Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Przasnyszu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2015 roku w Przasnyszu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko H. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej H. J. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 778,00 (siedemset siedemdziesiąt osiem 00/100) złotych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, od dnia 13 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanej H. J. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 227,00 (dwieście dwadzieścia siedem 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 197,00 (sto dziewięćdziesiąt siedem 00/100) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 680/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko H. J., w którym domagał się zasądzenia od pozwanej na jego rzecz kwoty 1028,00 zł. wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego od kwoty 778,00 zł. od dnia 13 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że strona pozwana w dniu 21 grudnia 2014 r. złożyła wniosek o pożyczkę za pośrednictwem formularza zamieszczonego na stronie internetowej powoda, którego celem było zawarcie umowy pożyczki na odległość w rozumieniu Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. W dniu 21 grudnia 2014 r. strona pozwana dokonała rejestracji w systemie informatycznym powoda i wygenerowany został profil klienta, po którego utworzeniu strona pozwana otrzymała od powoda Ramową Umowę Pożyczki, regulującą zasady udzielania pożyczek przez powoda, z wygenerowanym dla tej umowy unikalnym numerem. Zaakceptowanie warunków Ramowej Umowy Pożyczki nastąpiło poprzez przelanie na rachunek powoda - z indywidualnego rachunku bankowego strony pozwanej - kwoty 0,01 zł. oraz wpisanie w tytule tego przelewu unikalnego kodu potwierdzającego Ramową Umowę Pożyczki. Strona pozwana dokonała przelewu w dniu 21 grudnia 2014 r., potwierdzając tym samym wolę zawarcia Ramowej Umowy Pożyczki. W dniu 13 marca 2015 r. powód dokonał przelewu kwoty pożyczki w wysokości 600 zł. na rachunek bankowy wskazany przez stronę pozwaną. Spłata pożyczki w całkowitej kwocie 778 zł. została określona na dzień 12 kwietnia 2015 r. Pozwana w wyznaczonym terminie nie uregulowała należności. W związku z brakiem reakcji strony pozwanej na czynione przez powoda próby polubownej spłaty zadłużenia, powód podjął działania windykacyjne opisane w § 14 ust. 3 Ramowej Umowy Pożyczki oraz Tabeli Opłat. Pomimo powyższych działań pozwana nie dokonała całkowitej spłaty zaciągniętego zobowiązania.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwana H. J. podniosła, że z powodu nadzwyczajnych okoliczności, których nie mogła przewidzieć oraz nie miała możliwości im zapobiec (nowotwór złośliwy, operacja, radioterapia, hormonoterapia, psychoterapia, leczenie psychiatryczne w toku) nie mogła spłacić zaciągniętej pożyczki, nadto, że roszczenie powoda opiera się na postanowieniach umownych stanowiących niedozwolone klauzule umowne oraz że pozew powoda jest sporządzony nieprawidłowo. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

W piśmie z dnia 26 października 2015 r. strona powodowa podtrzymała w całości żądania zawarte w pozwie, podnosząc, iż pozwana wskazała jedynie na stan swojego zdrowia, nie wskazując jednocześnie, jaki to ma wpływ na zasadność roszczenia, jak również nie wskazała jakie są jej zarzuty i wnioski w związku ze swoimi problemami zdrowotnymi. Powód zauważył także, że pozew w niniejszej sprawie został sporządzony prawidłowo, zaś pozwana nie wskazała jakie klauzule niedozwolone zawarto w umowie łączącej powoda z pozwaną.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 grudnia 2014 r. H. J. zarejestrowała się na stronie internetowej (...) w systemie informatycznym powoda – wówczas działającego pod firmą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (obecnie (...) Sp. z o.o.) poprzez wpisanie swoich danych osobowych w formularzu internetowym oraz potwierdzenie, że zapoznała się z Umową Ramową Pożyczki oraz z Regulaminem zamieszczonym na stronie internetowej Pożyczkodawcy. Po poprawnym wypełnieniu formularza internetowego H. J. zostały przekazane za pośrednictwem strony internetowej (...) dane niezbędne do dokonania przelewu potwierdzającego rejestrację: dane odbiorcy, numer rachunku odbiorcy, kwota przelewu oraz tytuł przelewu. Następnie w celu potwierdzenia rejestracji H. J. dokonała przelewu kwoty w wysokości 0,01 zł. na rachunek firmy (...)Sp. z o.o. Jako tytuł przelewu wpisano „akceptuje warunki ramowej umowy pożyczki (...) PESEL (...)”. Powyższe zakończyło procedurę rejestracji. Po odnotowaniu płatności H. J. otrzymała na adres poczty elektronicznej, podany w formularzu internetowym, tymczasowe hasło do logowania na stronie (...) oraz uzyskała status pożyczkobiorcy.

W dniu 21 grudnia 2014 r. H. J. za pośrednictwem formularza internetowego złożyła wniosek o udzielenie pożyczki w wysokości 600 zł. na okres 30 dni. Po zaakceptowaniu poprawnego wniosku H. J. o pożyczkę, udostępniono jej Ramową Umowę Pożyczki, Indywidualne Warunki Umowy oraz Formularz Odstąpienia, które były widoczne po zalogowaniu się na stronie internetowej (...).

H. J. przeszła pozytywnie weryfikację i jej wniosek o udzielenie pożyczki został zaakceptowany.

Ramowa Umowa Pożyczki oraz Umowa Pożyczki, zawarta pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą, wyznaczały treść zawartej przez strony umowy pożyczki.

Mocą przedmiotowej umowy pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu pożyczkodawcy pożyczki na zasadach i w terminie określonych w Ramowej Umowie Pożyczki. Umowa pożyczki przewidywała, że na całkowity koszt pożyczki składa się kwota pożyczki w wysokości 600 zł. oraz opłata administracyjna określona na kwotę 178 zł. Roczną stopę oprocentowania pożyczki określono na 0%, pożyczka nie była ubezpieczona.

Ramowa Umowa Pożyczki zawierała postanowienia (§ 14 ust. 1, 2, 3), że jeżeli pożyczka lub jej część nie zostanie uiszczona w terminie pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty oprócz kwoty pożyczki odsetek za nieterminową płatność pożyczki, tj. za okres od daty spłaty pożyczki do dnia zaksięgowania kwoty pożyczki na koncie bankowym pożyczkodawcy. Odsetki za nieterminową płatność pożyczki naliczane miały być w wysokości odsetek maksymalnych określonych w art. 359 § 2 ^{( 1)} k.c., tj. czterokrotnej wysokości kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. W przypadku, gdyby pożyczka lub jej część nie została uiszczona w terminie, pożyczkobiorca zobowiązany był zapłacić pożyczkodawcy opłatę za upomnienia drogą telefoniczną, elektroniczną oraz w formie SMS, w kwocie wynikającej z Tabeli Opłat stanowiącej załącznik do Ramowej Umowy Pożyczki, jak również znajdującej się na stronie internetowej pożyczkodawcy.

Kwota 600 zł. została przelana na konto bankowe H. J. w dniu 13 marca 2015 r. Termin spłaty pożyczonej kwoty upływał w dniu 12 kwietnia 2015 r.

W przewidzianym umową terminie H. J. nie dokonała zwrotu pożyczonej kwoty wraz z kosztami. W dniu 19 czerwca 2015 r. zostało do niej wystosowane ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty.

H. J. nie uregulowała zobowiązania w żadnym zakresie.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie następujących dowodów: wydruk z (...) H. J. (k. 4), odpis pełny z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (k. 6-6v.), Ramowa Umowa Pożyczki (k. 7-12), Umowa Pożyczki Nr (...) (k. 13—13v.), przedsądowe wezwanie do zapłaty (k. 14-15), potwierdzenia przelewów (k. 17, 18).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu w realiach niniejszej sprawy nie budzi żadnych wątpliwości fakt, iż pomiędzy stronami doszło do zwarcia umowy pożyczki, która pod względem prawnym stanowi kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r., Nr 126, poz. 715) oraz art. 6 i następne ustawy z dnia 2 marca 2000 roku o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2012 r., poz. 1225). Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy). W myśl art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13 ww. ustawy). Przedmiotowa umowa pożyczki spełnia powyższe przesłanki, wobec czego stosuje się do niej przepisy przytoczonej ustawy.

W niniejszej sprawie sporem nie był objęty także fakt wysokości zaciągniętej pożyczki. Pozwana w przedłożonym sprzeciwie od nakazu zapłaty w zasadzie nie kwestionowała okoliczności przytoczonych przez stronę powodową w pozwie, nie twierdziła w szczególności, że do zawarcia umowy pomiędzy stronami nigdy nie doszło, że nie otrzymała wskazanej kwoty pieniężnej, czy też że jakiekolwiek kwoty z tytułu tej umowy zwróciła powodowi. Mając na względzie całokształt okoliczności niniejszej sprawy, zwłaszcza zarzuty pozwanej co do zgodności umowy z przepisami, okoliczności te należało zatem uznać za przyznane.

Zawarta natomiast pomiędzy stronami umowa pożyczki nakładała na pożyczkobiorcę obowiązek zwrotu pożyczonej kwoty. Odnotować należy, iż na kwotę pożyczki składała się kwota 600 zł., która zgodnie z Umową Pożyczki nr (...) oraz postanowieniami Ramowej Umowy Pożyczki (§ 11 ust. 1) była powiększona o opłatę administracyjną w wysokości 178 zł. Tym samym pozwana do dnia 12 kwietnia 2015 r. winna uiścić na konto powoda kwotę 778 zł. z tytułu zwrotu udzielonej pożyczki.

Brak dowodów wywiązania się przez pozwaną z warunków zawartej umowy. Pozwana nie wykazała, by dokonała wpłaty jakiejkolwiek kwoty z tytułu zawartej umowy pożyczki. Podnosiła natomiast, że z powodu okoliczności nadzwyczajnych, których nie mogła przewidzieć oraz nie miała możliwości im zapobiec (nowotwór złośliwy, operacja, radioterapia, hormonoterapia, psychoterapia, leczenie psychiatryczne w toku) nie mogła spłacić zaciągniętej pożyczki, nadto, że roszczenie powoda opiera się na postanowieniach umownych stanowiących niedozwolone klauzule umowne oraz że pozew powoda jest sporządzony nieprawidłowo.

W ocenie Sądu przedłożone przez pozwaną dokumenty potwierdzają, że znalazła się ona w trudnej sytuacji życiowej z powodu nagłej i poważnej choroby. Nie może to jednak wpływać na samo istnienie obowiązku zwrotu pożyczki, zgodnie z zawartą umową. Tym bardziej, iż strona pozwana w zasadzie nie wyjaśniła, w jaki sposób choroba uniemożliwiła jej spłatę zaciągniętego zobowiązania. Brak jest w szczególności informacji, jak kształtuje się sytuacja majątkowa pozwanej, czy i jak wpłynęła na nią choroba, czy pozwana nie była w stanie dokonać zwrotu pożyczki z uwagi na brak środków finansowych, czy brak fizycznej możliwości spowodowanej chorobą.

Nieuzasadnione pozostały również zarzuty pozwanej, iż roszczenie powoda opiera się na postanowieniach umownych stanowiących niedozwolone klauzule umowne. Pozwana w żaden sposób nie skonkretyzowała przedmiotowego zarzutu. Sąd na rozprawie w dniu 12 listopada 2015 r. zobowiązał pozwaną do złożenia pisma przygotowawczego, w którym pozwana uzupełni zarzuty podniesione w sprzeciwie od nakazu zapłaty i wyjaśni m.in. jakie postanowienia umowy, z której powód wywodzi roszczenie stanowią, według pozwanej, niedozwolone klauzule umowne Pozwana H. J. nie skorzystała jednak z zakreślonego 2-tygodniowego terminu, nie złożyła pisma przygotowawczego, ani też nie stawiła się na rozprawie, zachowując całkowicie bierną postawę w tym zakresie. Nie wiadomo zatem, jakie to konkretnie niedozwolone klauzule umowne znajdują się w umowie zawartej pomiędzy stronami. Przypomnieć przy tym należy, iż w myśl art. 385 ¹ k.c. za niedozwolone postanowienia umowne należy uznać postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interes. Nie dotyczy to jednak postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W ocenie Sądu przedmiotowa umowa nie zawiera niedozwolonych klauzul umownych. Do zawarcia umowy doszło z inicjatywy pozwanej, strony zawarły umowę przewidzianą przepisami Kodeksu Cywilnego, na mocy tejże umowy pozwana otrzymała kwotę 600 zł., do której zgodziła się doliczyć opłatę administracyjną w wysokości 178 zł. Zdaniem Sądu nie jest to nadmierna kwota obciążenia. Pozwana powinna zdawać sobie sprawę z konsekwencji zawarcia niniejszej umowy i oceniać ją w momencie jej zawarcie, nie zaś po fakcie, kiedy to zachodzi konieczność zapłaty kwoty, do zwrotu której się zobowiązała. W przekonaniu Sądu zawarta pomiędzy stronami umowa pożyczki była ważna i skuteczna, a strona pozwana winna powodowi zwrócić to, co na podstawie tejże umowy otrzymała, z uzgodnionymi kosztami. Pozwana zawierając umowę pożyczki wyraziła zgodę na obciążenie jej opłatą administracyjną oraz m.in. odsetkami w przypadku nieterminowej płatności pożyczki (§ 14 ust. 1 i 2 Ramowej Umowy Pożyczki). Powód występując z roszczeniem domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 778 zł. tytułem zwrotu kwoty pożyczki oraz opłaty administracyjnej wraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego od dnia 13 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty. Wobec tego roszczenie powoda w powyższym zakresie jest zasadne i Sąd je uwzględnił, jak w punkcie 1 sentencji, na podstawie art. 720 § 1 kc.

W ocenie Sądu odmiennie natomiast należało ocenić żądanie powoda w zakresie kwot postępowania windykacyjnego. Powód w treści pozwu wskazał, że w związku z brakiem reakcji strony pozwanej na czynione próby polubownej spłaty zadłużenia, podjął działania windykacyjne opisane w § 14 ust. 3 Ramowej Umowy Pożyczki oraz Tabeli Opłat, stanowiącej integralną część Ramowej Umowy Pożyczki i w związku z wykonaniem tych działań obciążył pozwaną ich kosztem w kwocie wynikającej z Tabeli Opłat, tj. 250 zł. Wskazać należy, iż w myśl § 14 ust. 3 Ramowej Umowy Pożyczki w przypadku gdy pożyczka lub jej część nie została uiszczona w terminie, pożyczkobiorca zapłaci pożyczkodawcy opłatę za upomnienia drogą telefoniczną, elektroniczną oraz w formie SMS, w kwocie wynikającej z Tabeli Opłat stanowiącej załącznik do Ramowej Umowy Pożyczki, jak również znajdującej się na stronie internetowej pożyczkodawcy. Zgodnie natomiast z załącznikiem nr (...) do Ramowej Umowy Pożyczki- Tabelą Opłat za upomnienie drogą telefoniczną oraz drogą elektroniczną w formie SMS - opłaty za upomnienie drogą telefoniczną oraz drogą elektroniczną w formie SMS naliczane są jednorazowo w danym okresie opóźnienia, niezależnie od ilości upomnień. W przypadku, gdy kwota pożyczki zawiera się w przedziale od 500 do 600 zł. opłaty te wynoszą przy okresie opóźnienia od 1 do 3 dni - 0 zł., od 4 do 10 dni – 80 zł., od 11 do 15 dni – 60 zł., od 16 do 21 dni- 40 zł., od 21 do 30 dni - 40 zł., zaś od 31 do 40 dni - 30 zł.

W ocenie Sądu, w przedstawionych przez powoda dowodach zasadność naliczenia wskazanej przez powoda kwoty 250 zł. tytułem kosztów postępowania windykacyjnego, a dokładniej opłat za upomnienia kierowane do pozwanej drogą telefoniczną, drogą elektroniczną oraz w formie SMS, nie została wykazana. Z dowodów przedstawionych przez stronę powodową nie wynika bowiem kiedy i jakie konkretnie działania windykacyjne strona powodowa wobec pozwanej podejmowała. Ne jest zatem uzasadnione obciążanie strony pozwanej jakimikolwiek kosztami postępowania windykacyjnego, choćby nawet zawarta pomiędzy stronami umowa takie koszty przewidywała. Strona powodowa dochodząc takich kosztów winna wykazać w szczególności co i kiedy w ramach postępowania windykacyjnego było dokonywane wobec pozwanej. Z materiału dowodowego wynika natomiast, iż strona powodowa wystawiła wyłącznie jedno wezwanie do zapłaty, przy czym nie wiadomo, czy strona pozwana owo wezwanie w ogóle otrzymała. W zakresie zaś upomnień kierowanych rzekomo do pozwanej drogą telefoniczną, drogą elektroniczną oraz w formie SMS strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających ich dokonanie.

Nadto, o ile opisane przez powoda działania windykacyjne faktycznie miały miejsce, to odbywały się one w czasie, gdy pozwana poddawana była leczeniu nowotworu złośliwego. Nie można wymagać od pozwanej, by w takiej sytuacji skupiała się na spłacie zobowiązania, także wskutek podejmowania działań windykacyjnych. Jeśli nawet powód, podejmując jakiekolwiek działania windykacyjne względem pozwanej, nie miał wiedzy o jej stanie zdrowia, to obecnie, domagając się zwrotu kosztów tych działań, powinien tę okoliczność uwzględnić. Zdaniem Sądu nie jest słuszne, by obciążać pozwaną umówionymi kosztami działań windykacyjnych, podejmowanymi w czasie jej ciężkiej choroby i terapii. Domaganie się tych kosztów jest więc sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie zasługiwało na ochronę. Sąd oddalił zatem powództwo w zakresie kwoty 250 zł. z tytułu kosztów postępowania windykacyjnego.

Mając na względzie wynik sprawy, w szczególności fakt, iż roszczenie powoda co do zasady zostało uwzględnione, Sąd obciążył pozwaną kosztami postępowania, jako stronę która proces przegrała. Na koszty procesu, które strona pozwana winna zwrócić powodowi, składa się opłata od pozwu w kwocie 30 zł. oraz wynagrodzenie reprezentującego powoda radcy prawnego ustalone stosownie do wartości przedmiotu sporu na kwotę 180 zł. (§ 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), powiększone o opłatę od złożonego w niniejszej sprawie pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.