V CZ 12/06
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:06-10-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CZ 66/78 I CZ 89/00 I PZ 56/70 II CZ 183/73 III CZP 33/87
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 12/06
POSTANOWIENIE
Dnia 26 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa W.W.
przeciwko "C." Spółce z o.o. w B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 26 kwietnia 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 19 października 2005 r.,
oddala zażalenie i oddala wniosek pozwanego o zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 19 października 2005 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę kasacyjną powoda W. W. wobec nieuiszczenia wpisu sądowego. Powód,
wezwany do uiszczenia wpisu od skargi, wysłał listem poleconym wniosek o
zwolnienie go od powyższej opłaty, wskazując jednakże błędny adres Sądu
Apelacyjnego (ul. E. 4, w O., podczas gdy Sąd ten mieści się przy ul. E. 4 w W.).
Pismo powoda trafiło do Sądu Rejonowego w O. i zostało przekazane przez ten
Sąd Rejonowy według właściwości, wpłynęło jednak do Sądu Apelacyjnego w […]
już po upływie tygodniowego terminu, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia
13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j. t.: Dz. U. z 2002
r. Nr 9, poz. 88 ze zm.), co skutkowało koniecznością odrzucenia skargi na
zasadzie art. 16 ust. 3 tej ustawy.
Powyższe postanowienie pełnomocnik powoda zaskarżył w całości
zażaleniem, zarzucając mu obrazę art. 120 § 1k..p.c. w zw. z art. 113 i art. 114 § 1,
art. 115 k.p.c., art. 325 k.p.c., art. 361 k.p.c., art. 365 § 1 k.p.c. i art. 394 § 1 k.p.c.,
a w konsekwencji także art. 3986
§ 2 k.p.c.. Wskazując na powyższe, wniósł
o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz o rozpoznanie
i uwzględnienie wniosku o dalsze zwolnienie od kosztów sądowych, a także
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanego na
rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego, a nadto, z ostrożności
procesowej na zasadzie art. 168 § 1 i art. 169 § 2 i 3 k.p.c., o przywrócenie terminu
do złożenia wniosku o dalsze zwolnienie powoda od kosztów sądowych i przyjęcie
wniosku w tym przedmiocie do rozpoznania na podstawie nowych dowodów,
załączonych do pisma. W uzasadnieniu żalący podniósł między innymi, że
przedstawiony przez niego pocztowy dowód nadania, mający walor dokumentu
urzędowego, zawiera prawidłowy adres Sądu Apelacyjnego.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie oraz
o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że kognicją Sądu Najwyższego
objęte jest jedynie zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Sąd
Najwyższy nie rozpoznaje wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych ani
wniosków o przywrócenie terminu do złożenia takiego wniosku, stąd też wnioski
w tym przedmiocie zawarte w petitum zażalenia są bezprzedmiotowe.
Odnosząc się do zarzutów wadliwego odrzucenia skargi kasacyjnej, należy
wskazać na następujące kwestie. Skarga kasacyjna została odrzucona, bowiem
w ustawowym terminie wpis sądowy od niej nie został uiszczony. Konsekwencją
braku wpłaty jest, zgodnie z art. 16 ust. 1 uksc, obowiązującej w dacie wydania
zaskarżonego postanowienia, odrzucenie skargi. Odnosząc się do zarzutów
dotyczących uchybienia przez Sąd prawomocności zwolnienia powoda od kosztów
sądowych należy zauważyć, co zresztą trafnie podniósł pozwany w odpowiedzi na
zażalenie, że powód, wbrew swemu kategorycznemu twierdzeniu, nie był zwolniony
od kosztów sądowych w całości. Co prawda powód składał taki wniosek (k. 46),
jednakże ostatecznie przyznano mu zwolnienie od kosztów jedynie co do opłaty
sądowej od pozwu i to tylko w części przekraczającej kwotę 10 000 zł. (k. 72).
Na dalszych etapach postępowania zwolniono zaś powoda od opłaty od zażalenia
na postanowienie o odrzuceniu apelacji (k. 321), a po uchyleniu tegoż
postanowienia przez Sąd Apelacyjny — od wpisu od apelacji (k. 332). Skutek
prawny tych orzeczeń, w postaci zwolnienia od kosztów sądowych, nie rozciągał się
zatem na całe postępowanie, a jedynie na poszczególne jego etapy
(por. postanowienie SN z 26.7.2000 r., I CZ 89/00, LEX nr 51344). Wezwanie
powoda przez Sąd Apelacyjny do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej było zatem
prawidłowe.
Istotnym problemem wymagającym rozstrzygnięcia jest zatem to, czy złożenie
przez powoda, w zakreślonym do uiszczenia przedmiotowej opłaty terminie,
wniosku, który powód mylnie zaadresował, oznaczając, jako siedzibę Sądu
Apelacyjnego, miasto O., należy uznać za doręczone Sądowi Apelacyjnemu w
terminie otwartym do wniesienia wpisu od skargi. Należy zgodzić się z żalącym, że
samo oznaczenie sądu według właściwości rzeczowej było prawidłowe.
Natomiast pełnomocnik powoda ponad wszelką wątpliwość błędnie oznaczył
na kopercie siedzibę Sądu. Świadczy o tym nadruk adresu na kopercie, w której
4
wniosek został doręczony za pośrednictwem poczty (k. 386). Żalący nie może
skutecznie powoływać się na pocztowy dowód nadania, który świadczy jedynie
o tym, że w oznaczonym dniu została nadana przesyłka adresowana do
określonego odbiorcy. Natomiast w stanie faktycznym niniejszej sprawy istotne
znaczenie ma adres zapisany przez nadawcę na kopercie. Był to zapewne skutek
przypadkowego przeoczenia, lecz zarazem takiego, któremu można przypisać
charakter zawinionego zaniechania, albowiem pełnomocnik powoda, a być może
inna osoba, za której działanie lub zaniechanie on odpowiada, najwidoczniej przez
niedbalstwo nie sprawdzili treści zapisanego na kopercie adresu przed wysłaniem
przesyłki.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wyrażano pogląd, że w razie
złożenia wniosku lub środka zaskarżenia do sądu niewłaściwego, termin byłby
dochowany jedynie wówczas, gdyby przed jego upływem sąd niewłaściwy
przekazał wniosek sądowi właściwemu (tak zwłaszcza w postanowieniu
SN z 29.8.1970 r., I PZ 56/70, LEX nr 6783; podobnie, w odniesieniu do środków
odwoławczych w postępowaniu cywilnym, m.in. w postanowieniu SN z 2.6.1978 r.,
I CZ 66/78, niepubl.; postan. SN z 14.11.1973 r., II CZ 183/73, OSPiKA 1974/5,
poz. 97; uchwała SN z 28.11.1987 r., III CZP 33/87, OSNCP 1988/5, poz. 73).
Mając zatem na względzie, iż pełnomocnik powoda został wezwany do
uiszczenia opłaty dnia 30 września 2005 r. (k. 366), termin do uiszczenia opłaty
upływał dnia 7 września 2005 r., zaś błędnie zaadresowany przez żalącego
wniosek został nadany w Urzędzie Pocztowym O. 1 dnia 11 października 2005 r.,
należy dojść do konkluzji, że wniosek został przedstawiony Sądowi Apelacyjnemu
po terminie i jako taki, nie podlegał uwzględnieniu. Odrzucenie skargi kasacyjnej
było zatem zasadne.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c., oddalił zażalenie jako nieuzasadnione.
db
POSTANOWIENIE
Dnia 26 kwietnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z powództwa W.W.
przeciwko "C." Spółce z o.o. w B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 26 kwietnia 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 19 października 2005 r.,
oddala zażalenie i oddala wniosek pozwanego o zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 19 października 2005 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę kasacyjną powoda W. W. wobec nieuiszczenia wpisu sądowego. Powód,
wezwany do uiszczenia wpisu od skargi, wysłał listem poleconym wniosek o
zwolnienie go od powyższej opłaty, wskazując jednakże błędny adres Sądu
Apelacyjnego (ul. E. 4, w O., podczas gdy Sąd ten mieści się przy ul. E. 4 w W.).
Pismo powoda trafiło do Sądu Rejonowego w O. i zostało przekazane przez ten
Sąd Rejonowy według właściwości, wpłynęło jednak do Sądu Apelacyjnego w […]
już po upływie tygodniowego terminu, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia
13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j. t.: Dz. U. z 2002
r. Nr 9, poz. 88 ze zm.), co skutkowało koniecznością odrzucenia skargi na
zasadzie art. 16 ust. 3 tej ustawy.
Powyższe postanowienie pełnomocnik powoda zaskarżył w całości
zażaleniem, zarzucając mu obrazę art. 120 § 1k..p.c. w zw. z art. 113 i art. 114 § 1,
art. 115 k.p.c., art. 325 k.p.c., art. 361 k.p.c., art. 365 § 1 k.p.c. i art. 394 § 1 k.p.c.,
a w konsekwencji także art. 3986
§ 2 k.p.c.. Wskazując na powyższe, wniósł
o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz o rozpoznanie
i uwzględnienie wniosku o dalsze zwolnienie od kosztów sądowych, a także
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania oraz o zasądzenie od pozwanego na
rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego, a nadto, z ostrożności
procesowej na zasadzie art. 168 § 1 i art. 169 § 2 i 3 k.p.c., o przywrócenie terminu
do złożenia wniosku o dalsze zwolnienie powoda od kosztów sądowych i przyjęcie
wniosku w tym przedmiocie do rozpoznania na podstawie nowych dowodów,
załączonych do pisma. W uzasadnieniu żalący podniósł między innymi, że
przedstawiony przez niego pocztowy dowód nadania, mający walor dokumentu
urzędowego, zawiera prawidłowy adres Sądu Apelacyjnego.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie oraz
o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że kognicją Sądu Najwyższego
objęte jest jedynie zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Sąd
Najwyższy nie rozpoznaje wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych ani
wniosków o przywrócenie terminu do złożenia takiego wniosku, stąd też wnioski
w tym przedmiocie zawarte w petitum zażalenia są bezprzedmiotowe.
Odnosząc się do zarzutów wadliwego odrzucenia skargi kasacyjnej, należy
wskazać na następujące kwestie. Skarga kasacyjna została odrzucona, bowiem
w ustawowym terminie wpis sądowy od niej nie został uiszczony. Konsekwencją
braku wpłaty jest, zgodnie z art. 16 ust. 1 uksc, obowiązującej w dacie wydania
zaskarżonego postanowienia, odrzucenie skargi. Odnosząc się do zarzutów
dotyczących uchybienia przez Sąd prawomocności zwolnienia powoda od kosztów
sądowych należy zauważyć, co zresztą trafnie podniósł pozwany w odpowiedzi na
zażalenie, że powód, wbrew swemu kategorycznemu twierdzeniu, nie był zwolniony
od kosztów sądowych w całości. Co prawda powód składał taki wniosek (k. 46),
jednakże ostatecznie przyznano mu zwolnienie od kosztów jedynie co do opłaty
sądowej od pozwu i to tylko w części przekraczającej kwotę 10 000 zł. (k. 72).
Na dalszych etapach postępowania zwolniono zaś powoda od opłaty od zażalenia
na postanowienie o odrzuceniu apelacji (k. 321), a po uchyleniu tegoż
postanowienia przez Sąd Apelacyjny — od wpisu od apelacji (k. 332). Skutek
prawny tych orzeczeń, w postaci zwolnienia od kosztów sądowych, nie rozciągał się
zatem na całe postępowanie, a jedynie na poszczególne jego etapy
(por. postanowienie SN z 26.7.2000 r., I CZ 89/00, LEX nr 51344). Wezwanie
powoda przez Sąd Apelacyjny do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej było zatem
prawidłowe.
Istotnym problemem wymagającym rozstrzygnięcia jest zatem to, czy złożenie
przez powoda, w zakreślonym do uiszczenia przedmiotowej opłaty terminie,
wniosku, który powód mylnie zaadresował, oznaczając, jako siedzibę Sądu
Apelacyjnego, miasto O., należy uznać za doręczone Sądowi Apelacyjnemu w
terminie otwartym do wniesienia wpisu od skargi. Należy zgodzić się z żalącym, że
samo oznaczenie sądu według właściwości rzeczowej było prawidłowe.
Natomiast pełnomocnik powoda ponad wszelką wątpliwość błędnie oznaczył
na kopercie siedzibę Sądu. Świadczy o tym nadruk adresu na kopercie, w której
4
wniosek został doręczony za pośrednictwem poczty (k. 386). Żalący nie może
skutecznie powoływać się na pocztowy dowód nadania, który świadczy jedynie
o tym, że w oznaczonym dniu została nadana przesyłka adresowana do
określonego odbiorcy. Natomiast w stanie faktycznym niniejszej sprawy istotne
znaczenie ma adres zapisany przez nadawcę na kopercie. Był to zapewne skutek
przypadkowego przeoczenia, lecz zarazem takiego, któremu można przypisać
charakter zawinionego zaniechania, albowiem pełnomocnik powoda, a być może
inna osoba, za której działanie lub zaniechanie on odpowiada, najwidoczniej przez
niedbalstwo nie sprawdzili treści zapisanego na kopercie adresu przed wysłaniem
przesyłki.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wyrażano pogląd, że w razie
złożenia wniosku lub środka zaskarżenia do sądu niewłaściwego, termin byłby
dochowany jedynie wówczas, gdyby przed jego upływem sąd niewłaściwy
przekazał wniosek sądowi właściwemu (tak zwłaszcza w postanowieniu
SN z 29.8.1970 r., I PZ 56/70, LEX nr 6783; podobnie, w odniesieniu do środków
odwoławczych w postępowaniu cywilnym, m.in. w postanowieniu SN z 2.6.1978 r.,
I CZ 66/78, niepubl.; postan. SN z 14.11.1973 r., II CZ 183/73, OSPiKA 1974/5,
poz. 97; uchwała SN z 28.11.1987 r., III CZP 33/87, OSNCP 1988/5, poz. 73).
Mając zatem na względzie, iż pełnomocnik powoda został wezwany do
uiszczenia opłaty dnia 30 września 2005 r. (k. 366), termin do uiszczenia opłaty
upływał dnia 7 września 2005 r., zaś błędnie zaadresowany przez żalącego
wniosek został nadany w Urzędzie Pocztowym O. 1 dnia 11 października 2005 r.,
należy dojść do konkluzji, że wniosek został przedstawiony Sądowi Apelacyjnemu
po terminie i jako taki, nie podlegał uwzględnieniu. Odrzucenie skargi kasacyjnej
było zatem zasadne.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c., oddalił zażalenie jako nieuzasadnione.
db