Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2014 r.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 października 2014 r. w O.

sprawy z powództwa J. G.

przeciwko M. P.

o ustalenie bezskuteczność czynności prawnej

orzeka:

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 1152/13

UZASADNIENIE

J. G. wniósł pozew przeciwko – po ostatecznym sprecyzowaniu – M. P. - o ustalenie bezskuteczności umowy sprzedaży z dnia 18.2.2011r., zawartej przed notariuszem B. P. (Rep. A 1293/2011) pomiędzy P. G. (1) i E. G. – jako sprzedającymi i M. P. – jako kupującą.

Z uzasadnienia pozwu wynika, że powódka i jego żona K. G. umową z dnia 20.6.2007r. darowali synowi P. G. (2) i jego żonie E. G. nieruchomość o pow. 777 m ² położoną we wsi L., dla której prowadzona była księga wieczysta (...).

Powód twierdził, że w dniu 10.12.2012r. przed notariuszem B. P. złożył oświadczenie o odwołaniu ww. umowy darowizny, o czym obdarowani zostali zawiadomieni w dniu 19.12.2012r. Powód wywodził też, że czynność prawna o uznanie której za bezskuteczną wnosił była pozorna i służyła obejściu prawa i z tego względu powództwo jest zasadne.

Na rozprawie (k. 104) pełnomocnik powoda oświadczył, że powód nie miał i nie ma żadnej wierzytelności, której realizacja została zagrożona wskutek zawarcia umowy sprzedaży z 18.2.2011r. Oświadczył, że powód zamierza wykazywać, że zostały spełnione przesłanki do odwołania darowizny. Twierdził, że powód w dalszym ciągu jest obrażany przez P. G. (1).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Oświadczyła, że zawierając umowę w dniu 18.2.2011r. wiedziała, że powód prowadził sprawę związaną z odwołaniem darowizny. Kwestionował, by powód był wyzywany, obrażany, czy znieważany przez obdarowanych.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 20.6.2007r. J. G. i jego żona K. G. darowali synowi P. G. (2) i jego żonie E. G. nieruchomość o pow. 777 m ² położoną we wsi L., oznaczoną nr ewid. działki (...), dla której prowadzona była księga wieczysta (...). Jednocześnie obdarowani ustanowili na rzecz darczyńców dożywotnią osobistą służebność mieszkania polegająca na prawie wyłącznego korzystania z bliżej w akcie opisanej oficyny. (odpis aktu notarialnego k. 72)

W dniu 18.2.2011r. P. i E. małż. G. sprzedali za 15 000 zł M. P. nieruchomość o pow. 777 m ² położoną we wsi L., oznaczoną nr ewid. działki (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta (...). (odpis aktu notarialnego k. 72)

Wyrokiem z dnia 26.10.2011r. Sąd Rejonowy w Ostrołęce w sprawie I C 378/10 oddalił powództwo J. G. przeciwko E. G. i P. G. (1) o zobowiązanie do przeniesienia udziału w wysokości ½ części w prawie własności nieruchomości położonej w L., nr ewid. działki (...). (wyrok k. 154 akt I C 378/10) Sąd ustalił w sprawie I C 378/10, że brak było podstaw do odwołania przez J. G. darowizny, gdyż nie została udowodniona rażąca niewdzięczności obdarowanych. (uzasadnienie wyroku k. 160-163 akt I C 378/10)

Wyrokiem z dnia 28.8.2013r. Sąd Rejonowy w Ostrołęce w sprawie I C 242/13 oddalił powództwo J. G. przeciwko E. G. i P. G. (1) o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli – wskutek odwołania umowy darowizny. (wyrok k. 141 akt I C 242/13) Sąd w sprawie I C 242/13 wyraził pogląd, że P. i E. małż. G. nie mogą zostać zobowiązani do złożenia oświadczenia woli obejmującego przeniesienie własności rzeczy, której nie są właścicielami.

Zważyć należy, że powód konsekwentnie twierdził, że wnosi o uznanie czynności prawnej – umowy sprzedaży z dnia 18.2.2011r.– za bezskuteczną w stosunku do niego.

Sąd zważył zatem w pierwszej kolejności, że zgodnie z art. 527§1 kc, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Biorąc pod uwagę jednoznaczne oświadczenie pełnomocnik powoda (k. 104), że powód nie miał i nie ma żadnej wierzytelności, której realizacja została zagrożona wskutek zawarcia umowy sprzedaży z 18.2.2011r., powództwo o ustalenie bezskuteczności umowy na podstawie art. 527 kc nie zasługiwało na uwzględnienie. Powód nie wykazał na czym miałoby polegać jego pokrzywdzenie wskutek zawarcia umowy z dnia 18.2.2011r.

Sąd z urzędu ponadto zważył, czy są podstawy do uznania za bezskuteczną w stosunku do powoda umowy z 18.2.2011r. na podstawie art. 59 kc i w ocenie Sądu, również na podstawie powołanego przepisu takich podstaw nie ma. Z przepisu art. 59 kc wynika, że w razie zawarcia umowy, której wykonanie czyni całkowicie lub częściowo niemożliwym zadośćuczynienie roszczeniu osoby trzeciej, osoba ta może żądać uznania umowy za bezskuteczną w stosunku do niej, jeżeli strony o jej roszczeniu wiedziały albo jeżeli umowa była nieodpłatna. Uznania umowy za bezskuteczną nie można żądać po upływie roku od jej zawarcia.

Zważywszy, że pozew w niniejsze sprawie został wniesiony w dniu 13.11.2013r., a więc po ponad roku do zawarcia umowy w dniu 18.2.2013r., stwierdzić należy, że roszczenie powoda –o ile nawet istniało - zgodnie ze zdaniem drugim przepisu art. 59 kc – wygasło.

Sąd z urzędu rozważył również zarzuty powoda – mimo jednoznacznego wskazania podstawy prawnej roszczenia – jakoby umowa z 18.2.2011r. była zawarta dla pozoru i w celu obejścia prawa – z i z tych powodów nieważna.

Stosownie do art. 83§1 kc , nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Podkreślić przy tym należy, że art. 83§2 kc stanowi, iż pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze.

Powód nie przedstawił żadnych twierdzeń ani dowodów, by wykazać, że umowa z dnia 18.2.2011r. stanowiła czynność prawną pozorną. Stwierdzenie tego faktu wymagało po pierwsze wskazania, oświadczenie której strony było pozorne, a dalej ustalenia, że: zostało złożone tylko dla pozoru; oraz , że adresat oświadczenia woli zgadzał się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Powód takich twierdzeń tymczasem nawet nie sformułował.

W następnej kolejności Sąd zważył, że z twierdzeń powoda nie wynika na czym miałoby polegać obejście ustawy wskutek zawarcia przedmiotowej umowy sprzedaży. Brak podstaw by stwierdzić, że zwarcie umowy sprzedaży, odpłatnej, wskutek której pozwana nabyła własność nieruchomości, miało na celu obejście ustawy.

Ponadto Sąd zważył, że zarzut powoda, jakoby cena kupionej przez pozwaną nieruchomości była zaniżona nie został udowodniony (na tą okoliczność powód nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych). Zasadnie podnosi pozwana, że cena uwzględniała fakt obciążenia nieruchomości służebnością ustanowioną na rzecz powoda.

Nieistotny dla rozstrzygnięcia jest zdaniem Sądu zarzut powoda, że pozwana nie posiadała środków na zakup nieruchomości. Na marginesie można więc jedynie wskazać, że pozwana otrzymała darowiznę odpowiadającą cenie zapłaconej za nieruchomość (k. 81-85).

Wnioski dowodowe powoda, w tym zwłaszcza wnioski o przesłuchanie w charakterze świadków osób wskazanych w kolejnych pismach sąd oddalił uznając, że okoliczności, na jakie mają zeznać świadkowie nie były istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Także przeprowadzenie pozostałych dowodów, o które wnioskował powód, było bezprzedmiotowe wobec oczywistej bezzasadności powództwa – w świetle twierdzeń powoda i uzasadnienia żądania pozwu.

Z uwagi na brak podstaw do uwzględnienia powództwa, wnioski dowodowe pozwanej były bezprzedmiotowe i zostały oddalone.

Z tych względów Sąd orzekł jak w sentencji.

/-/ A. D.