V KK 321/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-11-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 321/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski
SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)
Protokolant Katarzyna Wełpa
w sprawie Z. M.
skazanego z art. 190 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 25 listopada 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Okręgowego
w P.
z dnia 24 lutego 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
w P.
z dnia 2 października 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu
Rejonowego w P. i na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z
art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. i w zw. z art. 518 k.p.k.
postępowania karne wobec oskarżonego umarza, zaś kosztami
procesu obciąża Skarb Państwa.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 2 października 2013 r., sygn. akt […], Sąd Rejonowy w P.
uznał oskarżonego Z. M. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 k.k.
popełnionego w dniu 14 marca 2013 r. w P. i skazał go na karę sześciu miesięcy
pozbawienia wolności, przy czym wykonanie tej kary warunkowo zawiesił na okres
4 lat, a nadto zobowiązał go do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu.
Wyrok ten został zaskarżony przez prokuratora na niekorzyść oskarżanego w
zakresie środka probacyjnego, i po jego rozpoznaniu Sąd Okręgowy w P. wyrokiem
z dnia 24 lutego 2014 r., sygn. akt […],
zmienił zaskarżony wyrok w odniesieniu do podstawy prawnej nałożonego
obowiązku oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach sądowych; w pozostałym
zakresie wyrok został utrzymany w mocy.
Kasację od tego wyroku na korzyść skazanego wniósł Prokurator Generalny.
Zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu: rażące naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego - art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k., polegające na rozpoznaniu sprawy
w postępowaniu odwoławczym i utrzymaniu częściowo w mocy wyroku Sądu
Rejonowego w P. z dnia 2 października 2013 r., skazującego Z. M. za czyn z art.
190 § 1 k.k., podczas gdy oskarżony ten zmarł przed wydaniem przez Sąd
Okręgowy w P. wyroku, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą wskazaną
w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz
utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego w P. z dnia 2 października
2013 r., dot. Z. M. i umorzenie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, co skutkowało jej uwzględnieniem w trybie
art. 535 § 5 k.p.k. Z odpisu skróconego aktu zgonu wynika, że Z. M. zmarł w dniu
14 stycznia 2014 r. (k. 116 akt sprawy), a zatem przed uprawomocnieniem się
wyroku skazującego, co nastąpiło w dniu 24 lutego 2014 r. Jest również bezsporne,
że w dacie orzekania sąd II instancji o tej okoliczności nie miał wiedzy, co jednak
nie ma żadnego znaczenia w kontekście charakteru przeszkody procesowej
określonej w art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. Fakt śmierci oskarżonego skutkuje bowiem co
do zasady – zgodnie z normą art. 17 § 1 k.p.k. – umorzeniem postępowania
3
karnego w każdej jego fazie (wyjątkiem jest sytuacja, gdy po rozpoczęciu przewodu
sądowego istnieją podstawy do stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 §
1 pkt 1 i 2 k.p.k. – art. 414 § 1 k.p.k.), a zatem, skoro okoliczność ta nastąpiła przed
datą uprawomocnienia się wyroku skazującego, to zaistniało uchybienie określone
w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k., które powinno skutkować
uchyleniem wyroku sądu I instancji i umorzeniem postępowania, niezależnie od
tego, czy było ono znane sądowi II instancji. Jedynie w sytuacji, gdyby sąd
odwoławczy zmienił wyrok i uniewinnił oskarżonego z uwagi na okoliczności
wymienione w art. 17 § 1 pkt 1 lub 2 k.p.k., to ujawnienie faktu śmierci oskarżonego
w dacie orzeczenia tego sądu nie stanowiłoby powodu do uchylenia wyroku i
umorzenia postępowania (art. 439 § 2 k.p.k.).
Skoro zatem sąd II instancji takiego rozstrzygnięcia nie wydał, to konieczne
stało się uchylenie zaskarżonego wyroku oraz wyroku sądu I instancji i umorzenie
postępowania karnego z powodu śmierci oskarżonego. Rozstrzygnięcie o kosztach
procesu jest oparte na treści art. 632 pkt 2 k.p.k.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski
SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)
Protokolant Katarzyna Wełpa
w sprawie Z. M.
skazanego z art. 190 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 25 listopada 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Okręgowego
w P.
z dnia 24 lutego 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
w P.
z dnia 2 października 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu
Rejonowego w P. i na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z
art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. i w zw. z art. 518 k.p.k.
postępowania karne wobec oskarżonego umarza, zaś kosztami
procesu obciąża Skarb Państwa.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 2 października 2013 r., sygn. akt […], Sąd Rejonowy w P.
uznał oskarżonego Z. M. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 190 § 1 k.k.
popełnionego w dniu 14 marca 2013 r. w P. i skazał go na karę sześciu miesięcy
pozbawienia wolności, przy czym wykonanie tej kary warunkowo zawiesił na okres
4 lat, a nadto zobowiązał go do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu.
Wyrok ten został zaskarżony przez prokuratora na niekorzyść oskarżanego w
zakresie środka probacyjnego, i po jego rozpoznaniu Sąd Okręgowy w P. wyrokiem
z dnia 24 lutego 2014 r., sygn. akt […],
zmienił zaskarżony wyrok w odniesieniu do podstawy prawnej nałożonego
obowiązku oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach sądowych; w pozostałym
zakresie wyrok został utrzymany w mocy.
Kasację od tego wyroku na korzyść skazanego wniósł Prokurator Generalny.
Zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu: rażące naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego - art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k., polegające na rozpoznaniu sprawy
w postępowaniu odwoławczym i utrzymaniu częściowo w mocy wyroku Sądu
Rejonowego w P. z dnia 2 października 2013 r., skazującego Z. M. za czyn z art.
190 § 1 k.k., podczas gdy oskarżony ten zmarł przed wydaniem przez Sąd
Okręgowy w P. wyroku, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą wskazaną
w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz
utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego w P. z dnia 2 października
2013 r., dot. Z. M. i umorzenie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, co skutkowało jej uwzględnieniem w trybie
art. 535 § 5 k.p.k. Z odpisu skróconego aktu zgonu wynika, że Z. M. zmarł w dniu
14 stycznia 2014 r. (k. 116 akt sprawy), a zatem przed uprawomocnieniem się
wyroku skazującego, co nastąpiło w dniu 24 lutego 2014 r. Jest również bezsporne,
że w dacie orzekania sąd II instancji o tej okoliczności nie miał wiedzy, co jednak
nie ma żadnego znaczenia w kontekście charakteru przeszkody procesowej
określonej w art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. Fakt śmierci oskarżonego skutkuje bowiem co
do zasady – zgodnie z normą art. 17 § 1 k.p.k. – umorzeniem postępowania
3
karnego w każdej jego fazie (wyjątkiem jest sytuacja, gdy po rozpoczęciu przewodu
sądowego istnieją podstawy do stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 17 §
1 pkt 1 i 2 k.p.k. – art. 414 § 1 k.p.k.), a zatem, skoro okoliczność ta nastąpiła przed
datą uprawomocnienia się wyroku skazującego, to zaistniało uchybienie określone
w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k., które powinno skutkować
uchyleniem wyroku sądu I instancji i umorzeniem postępowania, niezależnie od
tego, czy było ono znane sądowi II instancji. Jedynie w sytuacji, gdyby sąd
odwoławczy zmienił wyrok i uniewinnił oskarżonego z uwagi na okoliczności
wymienione w art. 17 § 1 pkt 1 lub 2 k.p.k., to ujawnienie faktu śmierci oskarżonego
w dacie orzeczenia tego sądu nie stanowiłoby powodu do uchylenia wyroku i
umorzenia postępowania (art. 439 § 2 k.p.k.).
Skoro zatem sąd II instancji takiego rozstrzygnięcia nie wydał, to konieczne
stało się uchylenie zaskarżonego wyroku oraz wyroku sądu I instancji i umorzenie
postępowania karnego z powodu śmierci oskarżonego. Rozstrzygnięcie o kosztach
procesu jest oparte na treści art. 632 pkt 2 k.p.k.