III CZ 20/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-10-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 20/06
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa A.L. i M.F.
przeciwko Powiatowi S. DPS
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 kwietnia 2006 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 października 2005 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 21 października 2005 r. odrzucił
skargę kasacyjną powodów od wyroku tego Sądu z dnia 7 czerwca 2005 r., a to z
tej przyczyny, że nie została opłacona w terminie.
W zażaleniu na to postanowienie powodowie wnieśli o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trzeba zauważyć, że wprawdzie postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
8 września 2005 r. odmawiające powodom (omyłkowo w postanowieniu napisano:
„wniosku strony pozwanej” – k. 406) zwolnienia od kosztów sądowych (opłaty od
kasacji) nie podlega zaskarżeniu zażaleniem (ani kasacją), to jednak okoliczność ta
nie zwalniała tego Sądu od rozstrzygnięcia w przedmiocie wniesionego na to
postanowienie zażalenia.
W tym stanie rzeczy jest oczywiste, że intencją rozpoznawanego zażalenia
jest poddanie kontroli przez Sąd Najwyższy wymienionego postanowienia z dnia
8 września 2005 r. Drogę ku temu otwiera fakt, że nie podlega ono, jak wskazano,
zaskarżeniu zażaleniem.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 8 września 2005 r. odmówił
powodom zwolnienia od opłaty od kasacji, gdyż, w jego ocenie, złożone przez ich
pełnomocnika oświadczenie „nie zawiera dokładnych danych, ani o stanie
majątkowym, ani o stanie rodzinnym”. Wychodząc z tego założenia Sąd Apelacyjny
z naruszeniem art. 113 k.p.c. (uchylonego z dniem 2 marca 2006 r.) pominął,
że powodowie w sprawie dwukrotnie składali przewidziane w § 1 tego przepisu
oświadczenia, mianowicie z dnia 15 lutego 2003 r. (k. 85 – 86) oraz z dnia
31 marca 2005 r. (k. 364 – 365), a ponadto, że przedłożyli dowody (k. 90 – 161,
367 – 368) mające wskazywać, że „nie mają dostatecznych środków na koszty
sądowe". Nie można zaś wykluczyć, że te dowody bezzasadnie pominięte przez
Sąd Apelacyjny mogły być pomocne w ocenie zasadności wniosku powodów. Sąd
ten rozpatrując wniosek powodów powinien je brać pod uwagę pomimo
niewskazania ich we wniosku.
3
Koszty sądowe w sprawach cywilnych, w tym również gospodarczych, mogą
stanowić skuteczną barierę uniemożliwiającą stronie wniesienie sprawy do sądu,
czy też, jak w sprawie, wniesienie środka zaskarżenia od wydanego już orzeczenia
sądowego.
Prawo do sądu nie może być prawem „papierowym". Oznacza to, że
w każdym uzasadnionym przypadku, jeżeli koszty sądowe miałyby stanowić tamę
do sądowego rozpatrzenia sprawy, czy też środka zaskarżenia sąd jest obowiązany
do takiego rozstrzygnięcia o kosztach, które umożliwi stronie (realnie) ich
wniesienie.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa A.L. i M.F.
przeciwko Powiatowi S. DPS
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 kwietnia 2006 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 października 2005 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 21 października 2005 r. odrzucił
skargę kasacyjną powodów od wyroku tego Sądu z dnia 7 czerwca 2005 r., a to z
tej przyczyny, że nie została opłacona w terminie.
W zażaleniu na to postanowienie powodowie wnieśli o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trzeba zauważyć, że wprawdzie postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
8 września 2005 r. odmawiające powodom (omyłkowo w postanowieniu napisano:
„wniosku strony pozwanej” – k. 406) zwolnienia od kosztów sądowych (opłaty od
kasacji) nie podlega zaskarżeniu zażaleniem (ani kasacją), to jednak okoliczność ta
nie zwalniała tego Sądu od rozstrzygnięcia w przedmiocie wniesionego na to
postanowienie zażalenia.
W tym stanie rzeczy jest oczywiste, że intencją rozpoznawanego zażalenia
jest poddanie kontroli przez Sąd Najwyższy wymienionego postanowienia z dnia
8 września 2005 r. Drogę ku temu otwiera fakt, że nie podlega ono, jak wskazano,
zaskarżeniu zażaleniem.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 8 września 2005 r. odmówił
powodom zwolnienia od opłaty od kasacji, gdyż, w jego ocenie, złożone przez ich
pełnomocnika oświadczenie „nie zawiera dokładnych danych, ani o stanie
majątkowym, ani o stanie rodzinnym”. Wychodząc z tego założenia Sąd Apelacyjny
z naruszeniem art. 113 k.p.c. (uchylonego z dniem 2 marca 2006 r.) pominął,
że powodowie w sprawie dwukrotnie składali przewidziane w § 1 tego przepisu
oświadczenia, mianowicie z dnia 15 lutego 2003 r. (k. 85 – 86) oraz z dnia
31 marca 2005 r. (k. 364 – 365), a ponadto, że przedłożyli dowody (k. 90 – 161,
367 – 368) mające wskazywać, że „nie mają dostatecznych środków na koszty
sądowe". Nie można zaś wykluczyć, że te dowody bezzasadnie pominięte przez
Sąd Apelacyjny mogły być pomocne w ocenie zasadności wniosku powodów. Sąd
ten rozpatrując wniosek powodów powinien je brać pod uwagę pomimo
niewskazania ich we wniosku.
3
Koszty sądowe w sprawach cywilnych, w tym również gospodarczych, mogą
stanowić skuteczną barierę uniemożliwiającą stronie wniesienie sprawy do sądu,
czy też, jak w sprawie, wniesienie środka zaskarżenia od wydanego już orzeczenia
sądowego.
Prawo do sądu nie może być prawem „papierowym". Oznacza to, że
w każdym uzasadnionym przypadku, jeżeli koszty sądowe miałyby stanowić tamę
do sądowego rozpatrzenia sprawy, czy też środka zaskarżenia sąd jest obowiązany
do takiego rozstrzygnięcia o kosztach, które umożliwi stronie (realnie) ich
wniesienie.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.