Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 71/14
POSTANOWIENIE
.Dnia 7 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Owczarek (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
w sprawie ze skargi powoda
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 lutego 2012 r.,
w sprawie z powództwa S. K.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 listopada 2014 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 kwietnia 2014 r.,
1. oddala zażalenie;
2. nie obciąża S. K. kosztami postępowania zażaleniowego;
3. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
radcy prawnemu – E. B.-D. kwotę 2 700 (dwa tysiące siedemset)
zł powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu skarżącemu.
UZASADNIENIE
2
S. K. wniósł skargę o wznowienie postępowania w sprawie, w której wystąpił
z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w G.,
zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 16 lutego 2012 r.
Jako podstawę skargi wskazał wystąpienie nowych okoliczności w rozumieniu art.
403 § 2 k.p.c.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2014 r. odrzucił skargę
jako niedopuszczalną (art. 410 § 1 k.p.c.) Sąd ten wyjaśnił, że nie zachodzi
podstawa wznowienia wskazanego postępowania w świetle art. 403 § 2 k.p.c.,
ponieważ już z uzasadnienia złożonej skargi wynika, że nie można mówić
o istnieniu nowych podnoszonych przez skarżącego okoliczności. Skarżący
w poprzednim postępowaniu powoływał się na okoliczności i dowody z akt
sprawy …/65 i decyzję nr …76. Okoliczności i dowody z tych akt były obiektywnie
ujawnialne i dostępne dla skarżącego już w toku prawomocnie zakończonego
postępowania. Inne wskazywane przez skarżącego okoliczności i twierdzenia
(np. dotyczące przedawnienia oaz stanu zdrowia skarżącego) nie mogły stanowić
odpowiedniej podstawy wznowienia.
W zażaleniu skarżącego zarzucono „naruszenie przepisów postępowania,
które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art. 410 § 1 k.p.c.” Na postawie art.
380 k.p.c. zaskarżono także postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 16 kwietnia
2014 r. w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w pkt 2 tego postanowienia i
zarzucono temu rozstrzygnięciu naruszenie art. 117 § 5 k.p.c. poprzez
bezpodstawne oddalenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w
postępowaniu ze skargi o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Apelacyjny trafnie wskazał na szczególny charakter instytucji
wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem. Wznowienie
takie wymaga wystąpienia odpowiednich przyczyn wskazanych w art. 401 i art. 403
k.p.c. Należy podzielić stanowisko Sądu drugiej instancji, zgodnie z którym nie jest
wystarczające samo sformułowanie w tekście skargi podstaw wznowienia
odpowiadające wskazanym przepisom, jeżeli z samego uzasadnienia takich
podstaw wynika, że podnoszona podstawa w ogóle nie zachodzi. Z uzasadnienia
3
wskazanych przez skarżącego podstaw wznowienia wyraźnie wynika, że wskazane
przez niego „nowe okoliczności i dowody” nie mają tych cech w rozumieniu art. 403
§ 2 k.p.c. W toku poprzedniego postępowania rozpoznawczego skarżący istotnie
powoływał się już na okoliczności i dowody znajdujące się w aktach o sygn. …/65 i
decyzję nr …/76 (zob. m.in. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z
dnia 16 lutego 2012 r. (k. 203 i n.; akta - sygn. akt […]).
Jeżeli uznać, że jako podstawę wznowienia postępowania wskazywano
także przyczyny wymienione w art. 401 § 2 k.p.c. (skarżący powołuje się w tym
zakresie na pismo z dnia 14 kwietnia 2014 r., k. 14 akt sprawy), to należy stwierdzić,
że w postępowaniu zakończonym prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 lutego 2012 r. skarżący był reprezentowany przez zawodowego
pełnomocnika ustanowionego z urzędu (zob. protokół rozprawy apelacyjnej z dnia
16 lutego 2012 r.; k. 184 - 185 akt - sygn.[…]).
Nie ma usprawiedliwionych podstaw do podważania stanowiska Sądu
Apelacyjnego wyrażonego w pkt 2 postanowienia z dnia 16 kwietnia 2014 r.,
w którym oddalono wniosek skarżącego o ustanowienie dla niego pełnomocnika
z urzędu w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi o wznowienie
postępowania (art. 380 k.p.c.). Skarżący wskazał w skardze odpowiednie
przyczyny wznowienia, które miały wynikać z art. 403 § 2 k.p.c. (k. 1-4 akt sprawy,
sygn. akt […]). Ustanowiony w postępowaniu zażaleniowym pełnomocnik z urzędu,
wnosząc zażalenie na postanowienie z dnia 16 kwietnia 2014 r., nie podejmuje
polemiki z Sądem Apelacyjnym co do występowania wskazanych przez skarżącego,
a kwestionowanych przez ten Sąd podstaw wznowienia. Posługuje się - jak się
okazało - nietrafną argumentacją o przedwczesności zaskarżonego postanowienia
z tej przyczyny, że „sąd na etapie wstępnego badania skargi o wznowienie
postępowania ocenił jej zawartość merytoryczną, do czego nie był uprawniony” (s.
4 zażalenia). Oznacza to, że ustanowiony w postępowaniu zażaleniowym
pełnomocnik z urzędu miał możliwość podjęcia ochrony prawnej skarżącego
jeszcze w ramach toczącego się postępowania wywołanego wniesieniem skargi.
Z przedstawionych względów należało oddalić zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).
4
Odstąpiono od obciążania skarżącego kosztami postępowania
zażaleniowego na podstawie art. 102 k.p.c.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. i §§ 6,
12 ust. 3 i 16 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych (…) (Dz.U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).