Pełny tekst orzeczenia

185/3/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 11 września 2013 r.

Sygn. akt Ts 95/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Teresa Liszcz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej J.K. w sprawie zgodności:

ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. Nr 126, poz. 714, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 60, art. 65, art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 10 kwietnia 2012 r. (data nadania) J.K. (dalej: skarżący) wniósł o zbadanie zgodności ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. Nr 126, poz. 714, ze zm.; dalej: ustawa o KRS z 2011 r.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 60, art. 65 oraz art. 186 ust. 1 Konstytucji w zakresie „pominięcia ustawodawczego lub zaniechania legislacyjnego dotyczącego możliwości powrotu na stanowisko sędziowskie osoby, która z tego stanowiska została zwolniona z przyczyn politycznych i legitymuje się stosownymi materiałami (…), które to pominięcie (czy też zaniechanie) wiąże się z brakiem jakiejkolwiek kontynuacji uregulowania z art. 13 ustawy z dnia 20 grudnia 1989 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. Nr 73, poz. 435, ze zm. [dalej: ustawa o KRS z 1989 r.]), pozwalającego na taki powrót na stanowisko sędziowskie (…)”.

Skarga została sformułowana w związku z następującą sprawą. Skarżący w latach 1971-1975 zajmował stanowisko asesora sądowego. Z dniem 31 stycznia 1975 r. na podstawie decyzji Ministra Sprawiedliwości został zwolniony z zajmowanego stanowiska. W dniu 29 listopada 2010 r. skarżący wystąpił do Krajowej Rady Sądowniczej z wnioskiem o przywrócenie go na stanowisko sędziowskie na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 67, ze zm.). Przewodniczący KRS w piśmie z 15 marca 2011 r. poinformował, że KRS nie znalazła podstaw do uwzględnienia jego wniosku. W dniu 17 maja 2011 r. skarżący złożył skargę do Prezesa Rady Ministrów, przesłaną KRS 24 maja 2011 r., w której ponowił wniosek o przywrócenie go na stanowisko sędziowskie. Prezydium KRS uznało pismo za wniosek o powołanie na stanowisko sędziowskie i powołało zespół do jego rozpatrzenia. Na posiedzeniu 9 września 2011 r. zespół członków KRS rozpatrzył powyższy wniosek skarżącego i stwierdził brak podstaw do jego uwzględnienia. Uchwałą nr 1901/2011 z 13 września 2011 r. Krajowa Rada Sądownictwa postanowiła o nieprzedstawianiu wniosku o powołanie skarżącego do pełnienia urzędu sędziego. Sąd Najwyższy wyrokiem z 24 stycznia 2012 r. (sygn. akt III KRS 31/11) oddalił odwołanie skarżącego od powyższej uchwały; orzeczenie to doręczono skarżącemu 8 marca 2012 r.

W skardze konstytucyjnej skarżący zarzucił, że brak regulacji w ustawie o KRS z 2011 r. – w szczególności unormowania odpowiadającego art. 13 ustawy o KRS z 1989 r., na podstawie, której osoba zwolniona z przyczyn politycznych ze stanowiska sędziowskiego miałaby możliwość powrotu na to stanowisko jest niezgodny z „prawem do korzystania z dobrodziejstw demokratycznego państwa prawa” (art. 2 Konstytucji), „prawem do nie bycia dyskryminowanym” (art. 32 ust. 2 Konstytucji), zasadą równego dostępu do służby publicznej (art. 60 Konstytucji) oraz wolnością wykonywania zawodu (art. 65 Konstytucji). Skarżący podniósł również, że brak możliwości przywrócenia na stanowisko sędziowskie osoby, która utraciła je z przyczyn politycznych narusza art. 186 ust. 1 Konstytucji i wskazane w nim zadania Krajowej Rady Sądownictwa stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Zdaniem skarżącego „dopóki ustawa nie przekreśli bezradności KRS” w zakresie przywrócenia na stanowisko sędziowskie osób, które walczyły o ideały demokracji, dopóty Rada nie może realizować swojej konstytucyjnej funkcji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 17 maja 2012 r. skarżący został wezwany do usunięcia braku formalnego skargi przez doręczenie odpisu i czterech kopii uchwały Krajowej Rady Sądownictwa nr 1901/2011 z 13 września 2011 r. w sprawie nieprzedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu sędziego wraz z uzasadnieniem. W odpowiedzi na powyższe zarządzenie skarżący przesłał odpis uchwały KRS wraz z kopiami.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest kwalifikowanym środkiem ochrony konstytucyjnych praw i wolności, którego wniesienie uwarunkowane zostało uprzednim spełnieniem szeregu przesłanek wynikających bezpośrednio z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).

W pierwszej kolejności Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że 16 lutego 2012 r. skarżący wniósł do Trybunału skargę konstytucyjną, w związku z uchwałą KRS nr 1901/2011 z 13 września 2011 r. w sprawie nieprzedstawienia wniosku o powołaniu do pełnienia urzędu sędziego. W skardze tej zarzucił niezgodność ustawy o KRS z 2011 r. z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 60 oraz art. 65 Konstytucji w zakresie „pominięcia ustawodawczego lub zaniechania legislacyjnego dotyczącego możliwości powrotu na stanowisko sędziowskie osoby, która z tego stanowiska została zwolniona z przyczyn politycznych i legitymuje się stosownymi materiałami (…), które to pominięcie (czy też zaniechanie) wiąże się z brakiem jakiejkolwiek kontynuacji uregulowania z art. 13 [ustawy o KRS z 1989 r.], pozwalającego na taki powrót na stanowisko sędziowskie (…)”. Skardze nadano sygn. Ts 38/12. Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 10 października 2012 r. odmówił nadania jej dalszego biegu, a następnie postanowieniem z 18 grudnia 2012 r. nie uwzględnił zażalenia na to postanowienie.

Wobec wniesienia kolejnej skargi konstytucyjnej w związku de facto z tym samym rozstrzygnięciem, z którym skarżący wiąże naruszenie swoich praw i wolności w sprawie Ts 38/12, a także wobec tożsamości przedmiotu obu skarg i ich zarzutów Trybunał stwierdza, że rozpoznawana skarga zawiera te same braki formalne, które były podstawą odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w sprawie Ts 38/12. Dlatego też w niniejszej sprawie Trybunał jedynie przypomina, że uczynienie przedmiotem skargi braku regulacji będącej zaniechaniem ustawodawczym, jak ma to miejsce w rozpoznawanej skardze, przesądza o braku możliwości przekazania jej do merytorycznej kontroli. Kognicja Trybunału nie obejmuje bowiem, co wynika z art. 188 pkt 1-3 Konstytucji, badania oraz stwierdzenia naruszenia ustawy zasadniczej przez brak regulacji będący zaniechaniem ustawodawczym.

Aktualność zachowuje również ocena dotycząca oczywistej bezzasadności zarzutów nieunormowania sytuacji powrotu na stanowisko sędziowskie osoby, która utraciła je z przyczyn politycznych. Jak bowiem słusznie wskazał Trybunał, skarżący nigdy nie został powołany na stanowisko sędziowskie (zajmował stanowisko asesora sądowego), zarzuty braku regulacji dotyczącej możliwości przywrócenia na to stanowisko są zatem bezzasadne. Nawet gdyby ustawodawca wprowadził regulację postulowaną przez skarżącego, nie miałoby to wpływu na jego sytuację prawną.

Trybunał stwierdza również, że skarga nie spełnia przesłanki określonej w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – wskazania praw lub wolności konstytucyjnych naruszonych przez normę będącą przedmiotem skargi oraz określenia sposobu tego naruszenia. Skarżący poza ogólnymi tezami nie przedstawił argumentacji, która mogłaby uprawdopodobnić zarzuty. Oceny tej nie podważa rozszerzenie w rozpoznawanej skardze wzorców kontroli o art. 186 ust. 1 Konstytucji. Przepis ten nie może bowiem stanowić samodzielnego wzorca w trybie kontroli zainicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Jak podnosi sam skarżący, art. 186 ust. 1 Konstytucji określa podstawową rolę Krajowej Rady Sądownictwa, tj. stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów; z przepisu tego nie wynikają natomiast żadne prawa podmiotowe.



W związku powyższym należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.