III CZ 52/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:20-01-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 52/14
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi J. W. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa A. S. i M. S.
przeciwko J. W. i H. W.
o zapłatę,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 kwietnia 2011 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej
w dniu 11 grudnia 2014 r.
zażalenia pozwanego J. W.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 11 września 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo M.
S. i A. S. skierowane przeciwko J. W. i H. W. o zapłatę kwoty 960 000 zł z tytułu
roszczeń wynikających z niewykonania umowy przedwstępnej przeniesienia
własności nieruchomości.
Uwzględniwszy apelację powodów, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12
kwietnia 2011 r. zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że zasądził
od pozwanych na rzecz powodów kwotę 480 000 zł, a w pozostałej części
powództwo oddalił.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 16 grudnia 2011 r. odmówił przyjęcia
skargi kasacyjnej pozwanych od wyroku Sądu Apelacyjnego.
W dniu 8 sierpnia 2014 r. pozwany J. W. wniósł skargę o wznowienie
postępowania zakończonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 12 kwietnia 2012
r., podnosząc ujawnienie nowych okoliczności, które mogły mieć wpływ na wynik
sprawy, oraz zarzucając, że został pozbawiony możności obrony swych praw. Jako
nową okoliczność wskazał fakt, że od lutego 1984 r. leczy się psychiatrycznie na
głęboką, przewlekłą depresję, w związku z czym, składając oświadczenie woli
będące elementem umowy przedwstępnej stanowiącej źródło roszczenia powodów,
działał w stanie wyłączającym świadome i swobodne podejmowanie decyzji. Z
kolei pozbawienia możności obrony swych praw skarżący upatrywał w tym, że nie
uzyskał w czasie postępowania niezbędnych pouczeń co do czynności
procesowych, co do celowości ustanowienia pełnomocnika oraz możliwości
ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych.
Postanowieniem z dnia 11 września 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanego, dostrzegając naruszenie terminu określonego w art. 407 § 1 k.p.c. Sąd
Apelacyjny stwierdził, że fakty określane jako nowe, czy też ujawnione po wydaniu
wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r., były znane skarżącemu od początku
postępowania, skoro leczył się psychiatrycznie już od 1984 r. Z kolei, jak wynika
z akt sprawy, o zaskarżonym wyroku pozwany dowiedział się w chwili jego
3
ogłaszania, był bowiem obecny podczas dokonywania tej czynności procesowej
(k. 96 akt sprawy […]).
W zażaleniu skarżący zarzucił naruszenie art. 410 k.p.c. przez bezzasadne
przyjęcie, że skarga o wznowienie postępowania została wniesiona po upływie
terminu ustawowego, gdyż o podstawie do wznowienia skarżący dowiedział się
dopiero w dniu 1 sierpnia 2014 r. podczas rozmowy z adwokatem, autorem skargi
i zażalenia, którego ustanowił pełnomocnikiem procesowym i który pouczył go
o przysługujących mu uprawnieniach. Jako osoba chora, niekorzystająca
wcześniej z pomocy prawnej, pozwany o tych swoich uprawnieniach nie wiedział.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W świetle materiałów zgromadzonych w sprawie, a także w świetle twierdzeń
samego skarżącego, nie może być wątpliwości co do tego, że fakty określane przez
niego jako „nowe” były mu znane co najmniej od trzydziestu lat. Dolegliwości
psychiczne – jeżeli występowały – oraz ich leczenie to okoliczności, które były
skarżącemu w sposób oczywisty znane; był w ich centrum, wpływał na nie i mógł
się na nie bez jakichkolwiek ograniczeń powoływać (por. np. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 25 stycznia 1967 r., II CZ 128/66, OSPiKA 1968, nr 9, poz. 198,
i z dnia 18 stycznia 2012 r., II CZ 147/11, OSNC-ZD 2013, nr B, poz. 32). Nie może
być także wątpliwości co do tego, że o zaskarżonym wyroku – jego wydaniu i treści
– pozwany dowiedział się, wysłuchując jego ogłoszenia oraz stosownych pouczeń
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2000 r., IV CKN 2/00,
OSNC 2000, nr 10, poz. 192, z dnia 14 listopada 2000 r., III CKN 1159/00, nie publ.,
z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZ 33/09, nie publ., lub z dnia 26 września 2013 r.,
II CZ 42/13, nie publ.).
W tej sytuacji, zarzuty zażalenia, że o faktach uzasadniających wznowienie
postępowania skarżący dowiedział się dopiero w dniu 1 sierpnia 2014 r. podczas
rozmowy z adwokatem, autorem skargi i zażalenia, którego ustanowił
pełnomocnikiem procesowym i który pouczył go o przysługujących mu
uprawnieniach, jest bezzasadne i – jak się wydaje – oparte na nieporozumieniu.
Nieporozumienie polega na tym, że autor zażalenia bezzasadnie utożsamił czas
dowiedzenia się przez skarżącego o faktach mogących stanowić podstawę
4
wznowienia z chwilą, w której sam udzielił skarżącemu porady prawnej obejmującej
istotę skargi o wznowienie postępowania oraz wskazującej na jego podstawy.
Tymczasem jest oczywiste, że terminy określone w art. 407 k.p.c. – jako terminy
a quo – są liczone od chwili wystąpienia zdarzeń określonych w tym przepisie, a nie
od chwili dokonania ich prawnej oceny.
Z tych względów zażalenie, jako bezzasadne, zostało oddalone (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 11 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi J. W. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa A. S. i M. S.
przeciwko J. W. i H. W.
o zapłatę,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 kwietnia 2011 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej
w dniu 11 grudnia 2014 r.
zażalenia pozwanego J. W.
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 11 września 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo M.
S. i A. S. skierowane przeciwko J. W. i H. W. o zapłatę kwoty 960 000 zł z tytułu
roszczeń wynikających z niewykonania umowy przedwstępnej przeniesienia
własności nieruchomości.
Uwzględniwszy apelację powodów, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12
kwietnia 2011 r. zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że zasądził
od pozwanych na rzecz powodów kwotę 480 000 zł, a w pozostałej części
powództwo oddalił.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 16 grudnia 2011 r. odmówił przyjęcia
skargi kasacyjnej pozwanych od wyroku Sądu Apelacyjnego.
W dniu 8 sierpnia 2014 r. pozwany J. W. wniósł skargę o wznowienie
postępowania zakończonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 12 kwietnia 2012
r., podnosząc ujawnienie nowych okoliczności, które mogły mieć wpływ na wynik
sprawy, oraz zarzucając, że został pozbawiony możności obrony swych praw. Jako
nową okoliczność wskazał fakt, że od lutego 1984 r. leczy się psychiatrycznie na
głęboką, przewlekłą depresję, w związku z czym, składając oświadczenie woli
będące elementem umowy przedwstępnej stanowiącej źródło roszczenia powodów,
działał w stanie wyłączającym świadome i swobodne podejmowanie decyzji. Z
kolei pozbawienia możności obrony swych praw skarżący upatrywał w tym, że nie
uzyskał w czasie postępowania niezbędnych pouczeń co do czynności
procesowych, co do celowości ustanowienia pełnomocnika oraz możliwości
ubiegania się o zwolnienie z kosztów sądowych.
Postanowieniem z dnia 11 września 2014 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanego, dostrzegając naruszenie terminu określonego w art. 407 § 1 k.p.c. Sąd
Apelacyjny stwierdził, że fakty określane jako nowe, czy też ujawnione po wydaniu
wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r., były znane skarżącemu od początku
postępowania, skoro leczył się psychiatrycznie już od 1984 r. Z kolei, jak wynika
z akt sprawy, o zaskarżonym wyroku pozwany dowiedział się w chwili jego
3
ogłaszania, był bowiem obecny podczas dokonywania tej czynności procesowej
(k. 96 akt sprawy […]).
W zażaleniu skarżący zarzucił naruszenie art. 410 k.p.c. przez bezzasadne
przyjęcie, że skarga o wznowienie postępowania została wniesiona po upływie
terminu ustawowego, gdyż o podstawie do wznowienia skarżący dowiedział się
dopiero w dniu 1 sierpnia 2014 r. podczas rozmowy z adwokatem, autorem skargi
i zażalenia, którego ustanowił pełnomocnikiem procesowym i który pouczył go
o przysługujących mu uprawnieniach. Jako osoba chora, niekorzystająca
wcześniej z pomocy prawnej, pozwany o tych swoich uprawnieniach nie wiedział.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W świetle materiałów zgromadzonych w sprawie, a także w świetle twierdzeń
samego skarżącego, nie może być wątpliwości co do tego, że fakty określane przez
niego jako „nowe” były mu znane co najmniej od trzydziestu lat. Dolegliwości
psychiczne – jeżeli występowały – oraz ich leczenie to okoliczności, które były
skarżącemu w sposób oczywisty znane; był w ich centrum, wpływał na nie i mógł
się na nie bez jakichkolwiek ograniczeń powoływać (por. np. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 25 stycznia 1967 r., II CZ 128/66, OSPiKA 1968, nr 9, poz. 198,
i z dnia 18 stycznia 2012 r., II CZ 147/11, OSNC-ZD 2013, nr B, poz. 32). Nie może
być także wątpliwości co do tego, że o zaskarżonym wyroku – jego wydaniu i treści
– pozwany dowiedział się, wysłuchując jego ogłoszenia oraz stosownych pouczeń
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2000 r., IV CKN 2/00,
OSNC 2000, nr 10, poz. 192, z dnia 14 listopada 2000 r., III CKN 1159/00, nie publ.,
z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZ 33/09, nie publ., lub z dnia 26 września 2013 r.,
II CZ 42/13, nie publ.).
W tej sytuacji, zarzuty zażalenia, że o faktach uzasadniających wznowienie
postępowania skarżący dowiedział się dopiero w dniu 1 sierpnia 2014 r. podczas
rozmowy z adwokatem, autorem skargi i zażalenia, którego ustanowił
pełnomocnikiem procesowym i który pouczył go o przysługujących mu
uprawnieniach, jest bezzasadne i – jak się wydaje – oparte na nieporozumieniu.
Nieporozumienie polega na tym, że autor zażalenia bezzasadnie utożsamił czas
dowiedzenia się przez skarżącego o faktach mogących stanowić podstawę
4
wznowienia z chwilą, w której sam udzielił skarżącemu porady prawnej obejmującej
istotę skargi o wznowienie postępowania oraz wskazującej na jego podstawy.
Tymczasem jest oczywiste, że terminy określone w art. 407 k.p.c. – jako terminy
a quo – są liczone od chwili wystąpienia zdarzeń określonych w tym przepisie, a nie
od chwili dokonania ich prawnej oceny.
Z tych względów zażalenie, jako bezzasadne, zostało oddalone (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).