Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 10/06
POSTANOWIENIE
Dnia 3 marca 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSA Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi G. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w P. z dnia 18 listopada 2003 r.,
z wniosku B. S., P. J. i J. S.
przy uczestnictwie W. Zrzeszenia Handlu i Usług w P.
o zniesienie współwłasności nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 3 marca 2006 r.,
zażalenia skarżącego G. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w P.na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 25 listopada 2005 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 25 listopada 2005 r. Sąd Okręgowy w P. odrzucił
skargę kasacyjną G. M spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wniesioną od
postanowienia tego sądu z dnia 25 maja 2005 r. o oddaleniu skargi o wznowienie
postępowania.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, że opisana skarga
kasacyjna nie spełnia żadnego z wymagań przewidzianych w art. 3984
§ 1 k.p.c.
W pisemnym uzasadnieniu podkreślono następujące wady skargi: brak wskazania,
czy oznaczone w skardze orzeczenie jest zaskarżone w całości, czy w części; brak
oznaczenia wraz z podstawą kasacyjną błędu popełnionego przez sąd przy
wydaniu orzeczenia, czy to przez błędną wykładnię prawa materialnego, czy też
niewłaściwe jego zastosowanie i podanie uzasadnienia przemawiającego za inną
interpretacją; pominięcie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
wraz z jego uzasadnieniem obejmującym wywód prawny pozwalający
zakwalifikować skargę do rozpoznania.
Na to postanowienie zażalenie złożyła G. spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, która odnosząc się kolejno do wytkniętych przez sąd uchybień
podniosła, że :
- wskazanie zakresu zaskarżenia wynika z wniosku o uchylenie w całości
zaskarżonego postanowienia,
- na stronie pierwszej skargi kasacyjnej zostały przytoczone podstawy
kasacyjne a ich uzasadnienie znajduje się w uzasadnieniu całej skargi,
- wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej został sformułowany, a jego
uzasadnienie znajduje się w uzasadnieniu całej skargi.
Ponadto zdaniem spółki skarga czyni zadość wszystkim ogólnym wymaganiom
pisma procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarga kasacyjna jest szczególnym środkiem prawnym ukierunkowanym na
badanie zgodności z prawem prawomocnych orzeczeń Sądu drugiej instancji.
Dlatego ustawa stawia skardze kasacyjnej surowe wymagania, wyliczone w art.
3984
§ 1 k.p.c., które stanowią elementy konstrukcyjne skargi. Skarga kasacyjna
bez któregokolwiek z tych elementów jest dotknięta brakiem istotnym,
powodującym jej odrzucenie a limine, bez wzywania do uzupełnienia w trybie art.
130 § 1 k.p.c. (art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c.).
Z wyraźnie wyartykułowanych przez Sąd Okręgowy wad skargi kasacyjnej,
na pierwszym miejscu wymienia się brak wskazania zakresu zaskarżenia
postanowienia o oddaleniu skargi o wznowienie postępowania. Rację ma Sąd
Okręgowy stwierdzając, że skarga nie zawiera wprost wskazania, czy zaskarża się
postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 25 maja 2005 r. w całości, czy w
odpowiedniej części. Jednak nie jest to wystarczający argument do odrzucenia
skargi z tej przyczyny, jeśli uwzględni się zawarty we wstępnej części skargi
wniosek o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia. Na tej podstawie
można jednoznacznie ustalić - odpowiadający temu wnioskowi - zakres
zaskarżenia.
Natomiast trafnie Sąd Okręgowy ocenił wady skargi w zakresie przytoczenia
podstaw kasacyjnych. Nie spełnia bowiem wymagania z art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c.
powołanie się na opisowo przedstawione uchybienia sądu, bez wskazania
konkretnych przepisów prawa procesowego, które zostały w ten sposób naruszone.
Według utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądu
przytoczenie podstawy poprzednio kasacji a obecnie skargi kasacyjnej wymaga
wskazania konkretnych przepisów, których naruszenie zarzuca skarżący (z licznych
orzeczeń dotyczących tej kwestii można wymienić wyrok Sądu Najwyższego z dnia
7 kwietnia 2004 r. III KRS 2/04 OSNP 2005, nr 3, poz. 48, z dnia 20 maja 2003 r.
III CKN 1214/00 system informacji prawniczej lex 109436, postanowienie
Najwyższego z dnia 10 maja 2002 r. III CKN 1310/00 system informacji prawniczej
lex 54502).
4
Kolejną przyczyną odrzucenia skargi kasacyjnej przez Sąd Okręgowy było
pominięcie wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania wraz z jego uzasadnieniem.
Ponieważ w części wstępnej skargi kasacyjnej zawarty jest wniosek o przyjęcie
skargi kasacyjnej, co słusznie podnosi się w zażaleniu, pozostaje do rozważenia
dopełnienie obowiązku jego uzasadnienia. Według wyjaśnień skarżącego,
uzasadnienie wniosku przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania znajduje się w
uzasadnieniu całej skargi. Tam też wskazane zostało istotne zagadnienie prawne,
wymagające rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy.
Odrębne uregulowanie dwóch wymagań skargi kasacyjnej tj. przytoczenia
podstaw skargi i jej uzasadnienia oraz przedstawienia okoliczności
uzasadniających rozpoznanie skargi świadczy o tym, że obie te kategorie nie są
równoważne i wymagają oddzielnego uzasadnienia. Obowiązek uzasadnienia
rozpoznania skargi kasacyjnej wiąże z instytucją „przedsądu” (art. 3899
k.p.c.)
a w konsekwencji z rolą i zadaniami Sądu Najwyższego jako sądu kasacyjnego
(patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2004 r. II CZ 142/04
system informacji prawniczej lex 146412). Argumentacja uzasadnienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powinna zatem nawiązywać do
przesłanek „przedsądu”. Jeżeli przyczyną rozpoznania skargi jest wystąpienie
istotnego zagadnienia prawnego, to wówczas składający skargę nie może
poprzestać na przytoczeniu treści art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c., ale obowiązany jest do
sformułowania tego zagadnienia. Nie uczynił tego autor ocenianej skargi
kasacyjnej. Konkludując uzasadnienie podstaw skargi kasacyjnej wskazał
wprawdzie na pojawienie się istotnego zagadnienia prawnego, jednak tego
zagadnienia nie zdefiniował.
Złożenie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, bez jego
oddzielnego uzasadnienia stanowi kolejny, nieusuwalny brak skargi kasacyjnej
skutkujący jej odrzucenie na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. Wymagania
przewidzianego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. nie zastępuje odwołanie się przez
skarżącą do uzasadnienia podstaw kasacji, zwłaszcza jeśli uwzględni się wcześniej
wytknięte uchybienia w zakresie tego odrębnego, koniecznego elementu skargi
kasacyjnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2002 r.
5
II CZ 102/62 system informacji prawniczej lex 57231, oraz cyt. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 14 grudnia 2004 r.).
Z tych wszystkich względów uznać należy, iż opisane wady konstrukcyjne
skargi kasacyjnej usprawiedliwiały jej odrzucenie przez Sąd Okręgowy.
Dlatego Sąd Najwyższy orzekł jak wyżej na podstawie art. 385 k.p.c.
w związku z art. 3941
§ 3, 39821
k.p.c.
db