Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: małoletniego E. J. reprezentowanego przez opiekuna prawnego matkę - G. J.

od decyzji : Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 2 czerwca 2014 r., znak: (...)

w sprawie: małoletniego E. J. reprezentowanego przez opiekuna prawnego matkę - G. J.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę rodzinną

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje E. J. prawo do renty rodzinnej od dnia (...)r. na stałe,

II stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. Akt VIU 1767/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 czerwca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpoznaniu wniosku E. J., reprezentowanego przez opiekuna prawnego G. J., z dnia 22 kwietnia 2014 roku odmówił prawa do renty rodzinnej wnioskodawcy po zmarłym J. J., wskazując, jako motywy tej decyzji w jej uzasadnieniu to, iż J. J., zmarły (...) roku, nie spełnił koniecznego warunku nabycia prawa do renty, to znaczy nie posiadał co najmniej 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w 10-leciu przed..., liczonym przed datą śmierci. Organ rentowy wskazał również zaliczone okresy składkowe i nieskładkowe do oceny uprawnień ubezpieczonego..., do oceny uprawnień ubezpieczonego wnioskodawcy do renty rodzinnej oraz oceny, czy jego zmarły ojciec J. J. spełniał warunki nabycia prawa do tego świadczenia. W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony E. J. domagał się jej zmiany i przyznania..., zmiany zaskarżonej decyzji i, i przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji powoływano się na chorobę alkoholową J. J., brak kontroli nad jego zachowaniem, brak możliwości zmuszenia go do leczenia, co doprowadziło do rozwodu z matką ubezpieczonego i wskazywano, że J. J., z uwagi na chorobę alkoholową, nie kontaktował się dobrowolnie z lekarzami, a trafił do szpitala dopiero wtedy, kiedy jego stan był bardzo ciężki. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. Zmarły ojciec wniosek ubezpieczonego wnioskodawcy w chwili śmierci 18 marca 2014 roku, zgodnie z przepisami Ustawy emerytalno-rentowej był uznawany za całkowicie niezdolnego do pracy. Organ rentowy zaskarżoną decyzją rozpoznał wniosek syna J. J., E. J., o przyznanie mu renty z tytułu od..., przyznanie mu renty rodzinnej po zmarłym ojcu. Orzeczeniem z dnia 15 maja 2014 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż E. J. jest całkowicie niezdolny do pracy trwale, a data powstania całkowitej częściowej niezdolności do pracy miała miejsce przed jego 16-tym rokiem życia. Organ rentowy rozpoznając uprawnienia do renty rodzinnej ograniczył się do zbadania uprawnień do renty rodzinnej ubezpieczonego, tylko z punktu widzenia okresów składkowych i nieskładkowych, które posiadał jego ojciec w 10-leciu przed datą śmierci, w której ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy. Tymczasem artykuł 58 ustęp 2 wskazuje, że wymagany w artykule 58 ustępie 1 w punkcie 5, 5-letni okres składkowy i nieskładkowy, powinien przypadać w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Nie można zatem było, w ocenie Sądu, ograniczać się do oceny, czy zmarły J. J. spełniał warunki do nabycia prawa do renty wyłącznie do 10-lecia przed datą jego śmierci. Organ rentowy powinien przeprowadzić postępowanie orzecznicze w celu ustalenia, czy niezdolność do pracy zmarłego, całkowita bądź częściowa, występowała bądź nie występowała, także przed datą śmierci. Dlatego w toku procesu Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych, z opinii zespołu biegłych sądowych, którzy w opinii z dnia 10 lipca 2015 roku rozpoznali u ubezpieczonego chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, wielopoziomową dyskopatię szyjną C6, C7 i lędźwiową L4, L5, S1 z przewlekłym zespołem bólowym lędźwiowo-krzyżowym, z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi, zespół zależności alkoholowej, przebyte złamanie kości prawej goleni, leczone operacyjnie, wygojone, ze skróceniem kończyny i ograniczeniem ruchomości prawego stawu skokowego, chorobę Dupuytrena obu rąk, bez istotnego upośledzenia funkcji chwytnej rąk, kamicę pęcherzyka żółciowego. Po zapoznaniu się z dokumentacją le..., znajdującą się w aktach sprawy i ZUS, biegli sądowi, powołanego w sprawie zespołu: specjalista chirurg, specjalista chirurgii urazowej i ortopedii, specjalista chorób oczu, specjalista chorób wewnętrznych gastroenterolog oraz specjalista neurolog stwierdzili, iż stan zdrowia zmarłego ubezpieczonego J. J. czynił go częściowo niezdolnym do pracy od 30 listopada 1992 roku. Przyczyną była choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa wielopoziomowa dyskopatia szyjna C6, C7 i lędźwiowa L4, L5, S1, z przewlekłym zespołem bólowym lędźwiowo-krzyżowym, z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi, zespół zależności alkoholowej, przebyte złamanie kości prawej goleni, leczone operacyjnie, wygojone, ze skróceniem kończyny i ograniczeniem ruchomości prawego stawu skokowego, choroba Dupuytrena obu rąk, bez istotnego upośledzenia funkcji, kamica pęcherzyka żółk..., żółciowego. W przypadku ubezpieczonego..., w przypadku zmarłego ubezpieczonego zasadnicze schorzenia układu kostno-stawowego z objawami neurologicznymi miały charakter utrwalony i nie rokowały istotnej poprawy stanu zdrowia. Współistniejący zespół zależności alkoholowej mógł być powodem licznych urazów całego ciała oraz postępującej degradacji psychospołecznej, co dodatkowo powodowało upośledzenie sprawności psychofizycznej ustroju i zdolności do zatrudnienia. Jednocześnie biegli stwierdzili, że z powodu braku dokumentacji nie mogli dokładnie ustalić czasu znacznego pogorszenia stanu zdrowia, co skutkowałoby całkowitą niezdolnością do pracy, ale stwierdzili, że ubezpieczony J. J. od 30 listopada 1992 roku do dnia śmierci był osobą co najmniej częściowo niezdolną do pracy. Jeśli chodzi o stanowiska stron do tej opinii, to ostatecznie organ rentowy..., to organ rentowy nie zakwestionował ustaleń biegłych sądowych, wskazując w piśmie procesowym z 7 października 2015 roku, iż nie wnosi zastrzeżeń medycznych do opinii. Ostatecznie także organ rentowy w toku procesu, po analizie tej opinii, której nie kwest..., których..., której ustaleń nie kwestionował uznał, iż ubezpieczony w okresie od..., liczonym od 10-lecia..., w okresie liczonym wstecz w 10-leciu przed powstaniem niezdolności.
[ Koniec części 00:23:55.000] OOE409292_02
[ Przewodniczący 00:23:55.617] Częściowej do pracy legitymował się 5-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Sąd Okręgowy ustalił zatem, że w okresie od 30 listopada 1982 roku do 29 listopada 1992 roku, a więc w 10-leciu poprzedzającym powstanie u ubezpieczonego częściowej niezdolności do pracy spełniał on warunek posiadania 5-letniego okresu zatrudnienia, a jak wynikało z dowodu z opinii biegłych sądowych niezdolność ta występowała do dnia śmierci. Należy także podkreślić, że zmarły J. J. w okresie powsta..., w 10-leciu..., w okresie od daty powstania orzeczonej przez biegłych niezdolności do pracy do chwili śmierci był osobą częściowo niezdolną do pracy i do 30 listopada 2006 roku pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, natomiast po 2006-tym roku nie złożył wniosku o przyznanie mu renty na dalszy okres a organ rentowy nie orzekał w decyzji o tym, aby ubezpieczony był zdolny do pracy. Zatem te okoliczności faktyczne wskazywały, iż nie było przeszkód do..., prawnych do uznania, iż był on w ciągłości, zgodnie z opinią biegłych sądowych niezdolny co najmniej częściowo do pracy w okresie od 30 listopada 1992 roku do daty śmierci, natomiast fakt, iż biegli sądowi orzekli, iż od 30 listopada 1992 roku ubezpieczony był częściowo niezdolny do pracy wskazywał, że wniosek..., że niezdolność do pracy powstała w ciągu 18-tu miesięcy od ustania przez niego zatrudnienia, bo przecież w 92-gim roku od listopada miał on uprawnienia do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Zgodnie z artykułem 65-tym ustępem pierwszym Ustawy z dnia 17 grudnia 1992 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Dziennik Ustaw, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2015-go roku pozycja 748 renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Jak wskazuje..., niekwestionowana przez strony a w ocenie Sądu szczegółowa i merytoryczna opinia biegłych zmarły ojciec E. J., J. J. spełniał warunki wymagane do uzyskania renty z tytułu przynajmniej częściowej niezdolności do pracy wskazanej w artykule 57-mym ustępie 1-szym, punkcie 1-szym, 2-gim i 3-cim. Był niezdolny do pracy, miał wymagany okres składkowy i nieskładkowy co najmniej 5-ciu lat oraz niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w punkcie 3-cim ustępu pierwszego artykułu 57-go ustawy emerytalno-rentowej albo nie później, niż w ciągu 18-tu miesięcy od ustania tych okresów. Po analizie uprawnień J. J. do renty z tytułu niezdolności do pracy organ rentowy w toku procesu uznał ostatecznie również mając na względzie ustalenia opinii biegłych, której nie kwestionował, iż J. J. spełniał warunki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W tej sytuacji wskazać należy, że do renty rodzinnej zgodnie z artykułem 67-mym ustępem pierwszym oraz artykułem 68-mym ustępem pierwszym do renty rodzinnej uprawnieni są członkowie rodziny spełniający warunki określone w artykule 68-71, tacy jak: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione. Nie było sporu między stronami co do tego, że E. J. był synem J. J., a zgodnie z artykułem 67-mym ustępem pierwszym punktem pierwszym dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej do ukończenia 16-tu lat, do ukończenia nauki w szkole, jeśli przekroczyły 16-ty rok życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25-ciu lat życia, albo bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresach, o których mowa w punkcie 1-szym lub 2-gim. Orzeczenie lekarza orzecznika wydane w niniejszej sprawie z dnia 15-go maja 2014 roku potwierdzało uprawnienia..., okoliczności uprawniające do renty rodzinnej E. J., gdyż stwierdzało całkowitą niezdolność do pracy trwałą oraz to, iż data powstania tej całkowitej niezdolności do pracy wystąpiła przed 16-tym rokiem życia. W związku z tym na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego oraz w związku z artykułem 129-tym ustępem 2-gim ustawy emerytalno-rentowej Sąd w punkcie pierwszym wyroku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał prawo do..., przyznał prawo E. J. do renty rodzinnej po zmarłym ojcu od dnia (...)roku na stałe, zgodnie z niekwestionowaną przez strony opinią biegłych i orzeczeniem lekarza orzecznika. Jeśli chodzi o datę przyznania renty rodzinnej, to wniosek o rentę rodzinną został złożony w ciągu..., w terminie wskazanym w artykule 129-tym ustępie 2-gim, który stanowi, że w razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego emeryta lub rencisty rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny. Ubezpieczony spełniał te warunki, wniosek został złożony jeszcze w kwietniu 2014 roku, zatem Sąd przyznał rentę rodzinną od daty śmierci ojca powodowego wnioskodawcy. W punkcie drugim wyroku Sąd stwierdził odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji na podstawie artykułu 118-go ustęp 1a ustawy emerytalno-rentowej. Odpowiedzialność ta wynikała z faktu, że organ rentowy nie przeprowadził właściwego postępowania orzeczniczego mającego na celu ustalenie pełnych okoliczności pozwalających na stwierdzenie, czy J. J. zmarły (...)roku spełniał warunki do przyznania mu renty rodzinnej a tego rodzaju działanie organu rentowego spowodowało wszczęcie sporu przed Sądem a opinia biegłych sądowych potwierdziła prawo ubezpieczonego do renty rodzinnej poprzez stwierdzenie, że J. J. był w ciągłości niezdolny do pracy od 30 listopada 1992 roku do 18 marca 2014 roku, czy do 17 marca. Nie jest wykluczone, że gdyby organ rentowy przeprowadził właściwe postępowanie orzecznicze w tym zakresie spór w niniejszej sprawie byłby zupełnie zbędny. Ponadto za stwierdzeniem odpowiedzialności organu rentowego przemawiała także prezentowana przez organ rentowy w toku procesu wadliwa wykładnia i wadliwe stosowanie artykułu 58-go ustępu 2-go ograniczające się do prezentowania stanowiska, zgodnie z którym J. J. nie był uprawniony do renty rodzinnej, bo w 10-leciu przed datą śmierci nie posiadał 5-letniego okresu zatrudnienia. Tymczasem organ rentowy nie zbadał okoliczności, kiedy ewentualnie J. J. był częściowo niezdolny do pracy i czy w dacie powstania tej częściowej niezdolności do pracy spełniał warunek 5-letniego okresu zatrudnienia oraz warunek, aby niezdolność ta powstała w okresach wskazanych w punkcie 3-cim ustępu 1-go artykułu 57-go ustawy emerytalno-rentowej albo w ciągu 18-tu miesięcy od ustania tych okresów. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono.