Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 2/05
POSTANOWIENIE
Dnia 8 marca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bronisław Czech
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie z powództwa P. S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prokuraturze Rejonowej w B. i Skarbowi Państwa -
Prezesowi Sądu Rejonowego w B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 marca 2005 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w B. z dnia 16 listopada 2004 r.,
sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 16 listopada 2004 r. Sąd Okręgowy w B.
odrzucił, na podstawie art. 373 k.p.c., apelację powoda od wyroku Sądu pierwszej
instancji z dnia 1 lipca 2004 r. Sąd odwoławczy stwierdził, że powód nie wykonał
zarządzenia Przewodniczącego Sądu pierwszej instancji o uzupełnienie braku apelacji
przez złożenie jej dwóch odpisów. W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia tego
braku złożył dwa egzemplarze pisma, które, jak sam stwierdził w piśmie przewodnim,
nie są kopiami wniesionej apelacji, bowiem sporządził ją w jednym tylko egzemplarzu,
nie pamięta dokładnie jej treści, wobec czego złożył w zamian dwie kopie, które
zastępują apelację. Sąd Okręgowy stwierdził, że nie stanowi uzupełnienia wskazanego
braku apelacji, złożenie pisma niezgodnego z oryginałem apelacji a więc nie będącego
2
jej odpisem. Wskazał także, iż powód, mimo przebywania w zakładzie karnym, miał
możliwość wykonania zarządzenia Przewodniczącego i sporządzenia oraz przesłania
odpisów apelacji, nawet jeśli nie dysponował jej oryginałem, bowiem mógł skorzystać z
drogi, jaką w takich sytuacjach przewiduje § 106 ust. 2 regulaminu urzędowania sądów
powszechnych.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powód zarzucił błędne wezwanie go do
uzupełnienia braku apelacji przez złożenie jej odpisów, skoro zarządzenie to było dla
niego niewykonalne a nie wiedział o możliwości skorzystania z uprawnień
przewidzianych w regulaminie sądowym. W tej sytuacji, zdaniem powoda, Sąd powinien
z urzędu przesłać mu akta do zakładu karnego a skoro tego nie uczynił, nie było
podstaw do odrzucenia apelacji. Wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia i
zlecenie Sądowi Okręgowemu sporządzenia odpisów apelacji lub przesłania akt do
zakładu karnego celem umożliwienia powodowi sporządzenia odpisów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne. Zgodnie z art. 368 § 1 k.p.c. apelacja powinna czynić
zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, zaś zgodnie z art. 371
k.p.c. jej odpis doręcza się stronie przeciwnej. Skoro stosownie do art. 391 § 1 k.p.c. do
postępowania przed sądem drugiej instancji stosuje się odpowiednio przepisy o
postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, o ile przepisy o postępowaniu
apelacyjnym nie zawierają regulacji szczególnej, a przepisy o apelacji nie regulują
kwestii załączenia do apelacji jej odpisów, to w tym zakresie zastosowanie ma przepis
art. 128 k.p.c. Oznacza to, że strona wnosząca apelację obowiązana jest załączyć taką
ilość jej odpisów, jaka niezbędna jest dla wypełnienia wymogu art. 371 k.p.c. doręczenia
odpisów stronie przeciwnej.
„Odpisem” pisma w rozumieniu art. 128 k.p.c. jest dalszy jego egzemplarz zgodny
z oryginałem. Może to być kopia tego pisma lub osobno wykonany jego duplikat.
Warunkiem uznania pisma za „odpis” w rozumieniu wyżej wskazanych przepisów jest
całkowita zgodność jego treści z treścią oryginału.
Skoro nie ulega wątpliwości, iż złożone przez powoda, w wykonaniu wezwania
Sądu do uzupełnienia braków apelacji, dwa pisma, nie odpowiadały treścią złożonej
apelacji- nie stanowiły jej odpisów a zatem nie doszło do uzupełnienia braku apelacji
polegającego na nie załączeniu odpowiedniej ilości odpisów. W takiej sytuacji
obowiązkiem Sądu pierwszej instancji było odrzucenie apelacji, zgodnie z art. 370 k.p.c.
a jeśli ten Sąd tego nie uczynił, odrzucenie apelacji było obowiązkiem Sądu drugiej
3
instancji, zgodnie z art. 373 k.p.c. Postanowienia ustawy w tym zakresie są
kategoryczne a obowiązek Sądu wezwania do usunięcia braków apelacji a następnie jej
odrzucenia, jeśli braki nie zostały usunięte, jest bezwarunkowy i nie zależy od przyczyn,
z powodu których strona nie uzupełniła braków. Innymi słowy, niezależnie od tego z
jakich przyczyn nie doszło do usunięcia braków apelacji i czy przyczyny te były zależne
od strony czy nie, obowiązkiem Sądu jest odrzucenie apelacji.
W toku postępowania prowadzącego do usunięcia braków środka odwoławczego
i odrzucenia tego środka w razie ich nie usunięcia, okoliczności, z powodu których
strona nie usunęła braków w terminie, jak również ocena, czy stało się to z jej winy, czy
nie, nie mogą być w ogóle przedmiotem badania Sądu. Badanie i ocena tych
okoliczności może mieć miejsce jedynie w postępowaniu o przywrócenie terminu do
wniesienia odrzuconego środka odwoławczego, jeżeli takie postępowanie zostanie
wszczęte.
Z tych przyczyn pozbawione znaczenia prawnego dla oceny zasadności
zaskarżonego postanowienia, są podnoszone w zażaleniu zarzuty dotyczące przyczyn
niemożności wykonania przez skarżącego wezwania Sądu do złożenia odpisów apelacji
i jego ocena co do bezzasadności takiego wezwania w sytuacji, w jakiej się znajdował a
także wnioski zmierzające do zobowiązania Sądu do umożliwienia mu złożenia odpisów
apelacji. Jak wskazano wyżej, tego rodzaju zarzuty pozostają bez wpływu na obowiązek
Sądu odrzucenia apelacji, której braków strona nie uzupełniła i nie mogą być
przedmiotem oceny przy rozpoznawaniu zażalenia na postanowienie o odrzuceniu
apelacji wydane na podstawie art. 373 k.p.c. Wskazać także należy, iż wbrew
stanowisku skarżącego, Sąd nie miał obowiązku przesłania mu z urzędu akt sprawy
celem umożliwienia sporządzenia odpisów apelacji. Działanie takie jest bowiem możliwe
tylko na wniosek strony (§ 106 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
19 listopada 1987 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych, Dz.
U. Nr 38, poz. 218 ze zm.).
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 39318
§ 3 oraz art. 397 § 2 k.p.c.).