o jej terminie pełnomocników stron.

Z tych względów na podstawie art. 386 § 2 k.p.c. należało uchylić wyrok w zaskarżonej części, znieść postępowanie w zakresie rozprawy w dniu 24 czerwca 2014 roku oraz przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Rejonowy winien na nowo, po prawidłowym zawiadomieniu pełnomocników stron o terminie rozprawy, rozpoznać wnioski pozwanych, wyjaśnić kwestie podstawy prawnej żądania pozwu, albowiem przywołane w uzasadnieniu wyroku podstawy nawzajem się wykluczają i po dokonaniu oceny materiału dowodowego, wydać orzeczenie. Sąd Rejonowy winien, o ile dojdzie do sporządzenia uzasadnienia wyroku, sporządzić je przy respektowaniu zasad wynikających z art. 328 § 2 k.p.c., tj. powinno zawierać ustalenia faktów, dowodów i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Rażącym naruszeniem prawa materialnego jest przy tym powoływanie jako podstawy prawnej dwóch nawzajem się wykluczających instytucji. Niezrozumiałe jest także uzasadnienie orzeczenia w zakresie orzeczenia o kosztach procesu, albowiem uzasadnienie to nie odpowiada tenorowi rozstrzygnięcia w punkcie III. Sąd bowiem wskazał, że w razie cofnięcia pozwu za stronę przegrywającą uważa się powoda, zaś zasądził koszty od pozwanych w całości.

SSO Marzenna Ernest SSO Tomasz Szaj SSO Agnieszka Tarasiuk – Tkaczuk