U 5/92
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
28
Postanowienie
z dnia 2 września 1992 r.
Sygn. akt (U. 5/92)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący: sędzia TK: Czesław Bakalarski
Sędziowie TK: Wojciech Łączkowski - sprawozdawca
Leonard Łukaszuk
rozpoznał dnia 2 września 1992 r. na posiedzeniu niejawnym sprawę z wniosków: grupy posłów Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Rzecznika Praw Obywatelskich, z udziałem uczestnika postępowania - Prokuratora Generalnego.
Grupa posłów Sejmu Rzeczypospolitej wniosła “o stwierdzenie niezgodności rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121 zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) z artykułami 1, 3, 6 oraz 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, artykułem 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; Nr 34, poz. 198; Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73, poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452; Nr 106, poz. 457; Nr 107, poz. 460) oraz artykułem 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253; Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85).
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł “o stwierdzenie przez Wysoki Trybunał, że uregulowanie zawarte w § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z Zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121, zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) przekracza zakres przedmiotowy upoważnienia ustawowego, udzielonego ministrowi współpracy gospodarczej z zagranicą w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253, Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85) - co stanowi naruszenie zasady wyrażonej w art. 1, art. 6 i art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, a także art. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; nr 34, poz. 198 i Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73, poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452, Nr 106, poz. 457, Nr 107, poz. 460) oraz art. 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. Nr 60, poz. 253; zm.: z 1991 r. Nr 80, poz. 350 i Nr 111, poz. 480)”.
Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (j.t. Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470).
postanowił:
umorzyć postępowanie w sprawie.
UZASADNIENIE
Grupa posłów Sejmu RP wniosła o wydanie przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia o stwierdzenie niezgodności rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121; zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) z artykułami 1, 3, 6, oraz 42 ust. 2 Konstytucji RP, artykułem 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; Nr 34, poz. 198 i Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73, poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452; Nr 106, poz. 457 i nr 107, poz. 406) oraz artykułem 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253; Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85).
Zdaniem grupy posłów Sejmu RP, którzy wnieśli wniosek, powyższy warunek narusza art. 6 Konstytucji, który gwarantuje swobodę działalności gospodarczej bez względu na formę własności i stanowi, iż ograniczenie tej swobody może nastąpić jedynie w drodze ustawy. Jak podnoszą posłowie, zasada ta została również powtórzona w art. 1 ustawy o działalności gospodarczej, który stanowi, iż każdy podmiot gospodarczy może prowadzić działalność gospodarczą na równych prawach. Zdaniem posłów minister współpracy gospodarczej z zagranicą wprowadzając wymóg niekorzystania ze zwolnień od podatku dochodowego de facto uniemożliwił prowadzenie działalności gospodarczej przez podmioty, które korzystają z ulg i zwolnień od podatku dochodowego.
Grupa posłów Sejmu RP stwierdza ponadto, że kwestionowane rozporządzenie narusza również art. 42 ust. 2 Konstytucji, gdyż wykracza poza delegację ustawową określoną w art. 58 ust. 1 ustawy - Prawo celne oraz nie respektuje obowiązujących ustaw praktycznie znosząc ulgi podatkowe przyznane przez nie bądź na ich podstawie niektórym grupom podmiotów.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o stwierdzenie, że uregulowanie zawarte w § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121; zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) przekracza zakres przedmiotowy upoważnienia ustawowego, udzielonego ministrowi współpracy gospodarczej z zagranicą w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253, Nr 73, poz. 320 i nr 100, poz. 442; z 1992 r. Nr 21, poz. 85) co stanowi - zdaniem wnioskodawcy - naruszenie zasady wyrażonej w art. 1, art. 6 i art. 42 Konstytucji RP, a także art. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; Nr 34, poz. 198 i Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73 poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452; Nr 106, poz. 457 i nr 107, poz. 460) oraz art. 37 ustawy z 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. Nr 60, poz. 253; zm.: z 1991 r. Nr 80, poz. 350 i Nr 111, poz. 480).
Stosownie do treści § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121; zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) warunkiem możliwości założenia przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu towarowego z zagranicą wniosku o przydział kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych, ustanowionych na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253; Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 96) jest niekorzystanie przez podmiot gospodarczy ze zwolnień od podatku dochodowego na mocy odrębnych przepisów.
Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdza następnie, iż na mocy art. 37 ust. 1 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym - spółki, które nabyły prawo do ulg i zwolnień podatkowych mogą korzystać z tychże ulg i zwolnień do czasu ich wyczerpania. Tymczasem kwestionowane rozporządzenie pozbawia podmioty gospodarcze możliwości korzystania ze zwolnień podatkowych.
Prokurator Generalny podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich.
Natomiast minister współpracy gospodarczej z zagranicą ustosunkowując się do wniosku grupy posłów Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej stwierdził m.in., iż możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez podmioty zwolnione od podatku dochodowego w zakresie obrotu z zagranicą paliwami, alkoholami i wyrobami tytoniowymi została skonsumowana w drodze rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie wykazu towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji (Dz. U. Nr 27, poz. 119) i wniósł o oddalenie wniosku grupy posłów na Sejm RP.
Rozporządzeniem ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 7 sierpnia 1992 r. opublikowanym w Dzienniku Ustaw Nr 60 z dnia 13 sierpnia 1992 r. pod poz. 306 skreślono punkt 5 w paragrafie 1, ustępie 1 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych. Znowelizowany przepis nie uniemożliwia zatem podmiotom zwolnionym od podatku dochodowego możliwości starania się o przydział kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych.
Z chwilą wejścia w życie powyższej nowelizacji (czyli z dniem 13 sierpnia br.) utracił moc objęty wnioskiem przepis, co powoduje, że postępowanie w sprawie podlega umorzeniu stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (j.t. Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470).
W związku z powyższym postanowiono jak na wstępie.
Postanowienie
z dnia 2 września 1992 r.
Sygn. akt (U. 5/92)
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Przewodniczący: sędzia TK: Czesław Bakalarski
Sędziowie TK: Wojciech Łączkowski - sprawozdawca
Leonard Łukaszuk
rozpoznał dnia 2 września 1992 r. na posiedzeniu niejawnym sprawę z wniosków: grupy posłów Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Rzecznika Praw Obywatelskich, z udziałem uczestnika postępowania - Prokuratora Generalnego.
Grupa posłów Sejmu Rzeczypospolitej wniosła “o stwierdzenie niezgodności rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121 zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) z artykułami 1, 3, 6 oraz 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, artykułem 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; Nr 34, poz. 198; Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73, poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452; Nr 106, poz. 457; Nr 107, poz. 460) oraz artykułem 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253; Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85).
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł “o stwierdzenie przez Wysoki Trybunał, że uregulowanie zawarte w § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z Zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121, zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) przekracza zakres przedmiotowy upoważnienia ustawowego, udzielonego ministrowi współpracy gospodarczej z zagranicą w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253, Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85) - co stanowi naruszenie zasady wyrażonej w art. 1, art. 6 i art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, a także art. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; nr 34, poz. 198 i Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73, poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452, Nr 106, poz. 457, Nr 107, poz. 460) oraz art. 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. Nr 60, poz. 253; zm.: z 1991 r. Nr 80, poz. 350 i Nr 111, poz. 480)”.
Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (j.t. Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470).
postanowił:
umorzyć postępowanie w sprawie.
UZASADNIENIE
Grupa posłów Sejmu RP wniosła o wydanie przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia o stwierdzenie niezgodności rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121; zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) z artykułami 1, 3, 6, oraz 42 ust. 2 Konstytucji RP, artykułem 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; Nr 34, poz. 198 i Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73, poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452; Nr 106, poz. 457 i nr 107, poz. 406) oraz artykułem 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253; Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85).
Zdaniem grupy posłów Sejmu RP, którzy wnieśli wniosek, powyższy warunek narusza art. 6 Konstytucji, który gwarantuje swobodę działalności gospodarczej bez względu na formę własności i stanowi, iż ograniczenie tej swobody może nastąpić jedynie w drodze ustawy. Jak podnoszą posłowie, zasada ta została również powtórzona w art. 1 ustawy o działalności gospodarczej, który stanowi, iż każdy podmiot gospodarczy może prowadzić działalność gospodarczą na równych prawach. Zdaniem posłów minister współpracy gospodarczej z zagranicą wprowadzając wymóg niekorzystania ze zwolnień od podatku dochodowego de facto uniemożliwił prowadzenie działalności gospodarczej przez podmioty, które korzystają z ulg i zwolnień od podatku dochodowego.
Grupa posłów Sejmu RP stwierdza ponadto, że kwestionowane rozporządzenie narusza również art. 42 ust. 2 Konstytucji, gdyż wykracza poza delegację ustawową określoną w art. 58 ust. 1 ustawy - Prawo celne oraz nie respektuje obowiązujących ustaw praktycznie znosząc ulgi podatkowe przyznane przez nie bądź na ich podstawie niektórym grupom podmiotów.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o stwierdzenie, że uregulowanie zawarte w § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121; zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) przekracza zakres przedmiotowy upoważnienia ustawowego, udzielonego ministrowi współpracy gospodarczej z zagranicą w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253, Nr 73, poz. 320 i nr 100, poz. 442; z 1992 r. Nr 21, poz. 85) co stanowi - zdaniem wnioskodawcy - naruszenie zasady wyrażonej w art. 1, art. 6 i art. 42 Konstytucji RP, a także art. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324; zm.: z 1990 r. Nr 26, poz. 149; Nr 34, poz. 198 i Nr 86, poz. 504; z 1991 r. Nr 31, poz. 128; Nr 41, poz. 179; Nr 73 poz. 321; Nr 75, poz. 332; Nr 105, poz. 452; Nr 106, poz. 457 i nr 107, poz. 460) oraz art. 37 ustawy z 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. Nr 60, poz. 253; zm.: z 1991 r. Nr 80, poz. 350 i Nr 111, poz. 480).
Stosownie do treści § 1 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych (Dz. U. Nr 27, poz. 121; zm.: z 1992 r. Nr 60, poz. 306) warunkiem możliwości założenia przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu towarowego z zagranicą wniosku o przydział kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych, ustanowionych na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne (Dz. U. Nr 75, poz. 445; zm.: z 1991 r. Nr 60, poz. 253; Nr 73, poz. 320 i Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 96) jest niekorzystanie przez podmiot gospodarczy ze zwolnień od podatku dochodowego na mocy odrębnych przepisów.
Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdza następnie, iż na mocy art. 37 ust. 1 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym - spółki, które nabyły prawo do ulg i zwolnień podatkowych mogą korzystać z tychże ulg i zwolnień do czasu ich wyczerpania. Tymczasem kwestionowane rozporządzenie pozbawia podmioty gospodarcze możliwości korzystania ze zwolnień podatkowych.
Prokurator Generalny podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich.
Natomiast minister współpracy gospodarczej z zagranicą ustosunkowując się do wniosku grupy posłów Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej stwierdził m.in., iż możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez podmioty zwolnione od podatku dochodowego w zakresie obrotu z zagranicą paliwami, alkoholami i wyrobami tytoniowymi została skonsumowana w drodze rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie wykazu towarów i usług, którymi obrót z zagranicą wymaga koncesji (Dz. U. Nr 27, poz. 119) i wniósł o oddalenie wniosku grupy posłów na Sejm RP.
Rozporządzeniem ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 7 sierpnia 1992 r. opublikowanym w Dzienniku Ustaw Nr 60 z dnia 13 sierpnia 1992 r. pod poz. 306 skreślono punkt 5 w paragrafie 1, ustępie 1 rozporządzenia ministra współpracy gospodarczej z zagranicą z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie rozdysponowania kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych. Znowelizowany przepis nie uniemożliwia zatem podmiotom zwolnionym od podatku dochodowego możliwości starania się o przydział kontyngentów na przywóz alkoholi skażonych, niektórych napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, benzyn i olejów napędowych.
Z chwilą wejścia w życie powyższej nowelizacji (czyli z dniem 13 sierpnia br.) utracił moc objęty wnioskiem przepis, co powoduje, że postępowanie w sprawie podlega umorzeniu stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (j.t. Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470).
W związku z powyższym postanowiono jak na wstępie.