Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 195/04
POSTANOWIENIE
Dnia 25 lutego 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi Z. P.
o wznowienie postępowania w sprawie I ACa (…)
z powództwa Z. P.
przeciwko Uniwersytetowi Medycznemu w Ł., E. Ż. i W. G.
o ochronę dóbr osobistych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 lutego 2005 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 października 2004
r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu sprawy o ochronę dóbr osobistych - w
przedmiocie wniosków powoda:
a/ o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania
w sprawie I ACa (…);
b/ o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia na postanowienie tego Sądu
z 18 grudnia 2003 r. sygn. I ACa (…) odrzucające skargę o wznowienie postępowania, o
której mowa w punkcie „a”, postanowieniem z 6 października 2004 r. orzekł:
1. odrzucił wniosek oznaczony literą „a”;
2. oddalił wniosek oznaczony literą „b”;
3. odrzucił zażalenie powoda na postanowienie wskazane pod literą „b”.
2
W uzasadnieniu przedstawił następujące fakty:
Postanowieniem z 18 grudnia 2003 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
o wznowienie postępowania prawomocnie zakończonego wyrokiem z 6 marca 2002 r. a
postanowieniem z 4 lutego 2004 r. odrzucił zażalenie na wymienione postanowienie.
Pełnomocnik skarżącego złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia
skargi o wznowienie postępowania oraz o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia
na postanowienie o odrzuceniu skargi. Rozpoznając wniosek oznaczony literą „a”, Sąd
Apelacyjny wskazał, że wniosek ten należało złożyć razem ze skargą o wznowienie, tj.
23.X.2003 r. Przyjmując nawet, że o uchybieniu terminu do wniesienia skargi o
wznowienie powód dowiedział się dopiero z uzasadnienia postanowienia z 18 grudnia
2003 r. doręczonego 5 stycznia 2004 r., to złożenie wniosku o przywrócenie terminu w
dniu 30 stycznia 2004 r. (wraz z niedopuszczalną kasacją) było spóźnione. Dlatego
wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania
podlegał odrzuceniu na podstawie art. 171 k.p.c.
Odnośnie do wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia Sąd
Apelacyjny oddalając go wskazał, że rodzaj środka odwoławczego przysługującego na
postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania – wbrew odmiennym
wywodom skarżącego - nie budzi wątpliwości, wobec tego spóźnione jego wniesienie
nie może być usprawiedliwione. Gdyby hipotetycznie, a wbrew dowodom doręczenia
odpisu postanowienia - przyjąć, że powoda nie pouczono o rodzaju środka zaskarżenia,
to obowiązkiem profesjonalnego pełnomocnika było złożenie równocześnie wniosku o
przywrócenie terminu do zażalenia.
W zażaleniu powód zaskarżył to postanowienie w całości i wnosił o jego
uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Do rozpoznania zażalenia stosują się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego
obowiązujące od 6 lutego 2005 r., ponieważ tak stanowi przepis art. 3 ustawy z 22
grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy -
Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. 2005 r. Nr 13, poz. 98), a reguła
intertemporalna zawarta w art. XVI § 1 przep. wpr. k.p.c. nie może mieć zastosowania.
Dopuszczalność zażalenia do Sądu Najwyższego, odpowiednio do okoliczności
rozpoznawanej sprawy, reguluje art. 3941
§ 2 k.p.c. stanowiący, że w sprawach,
w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje na postanowienie sądu
drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie.
3
Nadto według postanowień § 3, do postępowania przed Sądem Najwyższym
toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio m.in. art. 39821
k.p.c.
odsyłający do odpowiedniego stosowania przepisów o apelacji, a wśród nich do art. 380
k.p.c. dopuszczającego rozpoznanie, na wniosek strony, również tych postanowień sądu
pierwszej instancji, które nie podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ
na rozstrzygnięcie sprawy.
Oceniając według przedstawionych reguł rozpoznawane zażalenie, należy uznać,
że postanowienie Sądu Apelacyjnego zawarte w punkcie 2., tj. oddalenie wniosku
powoda o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia na postanowienie tego sądu z
dnia 18 grudnia 2003 r. sygn. I A Ca (…), podlega rozpoznaniu na podstawie art. 380
k.p.c. zgodnie z wnioskiem skarżącego.
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym zażalenie podziela pogląd, że
dopuszczalność „rozpoznania” postanowienia na podstawie art. 380 k.p.c. nie oznacza,
że zostało na nie wniesione zażalenie.
W postępowaniu wywołanym wniesieniem zażalenia na postanowienia
wymienione wyczerpująco (wg obowiązującego stanu prawnego) w art. 39318
§ 1 i 2
k.p.c. Sąd Najwyższy w razie uwzględnienia zarzutów skierowanych przeciw temu
postanowieniu uchyla tylko postanowienie zaskarżone zażaleniem (uchwała z 16
listopada 2004 r. III CZP 62/04 niepubl.) i w uzasadnieniu daje wyraz negatywnej ocenie
postanowienia będącego przesłanką postanowienia rozstrzygającego zasadniczy
przedmiot zażalenia.
W rozpoznawanej sprawie skarżący nie wskazał merytorycznych okoliczności
uzasadniających brak winy w uchybieniu terminu do wniesienia zażalenia na
postanowienie z 18 grudnia 2003 r., gdyż spóźnienie wynikało z błędu profesjonalnego
pełnomocnika co do rodzaju przysługującego powodowi środka zaskarżenia (por.
wniosek powoda z 11 lutego 2004 r. – sporządzony przez radcę prawnego). Dlatego
kontrola orzeczenia zamieszczonego w punkcie 2. postanowienia z 6 października 2004
r. w świetle art. 168 § 1 k.p.c. nie dostarczyła podstaw do podważenia stanowiska Sądu
Apelacyjnego.
Konsekwencją odmowy przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia było
usprawiedliwione uznanie tego środka zaskarżenia za spóźniony i odrzucenie na
podstawie przepisów art. 397 § 2 k.p.c. w związku z art. 370 k.p.c.. Wskazana przez
Sąd Apelacyjny podstawa prawna (art. 3935
k.p.c. w związku z art. 39318
k.p.c.) odnosiła
się wyłącznie do postępowania kasacyjnego.
4
Stwierdzając zatem, że zażalenie nie zawiera zarzutów zasługujących na
uwzględnienie, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39821
w związku z art. 385 k.p.c.
postanowił je oddalić w części obejmującej punkt 3 zaskarżonego postanowienia.