IV CZ 60/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:02-12-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 60/14
POSTANOWIENIE
Dnia 9 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSA Elżbieta Fijałkowska (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi powódki Z. G.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 stycznia 2012 r.,
w sprawie z powództwa Z. G. oraz następców prawnych J. G. – E. G. i L. G.
przeciwko K. G. i T. G.
o stwierdzenie nieważności czynności prawnej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 października 2014 r.,
zażalenia powódki Z. G.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 stycznia 2014 r.
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 23 stycznia 2014 r. oddalił wniosek o
przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania i odrzucił
skargę. Ustalił, że Z. G. w dniu 24 grudnia 2013 r. wniosła skargę o wznowienie
postępowania w sprawie […] Sądu Okręgowego w Ł., zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt […], wskazując
na pojawienie się nowych okoliczności. Jednocześnie złożyła wniosek o
przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, który
motywowała okolicznościami mającymi uzasadnić twierdzenie, że uchybienie
terminowi nastąpiło bez jej winy. Odnosząc się do podstaw wznowienia
postępowania (art. 403 § 1 k.p.c.) powódka wskazała, że pod koniec czerwca 2013
r. dowiedziała się od swojego nieżyjącego już męża J. G. o istnieniu nowych
dowodów, tj. świadka T. L. Sąd Apelacyjny uznał, że skarżąca nie
uprawdopodobniła braku winy w niedochowaniu terminu, o jakim mowa w przepisie
art. 407 § 1 k.p.c., do wniesienia skargi o wznowienie postępowania i na podstawie
art. 410 § 1 k.p.c. skargę odrzucił.
W zażaleniu skarżąca zarzuciła naruszenie art. 168 i 169 k.p.c. poprzez
oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie
postępowania i w konsekwencji odrzucenie skargi o wznowienie postępowania oraz
wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie od pozwanego
na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sprawa zakończona prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia
20 stycznia 2012 r. dotyczyła stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży
nieruchomości i wytoczona została przez małżonków Z. G. i J. G. przeciwko
małżonkom T. G. i K. G. Z uwagi na charakter współuczestnictwa koniecznego –
jednolitego, w sporze zakończonym wymienionym wyrokiem końcowe ewentualne
orzeczenie wydane w następstwie wznowienia postępowania (art. 412 § 2 k.p.c.)
powinno obejmować wszystkich współuczestników. Oznacza to konieczność
uczestnictwa w postępowaniu o wznowienie postępowania wszystkich osób – stron
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem. Z twierdzeń skarżącej
3
wynika, że jej mąż – współuczestnik sporu J. G. zmarł przed wniesieniem skargi.
Sąd Apelacyjny okoliczności tej w ogóle nie uwzględnił i wydał orzeczenie bez
udziału następców prawnych J. G.
Z dokumentów wynika, że J. G. zmarł w dniu 19 lipca 2013 r., a jego
następcami prawnymi są żona Z. G. oraz córki E. G. i L. G. Zaskarżone
postanowienie wydane zostało w warunkach nieważności postępowania (art. 379
pkt 2 k.p.c.) i wobec tego podlegało uchyleniu na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w
zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi
o wznowienie postępowania wymaga rozważenia, czy wezwanie do uzupełnienia
braku formalnego skargi o wznowienie, wniesionej pismem z dnia 2 września
2013 r. prawidłowo skierowane zostało do skarżącej, a nie do reprezentującego ją
w postępowaniu rozpoznawczym pełnomocnika (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZ 13/06) a także, czy było zrozumiałe
dla osoby nie będącej prawnikiem. Ponadto, czy w dacie wniesienia skargi
o wznowienie upłynął trzymiesięczny termin, o jakim mowa w art. 407 § 1 k.p.c.,
skoro skarżąca twierdziła, że o osobie świadka dowiedziała się pod koniec czerwca
2013 r.
POSTANOWIENIE
Dnia 9 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSA Elżbieta Fijałkowska (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi powódki Z. G.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 stycznia 2012 r.,
w sprawie z powództwa Z. G. oraz następców prawnych J. G. – E. G. i L. G.
przeciwko K. G. i T. G.
o stwierdzenie nieważności czynności prawnej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 października 2014 r.,
zażalenia powódki Z. G.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 stycznia 2014 r.
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 23 stycznia 2014 r. oddalił wniosek o
przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania i odrzucił
skargę. Ustalił, że Z. G. w dniu 24 grudnia 2013 r. wniosła skargę o wznowienie
postępowania w sprawie […] Sądu Okręgowego w Ł., zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt […], wskazując
na pojawienie się nowych okoliczności. Jednocześnie złożyła wniosek o
przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, który
motywowała okolicznościami mającymi uzasadnić twierdzenie, że uchybienie
terminowi nastąpiło bez jej winy. Odnosząc się do podstaw wznowienia
postępowania (art. 403 § 1 k.p.c.) powódka wskazała, że pod koniec czerwca 2013
r. dowiedziała się od swojego nieżyjącego już męża J. G. o istnieniu nowych
dowodów, tj. świadka T. L. Sąd Apelacyjny uznał, że skarżąca nie
uprawdopodobniła braku winy w niedochowaniu terminu, o jakim mowa w przepisie
art. 407 § 1 k.p.c., do wniesienia skargi o wznowienie postępowania i na podstawie
art. 410 § 1 k.p.c. skargę odrzucił.
W zażaleniu skarżąca zarzuciła naruszenie art. 168 i 169 k.p.c. poprzez
oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie
postępowania i w konsekwencji odrzucenie skargi o wznowienie postępowania oraz
wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie od pozwanego
na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sprawa zakończona prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia
20 stycznia 2012 r. dotyczyła stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży
nieruchomości i wytoczona została przez małżonków Z. G. i J. G. przeciwko
małżonkom T. G. i K. G. Z uwagi na charakter współuczestnictwa koniecznego –
jednolitego, w sporze zakończonym wymienionym wyrokiem końcowe ewentualne
orzeczenie wydane w następstwie wznowienia postępowania (art. 412 § 2 k.p.c.)
powinno obejmować wszystkich współuczestników. Oznacza to konieczność
uczestnictwa w postępowaniu o wznowienie postępowania wszystkich osób – stron
postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem. Z twierdzeń skarżącej
3
wynika, że jej mąż – współuczestnik sporu J. G. zmarł przed wniesieniem skargi.
Sąd Apelacyjny okoliczności tej w ogóle nie uwzględnił i wydał orzeczenie bez
udziału następców prawnych J. G.
Z dokumentów wynika, że J. G. zmarł w dniu 19 lipca 2013 r., a jego
następcami prawnymi są żona Z. G. oraz córki E. G. i L. G. Zaskarżone
postanowienie wydane zostało w warunkach nieważności postępowania (art. 379
pkt 2 k.p.c.) i wobec tego podlegało uchyleniu na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w
zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi
o wznowienie postępowania wymaga rozważenia, czy wezwanie do uzupełnienia
braku formalnego skargi o wznowienie, wniesionej pismem z dnia 2 września
2013 r. prawidłowo skierowane zostało do skarżącej, a nie do reprezentującego ją
w postępowaniu rozpoznawczym pełnomocnika (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZ 13/06) a także, czy było zrozumiałe
dla osoby nie będącej prawnikiem. Ponadto, czy w dacie wniesienia skargi
o wznowienie upłynął trzymiesięczny termin, o jakim mowa w art. 407 § 1 k.p.c.,
skoro skarżąca twierdziła, że o osobie świadka dowiedziała się pod koniec czerwca
2013 r.