Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 405/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący)
SSN Przemysław Kalinowski
SSN Jarosław Matras (sprawozdawca)
Protokolant Anna Kowal
w sprawie M. W.
skazanego z art. 244 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 28 stycznia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Rejonowego w P.
z dnia 27 czerwca 2011 r.
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę oskarżonego M. W.
przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w P.
UZASADNIENIE
M. W. został oskarżony o to, że: „w dniu 25 marca 2011 r. o godz. 09.35 w P.
na ul. T., przed upływem pięciu lat od odbycia w okresie od 17 stycznia do 17
września 2010 r. kary 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem
łącznym Sądu Rejonowego w P. z dnia 13 listopada 2008 r., sygn. akt … 225/08 za
przestępstwo tego samego rodzaju, wbrew wyrokowi Sądu Rejonowego w P. z dnia
16 listopada 2010 r., sygn. akt … 1349/10, kierował samochodem osobowym marki
2
Opel Vivaro o numerach rejestracyjnych […], tj. o czyn z art. 244 k.k. w zw. z art. 64
§ 1 k.k.”
Sąd Rejonowy w P. wyrokiem zaocznym z dnia 27 czerwca 2011 r., sygn.
akt … 488/11 uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu,
tj. przestępstwa z art. 244 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 244
k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz obciążył go
kosztami procesu. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 8 lipca 2011 r.
Kasację na korzyść od tego wyroku wniósł Prokurator Generalny.
Zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu rażące i mające istotny wpływ na treść
wyroku naruszenie przepisu prawa materialnego – art. 64 § 1 k.k., polegające na
skazaniu oskarżonego M. W. za popełnienie przestępstwa w warunkach recydywy
szczególnej podstawowej, pomimo braku ku temu przesłanek określonych w art. 64
§ 1 k.k.
Podnosząc ten zarzut Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w P.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, co zważywszy na jej kierunek skutkuje jej
uwzględnieniem w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Rację ma skarżący gdy wskazuje, że
zaskarżony wyrok zapadł z rażącą obrazą art. 64 § 1 k.k., choć podkreślić trzeba,
co zresztą wynika z uzasadnienia kasacji, iż przyczyną wadliwego przyjęcia
działania oskarżonego w warunkach określonych w przepisie art. 64 § 1 k.k. było
nietrafne ustalenie czasokresu odbycia przez oskarżonego kary orzeczonej za
podobne przestępstwa, będące z kolei konsekwencją niewłaściwej analizy
istniejących w dacie orzekania danych co do odbycia tej kary. W niniejszej sprawie
podstawę do zastosowania wobec M. W. odpowiedzialności w warunkach recydywy
z art. 64 § 1 k.k. stanowiło ustalenie o odbyciu w okresie od 17 stycznia 2010 r. do
17 września 2010 r. kary łącznej 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej
wobec tego oskarżonego w prawomocnym wyroku łącznym Sądu Rejonowego w P.
z dnia 13 listopada 2008 r., sygn. … 225/08. Kara łączna w takim wymiarze
obejmowała kary pozbawienia wolności w wymiarze po 6 (sześć) miesięcy
orzeczone za przestępstwa z art. 244 k.k. wyrokami Sądu Rejonowego w C. w
sprawach o sygn. akt … 36/07 i … 253/06 (rozstrzygnięcie w pkt 2 wyroku łącznego
3
– k. 24-25 akt … 488/11). Z adnotacji sporządzonej przez sekretarza sądowego,
widniejącej na odpisie wyroku łącznego … 225/08 znajdującego się w aktach
sprawy w dacie orzekania, wynikało, że w dniu 30 listopada 2009 r. skazany został
warunkowo zwolniony z odbywania tej właśnie kary 8 miesięcy pozbawienia
wolności, przy czym kara ta miała być wykonywana dopiero w okresie od dnia 17
stycznia 2010 r. do dnia 17 września 2010 r. (k. 25). Jest zatem oczywiste, że z
informacji tej wynikało, iż skazany nie rozpoczął jeszcze wykonywania kary 8
miesięcy pozbawienia wolności, co do której następnie sąd meriti przyjął, iż stanowi
ona podstawę do ustalenia działania w warunkach z art. 64 § 1 k.k. Innej zaś
informacji o odbyciu tej kary w koniecznym – dla spełnienia warunku z art. 64 § 1
k.k. – czasokresie w aktach sprawy w dacie orzekania nie było i, jak dalej zostanie
wskazane, być nie mogło. Podkreślić przy tym należy, że od strony
formalnoprawnej odpis tego wyroku w ogóle nie został ujawniony w trakcie
przewodu sądowego, albowiem nie został ujęty jako dokument zawnioskowany do
ujawnienia w akcie oskarżenia, a tylko te dokumenty zostały formalnie ujawnione
(k. 27 i 36-37). Trzeba też wskazać, że adnotacja widniejąca na odpisie wyroku
była zgodna z danymi zawartymi w aktach sprawy … 225/08 Sądu Rejonowego w
P., który orzekł karę łączną. Skazany korzystał bowiem z warunkowego
przedterminowego zwolnienia z odbywania tej kary od dnia 30 listopada 2009 r. (k.
118, 119), a po jego odwołaniu, z przerw w wykonywaniu tej kary łącznej (k. 170,
185, 186, 188, 193). Dopiero z dniem 14 października 2011 r. rozpoczął odbywanie
kary łącznej (k.172), by już 7 listopada 2011 r. uzyskać kolejną przerwę w jej
odbywaniu (k. 185). Jest zatem jasne, że na skutek braku właściwej analizy danych
dotyczących odbywania kary łącznej doszło do wadliwego ustalenia istnienia ujętej
w art. 64 § 1 k.k. przesłanki odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze 6
miesięcy za przestępstwo tego samego rodzaju. Uchybienie to stanowi w
konsekwencji o rażącym naruszeniu art. 64 § k.k. i mogło mieć istotny wpływ na
treść zapadłego wyroku. Wprawdzie przepis art. 64 § 1 k.k. nie stał się podstawą
wymiaru kary, ale mógł mieć wpływ na treść wyroku w zakresie wymiaru kary, a
nadto pociąga za sobą negatywne dla skazanego konsekwencje w zakresie
skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia od odbycia sumy kar
4
pozbawienia wolności orzeczonych za przestępstwa nie podlegające łączeniu (art.
79 § 1 k.k. w zw. z art. 78 § 2 k.k.).
Z tych powodów konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, który
rozpoznając sprawę ponownie uwzględni okoliczności wskazujące na brak
możliwości przypisania oskarżonemu działania w warunkach powrotu do
przestępstwa z art. 64 § 1 k.k.