Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CNP 75/05
POSTANOWIENIE
Dnia 18 stycznia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus
w sprawie ze skargi Z. K.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w B.
z dnia 3 sierpnia 2005 r., w sprawie z powództwa Z. K.
przeciwko Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w J.
i Urzędowi Gminy w J.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 18 stycznia 2006 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z 3 sierpnia 2005 r. oddalił zażalenie
powoda na postanowienie odmawiające zwolnienia od kosztów sądowych.
Powód wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem tego
postanowienia.
Sąd Najwyższy odrzucił tę skargę, uznając ją za niedopuszczalną
z następujących przyczyn:
1. W art. 4241
§ 1 k.p.c. ograniczono zakres orzeczeń sądu drugiej instancji
podlegających zaskarżeniu z powodu niezgodności z prawem do kończących
postępowanie w sprawie.
Pojęcie to funkcjonujące w kodeksie postępowania cywilnego m.in. przy
kasacji (art. 392 k.p.c.) było przedmiotem licznych orzeczeń Sądu Najwyższego
(np. postanowienie z 3 kwietnia 1997 r., I CZ 27/97, OSNC 1997 r., nr 9, poz. 130),
w których wyjaśniono, że postanowienie w przedmiocie zwolnienia od kosztów
sądowych nie kończy postępowania w sprawie.
Ogólniejsze rozważania dotyczące tej problematyki zawarte są
w uzasadnieniu uchwały z 6 października 2000 r., III CZP 31/00 (OSNC 2001, nr
2, poz. 22) i przede wszystkim w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów
z 24 listopada 1998 r. III CZP 44/98 (OSNC 1999 nr 5, poz. 87) wyjaśniającym
doniosłość kryterium przedmiotowego, tj. rozstrzygnięcia istoty sprawy, jako całości
poddanej osądowi.
Identyczność sformułowania przyjętego w powołanym wyżej przepisie
określającym przedmiot skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia
ze sformułowaniami zawartymi w nieobowiązującym już art. 392 k.p.c. i art. 394 § 1
k.p.c. pozwala uznać aktualność wskazanych wyżej orzeczeń, co prowadzi do
wniosku, że postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie zwolnienia od
kosztów sądowych nie może być zaskarżone skargą przewidzianą w art. 4241
§ 1
k.p.c.
3
Drugą negatywną przesłanką dopuszczalności skargi przedstawionej do
rozpoznania stanowi brak po stronie powoda specjalnych kwalifikacji prawniczych
wymaganych według art. 871
§ 1 i 2 k.p.c. w postępowaniu przed Sądem
Najwyższym.
Przepis ten wymaga zastępstwa przez adwokatów lub radców prawnych.
Powód nie twierdził, że posiada wyższe wykształcenie prawnicze i pełni
jedną z funkcji wymienionych w art. 87 § 2 k.p.c.
Dlatego należało skargę odrzucić zgodnie z wymaganiem art. 4248
§ 1 k.p.c.
db