Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 487/13
POSTANOWIENIE
Dnia 15 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku A. J. i P. J.
przy uczestnictwie Gminy Miasta G., W. C.
i Z. C.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 maja 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawców
od postanowienia Sądu Okręgowego w G.
z dnia 16 stycznia 2013 r.
oddala skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w G. postanowieniem z dnia 16 stycznia 2013 r. m. in. oddalił
apelację wnioskodawców od postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia 26 lipca
2012 r. oddalającego wniosek o zasiedzenie odnośnie do bliżej określonej działki nr
8/4 (według numeracji biegłego) o powierzchni 119 m2
. U podłoża tego
rozstrzygnięcia legło stanowisko, że poprzednicy prawni wnioskodawców nie byli jej
samoistnymi posiadaczami, jak tego wymaga art. 172 k.c., zatem ich okresu
posiadania nie można doliczyć przy obliczaniu terminu zasiedzenia.
Skarga kasacyjna wnioskodawców od wyroku Sądu Okręgowego - oparta na
podstawie pierwszej z art. 3983
k.c. - zawiera zarzut naruszenia art. 339 k.c., art.
172 w zw. z art. 336 k.c., art. 176 § 1 k.c., i zmierza do uchylenia tego
postanowienia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Istota zarzutów skargi kasacyjnej sprowadza się do twierdzenia, że Sąd
Okręgowy uznał, iż poprzednicy prawni wnioskodawców nie byli samoistnymi
posiadaczami działki nr 8/4 pomimo wynikającego z normy prawa materialnego,
tj. art. 339 k.c., domniemania samoistnego charakteru posiadania.
Skarżący pomijają, iż przewidziane w art. 339 k.c. domniemanie, że ten, kto
rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym, nie jest domniemaniem,
które bezwzględnie wiąże, niezależnie od okoliczności. Jest to domniemanie, które
nie może być sprzeczne z istniejącym stanem faktycznym, który wprost wyłącza
dopuszczalność takiego domniemania. Inaczej mówiąc, może być ono obalone
w drodze dowodów zmierzających do wykazania okoliczności przeciwnych niż
objęte jego treścią.
Posiadaniu samoistnemu nieruchomości prowadzącemu do nabycia
jej własności przez zasiedzenie musi towarzyszyć zamiar władania nieruchomością
dla siebie jak właściciel (animus domini). Element animus domini, tak jak każda
przesłanka subiektywna określona w przepisach prawa cywilnego, w praktyce
wymaga obiektywizacji. O tym, czy taki element występuje w okolicznościach
konkretnej sprawy, świadczą więc okoliczności zewnętrzne.
3
Ustalenia faktyczne poczynione w sprawie co do charakteru posiadania
działki nr 8/4 przez M. D. i L. P., poprzedników prawnych skarżących, dawały
Sądowi Okręgowemu podstawę do uznania, że nie było po ich stronie zamiaru
władania właścicielskiego tym gruntem. W konsekwencji, że domniemanie z art.
339 k.c. zostało obalone, oraz że nie byli posiadaczami samoistnymi (art. 336 k.c.).
Tym samym zaskarżone postanowienie nie narusza także art. 172 k.c., gdyż
jego naruszenia skarżący upatrują właśnie w nieuznaniu ich poprzedników
prawnych za posiadaczy samoistnych.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w postanowieniu.