V KK 178/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-06-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:III KK 354/05 III KK 66/14
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 178/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Roman Sądej
SSA del. do SN Dariusz Czajkowski (sprawozdawca)
Protokolant Katarzyna Wełpa
w sprawie Ł. F.
oskarżonego z art. 286 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 17 czerwca 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 23 czerwca 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu do
ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy, po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy Ł.F., oskarżonego o
popełnienie w dniu 16 kwietnia 2008 roku czynu z art. 286 § 1 k.k., po
uwzględnieniu wniosku prokuratora, złożonego w trybie art 335 § 1 k.p.k., wyrokiem
2
wydanym w dniu 23 czerwca 2010 roku skazał oskarżonego na karę roku
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat,
oddał go w tym okresie pod dozór kuratora i zobowiązał do naprawienia szkody
pokrzywdzonemu.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w
dniu 1 lipca 2010 r. Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2011r., Sąd Rejonowy
zarządził wykonanie wobec Ł. F. orzeczonej kary roku pozbawienia wolności.
Kasację od wymienionego na wstępie wyroku w całości – na korzyść
skazanego – wniósł Prokurator Generalny. Zarzucił on temu wyrokowi:
I. rażące naruszenie przepisów prawa karnego procesowego:
- art 79 § 1 pkt 1 k.p.k., polegające na przeprowadzeniu postępowania karnego bez
wyznaczenia oskarżonemu Ł. F. obrońcy z urzędu pomimo tego, że w chwili
popełnienia zarzucanego mu czynu był on nieletni, co stanowi bezwzględną
przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § l pkt 10 k.p.k.;
- art. 113 k.p.k., polegające na niepodpisaniu wydanego przez sąd wyroku, co
stanowi bezwzględna przyczynę uchylenia orzeczenia przewidzianą w art. 439 § 1
pkt 6 in fine k.p.k.;
II.rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego - art. 343 § 7 k.p.k. w związku z art. 335 § 1 k.p.k..
polegające na uwzględnieniu wadliwie sformułowanego wniosku prokuratora o
skazanie Ł. F. za czyn z art. 286 § 1 k.k. bez przeprowadzania rozprawy i wydaniu
wyroku zgodnie z wnioskiem, co doprowadziło do rażącej obrazy art.13 w zw. z art.
18 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach
nieletnich, w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania sądu w niniejszej sprawie
(Dz. U. nr 35. poz. 228 ze zm.) poprzez orzeczenie wobec oskarżonego, który w
chwili popełnienia zarzucanego czynu był nieletni, kary bez nadzwyczajnego jej
złagodzenia.
Stawiając powyższy zarzut Prokurator Generalny wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku nakazowego i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Kasacja jest oczywiście zasadna, a wykazane w niej liczne rażące
uchybienia, popełnione przez Sąd Rejonowy, z których dwa należą do kategorii
bezwzględnych przyczyn odwoławczych, zwalniają Sąd Najwyższy od wykazywania
ich wpływu na treść orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.), jak i ustosunkowywania się do
zarzutu rażącej obrazy prawa wskazanego w pkt II skargi, a to z uwagi na treść
art.436 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.
Ł. F. w chwili popełnienia czynu nie miał ukończonych 17 lat, zatem w jego
sprawie winny mieć zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 października 1982
roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 382),
w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania sądu w niniejszej sprawie. Skoro
postępowanie przeciwko Ł. F. wszczęto po ukończeniu przez niego 18 lat, to
zastosowanie wobec niego winien mieć przepis art. 18 § 1 pkt 2 cyt. ustawy oraz art.
79 § 1 pkt 1 k.p.k., zgodnie z którym nieletni musi mieć obrońcę. Podkreślić bowiem
należy, że sprawca czynu karalnego, którego dopuścił się przed ukończeniem 17
roku życia, nie traci statusu nieletniego, bez względu na to, kiedy została
rozpoznana jego sprawa (vide wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2014 r.,
sygn. akt III KK 66/14, LEX nr 483674, z dnia 2 lutego 2006 r., sygn. akt III KK
354/05, LEX nr 176056). Tym samym rację należy przyznać autorowi kasacji, że de
lege lata w sprawie Ł. F. zaistniała bezwzględna przyczyna odwoławcza, określona
w art. 439 § 1 pkt. 10 k.p.k., skoro w postępowaniu wyżej wymieniony oskarżony
obrońcy nie posiadał.
Trafny jest również zarzut zaistnienia kolejnej bezwzględnej przyczyny
odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 6 k.p.k. w postaci niepodpisania
wydanego orzeczenia. Stanowi to oczywistą obrazę przepisu art. 113 k.p.k., która
musi również skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku bez jakiegokolwiek
badania wpływu popełnionego uchybienia na treść orzeczenia.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel (przewodniczący)
SSN Roman Sądej
SSA del. do SN Dariusz Czajkowski (sprawozdawca)
Protokolant Katarzyna Wełpa
w sprawie Ł. F.
oskarżonego z art. 286 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 17 czerwca 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 23 czerwca 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Rejonowemu do
ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy, po rozpoznaniu na posiedzeniu sprawy Ł.F., oskarżonego o
popełnienie w dniu 16 kwietnia 2008 roku czynu z art. 286 § 1 k.k., po
uwzględnieniu wniosku prokuratora, złożonego w trybie art 335 § 1 k.p.k., wyrokiem
2
wydanym w dniu 23 czerwca 2010 roku skazał oskarżonego na karę roku
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat,
oddał go w tym okresie pod dozór kuratora i zobowiązał do naprawienia szkody
pokrzywdzonemu.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w
dniu 1 lipca 2010 r. Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2011r., Sąd Rejonowy
zarządził wykonanie wobec Ł. F. orzeczonej kary roku pozbawienia wolności.
Kasację od wymienionego na wstępie wyroku w całości – na korzyść
skazanego – wniósł Prokurator Generalny. Zarzucił on temu wyrokowi:
I. rażące naruszenie przepisów prawa karnego procesowego:
- art 79 § 1 pkt 1 k.p.k., polegające na przeprowadzeniu postępowania karnego bez
wyznaczenia oskarżonemu Ł. F. obrońcy z urzędu pomimo tego, że w chwili
popełnienia zarzucanego mu czynu był on nieletni, co stanowi bezwzględną
przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § l pkt 10 k.p.k.;
- art. 113 k.p.k., polegające na niepodpisaniu wydanego przez sąd wyroku, co
stanowi bezwzględna przyczynę uchylenia orzeczenia przewidzianą w art. 439 § 1
pkt 6 in fine k.p.k.;
II.rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego - art. 343 § 7 k.p.k. w związku z art. 335 § 1 k.p.k..
polegające na uwzględnieniu wadliwie sformułowanego wniosku prokuratora o
skazanie Ł. F. za czyn z art. 286 § 1 k.k. bez przeprowadzania rozprawy i wydaniu
wyroku zgodnie z wnioskiem, co doprowadziło do rażącej obrazy art.13 w zw. z art.
18 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach
nieletnich, w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania sądu w niniejszej sprawie
(Dz. U. nr 35. poz. 228 ze zm.) poprzez orzeczenie wobec oskarżonego, który w
chwili popełnienia zarzucanego czynu był nieletni, kary bez nadzwyczajnego jej
złagodzenia.
Stawiając powyższy zarzut Prokurator Generalny wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku nakazowego i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Kasacja jest oczywiście zasadna, a wykazane w niej liczne rażące
uchybienia, popełnione przez Sąd Rejonowy, z których dwa należą do kategorii
bezwzględnych przyczyn odwoławczych, zwalniają Sąd Najwyższy od wykazywania
ich wpływu na treść orzeczenia (art. 523 § 1 k.p.k.), jak i ustosunkowywania się do
zarzutu rażącej obrazy prawa wskazanego w pkt II skargi, a to z uwagi na treść
art.436 k.p.k. w zw. z art. 518 k.p.k.
Ł. F. w chwili popełnienia czynu nie miał ukończonych 17 lat, zatem w jego
sprawie winny mieć zastosowanie przepisy ustawy z dnia 26 października 1982
roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 382),
w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania sądu w niniejszej sprawie. Skoro
postępowanie przeciwko Ł. F. wszczęto po ukończeniu przez niego 18 lat, to
zastosowanie wobec niego winien mieć przepis art. 18 § 1 pkt 2 cyt. ustawy oraz art.
79 § 1 pkt 1 k.p.k., zgodnie z którym nieletni musi mieć obrońcę. Podkreślić bowiem
należy, że sprawca czynu karalnego, którego dopuścił się przed ukończeniem 17
roku życia, nie traci statusu nieletniego, bez względu na to, kiedy została
rozpoznana jego sprawa (vide wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2014 r.,
sygn. akt III KK 66/14, LEX nr 483674, z dnia 2 lutego 2006 r., sygn. akt III KK
354/05, LEX nr 176056). Tym samym rację należy przyznać autorowi kasacji, że de
lege lata w sprawie Ł. F. zaistniała bezwzględna przyczyna odwoławcza, określona
w art. 439 § 1 pkt. 10 k.p.k., skoro w postępowaniu wyżej wymieniony oskarżony
obrońcy nie posiadał.
Trafny jest również zarzut zaistnienia kolejnej bezwzględnej przyczyny
odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 6 k.p.k. w postaci niepodpisania
wydanego orzeczenia. Stanowi to oczywistą obrazę przepisu art. 113 k.p.k., która
musi również skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku bez jakiegokolwiek
badania wpływu popełnionego uchybienia na treść orzeczenia.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.