Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 100/06
POSTANOWIENIE
Dnia 28 listopada 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Gerard Bieniek
SSN Maria Grzelka
w sprawie z powództwa „W.” Spółki z o.o.
przeciwko Skarbowi Państwa - Regionalnemu Zarządowi Gospodarki Wodnej
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 listopada 2006 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 2 sierpnia 2006 r., sygn. akt [...],
odrzuca zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił skargę kasacyjną pozwanego Skarbu Państwa - Regionalnego Zarządu
Gospodarki Wodnej wniesioną od wyroku tego Sądu z dnia 31 marca 2006 r.,
wydanego w sprawie o zapłatę. Jako przyczynę odrzucenia skargi Sąd Apelacyjny
wskazał nieusuwalny brak w zakresie uzasadnienia wniosku o przyjęcie jej do
rozpoznania.
W zażaleniu wniesionym dnia 16 sierpnia 2006 r. pozwany reprezentowany
przez radcę prawnego domagał się uchylenia wskazanego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.), która weszła w życie
z dniem 15 marca 2006 r., w postępowaniu przed Sądem Najwyższym zastępstwo
procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną ma charakter wyłączny.
Zasada ta doznaje wyjątku jedynie w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu
wieczystoksięgowym, upadłościowym, naprawczym, egzekucyjnym oraz
w przedmiocie wpisu do właściwego rejestru (art. 4 ust. 4 wskazanej ustawy). Jak
wynika natomiast z treści art. 871
§ 3 k.p.c. w sprawach, w których Skarb Państwa
reprezentowany jest przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa nie stosuje się
§ 1 tego przepisu, przewidującego w postępowaniu przed Sądem Najwyższym oraz
w zakresie czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem
Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji, obowiązkowe
zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Analiza treści
wskazanych wyżej przepisów prowadzi do wniosku, że w sprawach, w których
obowiązuje wyłączne zastępstwo procesowe Skarbu Państwa przez Prokuratorię
Generalną, żaden inny podmiot nie może działać w jego imieniu.
Wniesienie skargi kasacyjnej oraz zażalenia na postanowienie o jej
odrzuceniu mieszczą się niewątpliwie w pojęciu czynności procesowych
związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, które podejmowane są
przed sądem drugiej instancji. Do dokonania tych czynności w imieniu Skarbu
3
Państwa uprawniona jest więc tylko Prokuratoria Generalna (art. 4 ust. 1 pkt 1
cytowanej ustawy).
Przepisy ustawy o Prokuratorii Generalnej o charakterze procesowym,
zgodnie z zasadą bezpośredniego działania ustawy nowej, należy stosować
w postępowaniu przed Sądem Najwyższym, poza wyjątkiem określonym w art. 83
ust. 3 tej ustawy, od dnia jej wejścia w życie. W sprawie niniejszej wniesienie
zażalenia, jak również wydanie postanowienia będącego jego przedmiotem,
nastąpiło po tej dacie. W tej sytuacji do zastępstwa procesowego pozwanego
Skarbu Państwa przed Sądem Najwyższym miały zastosowanie przepisy
wskazanej ustawy. Przewidziane w tych przepisach zastępstwo obejmowało nie
tylko wniesienie zażalenia, lecz także skargi kasacyjnej pozwanego. Skarga ta
bowiem również została wniesiona po dniu 15 marca 2006 r.
Mając powyższe na względzie należało przyjąć, że wniesienie zażalenia
pozwanego objęte było wyłącznym zastępstwem Prokuratorii Generalnej i jedynie
ten podmiot uprawniony był do dokonania tej czynności w imieniu Skarbu Państwa.
Została ona jednak podjęta przez, będącego radcą prawnym, pełnomocnika
jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa, a więc osobę pozbawioną w tym zakresie
zdolności postulacyjnej.
Z tej przyczyny zażalenie pozwanego, jako niedopuszczalne, podlegało
odrzuceniu. Stanowisko analogiczne, co do wyłącznego zastępstwa procesowego
Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną w „postępowaniu przed Sądem
Najwyższym” zostało wyrażone m. in. w postanowieniu SN z dnia 31 sierpnia 2006
r., I CZ 47/06, z dnia 21 września 2006 r., IV CSK 238/06 oraz z dnia 10 listopada
2006 r., III CSK 327/06 (dotychczas niepublikowane).
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji, na podstawie
art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. oraz w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. i art. 39821
k.p.c.