Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 295/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący)
SSN Przemysław Kalinowski (sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
Protokolant Katarzyna Wełpa
w sprawie R. P.
oskarżonego z art. 286 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 27 października 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 27 czerwca 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu w G. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
2
R.P. został oskarżony o to, że w okresie od listopada 2010 r. do kwietnia
2011 r. w G. i N., działając w ramach z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej, doprowadził właściciela stacji paliw A. M. do niekorzystnego
rozporządzenia mieniem w kwocie 5757,77 w ten sposób, że wprowadził go w błąd
co do zamiaru zapłaty za zakupiony olej napędowy, czym działał na szkodę w/w, tj.
o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Jednocześnie, w akcie oskarżenia
prokurator zamieścił wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia
rozprawy, o jakim mowa w art. 335 § 1 k.p.k., za zgodą R. P., która miała być
wyrażona podczas przesłuchania w charakterze podejrzanego w dniu 5 marca
2013 r. oraz wymierzenie kary roku pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat próby i zobowiązanie w trybie art.
72 § 2 k.k. do naprawienia szkody w terminie dziesięciu miesięcy od daty
uprawomocnienia się wyroku.
Sąd Rejonowy w G. wyrokiem z dnia 27 czerwca 2013 r., uznał R. P. za
winnego zarzucanego czynu, tj. dokonania przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z
art. 12 k.k. i za to na podstawie powołanych przepisów wymierzył mu karę roku
pozbawienia wolności. Wykonanie orzeczonych kar pozbawienia wolności zostało
warunkowo zawieszone wobec ówcześnie oskarżonego na okres 3 lat próby.
Orzeczono także o obowiązku naprawienia szkody w terminie dziesięciu miesięcy
od daty uprawomocnienia się wyroku przez zapłacenie kwoty 5757,77 zł na rzecz
pokrzywdzonego.
Powyższe orzeczenie nie zostało zaskarżone przez strony i uprawomocniło
się bez postępowania odwoławczego.
Obecnie, kasację na korzyść skazanego od powyższego wyroku wniósł
Prokurator Generalny zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść
rozstrzygnięcia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, tj. art. 343 § 7
k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k. polegające na uznaniu, że istnieją podstawy do
uwzględnienia wniosku prokuratora o skazanie R. P. bez przeprowadzenia
rozprawy, pomimo braku zgody oskarżonego na wydanie orzeczenia w warunkach
określonych w art. 335§ 1 k.p.k..
3
Na podstawie tak sformułowanego zarzutu autor kasacji wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w G. do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja wniesiona na korzyść osk. R. P. okazała się oczywiście zasadna, co
przemawiało za rozpoznaniem jej na posiedzeniu w trybie przewidzianym w art. 535
§ 5 k.p.k., a w konsekwencji także za uwzględnieniem sformułowanego w niej
zarzutu oraz wniosku. Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w G. dotknięty jest
rażącą obrazą norm procesowych wskazanych przez Autora kasacji.
Przepis art. 335 § 1 k.p.k. – obok innych wymienionych tam warunków –
zezwala na złożenie przez prokuratora wniosku o wydanie wyroku i wymierzenie
kary bez rozprawy wyłącznie wtedy, gdy ten oskarżyciel publiczny dysponuje zgodą
oskarżonego na takie postąpienie. Z kolei, przepis art. 343 § 7 k.p.k. uzależnia
uwzględnienie wniosku o skazanie bez rozprawy od spełnienia wszystkich
wymagań określonych w art. 335 § 1 k.p.k.. Jest przy tym oczywiste, że weryfikacja
przesłanek umożliwiających orzekanie w tym trybie pozostaje obowiązkiem sądu.
Ustalenie, że nie zostały one spełnione lub zaproponowane warunki nie
odpowiadają prawu, obliguje do rozpoznawania sprawy na zasadach ogólnych, ze
wszystkimi konsekwencjami takiego stanu rzeczy.
W realiach tej sprawy już wniosek prokuratora nie odpowiadał istniejącej
rzeczywistości, skoro wbrew wyraźnemu oświadczeniu ówcześnie podejrzanego R.
P., zawierał stwierdzenie o uzgodnieniu z nim proponowanego wymiaru kary i
środka karnego. W rzeczywistości bowiem podejrzany w sposób jednoznaczny nie
wyraził zgody na karę proponowaną przez prokuratora i żądał skierowania sprawy
do sądu (k. - 56). Brak kontroli wniosku prokuratora i bezkrytyczne ograniczenie się
do treści zawartej w akcie oskarżenia bez zapoznania się z podstawowym
dowodem w postaci wyjaśnień oskarżonego sprawiły, że Sąd Rejonowy w G.
wydał wyrok na posiedzeniu przy zastosowaniu trybu postępowania, co do którego
nie zostały spełnione ustawowe warunki dopuszczalności. W istniejących realiach
niedopuszczalne było bowiem już samo wystąpienie z wnioskiem o skazanie bez
rozprawy, a tym bardziej jego uwzględnienie. Stąd też wydanie wyroku w takim
trybie stanowiło oczywiste i rażące naruszenie obowiązującej procedury karnej.
4
Zarzucone uchybienie jest przy tym tego rodzaju, że wywarło istotny wpływ
na przebieg postępowania sądowego, a jednocześnie w sposób zasadniczy
ograniczyło możliwości realizowania przez oskarżonego prawa do obrony na
rozprawie, a to z kolei mogło realnie wpłynąć na treść rozstrzygnięcia.
Taka ocena uzasadniała uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w G. – tym razem w
postępowaniu wolnym od zarzuconego uchybienia.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku.