Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KO 59/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 sierpnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dorota Rysińska
SSN Dariusz Świecki
Protokolant Jolanta Grabowska
w sprawie H. G.,
skazanego z art. 54 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.
i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 27 sierpnia 2014 r.,
z urzędu - w przedmiocie wznowienia postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 26 kwietnia 2012 r., zmieniającym wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 24 czerwca 2011 r.,
I. na podstawie art. 542 § 3 k.p.k. wznawia postępowanie w
zakresie skazania H. G. za przestępstwo skarbowe określone w
art. 54 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2
k.k.s.;
II. na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla wyrok Sądu
Apelacyjnego z dnia 26 kwietnia 2012., oraz zmieniony nim wyrok
Sądu Okręgowego w K. z dnia 24 czerwca 2011 r., w części
2
dotyczącej skazania H. G. za przestępstwo skarbowe z art. 54 § 2
k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. oraz
orzeczonej za ten czyn kary i środka karnego, a na podstawie art.
547 § 3 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1
k.k.s. w zw. z art. 44 § 1 pkt 1, § 3 i § 5 k.k.s. umarza w tej części
postępowanie karne, jego kosztami obciążając Skarb Państwa;
III. na podstawie art. 638 k.p.k. kosztami sądowymi za
postępowanie wznowieniowe obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Prezes Sądu Apelacyjnego w […] pismem z dnia 30 czerwca 2014 r.
zasygnalizował możliwość wystąpienia w sprawie bezwzględniej podstawy
odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.,
uzasadniającej wznowienie postępowania z urzędu przez rzeczowo właściwy Sąd
Najwyższy, w postępowaniu karnym prawomocnie zakończonym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 26 kwietnia 2012r., zmieniającym wyrok Sądu Okręgowego z
dnia 24 czerwca 2011r., w zakresie skazania H. G. za przestępstwo skarbowe, z
uwagi na przedawnienie karalności tego czynu.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Postępowanie karne prowadzone przeciwko H. G. o czyn stanowiący
przestępstwo skarbowe podlegało wznowieniu z urzędu.
H. G. skazany został między innymi za czyn z art. 54 § 2 k.k.s. w zw. z art.
37 § 1 pkt 5 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s., popełniony w okresie od stycznia 2001r.
do sierpnia 2001r. Kodeks karny skarbowy w art. 44 § 1 przewiduje dwa terminy
przedawnienia karalności przestępstw skarbowych: 5 lat w przypadku gdy
przestępstwo zagrożone jest karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo karą
pozbawienia wolności do lat 3 oraz 10 lat w przypadku gdy zagrożenie karą
pozbawienia wolności przekracza 3 lata. Zgodnie z art. 44 § 5 k.k.s. terminy te, w
sytuacji wszczęcia postępowania in personam, podlegają wydłużeniu w pierwszym
przypadku o 5, w drugim o 10 lat. Maksymalne okresy przedawnienia karalności dla
tych grup przestępstw skarbowych wynoszą więc odpowiednio 10 lat jeżeli chodzi o
tę pierwszą grupę i 20 lat w pozostałych przypadkach. Przestępstwo skarbowe, za
3
które H. G. został prawomocnie skazany zagrożone jest karą grzywny do 720
stawek dziennych. Dodać należy, że w stosunku do skazanego została również
zastosowana instytucja nadzwyczajnego obostrzenia kary z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s.,
co zgodnie z treścią art. 38 § 1 pkt 2 k.k.s. obliguje sąd do wymierzenia w
przypadku czynu z art. 54 § 2 k.k.s kary pozbawienia wolności do roku albo kary
ograniczenia wolności, co jednak nie wyłącza możliwości wymierzenia kary
grzywny. H. G. wymierzona została wyłącznie kara grzywny, przy zastosowaniu
nadzwyczajnego obostrzenia kary. Fakt ten jednak w żaden sposób nie wpłynął na
określenie okresu przedawnienia karalności przypisanego przestępstwa
skarbowego, to jest okresu 10 lat od czasu popełnienia czynu.
Zgodnie z art. 44 § 3 k.k.s., bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego
polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności
publicznoprawnej, a więc także w przypadku przedmiotowego czynu, rozpoczyna
się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności. Skoro H. G.
przypisano działanie w okresie od stycznia do sierpnia 2001r., termin
przedawnienia zaczął swój bieg z końcem 2001r. Przyjmując zatem 10-letni termin
przedawnienia karalności przypisanego przestępstwa skarbowego, okres ten
upłynął z końcem 2011r. Prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego zapadł w dniu 26
kwietnia 2012r., a więc już po upływie okresu karalności przestępstwa skarbowego,
za które H. G. został prawomocnie skazany.
W tym stanie rzeczy trzeba stwierdzić, że sprawie wystąpiła bezwzględna
przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6
k.p.k. Postępowanie w sprawie, stosownie do treści art. 542 § 3 k.p.k. podlegało
więc wznowieniu z urzędu. Wznowienie przedmiotowego postępowania w zakresie
wskazanym w części dyspozytywnej orzeczenia, implikowało orzeczenie o
uchyleniu wyroków Sądu ad quem oraz Sądu a quo w części skazującej H. G. za
przestępstwo skarbowe (rzecz jasna, wraz orzeczoną karą i środkiem karnym),
umorzenie postępowania w oparciu o przepisy art. 547 § 3 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1
pkt 6 k.p.k. oraz obciążenie kosztami postępowania w tym zakresie Skarbu
Państwa (art. 632 pkt 2 k.p.k.).
Wobec faktu, że za przypisane przestępstwo skarbowe wymierzono H. G.
wyłącznie karę grzywny, a za dwa pozostałe przypisane czyny kary pozbawienia
4
wolności, w sprawie nie zachodzą warunki do podejmowania dalszych czynności
procesowych.
W przypadku wznowienia postępowania z urzędu, zgodnie z art. 638 k.p.k.,
koszty tego postępowania ponosi Skarb Państwa.