Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 51/06
POSTANOWIENIE
Dnia 16 października 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku B.K.
przy uczestnictwie M.K.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym
w dniu 16 października 2006 r.,
zażalenia uczestnika na postanowienie Sądu Okręgowego w N.
z dnia 21 października 2005 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w N. postanowieniem z dnia 21 października 2005 r. odrzucił
zażalenie uczestnika postępowania M.K. na postanowienie tego Sądu z dnia 21
września 2005 r., którym oddalił jego wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, a
także odrzucił skargę kasacyjną tego uczestnika postępowania uznając, że nie
uiścił on w zakreślonym mu terminie należnego wpisu od skargi kasacyjnej.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej uczestnik
postępowania zarzucił naruszenie art. 3981
§ 1 k.p.c. oraz art. 113 § 1 k.p.c.
i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. W zażaleniu został zawarty
wniosek o rozpoznanie zasadności postanowienia Sądu Okręgowego w N. z dnia
21 września 2005 r. dotyczącego wniosku uczestnika postępowania o zwolnienie
od kosztów sądowych, który został oddalony.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy w N. przyjął zasadnie, że na postanowienie sądu drugiej
instancji oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie przysługuje
zażalenie. Odrzucenie zażalenia na postanowienie z dnia 21 września 2005 r. było
zatem uzasadnione. Sąd Okręgowy trafnie podkreślił również, że kontrola
instancyjna zasadności orzeczenia, którym Sąd ten oddalił wniosek uczestnika
postępowania o zwolnienie go od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych,
byłaby możliwa jedynie w przypadku złożenia stosownego wniosku w zażaleniu na
postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, które było podyktowane brakiem
uiszczenia stosownej opłaty od skargi kasacyjnej, w terminie zakreślonym przez
Sąd. W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej uczestnik
postępowania zawarł tego rodzaju wniosek, a zarzut naruszenia art. 113 § 1 k.p.c.
uzasadnił poprzez twierdzenie, że oddalenie wniosku o zwolnienie wniosku było
przedwczesne. W jego ocenie Sąd zaniechał wezwania pełnomocnika skarżącego
do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym, rodzinnym i dochodach, o którym
mowa w art. 113 § 1 k.p.c., zaś oceny stanu majątkowego uczestnika postępowania
dokonał w sposób uproszczony i błędnie ustalił jego możliwości finansowe.
3
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 113 § 1 k.p.c. zawartego
w zażaleniu rozpoznawanym przez Sąd Najwyższy, należy podkreślić, że oddalenie
wniosku uczestnika postępowania o zwolnienie od kosztów sądowych nie nastąpiło
z tej przyczyny, że Sąd rozpoznający ten wniosek uznał, iż z powodu braku
oświadczenia majątkowego nie zostały wykazane okoliczności uzasadniające
udzielenie zwolnienia od kosztów sądowych. Sąd Okręgowy wydając
postanowienie, którym wniosek ten oddalił przyjął, że uczestnik postępowania
domagając się ponownie zwolnienia od kosztów sądowych, w związku z wniesioną
skargą kasacyjną, nie powołał się na żadne nowe okoliczności faktyczne, które
przemawiałyby za uwzględnieniem jego wniosku.
W skardze kasacyjnej złożonej w dniu 19 września 2005 r. skarżący istotnie
nie twierdził, że jego sytuacja majątkowa uległa zmianie od dnia 30 czerwca 2005
r., kiedy to Sąd Okręgowy w N. przesłuchał uczestnika postępowania na rozprawie,
także na okoliczność jego sytuacji majątkowej i oddalił jego wniosek o zwolnienie
od opłat sądowych. Rozpoznając wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
zawarty w skardze kasacyjnej Sąd drugiej instancji wziął pod uwagę zeznania
uczestnika postępowania, w których określił on swoją sytuację majątkową. Należy
podzielić stanowisko tego Sądu, że tej sytuacji zbędne było żądanie złożenia przez
uczestnika postępowania dodatkowo oświadczenia majątkowego, skoro nie
twierdził on, że jego sytuacja majątkowa opisana we własnych zeznaniach uległa
zmianie w przeciągu niespełna 3 miesięcy, a art. 113 § 1 k.p.c. nie ograniczał Sądu
do możliwości oceny wyłącznie oświadczenia majątkowego, jako podstawy ustaleń
co do możliwości finansowych wnioskodawcy.
Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena zasadności wniosku o zwolnienie od
kosztów sądowych w postępowaniu kasacyjnym, oparta na ustaleniach faktycznych
dotyczących stanu majątkowego uczestnika postępowania poczynionych na
podstawie jego zeznań, nie uzasadnia uznania jej za wadliwą na gruncie art. 113 §
1 k.p.c. Wobec zaś braku podstaw do zakwestionowania postanowienia z dnia
21 września 2005 r. należało uznać za zasadną także ocenę Sądu Okręgowego, że
skarżący po prawomocnym oddaleniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
nie uiścił w zakreślonym mu terminie wpisu od skargi kasacyjnej, co uzasadniało jej
odrzucenie.
4
Z przyczyn wyżej wskazanych zażalenie było pozbawione uzasadnionych
podstaw i podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
i 3941
3 k.p.c.