Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2013 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Bombała

Protokolant: Damian Kotarski

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa małoletniej B. R. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową M. K.

przeciwko A. R.

o alimenty

oddala powództwo.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9.01.2013 r. M. K. działając w imieniu małoletniej B. R. wniosła o zasądzenie od pozwanego A. R. na rzecz małoletniej alimentów w kwocie 300 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania powódka wskazała, iż ojciec małoletniej, syn pozwanego K. R., nie realizuje ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, alimenty są płacone z funduszu alimentacyjnego. Aktualnie nie pracuje, nie ma możliwości wniesienia przeciwko niemu pozwu o podwyższenie alimentów. Podała, że dziadek małoletniego posiada stałą pracę, wynajmuje dwa mieszkania. Twierdziła, że utrzymuje się ona z zasiłku na niepełnosprawne dziecko w wysokości 801 zł miesięcznie oraz dodatku do zasiłku w kwocie 100 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 14.03.2013 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Środzie Śląskiej z dnia 13.12.2011 r. w sprawie sygn. akt III RC 212/11 K. R. zobowiązał się płacić na rzecz małoletniej alimenty w wysokości 500 złotych miesięcznie.

Przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej, sygn. akt III RC 24/13, toczy się postępowanie z powództwa M. K. działającej w imieniu małoletniej B. R. o zasądzenie na rzecz małoletniej alimentów od babci małoletniej D. R.. Przed Sądem Rejonowym w Środzie Śląskiej, sygn. akt III RNsm 238/12, toczy się postępowanie z wniosku M. K. przy udziale K. R. o pozbawienie władzy rodzicielskiej nad małoletnią i zakaz kontaktów oraz zbliżania się do małoletniej.

(dowód: - akta sprawy sygn. akt III RC 212/11

- kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej z dnia 29.01.2013r.,

sygn. akt III RC 24/13 i z dnia 7.11.2012 r. sygn. akt III RNsm 238/12 – k. 69-72 )

Ojciec małoletniej początkowo nie płacił zasądzonych od niego na rzecz małoletniej alimentów. Komornik sądowy prowadził przeciwko dłużnikowi postępowanie egzekucyjne, powstała zaległość za okres dłuższy niż 6 miesięcy, na dzień 10.12.2012 r. wynosiła 2.007,79 zł, świadczenia z funduszu alimentacyjnego – 4.714,50 zł. Komornik sądowy wniósł o wpisanie dłużnika w rejestrze dłużników niewypłacalnych.

(dowód: - wniosek o dokonanie wpisu w rejestrze dłużników niewypłacalnych – k. 5-6

- zaświadczenie komornika sądowego z dnia 10.12.2012 r. i 24.12.2012 r. – k. 7 )

Małoletnia zamieszkuje z matką oraz jej rodzicami w G.. Matka dziecka nie partycypuje w kosztach utrzymania domu, które obejmują: wodę 190 zł, energię 400 zł, ogrzewanie 900 zł, wywóz śmieci 30 zł, szambo 240 zł, wszystkie pieniądze, jakie dostaje, przeznacza na utrzymanie córki. Koszty utrzymania dziecka obejmują: rehabilitację: 480 zł miesięcznie, dojazdy na rehabilitację 250 zł miesięcznie, wyżywienie 500 zł miesięcznie, leki 100 zł miesięcznie, pampersy, kosmetyki 100 zł miesięcznie.

Matka dziecka nie pracuje, uczy się. Matka powódki otrzymuje alimenty z MOPS w kwocie 500 zł miesięcznie, otrzymuje z MOPS zasiłek opiekuńczy na dziecko w kwocie 801 zł miesięcznie, zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie oraz dodatek do zasiłku w kwocie 60 zł miesięcznie.

Małoletnia jest niepełnosprawna, cierpi na zespół (...), wymaga rehabilitacji. Małoletnia wykazuje obniżoną sprawność ruchową, uczęszcza na terapię psychologiczną, logopedyczną

Pozwany nie utrzymuje kontaktu z wnuczką.

(dowód: - przesłuchanie powódki – k. 43

- decyzja Prezydenta W. z dnia 25.01.2013 r. – k. 21

- zaświadczenia z dnia 16.10.2012 r., 25.04.2013 r., 10.12.2012 r., 15.03.2013 r.,

18.04.2011 r., 18.01.2013 r.,19.04.2013 r. i 28.03.2013 r. – k. 59-66

- karta informacyjna z dnia 8.04.2013 r. – k. 67

- faktury VAT z dnia 24.04.2013r., 29.04.2013r., 7.05.2013r. i 13.05.2013 r. – k. 76-82

- decyzja MOPS z dnia 18.04.2013 r. – k. 74-75

- zeznania świadka D. K. – k. 84-85 )

Pozwany mieszka z obecną żoną w S., ma dwie córki, które są na utrzymaniu rodziców, jedna z nich jest pełnoletnia, druga ma 8 lat.

Pozwany jest zatrudniony jako nauczyciel w Zespole Szkół (...) we W. i w okresie od września 2012 r. do lutego 2013 r. jego wynagrodzenie wyniosło 1.203,84 zł brutto miesięcznie, tj. 910,31 zł netto miesięcznie. W 2011 r. pozwany uzyskał dochód w wysokości 19.724 zł brutto z tytułu stosunku pracy oraz 1.620 zł z tytułu innej działalności. Obecnie pozwany uzyskuje dochód w wysokości 2.000 zł miesięcznie. Żona pozwanego jest zastępcą dyrektora w szkole i zarabia łącznie ok. 5.000 zł miesięcznie netto. Małżonkowie spłacają kredyt hipoteczny w kwocie 2.000 zł miesięcznie. Opłaty mieszkaniowe wynoszą ok. 2.500-3.000 zł.

(dowód: przesłuchanie pozwanego – k. 43-44,

zaświadczenie z dnia 11 marca 2013 r. k. 28,

deklaracja PIT 36, PI 11- k. 35-42,)

Ojciec dziecka płaci alimenty do MOPS. W dniu 24.12.2012 r. ojciec małoletniej dokonał wpłaty na konto MOPS kwoty 5.254,53 zł tytułem zwrotu wypłaconych z funduszu alimentacyjnego alimentów. Na dzień 31.12.2012 r. nie było zadłużenia. Na dzień 12.03.2013 r. stan wpłat dłużnika na konto funduszu alimentacyjnego wynosił 6.254,63 zł.

Decyzją z dnia 20.03.2013 r. MOPS umorzył postępowanie dotyczące uznania K. R. za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

Obecnie ojciec dziecka pracuje dorywczo, mieszka z matką. Zarabia ok. 1.500 zł miesięcznie.

(dowód: - przesłuchanie pozwanego – k. 43-44

- zeznania świadka K. R. - k. 84

- decyzja MOPS z dnia 20.03.2013 r. – k. 68 )

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Materialnoprawną podstawą żądania był art. 128 k.r.o i art. 132 k.r.o., zgodnie z którym obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, przy czym obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki swe roszczenie o zasądzenie alimentów od pozwanych dziadka ze strony ojca na rzecz małoletniej powódki wywodziła z art. 132 k.r.i.o., wskazując, iż ojciec małoletniej nie łoży żadnych pieniędzy na utrzymanie małoletniej córki. Pamiętać jednakże należy, że jeśli jedno z rodziców jest całkowicie niezdolne do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem wspólnych dzieci spoczywa w zasadzie na pozostałym rodzicu, dopiero, gdyby zostało ustalone, że drugi z rodziców, mimo odpowiedniej staranności i wykorzystania wszystkich możliwości zarobkowych, nie jest w stanie w całości lub części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka i z tego powodu dzieci mógłby znaleźć się w niedostatku, w grę wchodziłby subsydiarny obowiązek dalszych krewnych, a w szczególności dziadków (wyrok Sąd Najwyższego z dnia 24 maja 1966 r., (...) 89/66, nie publ.). Tak więc ciążący na rodzicach obowiązek utrzymania dzieci nie pozbawia dzieci prawa domagania się alimentów od dalszych wstępnych w przypadku, gdy rodzice nie są w stanie udzielać dzieciom wystarczających środków utrzymania i z tego powodu dzieci mogłyby znaleźć się w niedostatku.

Należy jednak pamiętać o tym, iż przy ustalaniu bytu obowiązku alimentacyjnego dalszych krewnych i obowiązku, który winni realizować rodzice dziecka, istnieją pewne odmienności. Odpowiedzialność zobowiązanego w dalszej kolejności w granicach własnego zobowiązania ma bowiem ten dodatkowy skutek, że przesłanki i zakres świadczeń podlegać będą ocenie z uwzględnieniem osoby tego zobowiązanego. Dochodząc alimentów od rodziców dziecko nie musi wykazywać, że znalazło się w niedostatku. Natomiast, jeżeli ten sam uprawniony skieruje roszczenie wobec dziadków, to wykazanie niedostatku okaże się nieodzowne dla skuteczności roszczenia. W wyroku z dnia 8 października 1976 roku, III CRN 205/76, Sąd Najwyższy wskazał, że „obowiązek alimentacyjny babki nie polega na przerzuceniu na niespełnionego obowiązku alimentacyjnego ojca dzieci, może ona bowiem być zobowiązana jedynie do takich świadczeń, na jakie pozwalają jej możliwości majątkowe, przy uwzględnieniu również jej usprawiedliwionych potrzeb (art. 135 § l k.ri.o.)”.

Zadaniem Sądu w niniejszej sprawie była przede wszystkim ocena, czy małoletnia powódka znajduje się w niedostatku, w tym sensie, że jej rodzice nie mają możliwości zaspokoić jej podstawowych usprawiedliwionych potrzeb, a więc takich, których zaspokojenie zapewni dziecku odpowiedni do jego wieku i uzdolnień prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Pamiętać bowiem należy, iż zasadność i wysokość roszczeń alimentacyjnych zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz z drugiej strony od zarobkowych możliwości zobowiązanego. Dlatego też Sąd badał również, czy obowiązek alimentacyjny pozwanego w ogóle powstał i czy na jego realizację pozwalają majątkowe możliwości pozwanego, przy uwzględnieniu jego własnych usprawiedliwionych potrzeb.

Jak ustalono w toku niniejszego procesu, ojciec małoletniej, pomimo zasądzonej kwoty, na początku nie płacił ustalonych ugodą na rzecz małoletniej alimentów. Istniało zadłużenie z tytułu świadczeń alimentacyjnych. Jak wynika z informacji komornika, komornik sądowy prowadził przeciwko dłużnikowi postępowanie egzekucyjne, powstała zaległość za okres dłuższy niż 6 miesięcy, na dzień 10.12.2012 r. wynosiła 2.007,79 zł, świadczenia z funduszu alimentacyjnego – 4.714,50 zł. Komornik sądowy wniósł o wpisanie dłużnika w rejestrze dłużników niewypłacalnych.

Przepis art. 132 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określa trzy sytuacje, w których w miejsce zobowiązanych w bliższej kolejności, wejdą zobowiązani w dalszej kolejności, a mianowicie :

1) gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności,

2) albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi,

3) lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie powyższe sytuacje nie zachodzą. Mianowicie jest osoba zobowiązana w bliższej kolejności, czyli ojciec dziecka. Ponadto osoba ta jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi. Ojciec dziecka pracuje dorywczo, zarabia ok. 1.500 zł miesięcznie i jak sam przyznał jest w stanie płacić zasądzone na rzecz małoletniej alimenty. Ponadto uzyskanie od niego potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest możliwe i nie połączone z nadmiernymi trudnościami. Jednakże obecnie ojciec dziecka płaci alimenty do MOPS. W dniu 24.12.2012 r. ojciec małoletniej dokonał wpłaty na konto MOPS kwoty 5.254,53 zł tytułem zwrotu wypłaconych z funduszu alimentacyjnego alimentów. Na dzień 31.12.2012 r. nie było zadłużenia. Na dzień 12.03.2013 r. stan wpłat dłużnika na konto funduszu alimentacyjnego wynosił 6.254,63 zł. Decyzją z dnia 20.03.2013 r. MOPS umorzył postępowanie dotyczące uznania K. R. za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. A zatem, biorąc powyższe pod uwagę, brak jest podstaw, aby w miejsce zobowiązanego w bliższej kolejności ojca dziecka, wszedł zobowiązany w dalszej kolejności dziadek.

Ponadto, w ocenie Sądu, mając na uwadze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, również sytuacja matki małoletniej nie uzasadnia przerzucenia ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego na pozwanego. Po pierwsze, powódka jest osobą młodą, ze średnim wykształceniem i ma, zdaniem Sądu, możliwość podjęcia zatrudnienia, chociażby w niepełnym wymiarze, bądź też pracy dorywczej. Zauważyć bowiem należy, iż powódka zamieszkuje z dzieckiem u jej rodziców i nie partycypuje w kosztach utrzymania domu. Koszty utrzymania małoletniej powódki, w ocenie Sądu, wynoszą ok. 1.500 zł miesięcznie, przy uwzględnieniu kosztów rehabilitacji i dojazdów na rehabilitację, których, zdaniem Sądu, matka powódka nie udowodniła, przedłożyła jedynie dokumenty wskazujące na wysokość opłat ze rehabilitację, nie wykazując jednakże ich opłaty te w pełnej wysokości regularnie ponosi. Sąd nie zaliczył do wydatków na potrzeby małoletniej opłat przedszkolnych, albowiem jak podała powódka, aktualnie ich nie ponosi. Uwzględniając, że matka powódki otrzymuje alimenty z MOPS w kwocie 500 zł miesięcznie, otrzymuje z MOPS zasiłek opiekuńczy na dziecko w kwocie 801 zł miesięcznie, zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie oraz dodatek do zasiłku w kwocie 60 zł miesięcznie, jest ona w stanie z powyższych kwot zaspokoić wszystkie usprawiedliwione potrzeby małoletniej i nie sposób uznać, że małoletnia znajduje się w niedostatku. Wskazać należy, iż powódka podnosiła, iż aktualnie ma wstrzymaną wypłatę zasiłku opiekuńczego, nie przedłożyła jednakże na dowód swych twierdzeń stosownych dokumentów, nie wykazała również, iż wstrzymanie wypłaty zasiłku nastąpiło bez jej winy, jak również nie wykazała, iż jest to stan trwały.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 k.r.o., o czym wspomniano wyżej, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się zatem w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (K. Pietrzykowski (red.) Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Warszawa 2003).

Ze zgromadzonego materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie wynika, iż pozwany mieszka z obecną żoną w S., ma dwie córki, które są na utrzymaniu rodziców, jedna z nich jest pełnoletnia, druga ma 8 lat. Pozwany jest zatrudniony jako nauczyciel w Zespole Szkół (...) we W. i w okresie od września 2012 r. do lutego 2013 r. jego wynagrodzenie wyniosło 1.203,84 zł brutto miesięcznie, tj. 910,31 zł netto miesięcznie. W 2011 r. pozwany uzyskał dochód w wysokości 19.724 zł brutto z tytułu stosunku pracy oraz 1.620 zł z tytułu innej działalności. Obecnie pozwany uzyskuje dochód w wysokości 2.000 zł miesięcznie. Żona pozwanego jest zastępcą dyrektora w szkole i zarabia łącznie ok. 5.000 zł miesięcznie netto. Małżonkowie spłacają kredyt hipoteczny w kwocie 2.000 zł miesięcznie. Opłaty mieszkaniowe wynoszą ok. 2.500-3.000 zł.

W ocenie Sądu, mając na uwadze sytuację materialną pozwanego oraz brak przesłanki niedostatku po stronie małoletniej powódki, nie można kosztami utrzymania małoletniej powódki obciążać pozwanego. Mając na uwadze sytuację małoletniej powódki, która zamieszkuje w domu jej dziadków, biorąc pod uwagę, że matka powódki nie ponosi kosztów mieszkaniowych oraz mając do dyspozycji kwotę alimentów i świadczeń z MOPS, a także własne możliwości zarobkowe, trudno jest przyjąć, iż małoletnia powódka cierpi niedostatek, co uzasadniałoby koniczność łożenia na jej rzecz przez zobowiązanego w dalszej kolejności dziadka. Uznanie przeciwne, byłoby w ocenie Sądu, sprzeczne z podstawowymi zasadami alimentacji wyrażonymi w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym. Ponadto ojciec dziecka płaci alimenty na rzecz małoletniej i wykazuje zdolność do czynienia zadość swojemu obowiązkowi alimentacyjnemu względem małoletniej powódki, a zatem należało przyjąć, że matka małoletniej nie wykazała, że zobowiązany w bliższej kolejności ojciec małoletniej nie jest w stanie zaspokoić jej usprawiedliwionych potrzeb.

Wobec powyższego Sąd powództwo oddalił.