I CZ 40/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-11-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 40/05
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lipca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Gerard Bieniek
SSN Antoni Górski
w sprawie z powództwa S. S. i U. S.
przeciwko F.(…) S.A. w B.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 lipca 2005 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 17 grudnia 2004 r.,
sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Pełnomocnictwami procesowym datowanymi na dzień 14 maja 2003 r.
powodowie U. S. i S. S. upoważnili radcę prawnego D. Z. do występowania w ich
imieniu przed sądami powszechnymi w sprawie z ich powództwa przeciwko „F.(…)”
S.A. w B. o odszkodowanie. Dokumenty pełnomocnictwa nie zawierają przewidzianego
w art. 89 § 3 k.p.c. oświadczenia pełnomocnika, że nie pozostaje on w stosunku pracy.
Po wniesieniu przez powodów kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 lipca
2004 r., sygn. Akt I ACa (…) zostali oni wezwani przez przewodniczącego w Sądzie
Apelacyjnym do usunięcia jej braku formalnego przez złożenie oświadczenia, o którym
mowa w art. 89 § 3 k.p.c.
2
Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił kasację
powodów ze względu na bezskuteczny upływ terminu do usunięcia powyższego braku
formalnego kasacji.
Zażalenie od wymienionego postanowienia wnieśli powodowie, zarzucając
naruszenie art. 3935
k.p.c. i wnosząc o jego uchylenie. Skarżący podnieśli, że
oświadczenie, o którym mowa w art. 89 § 3 k.p.c., zostało złożone w toku
postępowania przed sądem pierwszej instancji, wobec czego nie było konieczne
składanie go ponownie. Ponadto, powołując się na ostrożność procesową,
pełnomocnik powodów zamieścił w uzasadnieniu zażalenia oświadczenie, że „nie
pozostaje w stosunku pracy, a zawód wykonuje jedynie w ramach kancelarii radcy
prawnego”.
Po wniesieniu zażalenia strona powodowa została wezwana do usunięcia braku
zażalenia przez złożenie pełnomocnictwa do występowania przed Sądem
Najwyższym. Pełnomocnictwo takie, zawierające oświadczenie radcy prawnego
przewidziane w art. 89 § 3 k.p.c., zostało złożone w terminie wyznaczonym do
usunięcia braku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawie mają zastosowanie przepisy dotyczące kasacji w wersji redakcyjnej i
numeracji obowiązującej przed dniem 6 lutego 2005 r. (art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o
ustroju sądów powszechnych, Dz. U. Nr 13, poz. 98).
Zaskarżone orzeczenie podlega uchyleniu, przy czym przemawiają za tym
względy inne niż podniesione w zażaleniu. Zarzut skarżących, że oświadczenie
pełnomocnika, o którym mowa w art. 89 § 3 k.p.c. zostało złożone w toku
postępowania, jest bowiem chybiony, gdyż analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że
oświadczenie takie nie zostało jednak złożone przed odrzuceniem kasacji.
Zgodnie z art. 3932
§ 1 k.p.c., kasacja powinna być sporządzona przez
pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym. Za utrwalony w orzecznictwie
Sądu Najwyższego należy uznać pogląd, że pełnomocnictwo udzielone radcy
prawnemu do działania przed sądami powszechnymi nie obejmuje umocowania do
sporządzenia i wniesienia kasacji (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11
maja 1998 r., II UZ 30/98, OSNAPUS 1999, nr 16, poz. 530, z dnia 24 czerwca 1999 r.,
III CZ 49/99, nie publ., z dnia 25 lutego 2004 r., I CK 451/03, nie publ.). Należy więc
3
uznać, że na podstawie dołączonych do pozwu pełnomocnictw radca prawny R. Z. nie
był umocowany do sporządzenia i wniesienia kasacji.
Niedołączenie do kasacji pełnomocnictwa do jej wniesienia traktować należy
jako brak podlegający usunięciu w wyznaczonym przez sąd drugiej instancji terminie,
którego bezskuteczny upływ powoduje odrzucenie kasacji. Podkreślić trzeba, że
przesłanką stwarzającą podstawę do odrzucenia kasacji z powodu nieusunięcia jej
braków jest prawidłowe wezwanie przez sąd drugiej instancji (ściślej mówiąc, przez
przewodniczącego w tym sądzie) do ich usunięcia.
Przewodniczący przed odrzuceniem kasacji wezwał pełnomocnika do złożenia
oświadczenia przewidzianego w art. 89 § 3 k.p.c., nie dostrzegając braku umocowania
pełnomocnika do wniesienia i sporządzenia kasacji, aczkolwiek oświadczenie to
stanowi element formuły pełnomocnictwa, a jego niezamieszczenie jest brakiem
formalnym pełnomocnictwa, usuwanym w ramach tzw. postępowania naprawczego
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 345/98,
OSNC 2000, nr 7-8, poz. 140). Innymi słowy, omawiane oświadczenie nie ma
charakteru autonomicznego i odrębnego od samego umocowania. Bezprzedmiotowym
było zatem wzywanie do usunięcia braku pełnomocnictwa, które nie zostało jeszcze
złożone, a niezastosowanie się zaś do tego wezwania nie mogło skutkować
zastosowaniem sankcji w postaci odrzucenia kasacji. W konsekwencji należy uznać,
że odrzucenie przez Sąd drugiej instancji kasacji strony powodowej z powodu
nieusunięcia braku formalnego w postaci niezłożenia oświadczenia przewidzianego w
art. 89 § 3 k.p.c. było nietrafne.
Z powyższych względów, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 39318
§ 3 k.p.c. oraz art. 397 § 2 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lipca 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Gerard Bieniek
SSN Antoni Górski
w sprawie z powództwa S. S. i U. S.
przeciwko F.(…) S.A. w B.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 lipca 2005 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 17 grudnia 2004 r.,
sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Pełnomocnictwami procesowym datowanymi na dzień 14 maja 2003 r.
powodowie U. S. i S. S. upoważnili radcę prawnego D. Z. do występowania w ich
imieniu przed sądami powszechnymi w sprawie z ich powództwa przeciwko „F.(…)”
S.A. w B. o odszkodowanie. Dokumenty pełnomocnictwa nie zawierają przewidzianego
w art. 89 § 3 k.p.c. oświadczenia pełnomocnika, że nie pozostaje on w stosunku pracy.
Po wniesieniu przez powodów kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 lipca
2004 r., sygn. Akt I ACa (…) zostali oni wezwani przez przewodniczącego w Sądzie
Apelacyjnym do usunięcia jej braku formalnego przez złożenie oświadczenia, o którym
mowa w art. 89 § 3 k.p.c.
2
Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił kasację
powodów ze względu na bezskuteczny upływ terminu do usunięcia powyższego braku
formalnego kasacji.
Zażalenie od wymienionego postanowienia wnieśli powodowie, zarzucając
naruszenie art. 3935
k.p.c. i wnosząc o jego uchylenie. Skarżący podnieśli, że
oświadczenie, o którym mowa w art. 89 § 3 k.p.c., zostało złożone w toku
postępowania przed sądem pierwszej instancji, wobec czego nie było konieczne
składanie go ponownie. Ponadto, powołując się na ostrożność procesową,
pełnomocnik powodów zamieścił w uzasadnieniu zażalenia oświadczenie, że „nie
pozostaje w stosunku pracy, a zawód wykonuje jedynie w ramach kancelarii radcy
prawnego”.
Po wniesieniu zażalenia strona powodowa została wezwana do usunięcia braku
zażalenia przez złożenie pełnomocnictwa do występowania przed Sądem
Najwyższym. Pełnomocnictwo takie, zawierające oświadczenie radcy prawnego
przewidziane w art. 89 § 3 k.p.c., zostało złożone w terminie wyznaczonym do
usunięcia braku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawie mają zastosowanie przepisy dotyczące kasacji w wersji redakcyjnej i
numeracji obowiązującej przed dniem 6 lutego 2005 r. (art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o
ustroju sądów powszechnych, Dz. U. Nr 13, poz. 98).
Zaskarżone orzeczenie podlega uchyleniu, przy czym przemawiają za tym
względy inne niż podniesione w zażaleniu. Zarzut skarżących, że oświadczenie
pełnomocnika, o którym mowa w art. 89 § 3 k.p.c. zostało złożone w toku
postępowania, jest bowiem chybiony, gdyż analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że
oświadczenie takie nie zostało jednak złożone przed odrzuceniem kasacji.
Zgodnie z art. 3932
§ 1 k.p.c., kasacja powinna być sporządzona przez
pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym. Za utrwalony w orzecznictwie
Sądu Najwyższego należy uznać pogląd, że pełnomocnictwo udzielone radcy
prawnemu do działania przed sądami powszechnymi nie obejmuje umocowania do
sporządzenia i wniesienia kasacji (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11
maja 1998 r., II UZ 30/98, OSNAPUS 1999, nr 16, poz. 530, z dnia 24 czerwca 1999 r.,
III CZ 49/99, nie publ., z dnia 25 lutego 2004 r., I CK 451/03, nie publ.). Należy więc
3
uznać, że na podstawie dołączonych do pozwu pełnomocnictw radca prawny R. Z. nie
był umocowany do sporządzenia i wniesienia kasacji.
Niedołączenie do kasacji pełnomocnictwa do jej wniesienia traktować należy
jako brak podlegający usunięciu w wyznaczonym przez sąd drugiej instancji terminie,
którego bezskuteczny upływ powoduje odrzucenie kasacji. Podkreślić trzeba, że
przesłanką stwarzającą podstawę do odrzucenia kasacji z powodu nieusunięcia jej
braków jest prawidłowe wezwanie przez sąd drugiej instancji (ściślej mówiąc, przez
przewodniczącego w tym sądzie) do ich usunięcia.
Przewodniczący przed odrzuceniem kasacji wezwał pełnomocnika do złożenia
oświadczenia przewidzianego w art. 89 § 3 k.p.c., nie dostrzegając braku umocowania
pełnomocnika do wniesienia i sporządzenia kasacji, aczkolwiek oświadczenie to
stanowi element formuły pełnomocnictwa, a jego niezamieszczenie jest brakiem
formalnym pełnomocnictwa, usuwanym w ramach tzw. postępowania naprawczego
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 345/98,
OSNC 2000, nr 7-8, poz. 140). Innymi słowy, omawiane oświadczenie nie ma
charakteru autonomicznego i odrębnego od samego umocowania. Bezprzedmiotowym
było zatem wzywanie do usunięcia braku pełnomocnictwa, które nie zostało jeszcze
złożone, a niezastosowanie się zaś do tego wezwania nie mogło skutkować
zastosowaniem sankcji w postaci odrzucenia kasacji. W konsekwencji należy uznać,
że odrzucenie przez Sąd drugiej instancji kasacji strony powodowej z powodu
nieusunięcia braku formalnego w postaci niezłożenia oświadczenia przewidzianego w
art. 89 § 3 k.p.c. było nietrafne.
Z powyższych względów, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 39318
§ 3 k.p.c. oraz art. 397 § 2 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.