Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 września 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie

Przewodniczący: SSO Anna Łaszczych

Sędziowie: SSO Wiesław Oryl

SSO Marek Konrad (spr.)

Protokolant: Dorota Dziczek

przy udziale Prokuratora: Adama Kolbusa

po rozpoznaniu w dniu: 09.09.2015r.

sprawy: I. M. i S. M..

Oskarżonych o popełnienie czynu z art. 284§1kk

z powodu apelacji: obrońcy oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowi Mazowieckiej z dnia 20.05.2015r. w sprawie IIK 421/14

orzeka:

I.  Zmienia zaskarżony wyrok i oskarżonych I. M. i S. M. od popełnienia zrzucanego im czynu uniewinnia

II.  Koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt IIKa 283/15

UZASADNIENIE

I. M. została oskarżona o to, że:

I.  W okresie czasu od dnia 09 stycznia 2014r. do dnia 22 września 2014r. w miejscowości Z., Gm. M., rejon O., wspólnie i w porozumieniu ze S. M. dokonała przywłaszczenia przedmiotów należących do K. M. w postaci spawarki, krajzegi, roweru damskiego typu damka, desek do szalunków, wełny mineralnej, bali drewnianych dwóch motorowerów, samochodu osobowego F. (...) niesprawnego, z tablicą rejestracyjną o nr (...) elementów po rozbiórce garażu w postaci desek i arkuszy blachy oraz innych przedmiotów użytkowych gdzie wartość strat na szkodę K. M. wyniosła 6000zł

Tj. o czyn z art. 284§1kk

S. M. oskarżony został o to, że:

II.  II. W okresie czasu od dnia 09 stycznia 2014r. do dnia 22 września 2014r. w miejscowości Z., Gm. M., rejon O., wspólnie i w porozumieniu z I. M. dokonał przywłaszczenia przedmiotów należących do K. M. w postaci spawarki, krajzegi, roweru damskiego typu damka, desek do szalunków, wełny mineralnej, bali drewnianych dwóch motorowerów, samochodu osobowego F. (...) niesprawnego, z tablicą rejestracyjną o nr (...) elementów po rozbiórce garażu w postaci desek i arkuszy blachy oraz innych przedmiotów użytkowych gdzie wartość strat na szkodę K. M. wyniosła 6000zł

Tj. o czyn z art. 284§1kk

Wyrokiem z dnia 20 maja 2015r. Sąd Rejonowy w Ostrowi Mazowieckiej w sprawie IIK 421/14, ustalając, iż oskarżeni dokonali przywłaszczenia przedmiotów w postaci bali drewnianych, desek, styropianu, słupków ogrodzeniowych, wełny mineralnej, ławki, drzwi zewnętrznych drewnianych, metalowej bańki z lepikiem, metalowej bańki z olejem, wałka do heblarki, budy dla psa, stołu, fragmentu przęsła ogrodzeniowego, szpadla, spojlera samochodowego kawałka blachy, motocykla (...), sanek o łącznej wartości 960zł, czym wyczerpać mieli znamiona czynu z art. 284§1kk, postępowanie karne wobec oskarżonych na podstawie art. 66§1i2kk i art. 67§1kk warunkowo umorzył ustalając okres próby na 1 rok.

Rozstrzygnął także o dowodach rzeczowych w sprawie oraz o kosztach sądowych.

Apelację od powyżej opisanego wyroku wniósł obrońca oskarżonych zaskarżając wyrok w całości.

Wyrokowi zarzucił obrazę prawa materialnego – art. 284§1kk polegający na jego błędnej wykładni poprzez przyjęcie, iż oskarżeni popełnili czyn zabroniony, podczas gdy nie doszło do wypełnienia znamion przestępstwa określonego w art. 284§1kk

W konkluzji apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd zważył co następuje:

Apelacja okazała się na tyle skuteczna, iż doprowadziła do zmiany zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienia oskarżonych.

Oceniając materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, Sąd Okręgowy podzielił argumentację skarżącego w zakresie zarzutu dotyczącego obrazy prawa materialnego, jakiego miał się dopuścić Sąd Rejonowy.

Zdaniem Sądu Okręgowego bowiem, materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie pozwala na jednoznacznie uznanie, iż oskarżeni swoim zachowaniem wyczerpali znamiona czynu z art. 284§1kk.

Poza jakąkolwiek wątpliwością jest to, stronę podmiotową czynu z art. 284§1kk charakteryzować musi zamiar bezpośredni w tym znaczeniu, iż sprawca zatrzymując cudzą rzecz, chce włączyć ją do własnego majątku. Włączenie to musi być trwałe, zaś samo zatrzymanie musi być pozbawione tytułu prawnego uzasadniającego takie zatrzymanie rzeczy.

Kwestia ta jest oczywista i nie wymaga głębszej analizy. Warto jednak wskazać na jedno z orzeczeń Sadu Najwyższego - wyrok SN z dnia 6 maja 2004 r., V KK 316/03, OSNKW 2004, nr 7-8, poz. 70), w którym podniesiono, iż: „O zamiarze przywłaszczenia może świadczyć odmowa zwrotu cudzej rzeczy, zaprzeczenie jej posiadania, sprzedaż lub darowanie innej osobie, przerobienie rzeczy itp. Natomiast bezprawne zatrzymanie cudzej rzeczy, a nawet używanie jej, chociażby w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, ale bez zamiaru zatrzymania na własność, nie stanowi przestępstwa przywłaszczenia”.

W ocenie Sądu Okręgowego i jak podnosi skarżący, postępowanie dowodowe nie dało podstaw do uznania, by oskarżeni działali właśnie z takim bezpośrednim zamiarem włączenia określonych rzeczy do własnego majątku.

Skoro zaś po ich stronie nie występował taki zamiar – jako warunek konieczny dla zaistnienia czynu z art. 284§1kk – oskarżonych należało od popełnienia zarzucanych im czynów uniewinnić.

Po analizie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd Okręgowy doszedł bowiem do następujących konkluzji:

Poza wątpliwością w sprawie jest to, iż garaż – szopa drewniana, w którym znajdowały się określone przedmioty, posadowiony był na nieruchomości należącej do oskarżonych. Oskarżeni otrzymali ją w drodze podziału majątku po zmarłym M. M.. W wyniku zawarcia ugody sądowej oskarżeni otrzymując działkę nr (...), na której to działce znajdował się garaż mieli obowiązek dokonania spłat – także K. M..

Obowiązek ten wykonali.

Poza wątpliwością jest także to, iż po otrzymaniu przedmiotowej nieruchomości oskarżeni postanowili ją uprzątnąć. W związku z tym kontaktowali się z K. M. by ta zabrała rzeczy znajdujące się w garażu, rzeczy które w przekonaniu oskarżonych były własnością zmarłego – M. M.. Jednakże K. M. nie chciała zabrać tych przedmiotów.

Wobec powyższych okoliczności oskarżeni postanowili działkę uprzątnąć. W tym celu otworzyli szopę, by następnie znajdujące się tam rzeczy uprzątnąć. Zauważyć należy, iż przedmioty te – jak to wynika także z załączonych fotografii (k. 188-190) były przedmiotami o nikłej wartości, bądź też takiej wartości całkowicie były pozbawione.

Dopiero wówczas K. M. przejawiła aktywność, zawiadamiając o popełnieniu przez oskarżonych przestępstwa kradzieży z włamaniem, które to zawiadomienie stało się w następstwie niniejszego postępowania przyczyną oskarżenia S. i I. M..

Warto podkreślić jednak, iż zawiadamiając o rzekomym włamaniu, K. M. wymieniła wiele różnorodnych rzeczy, które znajdować się miały w szopie, a których kradzieży mieli dopuścić się rzekomo oskarżeni.

Twierdzenia te są jednak niewiarygodne.

Jak stwierdził oskarżony S. M.– a Sąd Okręgowy dał jego zeznaniom wiarę - trudno bowiem znaleźć racjonalny powód by takiej wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego odmówić - po otwarciu szopy-garażu wewnątrz znalazł same śmieci oraz złom. Dodał jednak, iż nic nie robił z tymi rzeczami ponieważ zabraniała mu tego Policja a w związku z tym, że otrzymał zakaz ich ruszania i upływem czasu, szopa zawaliła się a rzeczy znajdują się teraz pod nią.

Zdecydowanie twierdził, iż kilkukrotnie prosił K. M. by zabrała rzeczy, które znajdowały się w szopie – ta jednak nie chciała uczynić twierdząc, że jej się nie spieszy.

Podobne w treści są wyjaśnienia oskarżonej I. M. – której to wyjaśnieniom Sąd Okręgowy także dał wiarę. Stwierdziła ona mianowicie, iż w szopie była jedynie wylęgarnia szczurów, ponieważ nikt do niej od bardzo długiego czasu nie zaglądał.

Potwierdziła, że mąż – oskarżony S. M., otworzył szopę a wewnątrz nie było żadnych wartościowych przedmiotów – były bądź stare rzeczy, których wiek oskarżona określiła na 20 lat (wełna), bądź też zwyczajne śmieci. Śmieci te oskarżeni wywieźli a następnie spalili. Część rzeczy pozostawili w szopie.

Jednocześnie Sąd Okręgowy z dużą ostrożnością podszedł do treści zeznań świadka K. M.. Zdaniem Sądu treść zeznań tego świadka świadczy o tym, iż pragnie ona uzyskać dodatkowe korzyści od oskarżonych poza tymi jakie wynikały z zawartej ugody dotyczącej podziału majątku po M. M..

Warto podkreślić, iż wiary temu świadkowi nie dał także Sąd Rejonowy dokonując zmiany opisu czynu jaki przypisał w zaskarżonym wyroku oskarżonym eliminując z tego opisu rzeczy wskazywane przez świadka jako te, które znajdować się miały w szopie.

Warta podkreślenia wydaje się jeszcze jedna okoliczność – otóż Sąd Rejonowy uznał, iż oskarżeni dokonali przywłaszczenia rzeczy opisanych w treści wyroku. Jednocześnie jak wynika z materiału dowodowego oraz treści uzasadnienia przedmioty te zostały zabezpieczone jako dowody rzeczowe w sprawie a następnie zwrócone.

Już ta okoliczność przemawia zdaniem Sądu Okręgowego, iż trudno uznać by oskarżeni dopuścili się przestępstwa przywłaszczenia, skoro przedmioty te nie znalazły się nawet pod faktycznym władztwem oskarżonych.

Reasumując powyższe rozważania, w ocenie Sądu Okręgowego w sprawie niniejszej brak jest przesłanek do uznania by po stronie oskarżonych istniał zamiar przywłaszczenia jakichkolwiek rzeczy należących do innej osoby, a skoro tak, nie wypełnili oni znamion czynu zabronionego określonego w art. 284§1kk

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok zmienił i oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów uniewinnił, koszty postępowania przejmując na rachunek Skarbu Państwa.