Pełny tekst orzeczenia

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 11 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Ewa Hoffa

Protokolant:Starszy sekretarz sądowy K. T.

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2016 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa: 1/ J. S. (1) /PESEL: (...)/, 2/J. S. (2)

/PESEL: (...)/

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. /KRS: (...)

o zapłatę

I.  Tytułem odszkodowania za utratę części wartości nieruchomości położonej w P., a zapisanej w księdze wieczystej (...) zasądza od pozwanego solidarnie na rzecz powodów J. S. (1) i J. S. (2) kwotę 49.136 zł /czterdzieści dziewięć tysięcy sto trzydzieści sześć złotych / z odsetkami ustawowymi od dnia 14 października 2015 r. do dnia zapłaty.

II.  W pozostałej części powództwo oddala.

/-/ E. H.

Sygn akt XII C 1516/13/3

U z a s a d n i e n i e wyroku częściowego :

Powodowie, J. S. (1) i K. S. (1), wnieśli o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kwoty 76.000 zł stanowiącej sumę odszkodowania za spadek wartości nieruchomości będący skutkiem wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania /40.000 zł/ i zwrotu nakładów na rewitalizację akustyczną budynku mieszkalnego /36.000 zł/ z ustawowymi odsetkami od dnia 21 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty, oraz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k.1 i 2/.

W dniu 27 stycznia 2016 r. rozszerzyli roszczenie pozwu domagając się zapłaty kwoty 49.136 zł tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości z zachowaniem roszczeń dotychczasowych /k.391/. Odpis tego pisma został doręczony pozwanemu 28 stycznia 2016 r. /k.396/.

Jako podstawę prawną swoich roszczeń powodowie wskazali art. 129 ust. 1 i 2 ustawy Prawo o ochronie środowiska, oraz art. 135 ust. 3 ustawy Prawo o ochronie środowiska /k.7- 9/.

Pozwany, (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów, solidarnie, na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 71/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie są współwłaścicielami, po ½ części, nieruchomości o obszarze 1494 m ² , położonej w P. przy ul. (...), zapisanej w księdze wieczystej kw. (...) /k.13-22- wydruk księgi wieczystej, której stan wpisów pozostaje bez zmian w zakresie istotnym dla meritum sprawy/.

Na nieruchomości znajduje się budynek mieszkalny parterowy, oraz budynek gospodarczy /k.9 i 10- opinia biegłego R. D. (1) w pliku w przeźroczystej okładce/.

Powodowie użytkowali nieruchomość ze znajdującym się na niej domem mieszkalnym od 1947 r. , a nabyli prawo własności na podstawie decyzji administracyjnej z 30 maja 1956 r. oraz umów darowizny, a proporcja udziałów we współwłasności trwa od daty zawarcia umowy o zniesienie współwłasności, czyli od 20 maja 2005 r. /k.18 i 19- wydruk w/w księgi wieczystej z wykazem dokumentów stanowiących podstawy wpisów w Dziale II, k.195- oświadczenie powodów złożone na rozprawie/.

Nabyli więc prawo współwłasności w okresie, gdy funkcjonowało już pozwane lotnisko, natomiast nie był jeszcze ustanowiony obszar ograniczonego użytkowania.

Dnia 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska P.- Ł. w P.. Weszła ona w życie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...), czyli w dniu 28 lutego 2012 r.

Nieruchomość powodów znalazła się w strefie wewnętrznej o.o.u. /k. 23- 26- wykaz nieruchomości i szkic sytuacyjny, też k. 7 i 8 opinii biegłego/.

Ograniczenia użytkowania w strefie wewnętrznej polegają na:

a/ zakazie budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b/dopuszczeniu rozbudowy, odbudowy, oraz nadbudowy istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c/ zakazie tworzenia stref A uzdrowisk /k. 20- § 8 ust.1 uchwały/,

d/ dopuszczenia zabudowy mieszkaniowej pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej.

Wartość nieruchomości powodów, według stanu z dnia 28 lutego 2012 r. /data wejścia w życie wyżej opisanej uchwały/ i cen z daty opracowania opinii, czyli 4 września 2015 r. /k. 2 i 9 opinii/ wynosiła 409.136 zł /k.25 opinii i analiza na k. 19- 25/, a utrata jej wartości rynkowej na skutek wprowadzenia o.o.w. wynosiła 49.136 zł /k. 19- 25- opinia biegłego R. D. (1), k. 393- 395- zeznania biegłego/.

Spadek wartości rynkowej był skutkiem wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania niezależnie od natężenia w porze dziennej, lub nocnej i poszczególnych porach roku rzeczywistego poziomu hałasu emitowanego przez pozwanego.

(...) wiedza o istnieniu o.o.u., wynikających z tego ograniczeniach i perspektywie wzrostu w przyszłości hałasu emitowanego przez lotnisko ma i będzie miała wpływ na obniżenie wartości nieruchomości położonych w całości, lub w części w o.o.u. niezależnie od zakresu przekroczeń limitów hałasu i starań pozwanego o jego ograniczenie, oraz monitorowania natężenia hałasu w strefie i na jej granicach.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie w/w kserokopii dokumentów, których autentyczności strony nie kwestionowały, a sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich z urzędu.

Kserokopie fragmentu opinii biegłego K. R. /k.328/ , artykułu dr. B. H. /k.324- 327/, a także prywatnej opinii dr. K. S. (2) /k.306- 323/ i innych opinii wydanych na zlecenie pozwanego /k.329- 343/ były nieprzydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bowiem dotyczyły innych stanów faktycznych, lub miały charakter wysoce ogólnych rozważań.

Zeznaniom świadka B. G. /k.195- 198/ zawnioskowanego przez pozwanego po cofnięciu wniosku o przesłuchanie świadka T. J., oraz zeznaniom pozwanego /k. 198- 200- zeznania G. B.- vice prezesa zarządu pozwanego/ sąd dał wiarę, bowiem nie były one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym przyjętym za podstawę ustaleń i nie kolidowały z powziętą przez sąd, z urzędu, wiedzą z innych, podobnych, spraw.

W szczególności sąd dał wiarę G. B. i świadkowi B. G., że pozwany podjął konkretne działania, aby ograniczać hałas oddziaływujący na środowisko, stara się ten hałas systematycznie umniejszać, a także monitoruje jego natężenie mierząc jego poziom o różnych porach w regularnie przemieszczanych punktach kontrolnych.

Wobec jasnego przedstawienia wniosków i twierdzeń powodów w pozwie, oświadczenia powodów na rozprawie /k.195/ i wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przy pomocy dowodów z dokumentów, oraz innych dowodów sąd odstąpił od przesłuchania powodów.

Opinia biegłego R. D. (2) z dnia 19 września 2015 r.

uwzględniała wyczerpująco wszelkie istotne okoliczności, wydana została w oparciu o jak najszerszą wiedzę dostępną w dacie jej wydania i była tak dokładna jak to jest możliwe.

Sąd ocenił, że w swych zeznaniach /k.393- 396- skrót protokolarny zeznań, k.400- płyta CD z pełnym nagraniem zeznań złożonych na rozprawie/ biegły opinię w pełni obronił.

Zeznania biegłego są logiczne, a opinia w sposób rzeczowy i wyczerpujący odpowiada na pytania sądu zawarte w tezie dowodowej.

Sąd uznał opinię i zeznania biegłego za wysoce przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy w zakresie roszczenia o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania i wysokości tego odszkodowania.

Ze względu na pozytywną ocenę opinii biegłego R. D. (1) i jego zeznań sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o kolejną opinię /k. 304v i 397/, bowiem dowód ten był zbędny, a jego przeprowadzenie niepotrzebnie przedłużyłoby postępowanie.

Sąd zważył, co następuje:

Powodowie opierali swe żądanie przede wszystkim na tzw. normatywnym związku przyczynowym. Jako jego podstawę prawną trafnie wskazali art.129 ust. 2 ustawy Prawo o ochronie środowiska.

Przepis art.129 ust.2 u.p.o.ś. stanowi, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W myśl ust.4 tego przepisu z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1-3, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Według art. 136 ust.1 u.p.o.ś. w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne.

Ustęp 2 tego przepisu stanowi, iż obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Zgodnie z art.136 ust. 3 u.p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Niewątpliwie powodowie wnieśli niniejsze powództwo w terminie wskazanym przez ustawę, tj. przed dniem 24 kwietnia 2015 r.

Jak już wskazano, zgodnie z art. 129 ust. 2 u.p.o.ś. podaje się, iż w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę, a szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania nastąpił rzeczywisty spadek wartości nieruchomości powodów wynikający z tego, że i powodowie i potencjalni kolejni właściciele tej nieruchomości zmuszeni są do znoszenia hałasu emitowanego przez pozwane lotnisko niezależnie od tego, czy będzie on przekraczał dopuszczalne normy hałasu, czy nie, z jaką częstotliwością naruszenia te będą występowały i jak będą znaczne.

Konieczność znoszenia hałasu jest oczywistym ograniczeniem prawa własności, bowiem powodowie nie mają już możliwości prawnie skutecznej ochrony swych dóbr osobistych naruszanych przez przekraczający normy hałas emitowany przez pozwanego teraz, lub w przyszłości- muszą ten hałas znosić.

Wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania równoznaczne jest z publicznym potwierdzeniem, że lotnisko emituje hałas oddziaływujący na ten obszar w stopniu skutkującym ograniczone, w określony sposób, możliwości korzystania z nieruchomości na tym obszarze położonych, a hałas jest do tego stopnia dokuczliwy, że wskazane jest sfinansowanie urządzeń, elementów wyposażenia domów, lub wręcz przebudowy domów, aby się przed nim chronić.

Podane w w/w opinii informacje dotyczące wpływu hałasu na otoczenie i na ceny nieruchomości dotyczące lotniska w K. i lotnisk zagranicznych /k.213- 215/ nie dotyczą bezpośrednio pozwanego i jego otoczenia, ale stanowią zbiór informacji dlaczego następuje spadek wartości nieruchomości położonych w okolicy lotnisk.

Tak więc fakt, że aktualnie pozwany monitoruje hałas i stara się go ograniczać nie ma wpływu na spadek wartości nieruchomości powodów położonej w strefie wewnętrznej o.o.u. dopóki obszar ograniczonego użytkowania istnieje, dopuszczalna jest w jego obrębie możliwość emisji hałasu w stopniu ponadnormatywnym, a natężenie ruchu lotniczego w przyszłości może emisję hałasu potęgować.

Ponieważ, po wprowadzeniu o.o.u. nastąpił spadek wartości nieruchomości powodów o kwotę 49.136 zł, jak wykazano powyżej, powodowie ponieśli konkretną szkodę w tej wysokości.

Pozwany został wezwany o zapłatę odszkodowania przed wniesieniem pozwu /k.27 i 28- kserokopie pism z 5 czerwca 2013 r. i z 28 czerwca 2013 r. bez potwierdzenia nadania korespondencji przesyłkami poleconymi/, jednak w tych wezwaniach powodowie zażądali kwoty 120.000 zł w tym kwoty 60.000 zł z tytułu obniżenia wartości nieruchomości nie dołączając do tych pism odpisu jakiejkolwiek opinii biegłego zleconej we własnym zakresie.

Pozwany mógł więc wówczas ocenić żądania powodów jako nieuzasadnione.

Do pozwu rozpoczynającego niniejsze postępowanie powodowie dołączyli wyciąg z operatu szacunkowego /k.12- kserokopia/ wskazującego wartość nieruchomości powodów w wysokości 465.900 zł, jednak nie precyzującego jak znaczny spadek wartości nieruchomości był skutkiem objęcia jej strefą wewnętrzną o.o.u.

Odpis opinii biegłego został doręczony pozwanemu 14 października 2015 r. /k.282- zwrotne poświadczenie odbioru/ i pozwany, przeciwko któremu są kierowane powództwa podobnego rodzaju i to w znacznej liczbie, mógł wówczas ocenić, że roszczenie powodów zostało uprawdopodobnione.

Roszczenie odszkodowawcze powodów w łącznej kwocie 76.000 zł było pozwanemu znane od czasu doręczenia odpisu pozwu w dniu 4 lutego 2014 r. /k. 70- zwrotne poświadczenie odbioru/.

W tym stanie rzeczy sąd przyjął, że 14 października 2015 r. roszczenie powodów zostało uprawdopodobnione co do kwoty 49.136 zł, mieszczącej się w granicach kwoty odszkodowania łącznie dochodzonej pozwem, i stało się wymagalne.

Ponieważ powodowie są małżeństwem funkcjonującym w ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej i wnieśli o łączne zasądzenie odszkodowania na ich rzecz sąd nie zasądził odszkodowania w częściach odpowiadających wysokości udziałów we współwłasności, lecz solidarnie.

Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono na podstawie art. 481§1 i 2 k.c. w związku z art. 476 k.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zostanie zawarte w wyroku końcowym.

/-/ E. Hoffa