Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Jolanta Cichecka

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Edyta Kaczorowska-Stań

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2016 roku w Rawie Mazowieckiej

sprawy z powództwa

T. P.

przeciwko

M. P. (1) i M. P. (2)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

1)  ustala, iż obowiązek alimentacyjny T. P., ustalony ostatnio w wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej, z dnia 10 września 2008 roku, w sprawie sygn. akt III RC 30/08 wobec syna M. P. (2) na kwotę po 700,00 (siedemset) złotych miesięcznie ustał z dniem 1 września 2014 roku;

2)  oddala powództwo w pozostałej części.

Sygn. akt III RC 207/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 30 października 2015 roku T. P. wniósł o ustalenie, że jego obowiązek alimentacyjny wobec dzieci M. P. (2) w kwocie po 700 zł miesięcznie i M. P. (1) w kwocie po 550 zł

miesięcznie, orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 10 września 2008 roku wydanym w sprawie III RC 30/08 ustał z dniem 30 czerwca 2014 roku.

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest ojcem pozwanych. Po raz ostatni wysokość jego obowiązku alimentacyjnego wobec uprawnionych została ustalona w wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej, w sprawie sygn. akt III RC 30/08 z dnia 10 września 2008 roku na kwotę po 700,00 złotych miesięcznie na rzecz M. P. (2) i 550 zł na rzecz M. P. (1). /dowód: wyrok k.96 akt III RC 30/08/

Pozwani zamieszkiwali wówczas z matką M. P. (3), która nie miała własnych źródeł dochodu. M. P. (2) miał niespełna 18 lat, był uczniem 2 klasy liceum. Cierpiał na astmę, miał alergię. Z tego powodu posiadał orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Jego miesięczny koszt utrzymania matka szacowała na kwotę 2 000 zł. M. P. (1)miała 17 lat, uczęszczała do 1 klasy liceum. Osiągała bardzo dobre wyniki w nauce. Jej miesięczny koszt utrzymania matka szacowała także na kwotę 2 000 zł.

T. P. prowadził działalność gospodarczą z zakresu handlu ziemniakami, paszami i nawozami. Był właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 9,01 ha. Dwa hektary z gospodarstwa przekazał fundacji (...). Korzystał z dopłat unijnych w wysokości 5 000 zł rocznie. Posiadał dwa punkty sprzedaży ziemniaków, pasz i nawozów, w których uzyskiwał obrót rzędu 20-30 000 zł, dochód roczny z tej działalności wynosił 10 000 zł. Powód posiadał dwa samochody: marki I. z 1997 r. i P. (...) z 2000 r., ciągnik rolniczy i inne pojazdy. Zamieszkiwał z matką w jej domu jednorodzinnym. Nie dokładał się do utrzymania tego domu.(dowód: zeznania M. P. (3)k.21-22, 39-40, zeznania T. P. k.22v, 40-41, zaświadczenia k.33,k.14,k.18 akt III RC 30/08)

Obecnie powód nadal prowadzi gospodarstwo rolne, o powierzchni 9 ha, o charakterze ogólnym, uprawia zboże. Nadal mieszka z matką w domu jednorodzinnym o powierzchni około 100 m kw, stanowiącym aktualnie jego własność. Utrzymanie budynku kosztuje około 1 000 zł miesięcznie, pokrywa je matka powoda, która prowadzi działalność gospodarczą z zakresu handlu paszami, w przeszłości prowadzoną przez powoda. T. P. jest jej pełnomocnikiem. Matka T. P. ma 83 lata. Powód zrezygnował z tej działalności, gdyż była dla niego nieopłacalna z uwagi na wysokie opłaty do ZUS-u. Dwa lara temu T. P. sprzedał las o powierzchni 1,14 ha, za kwotę 55 000 zł.

Z zawodu powód jest technikiem hodowcą.

Od 15 lat nie utrzymuje kontaktu z dziećmi.

/dowód: zeznania powoda k.28v, k.45v, zaświadczenia o stanie majątkowym k.19, zaświadczenie z Urzędu Pracy k.10/

Pozwana M. P. (1) ma obecnie 24 lata. W 2014 roku uzyskała tytuł inżyniera budownictwa na Politechnice (...) w K.. Obecnie kontynuuje na tej samej uczelni i kierunku studia II stopnia, w systemie zaocznym, ponieważ w lutym 2015 roku urodziła dziecko z nieformalnego związku. Opłata za studia wynosi 430 zł miesięcznie. Jest to ostatni rok nauki, pozwana obecnie pisze pracę magisterską. Dotąd kontynuowała naukę bez opóźnień. Zajęcia ma zazwyczaj w każdy weekend. Pozwana uzyskuje rentę rodzinną po matce w kwocie 410 zł. Sama wychowuje syna, jego ojciec sporadycznie przyczynia się do jego utrzymania.

M. P. (1) mieszka z synem w wynajmowanym mieszkaniu w K. , opłata za wynajem wynosi 800 zł, pozostałe opłaty to około 250 zł, na własne utrzymanie, tj. odzież i wyżywienie pozwana potrzebuje około 400 zł. (dowód: zeznania M. P. (1) k.28v-29, k.45v, zaświadczenie studenckie k.37, faktury dotyczące kosztów utrzymania mieszkania k.38-39, zaświadczenie o stanie majątkowym k.40, zaświadczenie o wysokości renty rodzinnej k.41, zaświadczenie z urzędu pracy k.42)

Pozwany M. P. (2) ma 25 lat. Dwa lata temu ukończył studia magisterskie z zakresu fizjoterapii. Obecnie kontynuuje naukę na Akademii (...) w W., w systemie dziennym, nieodpłatnie. Podjął te studia celem podniesienia kwalifikacji zawodowych. Pozwany pracuje jako fizjoterapeuta w ramach umowy zlecenia, zarabia 1 500 zł . Od grudnia 2015 roku próbuje udzielać korepetycji z biologii i chemii. Dotąd osiągnął z tego źródła dochód w wysokości 300-400 zł. Rok temu podjął naukę na kierunku turystyka i rekreacja , jednak zrezygnował z ich kontynuowania, bo nie odpowiadały jego zainteresowaniom.

M. P. (2) wynajmuje mieszkanie wspólnie z dwiema osobami, jego udział w opłatach wynosi 650 zł. Na żywność, artykuły chemiczne potrzebuje około 800 zł, opłaty za Internet i telefon wynoszą 100 zł, materiały edukacyjne około 200 zł .

/ dowód: zeznania pozwanego k29-29v,k46; zaświadczenie o stanie majątkowym k.26, zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia k.27, zaświadczenie studenckie k.8/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyjaśnień stron oraz dokumentów dotyczących ich sytuacji materialnej i kontynuowania nauki przez pozwanych. Dowody te nie były kwestionowane przez żadną ze stron, nie są sprzeczne, wzajemnie się uzupełniają , stały się w związku z tym podstawą ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie. Wątpliwości co do swej wiarygodności budzą jedynie wyjaśnienia powoda w części, w której twierdzi on, iż nie uzyskuje jakiegokolwiek dochodu z działalności gospodarczej z zakresu sprzedaży pasz i nawozów, prowadzonych obecnie przez jego matkę. W ocenie Sądu przekazanie tejże działalności przez T. P. na rzecz ponad 80-letniej matki zmierzało jedynie do obniżenia kosztów prowadzenia tejże działalności, w tym poprzez obniżenie składek należnych na ubezpieczenie społeczne – zasady logiki i doświadczenia życiowego nakazują przyjąć, że to powód, który jest pełnomocnikiem matki, z uwagi na jej wiek i charakter działalności faktycznie nadal tę działalność prowadzi i czerpie z niej dochody .

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Niezdolne do samodzielnego utrzymywania się dzieci, mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nimi nawet najskromniejszymi dochodami tak, by zaspokojone były usprawiedliwione potrzeby dzieci wynikające z ich wieku, stanu zdrowia, etapu i kierunku nauczania i innych indywidualnych okoliczności.

Ustalona wysokość świadczenia alimentacyjnego może być zmieniona – podwyższona lub zmniejszona – zgodnie z treścią art. 138 kro – w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy, dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przepis ten stanowi także podstawę prawną dla dochodzenia ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków, o której mowa w art. 138 kro rozumie się zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie, albo ustanie możliwości zarobkowych lub majątkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez odpowiednie zwiększenie, albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, bądź stwierdzenie ustania obowiązku alimentacyjnego.

Pozwana M. P. (1) jest studentką ostatniego, V roku politechniki, w systemie zaocznym i jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, nie posiada majątku, z którego dochody mogłyby stanowić jego źródło utrzymania, samotnie wychowuje kilkunastomiesięczne dziecko, przez co jej zdolności zarobkowania są znacząco ograniczone, tym bardziej, że pozwana pisze pracę magisterska, dodatkowo studiuje odpłatnie, dysponuje jedynie rentą rodzinną po zmarłej matce i alimentami od ojca. Studiując w K. musi ponosić wyższe koszty utrzymania, związane z koniecznością wynajęcia mieszkania itp.

Podnoszony przez powoda fakt, iż pozwana ukończyła studia I stopnia i powinna już sama się utrzymywać, nie stanowi w ocenie Sądu podstawy do ustania obowiązku alimentacyjnego po stronie T. P.. M. P. (1)pomimo urodzenia i samotnego wychowywania dziecka nie ma jakiegokolwiek opóźnienia w normalnym toku studiów, do ukończenia których pozostał jej zaledwie semestr.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie art. 96 kro. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności przez termin dojścia alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez uprawnionego określonego stopnia podstawowego, czy zawodowego wykształcenia. W odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie tej nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowania, a co najmniej do znacznego utrudnienia dalszego rozwoju dziecka, przez pozbawienie go środków materialnych niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletności. Dziecko, które osiągnęło pełnoletność i – jak w przypadku pozwanej - zdobyło wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli chce kontynuować naukę, a zamiar ten pozwana wykazała stosownym zaświadczeniem z uczelni. Do zakończenia studiów pozostało jej zaledwie kilka miesięcy i nie sposób na tym etapie edukacji pozbawić ją alimentów od ojca, skazując tym samym na poszukiwanie zarobku, być może kosztem studiów.

Powód ma kilka źródeł dochodu, prowadzi spore jak na lokalne warunki gospodarstwo rolne, pomaga matce w prowadzeniu skupu pasz i nawozów, nie ponosi jakichkolwiek kosztów utrzymania domu, którego jest właścicielem i w którym wraz z matką zamieszkuje - jest zatem w stanie kontynuować obowiązek alimentacyjny wobec córki, tym bardziej, że z innych obowiązków wychowawczych i opiekuńczych od lat nie wywiązywał się. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności orzeczono, jak w sentencji, uznając iż pozwana M. P. (1) pomimo osiągnięcia pełnoletniości spełnia nadal przesłanki do alimentowania jej przez ojca.

Odmiennie sytuacja przedstawia się w odniesieniu do pozwanego M. P. (2). Jest on dorosłym człowiekiem, zdolnym do podjęcia pracy zawodowej. Ma 25 lat, dwa lata temu ukończył studia II stopnia, uzyskując tytuł magistra fizjoterapii, podejmuje zatrudnienie w tym zawodzie w ramach umowy zlecenia, dodatkowo udziela korepetycji, co stanowi jego dodatkowe źródło dochodu. Co prawda podjął studia dzienne na kolejnym kierunku studiów, jednak w ocenie Sądu powód nie może ponosić tego finansowych konsekwencji gdyż syn posiada już wyższe wykształcenie i jest w stanie samodzielnie się utrzymać.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd uznał, że należało uwzględnić powództwo o stwierdzenie ustania obowiązku alimentacyjnego T. P. w wysokości 700 złotych miesięcznie wobec jego syna M. P. (2), wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 10 września 2008 roku wydanego w sprawie sygn. akt III RC 30/08.