II UK 469/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-08-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II UK 469/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z wniosku B. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.
o emeryturę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 lipca 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 stycznia 2012 r.
oddala skargę.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 20 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy, Sąd Ubezpieczeń
Społecznych w W. oddalił odwołanie B. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych I Oddział w W. z dnia 4 lutego 2010 r. w przedmiocie odmowy prawa
do emerytury. Stwierdził, że ubezpieczony nie wypracował stażu w wymiarze 25 lat;
do dnia 1 stycznia 1999 r. okres ten wynosi 22 lata 8 miesięcy i 16 dni okresów
składkowych. Ze względu na niespełnienie przesłanki stażu Sąd uznał za
2
bezprzedmiotowe badanie charakteru zatrudnienia ubezpieczonego pod względem
spełnienia kryteriów do uznania go za pracę w szczególnych warunkach.
Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2012 r. Sąd Apelacyjny, Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych, po uzupełnieniu dowodów opinią biegłego z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy, uznał, że ubezpieczony ma wymagany 15-letni
okres pracy w szczególnych warunkach, lecz oddalił jego apelację, potwierdziwszy
brak prawa do emerytury ze względu na nieosiągnięcie wymaganego stażu
ogólnego.
Skarga kasacyjna ubezpieczonego, obejmująca wyrok Sądu drugiej instancji
w całości, z wnioskiem o uchylenie w całości wyroków Sądów obydwu instancji i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W.,
została oparta na podstawie naruszenia przepisów prawa materialnego – art. 184
ust. 1 pkt 2 w związku z art. 27 ust. 1 pkt 2 oraz z art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) przez ocenę uprawnienia
wnioskodawcy do uzyskania prawa do emerytury jedynie przez pryzmat okresów
składkowych zatrudnienia, a z pominięciem wymienionego w art. 7 pkt 2 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresu
nieskładkowego pobierania renty zdrowotnej (ponad 8,5 roku), na której
wnioskodawca przebywał od dnia 24 maja 1990 r. Uwzględnienie tego okresu
spowodowałoby spełnienie przesłanki z art. 184 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W systemie świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie przewidziano
świadczenia nazwanego w skardze kasacyjnej „rentą zdrowotną”. Wskazanie w
skardze na naruszenie art. 7 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS pozwala
na stwierdzenie, że skarżący wywodzi prawo do emerytury z uwzględnieniem
okresu pobierania renty chorobowej. Renta o tej nazwie została wprowadzona w
art. 56 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 1975 r. Nr
3
34, poz. 188), zmieniającym ustawę z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6 ze zm.), i
przysługiwała pracownikowi, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego był nadal
niezdolny do podjęcia jakiejkolwiek pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja
rokowały odzyskanie zdolności do pracy. Okres jej pobierania ograniczony był do
niezbędnego do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłuższy jednak niż 12
miesięcy.
Stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, za okresy
składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za
które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było
obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, zatrudnienia na
obszarze Państwa Polskiego po ukończeniu 15 lat życia w wymiarze nie niższym
niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał
wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński
lub opiekuńczy albo rentę chorobową. Okres pobierania renty chorobowej po
ustaniu zatrudnienia w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa
obowiązującego w danym zawodzie lub po ustaniu obowiązku ubezpieczenia
społecznego z innego tytułu stanowi okres nieskładkowy, na podstawie art. 7 pkt 2
ustawy, zaliczany do stażu ubezpieczenia wymaganego w art. 184 ust. 1 pkt 2 w
związku z art. 27 ust. 1 pkt 2.
W wiążącym Sąd Najwyższy stanie faktycznym (art. 39813
§ 2 k.p.c.) brak
ustalenia, że skarżący pobierał rentę chorobową, natomiast – jak sam twierdzi – od
maja 1990 r. pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy, w stanie prawnym
obowiązującym w czasie jej przyznania – stosownie do art. 23 ustawy z dnia 14
grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40,
poz. 267 ze zm.) z tytułu inwalidztwa, czyli niezdolności do wykonywania
zatrudnienia z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności
organizmu.
Uwzględniając także, że nawet maksymalny ustawowy okres pobierania
renty chorobowej nie uzupełniłby brakujących okresów składkowych i
nieskładkowych wymaganych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
4
należało stwierdzić, że Sąd drugiej instancji nie naruszył prawa materialnego w
sposób opisany w art. 3983
§ 1 k.p.c.
W konsekwencji Sąd Najwyższy kasację pozbawioną usprawiedliwionych
podstaw oddalił (art. 39814
k.p.c.).
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z wniosku B. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.
o emeryturę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 lipca 2014 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 stycznia 2012 r.
oddala skargę.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 20 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy, Sąd Ubezpieczeń
Społecznych w W. oddalił odwołanie B. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych I Oddział w W. z dnia 4 lutego 2010 r. w przedmiocie odmowy prawa
do emerytury. Stwierdził, że ubezpieczony nie wypracował stażu w wymiarze 25 lat;
do dnia 1 stycznia 1999 r. okres ten wynosi 22 lata 8 miesięcy i 16 dni okresów
składkowych. Ze względu na niespełnienie przesłanki stażu Sąd uznał za
2
bezprzedmiotowe badanie charakteru zatrudnienia ubezpieczonego pod względem
spełnienia kryteriów do uznania go za pracę w szczególnych warunkach.
Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2012 r. Sąd Apelacyjny, Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych, po uzupełnieniu dowodów opinią biegłego z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy, uznał, że ubezpieczony ma wymagany 15-letni
okres pracy w szczególnych warunkach, lecz oddalił jego apelację, potwierdziwszy
brak prawa do emerytury ze względu na nieosiągnięcie wymaganego stażu
ogólnego.
Skarga kasacyjna ubezpieczonego, obejmująca wyrok Sądu drugiej instancji
w całości, z wnioskiem o uchylenie w całości wyroków Sądów obydwu instancji i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W.,
została oparta na podstawie naruszenia przepisów prawa materialnego – art. 184
ust. 1 pkt 2 w związku z art. 27 ust. 1 pkt 2 oraz z art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) przez ocenę uprawnienia
wnioskodawcy do uzyskania prawa do emerytury jedynie przez pryzmat okresów
składkowych zatrudnienia, a z pominięciem wymienionego w art. 7 pkt 2 ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresu
nieskładkowego pobierania renty zdrowotnej (ponad 8,5 roku), na której
wnioskodawca przebywał od dnia 24 maja 1990 r. Uwzględnienie tego okresu
spowodowałoby spełnienie przesłanki z art. 184 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W systemie świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie przewidziano
świadczenia nazwanego w skardze kasacyjnej „rentą zdrowotną”. Wskazanie w
skardze na naruszenie art. 7 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS pozwala
na stwierdzenie, że skarżący wywodzi prawo do emerytury z uwzględnieniem
okresu pobierania renty chorobowej. Renta o tej nazwie została wprowadzona w
art. 56 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 1975 r. Nr
3
34, poz. 188), zmieniającym ustawę z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 3, poz. 6 ze zm.), i
przysługiwała pracownikowi, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego był nadal
niezdolny do podjęcia jakiejkolwiek pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja
rokowały odzyskanie zdolności do pracy. Okres jej pobierania ograniczony był do
niezbędnego do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłuższy jednak niż 12
miesięcy.
Stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, za okresy
składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za
które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było
obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, zatrudnienia na
obszarze Państwa Polskiego po ukończeniu 15 lat życia w wymiarze nie niższym
niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał
wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński
lub opiekuńczy albo rentę chorobową. Okres pobierania renty chorobowej po
ustaniu zatrudnienia w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa
obowiązującego w danym zawodzie lub po ustaniu obowiązku ubezpieczenia
społecznego z innego tytułu stanowi okres nieskładkowy, na podstawie art. 7 pkt 2
ustawy, zaliczany do stażu ubezpieczenia wymaganego w art. 184 ust. 1 pkt 2 w
związku z art. 27 ust. 1 pkt 2.
W wiążącym Sąd Najwyższy stanie faktycznym (art. 39813
§ 2 k.p.c.) brak
ustalenia, że skarżący pobierał rentę chorobową, natomiast – jak sam twierdzi – od
maja 1990 r. pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy, w stanie prawnym
obowiązującym w czasie jej przyznania – stosownie do art. 23 ustawy z dnia 14
grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40,
poz. 267 ze zm.) z tytułu inwalidztwa, czyli niezdolności do wykonywania
zatrudnienia z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności
organizmu.
Uwzględniając także, że nawet maksymalny ustawowy okres pobierania
renty chorobowej nie uzupełniłby brakujących okresów składkowych i
nieskładkowych wymaganych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
4
należało stwierdzić, że Sąd drugiej instancji nie naruszył prawa materialnego w
sposób opisany w art. 3983
§ 1 k.p.c.
W konsekwencji Sąd Najwyższy kasację pozbawioną usprawiedliwionych
podstaw oddalił (art. 39814
k.p.c.).