Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 91/06
POSTANOWIENIE
Dnia 21 grudnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
w sprawie ze skargi E.M.
o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa E.M.
przeciwko Bankowi [...] S.A.,
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 grudnia 2006 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 września 2006 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 15 września 2006 r. odrzucił skargę
o wznowienie postępowania, zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu
z dnia 24 listopada 2004 r., wniesioną przez E.M. Wyrok ten zapadł w sprawie z
powództwa skarżącej przeciwko Bankowi […] S.A. Skarżąca jako podstawę
wznowienia wskazała art. 403 § 2 k.p.c., powołując się na nową okoliczność
faktyczną, potwierdzoną wyrokiem Sądu Rejonowego w L. z dnia 22 grudnia 2005
r., z którego wynika, że podpis skarżącej na umowę kredytu z Bankiem został
podrobiony. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę z tej przyczyny, że – w jego ocenie –
skarżąca nie dochowała terminu do wniesienia skargi przewidzianego w art. 407
k.p.c.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 15 września 2006
r. skarżąca wniosła o jego zmianę, ewentualnie o jego uchylenie w całości
i przekazanie skargi powódki o wznowienie postępowania do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu. Zdaniem skarżącej, Sąd Apelacyjny
niewłaściwie ustalił początek biegu terminu do wniesienia skargi (art. 407 k.p.c.),
ponieważ termin ten należy liczyć od dnia uprawomocnienia się wyroku karnego
z dnia 22 grudnia 2005 r., (wyrok ten uprawomocnił się w dniu 14 lutego 2006 r., a
skarga została złożona w dniu 23 marca 2006 r.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasadnicze znaczenie ma kwestia znaczenia początku biegu terminu do
wniesienia skargi o wznowienie postępowania przewidzianego w art. 407 § 1 k.p.c.
Zgodnie z tym przepisem, skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie
trzymiesięcznym i termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się
o podstawie wznowienia.
W samej treści skargi o wznowienie postępowania (k. 1-3 akt) i w piśmie
z dnia 17 lipca 2004 r. (k. 55 akt) powódka, jako podstawę wznowienia, wskazywała
wyraźnie przepis art. 403 § 2 k.p.c. Tak wskazaną podstawę opisywała w ten
sposób, że w sprawie karnej oskarżony M.F. (mąż skarżącej) został uznany winnym
tego, że w lipcu 1 sierpnia 1998 r. podrobił podpis skarżącej (żony) m.in. na
3
dokumencie obejmującym umowę kredytu bankowego. Po uprawomocnieniu się
wyroku (w sprawie cywilnej) „wykryty został środek dowodowy, który mógłby mieć
wpływ na jej (sprawy cywilnej) wynik, a powód nie mógł z niego skorzystać w po
przednim postępowaniu”. W piśmie z dnia 17 lipca 2006 r. skarżąca stwierdzała, że
fakt sfałszowania jej podpisu na umowie kredytowej „powódka wykryła po
prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie [...]/03”. Chodzi tu zatem – w
ocenie skarżącej – także o nową okoliczność w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c.
W ocenie Sądu Najwyższego, dla określenia prawidłowej podstawy prawnej
wznowienia postępowania podstawowe znaczenie ma przede wszystkim opis tej
podstawy, dokonany w skardze o wznowienie postępowania, następnie
odpowiednio uzupełniony w piśmie z dnia 17 lipca 2005 r., a nie jej kwalifikacja
prawna sugerowana przez skarżącą. Należy bowiem zwrócić uwagę na to, że
skarżąca samodzielnie zainicjowała postępowanie o wznowienie postępowania bez
udziału profesjonalnych pełnomocników. W rezultacie należałoby przyjąć, że
skarżąca domagała się wznowienia postępowania w związku z tym, że
rozstrzygniecie w postępowaniu cywilnym oparte zostało na dokumencie
podrobionym (umowie kredytowej), tj. takim, który nie mógł wywoływać
odpowiednich skutków prawnych wobec skarżącej jako kredytobiorczyni (art. 403 §
1 pkt 1 k.p.c.). W tej sytuacji należałoby z pewnością inaczej liczyć początek
trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi, przewidzianego w art. 407 § 1
k.p.c. Nie przekonuje stwierdzenie Sądu Apelacyjnego, że skarżąca dowiedziała się
definitywnie o podstawie wznowienia w sposób wiarygodny ze sporządzonej
w postępowaniu opinii biegłej, tj. najpóźniej w dniu 11 listopada 2005 r.
(postanowienie z dnia 26 października 2005 r., SR w L.), skoro dowód z opinii
biegłego został przeprowadzony na wniosek skarżącej jako oskarżyciela
posiłkowego w postępowaniu karnym. Trafnie podnosi skarżąca w zażaleniu, że
informacja taka powinna być jeszcze dostatecznie pewna w tym sensie, iż
postępowanie dowodowe zostało zakończone i Sąd karny orzekał na podstawie
całego zebranego w sprawie materiału dowodowego. Do tego czasu mogłaby
nastąpić przecież odpowiednia weryfikacja stwierdzonego na podstawie opinii
biegłego faktu podrobienia podpisu skarżącej na dokumencie obejmującym umowę
kredytu bankowego. W rezultacie istnieją podstawy do stwierdzenia, że przy
4
przyjęciu podstawy wznowienia określonej w art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. (oparcie
wyroku sądu cywilnego na dokumencie podrobionym) termin do wniesienia skargi o
wznowienie postępowania (art. 407 § 1 k.p.c.) należałoby liczyć od
uprawomocnienia się wyroku Sądu karnego, w którym ustalono fakt podrobienia
podpisu skarżącej na dokumencie obejmującym umowę kredytu bankowego.
Z tych względów należało uwzględnić zażalenie powódki wnoszącej skargę
o wznowienie postępowania i uchylić zaskarżone postanowienie (art. 3941
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 39815
§ 1 k.p.c.).