Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy w Świnoujściu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Mariusz Grobelny
Protokolant:	starszy protokolant Jakub Markiewicz

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2016 roku w Świnoujściu na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy (...) – Z. (...) w Ś.

przeciwko C. P., M. K., W. K.

o eksmisję

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 238/14

UZASADNIENIE

Powódka Gmina (...) - Z. (...) w Ś. wystąpiła przeciwko pozwanemu C. P. z powództwem o nakazanie pozwanemu wydania powódce lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem przynależnym położonym w Ś. przy ul. (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że pozwany nie posiada tytułu prawnego do spornego lokalu i nadal zajmuje ten lokal.

Pozwany C. P. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, że powódka od 2009r. cały czas pobierała od niego opłaty za mieszkanie, narażając na straty i dając nadzieję, że w tym mieszkaniu pozostanie, Wskazał, że w spornym lokalu jest zameldowany od 40 lat, mieszkanie nigdy nie było zadłużone, nie odbywały się w nim również żadne burdy.

Na rozprawie w dniu 30 lipca 2015r. pozwany oświadczył, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem sądu w sprawie I C 316/08. Po zmianie prawa mieszkanie mu się należy. Wezwanie do wydania kluczy otrzymał dopiero w października 2013r. W spornym lokalu zamieszkuje wraz z konkubiną M. K. i jej (...)córką W. K..

Postanowieniem z dnia 30 lipca 2015r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanych M. K. i W. K..

Na rozprawie w dniu 15 września 2015r. pozwana M. K., w imieniu swoim i pozwanej W. K., wniosła o oddalenie powództwa oraz oświadczyła, że popiera stanowisko procesowego pozwanego C. P..

Sąd ustalić następujący stan faktyczny:

Lokal mieszkalny położony w Ś. przy ul. (...) w dniu 02 maja 1973r. został przydzielony przez (...) w Ś. babci pozwanego C. P. O. P. jako pracownikowi cywilnemu (...) w Ś.. Zgodnie z przydziałem uprawnionymi do zamieszkiwania w lokalu byli również: pozwany C. P. (określony w umowie jako syn O. P.) oraz dzieci O. P. J. P. i P. P. (1).

(dowód: przydział lokalu - k. 114)

Na podstawie powyższego przydziału z O. P. została zawarta umowa najmu.

(dowód: umowa najmu - k. 115-116)

W związku z przejściem w dniu 01 grudnia 1981r. O. P. na emeryturę w dniu 26 kwietnia 1982r (...) w Ś. wydał decyzję o wezwaniu O. P. do zwolnienia osobnej kwatery stałej, położonej w Ś. przy ul. (...). Na skutek odwołania O. P. od powyższej decyzji S. (...) w S. wydał w dniu 15 lipca 1982r. decyzję o uchyleniu zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że O. P. z chwilą przejścia na emeryturę na podstawie art. 32 pkt 1 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych z dnia 20 maja 1976r. zachowała uprawnienie do dalszego użytkowania dotychczasowej kwatery.

(dowód: decyzja z dnia 26.04.1982r. - akta lokalowe,

decyzja z dnia 15.07.1982r. - akta lokalowe)

W dniu 20 marca 1998r. O. P. zawarła z Gminą (...) umowę najmu spornego lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...). Zgodnie z treścią tej umowy do zamieszkiwania z najemczynią uprawniony był również pozwany C. P..

(dowód: umowa najmu z 20.03.1998r. - akta lokalowe)

W dniu (...). zmarła O. P..

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu - akta lokalowe)

Pismem z dnia 09 sierpnia 2008r. pozwany C. P. zwrócił się do powódki o wydanie dokumentu stwierdzającego jego wstąpienie w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...).

(dowód: pismo pozwanego z dnia 09.08.2008r. - akta lokalowe)

Pismem z dnia 29 sierpnia 2009r. powódka zwróciła się do pozwanego C. P. o złożenie dokumentów potwierdzających zamieszkiwanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego z O. P. w okresie ostatnich pięciu lat i dokumentów potwierdzających wysokość osiąganego przez pozwanego dochodu.

(dowód: pismo powódki z dnia 29.08.2008r. z potwierdzeniem doręczenia – akta

lokalowe)

Pismem z dnia 17 października 2013r., doręczonym w dniu 26 października 2013r., powódka wezwała pozwanego C. P. do wydania lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy.

(dowód: pismo powódki z dnia 17.10.2013r. z potwierdzeniem doręczenia - k. 3-4)

Pismem z dnia 13 listopada 2008r. powódka poinformowała pozwanego, że w chwili obecnej brak jest dowodów potwierdzających spełnienie przez niego przesłanek z § 9 ust. 2 pkt 1a uchwały Rady Miasta Ś. Nr (...) z dnia 19 sierpnia 2004r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta Ś. oraz kryteriów wyboru osób, z którymi umowy najmu powinny być zawarte. Powódka wskazała, że z dokonanych przez nią ustaleń wynika, że pozwany był zameldowany w spornym lokalu od 36 lat, jednakże pozwany nie wykazał wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania wraz z najemcą oraz że z posiadanego przez powódkę postanowienia komornika sądowego wynika, że pozwany przebywał w (...) Powódka stwierdziła, iż pozwany nie wyjaśnił tych okoliczności, że zaświadczenie o zatrudnieniu dotyczy roku przed śmiercią O. P. a oświadczenie sąsiadów również nie wskazuje czy odnosi się do chwili obecnej czy też okresu wcześniejszego.

(dowód: pismo powódki z dnia 13.11.2008r. - akta lokalowe)

Pozwany C. P. w dniu 28 grudnia 2008r. wystąpił przeciwko Gminie (...) z powództwem o ustalenie, że wstąpił w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...) po zmarłej babce O. P.. Wyrokiem z dnia 13 lutego 2009r. w sprawie o sygn. akt I C 316/08 Sąd Rejonowy w Świnoujściu oddalił powództwo C. P.. Apelacja C. P. od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 26 lutego 2010r.

(dowód: pozew - k. 2-3 akt sprawy IC 316/08,

wyrok Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia 13.02.2009r. - k. 66 akt

sprawy I C 316/08,

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 26.02.2010r. - k. 231 akt

sprawy I C 316/08)

W dniu 09 października 2013r. pozwany C. P. stawić się na spotkanie z Dyrektorem (...) w Ś. celem ustalenia na jakim etapie znajduje się postępowania w sprawie jego prawa do spornego lokalu.

(dowód: notatka z dnia 09.10.2013r. – akta lokalowe)

Pismem z dnia 20 lipca 2010r. powódka wezwała pozwanego C. P. do dobrowolnego wydania jej w terminie 14 dni lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...). Pismo to zostało wysłane do (...) i zostało zwrócone powódce z adnotacją „(...)”.

(dowód: pismo powódki z dnia 20.07.2010r. z kopertą – akta lokalowe)

Pismem z dnia 17 października 2013r., doręczonym w dniu 26 października 2013r., powódka wezwała pozwanego C. P. do dobrowolnego wydania jej w terminie 7 dni lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...).

(dowód: pismo powódki z dnia 17.10.2013r. z potwierdzeniem doręczenia – k. 3-4)

Pozwany C. P. w spornym lokalu zamieszkiwał od 1973r. Od tego czasu jest również zameldowany w tym lokalu. Pozwany był faktycznie wychowany przez babcię O. P., którą traktował jak matkę. Od 1972r. O. P. pełniła (...) pozwanego. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Świnoujściu z dnia 18 listopada 1982r. w sprawie RNsm 222/82 pozwany został (...). Pozwany utrzymywał kontakty z babcią, z którą był silnie związany emocjonalnie. Przebywał również w sporny lokalu podczas ferii, świąt i wakacji. W okresie późniejszym pozwany okresowo nieprzebywał w spornym lokalu w związku z (...)

(dowód: akta spraw Ropm 95/02, RNsm 222/82, Opm 325/74, Nsm 213/74, Nsm

41/74,

zeznania pozwanego C. P. - k. 78, 97,

zeznania świadka J. B. - k. 108,

zeznania pozwanej M. K. - k. 78verte)

Po śmierci babci O. P. na bieżąco regulował należności związane z zajmowaniem lokalu mieszkalnego położonego w Ś. przy ul. (...). W chwili obecnej pozwany C. P. zamieszkuje w tym lokalu wraz z konkubiną M. K. i jej (...)córką W. K..

(bezsporne)

Pozwany C. P. nie jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna. Nie pobiera emerytury lub renty. Nie korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Ś.. Utrzymuje się ze (...). Nie ma możliwości zamieszkania w innym lokalu.

(dowód: pismo ZUS z dnia 10.04.2015r. - k. 23,

pismo PUP z dnia 13.04.2015r. - k. 25,

pismo MOPR z dnia 17.04.2015r. - k. 28,

zeznania pozwanego C. P. - k. 78,

zeznania pozwanej M. K. - k. 78verte)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 222 § 1 kc właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że powódka nie wykazała tego, że posiadała w niniejszej sprawie czynną legitymację procesową tj. z żadnego dowodu zebranego w sprawie nie wynika, że powódka jest właścicielem spornego lokalu położonego w Ś. przy ul. (...), Pozwani wprost nie zakwestionowali tej okoliczności, ale jednocześnie brak podstaw do uznania, że ta okoliczność została przez pozwanych przyznana w sposób dorozumiany. Ponadto należy mieć na uwadze, że kwestia tego czy powódka jest faktycznie właścicielem spornego lokalu ma doniosłe znaczenie z uwag na inne okoliczności sprawy. Ze zgromadzonych w sprawie dokumentów wynika, że lokal przy ul. (...) w Ś. miał początkowo charakter kwatery stałej, wchodzącej w skład wojskowego zasobu mieszkaniowego. W związku na wątpliwości Sądu w zakresie statusu prawnego spornego lokalu i ewentualnych zmian właścicielskich powódka postanowieniem z dnia 17 grudnia 2015r. została zobowiązana do wskazania w terminie tygodnia na jakiej podstawie przejęła przedmiotowy lokal z wojskowych zasobów mieszkaniowych oraz złożenia dokumentu stanowiącego podstawę takiego przejęcia. W piśmie procesowym z dnia 29 grudnia 2015r. powódka oświadczyła, że w aktach lokalowych nie ma dokumentu stanowiącego podstawę jego przejęcia przez Gminę (...). W związku z powyższym oraz z uwagi na nieprzedłożenie przez powódkę dowodu potwierdzającego jej prawo własności lokalu powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na niewykazanie czynnej legitymacji procesowej przez powódkę. Powództwo podlegało jednak oddaleniu również z innych przyczyn. W ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy i na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie można uznać, że pozwany C. P. zajmuje sporny lokal bez tytułu prawnego. W tym miejscu podkreślić należy, że niewątpliwie ewentualny tytuł prawny do korzystania z lokalu przez pozwane M. K. i W. K. miał charakter pochodny od uprawnienia pozwanego C. P.. Zauważyć należy, że z uwagi na niewyjaśnienie przez powódkę na jakiej podstawie przejęła sporny lokal nie można ustalić tego czy pozwany C. P. w chwili tego przejęcia posiadał tytuł prawny do spornego lokalu i jaki on miał charakter. Mieć również należy na uwadze, że pozwanego C. P. nie mogło pozbawić ewentualnego tytułu prawnego do lokalu to, że powódka umowę najmu zawarła jedynie z babcią pozwanego O. P.. W aktach lokalowych znajduje się decyzja S. (...)w S. z dnia 15 lipca 1982r., w której wskazano, że O. P. z chwilą przejścia na emeryturę na podstawie art. 32 pkt 1 ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych z dnia 20 maja 1976r. zachowała uprawnienie do dalszego użytkowania dotychczasowej kwatery. Zauważyć należy, że w dniu wygaśnięcia prawa O. P. do zajmowanej kwatery tj. w dniu 01 grudnia 1981r. w związku z jej przejściem na emeryturę w lokalu zamieszkiwał również pozwany C. P.. W związku z tym również on, na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 1976r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych (Dz.U. Nr 19 poz. 121), zachował uprawnienie do dalszego zajmowania kwatery. Stosownie do treści art. 33 ust. 1 do O. P. i C. P. zastosowanie znajdowały przepisy Prawa lokalowego. W powyżej wskazanej dacie obowiązywała ustawa z dnia 10 kwietnia 1974r. Prawo lokalowe (Dz.U. Nr 14 poz. 84 z późn. zm.). Ustawy z dnia 20 maja 1976r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych i ustawy z dnia 10 kwietnia 1974r. Prawo lokalowe nie zawierają żadnych regulacji, które mogłyby stanowić podstawę do ustalenia jaki charakter miał tytuł prawny pozwanego C. P. pod dniu 01 grudnia 1981r. Niewątpliwie ustawowy zapis o uprawnieniu do dalszego zajmowania kwatery powoduje, że niewątpliwie taki tytuł prawny po stronie pozwanego istniał. Jednocześnie tytuł ten uznać należy za niezależny od uprawnienia O. P. - jego źródłem nie było bowiem oświadczenie woli O. P., ale norma ustawowa. W związku z zawartym w art. 33 ust. 1 odesłaniem do ustawy Prawo lokalowe, luką ustawową w zakresie regulacji tytułu prawnego do dalszego zajmowania lokalu oraz z uwagi na wzgląd na zasadę ochrony praw lokatorów zdaniem Sądu pozwany C. P. powinien być po dniu 01 grudnia 1981r. traktowany jako najemca. Powódka nie wykazała tego, że pozwany został kiedykolwiek pozbawiony tytułu prawnego do spornego lokalu.

W kontekście powyższych okoliczności nawet gdyby przyjąć, że powódka posiadała czynną legitymację procesową, a pozwani aktualnie nie posiadają tytułu prawnego do zajmowania spornego lokalu, należałoby uznać, że powództwo wniesione w niniejszej sprawie podlegałoby oddaleniu na podstawie art. 5 kc. Zgodnie z tym przepisem nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i doktrynie zgodnie wskazuje się, że zastosowanie powyższego przepisu w przypadku powództwa windykacyjnego powinno mieć charakter szczególnie wyjątkowy. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie takie nadzwyczajne okoliczności jednak zaistniały. Podkreślenia wymaga, że pozwany C. P. w spornym lokalu zamieszkuje od ponad 40 lat. Najemczyni tego lokalu O. P. pełniła (...)dla pozwanego, a faktycznie pomiędzy nią i pozwanym istniały relacje jak pomiędzy matką i synem. Niewątpliwie pozwany w chwili śmierci O. P. nie spełniał ustawowych przesłanek do wstąpienia w stosunek najmu lokalu z mocy prawa, co zresztą zostało w sposób prawomocny rozstrzygnięty w sprawie tutejszego Sądu o sygn. akt I C 316/08. Powyższe nadzwyczajne okoliczności powinny być jednak przez powódkę uwzględnione i powódka powinna zawrzeć z pozwanym umowę najmu spornego lokalu. Podkreślenia wymaga, że pozwany C. P. po śmierci O. P. w sposób prawidłowy wiązywał się z obowiązków wynikających z zajmowania spornego lokalu tj. terminowo regulował należności za lokal, nawet w okresie kiedy (...). Powódka nie tylko powyższych okoliczności nie uwzględniła, ale wprost przeciwnie sposób rozpoznania wniosku pozwanego o zawarcie z nim umowy najmu wskazuje na brak woli powódki w udzieleniu pozwanemu pomocy w uregulowaniu statusu prawnego lokalu. Z akt lokalowych wynika, że ostatnim pismem skierowanym do pozwanego w tym przedmiocie było pismo powódki z dnia 13 listopada 2008r. W piśmie tym powódka nie wskazała jakie ewentualne konkretne dokumenty powinien pozwany przedłożył, żeby mogła z nim być zawarta umowa najmu spornego lokalu, nie został mu również zakreślony żadny termin do uzupełnienia materiału dowodowego, jak również nie wyjaśniono pozwanemu czy i jakie czynności w przedmiocie jego wniosku będą w przyszłości podejmowane. W korespondencji do pozwanego powódka powoływała się na fakt niezamieszkiwania przez pozwanego w spornym lokalu i nieprowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego z O. P., co miało wynikać z (...). Takie stanowisko było w sposób oczywisty nieuprawniony. Nie można w żaden sposób uznać, że (...)(co z założenia ma charakter przymusowy) powoduje, że po stronie osadzone nie istnieje zamiar stałego pobytu w dotychczasowym miejscu zamieszkania. Takie stanowisko zaprezentowały również sądy w sprawie o wstąpienie w stosunek najmu. Z ustaleń tych sądów w sprawie I C 316/08 jednoznacznie wynika, że pozwany zamieszkiwał w spornym lokalu do chwili śmierci O. P. i prowadził z nią wspólnego gospodarstwo domowe. Pomimo takich ustaleń powódka od chwili zakończenia postępowania w sprawie I C 316/08 nie podjęła żadnych czynności, wskazujących na weryfikację wcześniejszego stanowiska o niemożności zawarcia z pozwanym umowy najmu spornego lokalu. W aktach lokalowych znajduje się pismo powódki z dnia 20 lipca 2010r. w przedmiocie wezwania pozwanego do wydania spornego lokalu. Pismo to nie zostało jednak doręczone pozwanemu. Kolejna czynność w sprawie podjęta została dopiero w dniu 09 października 2013r. kiedy do pozwany zgłosił się do siedziby powódki celem wyjaśnienia na jakim etapie znajduje się postępowanie w sprawie jego wniosku o wstąpienie w stosunek najmu. Następnie powódka wystosowała do pozwanego wezwanie do dobrowolnego wydania lokalu z dnia 17 października 2013r. Wątpliwości Sądu budzi postępowanie powódki, która przez ponad trzy lata akceptowała zajmowanie spornego lokalu przez pozwanego, a czynności windykacyjne podjęła dopiero po interwencji samego pozwanego. Powódka w żaden sposób nie wyjaśniła dlaczego w okresie od 2010r. do października 2013r. nie podejmowała żadnych czynności, w tym nie dokonała weryfikacji ewentualnej możliwości zawarcia z pozwanym umowy najmu spornego lokalu. Podkreślenia wymaga, że na powódce spoczywają szczególne obowiązki wynikające z ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2014r. poz. 152 z późn. zm.). zgodnie z art. 4 ust. 1 tej ustawy tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy. Mieć również należy na uwadze, że okoliczności sprawy i ustalenia sądów w sprawie o sygn. akt I C 316/08 wskazują, że jedyną przesłanką niewyjaśnioną, a wynikającą z § 9 ust. 2 pkt 1a uchwały Rady Miasta Ś. Nr (...) z dnia 19 sierpnia 2004r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta Ś. oraz kryteriów wyboru osób, z którymi umowy najmu powinny być zawarte od której uzależniona była możliwość zawarcia z pozwanym umowy najmu, było to czy pozwany spełniał kryterium dochodowe z powyższej uchwały. Wysoce prawdopodobnym jest, że pozwany spełniał to kryterium, skoro sama powódka wskazywała że pozwany przebywał przez śmiercią O. P. w (...). Ponadto z zeznań pozwanego wynika, że nie posiadał on stałego zatrudnienia. W oparciu o wskazane przesłanki Sąd doszedł do przekonania, że powódka jako jednostka samorządu terytorialnego naruszyła swoje obowiązki w zakresie gospodarowania komunalnym zasobem mieszkaniowym, nie uwzględniając szczególnej sytuacji życiowej pozwanego i całokształtu okoliczności związanych z korzystaniem przez pozwanych ze spornego lokalu. W tej sytuacji wystąpienie z powództwem o eksmisję pozwanych należy uznać za sprzeczne ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem roszczenia powódki o wydanie komunalnego lokalu mieszkalnego. Niewątpliwie również w zakresie postępowania w przedmiocie wniosku pozwanego o zawarcie z nim umowy najmu spornego lokalu powódka naruszyła również zasady współżycia społecznego, nakazujące podmiotowi gospodarującemu komunalnym zasobem mieszkaniowym wykazanie szczególnego podejścia do spraw osoby starającej się o uregulowanie prawa do lokalu, który zamieszkuje od kilkudziesięciu lat i wywiązującej się bez zastrzeżeń z obowiązków lokatora.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo.

Ustalenia w niniejszej sprawie Sąd poczynił na podstawie niekwestionowanych dokumentów, zeznań świadka i pozwanych. Sąd za wiarygodne uznał zeznania świadka i pozwanych, gdyż zeznania te korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie. Zdaniem Sądu to na powódce, stosownie do treści art. 6 kc, spoczywał ciężar dowodowego wykazania zasadności roszczenia dochodzonego w sprawie, zwłaszcza że była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika oraz z uwagi na wzgląd na szczególny charakter powództwa o eksmisję z lokalu komunalnego, szczególne obowiązku powódki w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych społeczności lokalnej i znaczenie prawa do lokalu dla warunków egzystencjonalnych każdego człowieka.

SSR Mariusz Grobelny

(...)

1)  (...)

2)  (...)

3)  (...)

Ś.dnia 07 marca 2016 roku SSR Mariusz Grobelny